Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

BUELLER’S BUELLER’S DAY OFF), DAY een OFF), strikte een ambtenaar strikte ambtenaar van de sociale van de dienst, sociale de dienst, sullige de sullige
wijkagent, wijkagent, de knullige de knullige regelneven regelneven op het ministerie, op het ministerie, de leugenachtige de leugenachtige minister minister en de en de
slappe rechter slappe (NEW rechter KIDS (NEW TURBO). KIDS TURBO). En niet te En vergeten: niet vergeten: de boze buurman de boze buurman en de en de
nieuwsgeile nieuwsgeile journalist journalist (PROJECT (PROJECT X). Deze X). gezagsdragers Deze gezagsdragers worden steeds worden opnieuw steeds opnieuw in in
de maling de genomen. maling genomen. De minachtende De minachtende blikken van blikken adolescenten van adolescenten in de richting in de van richting van
deze volwassenen deze volwassenen in veel van in veel dit soort van dit films soort spreken films veelal spreken boekdelen. veelal boekdelen.
Afb. 19 NEW Afb. KIDS 19 TURBO: NEW KIDS de sullige TURBO: wijkagent de sullige wijkagent Afb. 20 NEW Afb. KIDS 20 TURBO: NEW KIDS de politiebaas TURBO: de zonder politiebaas gezag zonder gezag
NEW KIDS TURBO: de sullige wijkagent
NEW KIDS TURBO: de politiebaas zonder gezag
g. De adolescente g. De adolescente verbeelding verbeelding als aanklacht als aanklacht tegen ontbrekend tegen ontbrekend ouderlijk ouderlijk
gezag gezag
De adolescente verbeelding als aanklacht tegen ontbrekend ouderlijk gezag
Ouders ontbreken Ouders ontbreken zelden in zelden deze adolescentenfilms. in deze adolescentenfilms. Het zijn vooral Het zijn de vooral vaders de die vaders het die het
erbij laten zitten. De moeder van Thomas betwijfelt of het wel verstandig is dat hun
17-jarige zoon alleen thuis een verjaardagsfeestje geeft (PROJECT X) en de moeder
van Ferris is bezorgd over haar zieke zoon (FERRIS BUELLER’S DAY OFF). De
vaders zijn doorgaans brave huisvaders, hebben vooral belangstelling voor hun werk
en hun bezittingen of zijn anderszins afwezig. Ze zijn ook weinig mannelijk: de
vader van Ferris bloost en slaat de ogen neer als een jonge vrouw met hem flirt.
Vaders komen er in deze films vaak bekaaid af, zeker vergeleken met hun werkende
en ondernemende echtgenoten. Ze schatten hun zoon lager in dan nodig is, zijn te
Ouders ontbreken zelden in deze adolescentenfilms. Het zijn vooral de vaders die het erbij laten
erbij laten zitten. De moeder van Thomas betwijfelt of het wel verstandig is dat hun
zitten. De moeder van Thomas betwijfelt of het wel verstandig is dat hun 17-jarige zoon alleen thuis
17-jarige zoon alleen thuis een verjaardagsfeestje geeft (PROJECT X) en de moeder
een verjaardagsfeestje geeft (PROJECT X) en de moeder van Ferris is bezorgd over haar zieke zoon
van
(FERRIS
Ferris
BUELLER’S
is bezorgd
DAY OFF).
over
De
haar
vaders
zieke
zijn doorgaans
zoon (FERRIS
brave huisvaders,
BUELLER’S
hebben
DAY
vooral
OFF).
belangstelling
voor zijn hun doorgaans werk en hun bezittingen brave huisvaders, of zijn anderszins hebben afwezig. vooral Ze belangstelling zijn ook weinig voor mannelijk: hun de werk
De
vaders
en vader hun van bezittingen Ferris bloost of en zijn slaat anderszins ogen neer afwezig. als een jonge Ze vrouw zijn ook met weinig hem flirt. mannelijk: Vaders komen de er in
vader deze films van vaak Ferris bekaaid bloost af, zeker en slaat vergeleken de ogen met neer hun werkende als een jonge en ondernemende vrouw met echtgenoten. hem flirt. Ze
Vaders schatten komen hun zoon er lager in deze in dan films nodig vaak is, zijn bekaaid te goed van af, vertrouwen zeker vergeleken en trappen met erin hun als een werkende zoon
en zich ondernemende braaf voordoet. Ze echtgenoten. beschouwen hun Ze adolescente schatten hun zoon zoon als kinderlijk, lager als dan weinig nodig populair is, zijn en te zien
goed hem als van loser. goed vertrouwen De van zaken vertrouwen die en Thomas’ trappen vader erin trappen verbiedt als een erin (niet zoon als aan een zich de zoon auto braaf komen, zich voordoet. braaf niet aan voordoet. Ze de zwembadverwarming
zitten, hun niet adolescente in zijn werkkamer zoon als komen, kinderlijk, niet eten als in huis) weinig worden populair niet gehandhaafd. en zien hem Vader als
Ze
beschouwen
loser. belt Thomas De zaken wel op die om Thomas’ te checken vader of het feestje verbiedt niet (niet uit de aan hand de loopt, auto maar komen, hij slikt niet alle aan smoezen de
die zijn zoon hem voorschotelt.
beschouwen hun adolescente zoon als kinderlijk, als weinig populair en zien hem als
loser. De zaken die Thomas’ vader verbiedt (niet aan de auto komen, niet aan de
zwembadverwarming zwembadverwarming zitten, niet zitten, in zijn niet werkkamer in zijn werkkamer komen, niet komen, eten niet in huis) eten worden in huis) worden
niet gehandhaafd. niet gehandhaafd. Vader belt Vader Thomas belt wel Thomas op om wel te op checken om te checken of het feestje of het niet feestje uit de niet uit de
In veel komische adolescentenfilms ontbreekt het dus aan ouderlijk gezag, vooral aan verantwoordelijkheid
ten aanzien van de zoon. Deze problematische relatie tussen ouders en rebellerende
hand loopt, hand maar loopt, hij maar slikt alle hij slikt smoezen alle smoezen die zijn zoon die zijn hem zoon voorschotelt. hem voorschotelt.
pubers is ook in de wetenschappelijke literatuur over adolescente films gesignaleerd. Het wordt
In veel komische adolescentenfilms ontbreekt het dus aan ouderlijk gezag, vooral
geduid als een teken aan de wand. Het zou erop wijzen dat in adolescenten films (met name de
aan
slasher
verantwoordelijkheid
en de horror) ouders hun
ten
kinderen
aanzien
niet
van
beschermen.
de zoon.
Ouders
Deze problematische
zouden hun opvoedende
relatie
rol
bieden tussen veronachtzamen, ouders hun kinderen en ze rebellerende geen hulp
bieden hun kinderen pubers in precaire
geen is hulp ook situaties
in in precaire de wetenschappelijke of zijn er gewoon
situaties of zijn er gewoon literatuur niet. Ouders
niet. over
vormen
Ouders vormen
in dit
in
soort
dit soort
films
films
niet
niet
zelden
zelden
zelf
zelf een
een
bedreiging
bedreiging
voor
voor
de adolescent.
de adolescent. 33
52
In veel komische adolescentenfilms ontbreekt het dus aan ouderlijk gezag, vooral
aan verantwoordelijkheid ten aanzien van de zoon. Deze problematische relatie
tussen bieden ouders hun kinderen en rebellerende geen hulp pubers in precaire is ook situaties in de wetenschappelijke of zijn er gewoon literatuur niet. Ouders over
adolescente adolescente vormen films in gesignaleerd. dit films soort gesignaleerd. films Het niet wordt zelden Het geduid wordt zelf als een geduid een bedreiging teken als een aan teken voor de wand. de aan adolescent. de Het wand. zou
33
Het zou
erop wijzen erop dat wijzen in adolescenten dat in adolescenten films (met films name (met de name slasher de en slasher de horror) en de ouders horror) hun ouders hun
kinderen kinderen niet beschermen. niet beschermen. Ouders zouden Ouders hun zouden opvoedende hun opvoedende rol veronachtzamen, rol veronachtzamen, ze ze
Afb. 21 FERRIS Afb. BUELLER’S 21 FERRIS DAY BUELLER’S OFF bezorgde DAY OFF oudersAfb. bezorgde 22 oudersAfb. FERRIS BUELLER’S 22 FERRIS DAY BUELLER’S OFF: de DAY kijker OFF: wordt de kijker wordt
FERRIS BUELLER’S DAY OFF bezorgde ouders
FERRIS BUELLER’S DAY OFF: de kijker wordt medeplichtig
medeplichtig
medeplichtig
h. Ontdekken h. Ontdekken van maatschappelijke van de maatschappelijke verschillen verschillen & de plaats & de van plaats van
52
DeGraffenreid (2011): 954 onderzoekt de slasherfilm waarin vaak sprake is van een ‘generally troubled relationship between parents
and their rebellious adolescenten offspring’. De adolescenten auteur hierin stelt dat in dit hierin soort films regelmatig ‘authority figures either dismiss teenage pleas for
assistance ore pose direct physical threats’.
De socio-culturele De socio-culturele herkomst herkomst en de maatschappelijke en de maatschappelijke status van status de protagonisten van de protagonisten
nodigt bijna nodigt altijd bijna uit tot altijd het uit overschrijden tot het overschrijden van bestaande van bestaande grenzen. Of grenzen. het nu Of gaat het om nu gaat om
het gegoede het middenklassenmilieu gegoede middenklassenmilieu van Thomas van Kub Thomas (PROJECT Kub (PROJECT X) of van X) Ferris of van Ferris
Bueller met Bueller twee met hardwerkende twee hardwerkende ouders (FERRIS ouders (FERRIS BUELLER’S BUELLER’S
COMMISSIE
DAY OFF),
‘PROJECT
DAY dan
X’
OFF),
HAREN
wel dan
| 183
wel
de werkeloze de werkeloze randgroepjongeren randgroepjongeren uit Maaskantje uit Maaskantje (NEW KIDS (NEW TURBO), KIDS TURBO), steeds steeds
worden de worden sociale de verschillen sociale verschillen in de moderne in samenleving moderne samenleving opgespoord. opgespoord. Er is geen Er is geen