Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

ontsnappen aan de realiteit van alle dag. Tegelijkertijd geven ze aan dat het realiseren van hun
idealen en ambities heel belangrijk is. In die zin stellen ze fictie en realiteit niet scherp tegenover
elkaar. Veel jongeren zeggen het leven soms te ervaren als een droom. Ze zijn er eveneens van
overtuigd dat de manier waarop je tegen de realiteit aankijkt van invloed is op de kansen die je krijgt
of die je zelf schept. Met andere woorden: wat zij afwijzen is het idee van de realiteit als een objectief
gegeven waar je maar weinig aan kunt veranderen. Wat doorgaat voor realiteit hangt mede af van de
visie die je hebt, de waarden die je wilt najagen of de beelden die je worden aangereikt. Daarbij valt
op dat hedendaagse jongeren een grote belangstelling voor zaken als gamen, films en sociale
netwerken aan de dag leggen. Dit gaat samen met een hoge mate van nieuwsgierigheid. Jongeren
vinden het leuk om via internet of televisie een kijkje te nemen in het leven van andere mensen. Voor
een illustratie van een en ander verwijzen we naar de cijfers in tabel 1. Daaruit laat zich aflezen dat de
waardering voor dromen en andere mogelijkheden om te ontsnappen aan de gewone realiteit
toenemen naarmate respondenten jonger zijn. Terwijl slechts een derde (35 respectievelijk 37
procent) van de 65plussers deze waardering deelt, komt ze onder de jongste categorie bij 46 respectievelijk
60 procent van alle ondervraagden voor.
Ten tweede onderscheiden hedendaagse jongeren zich door het feit dat ze relatief sterk op elkaar
betrokken zijn. Ze willen erbij zijn als er iets interessants gebeurt en vinden het jammer als ze de
belevenissen van hun vrienden niet kunnen meemaken. Mede daardoor konden smartphones met
platforms als Twitter, Hyves of Facebook zich tot een onmisbaar rekwisiet ontwikkelen. Het is niet
alleen de technische perfectie van deze apparaten die hen boeit maar ook de mogelijkheid om direct
aan elkaars leven te kunnen deelnemen. Het is een belangrijk hulpmiddel bij het onderhouden van
vriendschappen en in zoverre sluiten deze nieuwe media perfect bij de ‘natuurlijke’ belangstelling
van adolescenten voor het wel en wee van groepsgenoten aan. Overigens heeft dit kenmerk een
sterk visuele component. Hedendaagse jongeren worden graag door anderen gezien en ze geven hun
eigen ogen goed de kost. Kijken en bekeken worden is van groot belang. Niet alleen op sociale media
maar ook op het schoolplein, bij het uitgaansleven en in het centrum van de stad. Onze jongeren
groeien op in een cultuur waar beelden, stijlen, merken en uiterlijke verschijning een voorname rol
spelen en waarin ze graag zelf opvallen. Ook die tendens wordt met een paar cijfers in tabel 1
geïllustreerd. Legt men de respondenten uitspraken voor als ‘Ik houd ervan om op te vallen’ of ‘Ik
houd ervan om door anderen te worden bekeken’ dan blijkt dat slechts een bescheiden minderheid
van de oudste generatie daar positief op reageert (11 tot 12 procent) terwijl dat aandeel in de jongste
groep op 39 respectievelijk 43 procent uitkomt.
Tabel 2
Instemming (procent) met diverse uitspraken naar opleidingsniveau
laag middel hoog
1. Ik ben zeer geïnteresseerd in wat andere mensen beweegt 44 65 82
2. Ik voel me zeer betrokken bij wat er in de maatschappij gebeurt 35 45 63
3. Ik probeer vaak te achterhalen waarom anderen zich op een bepaalde manier
gedragen
48 57 70
4. Ik voel me zeer verantwoordelijk ten opzichte van andere mensen en mijn omgeving 60 67 74
5. Ik vind het belangrijk dat mensen zich in de situatie van anderen kunnen verplaatsen 79 89 94
6. Ik vind het acceptabel dat mensen af en toe geweld gebruiken 43 31 13
7. Ik houd van films of tv-programma’s waarin lichamelijk geweld voorkomt 64 45 37
8.Voor de spanning doe ik soms dingen die tegen de regels zijn 56 46 33
9. Ik zie mezelf als een spanningzoeker 58 46 40
10. Van tijd tot tijd doe ik graag dingen die eigenlijk risicovol zijn 56 49 45
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 27