Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

tijdens een kort gesprekje aan zijn Mercedes te komen. Ongeveer een half uur later verheugt Thomas
zich in het feestgedruis en waarschuwt hij enkele jongeren die tegen de Mercedes leunen. De
jongeren vinden dat OK en gaan ergens anders heen. 50 Beide voorvallen liggen in de tijd uiteen, maar
samen (eerst een vaderlijk verbod, dan een onschuldige adolescente overtreding) prikkelen ze de
verbeelding en dat schept ruimte voor hilarische vervolgsituaties. Een half uur later is het dan zo ver
en wordt de verbeelding zelfs overtroffen. De stemming is verhit geraakt, de pillen zijn ingenomen,
de muziek zwelt aan, Thomas springt van het dak af en de joelende menigte scandeert zijn naam. De
politie arriveert met zwaailichten en helikopter, de pers zendt live uit en de menigte keert zich tegen
de politie, ‘Cops go home!’ Thomas en TB zien op de TV dat er iemand op de Mercedes ligt, ze snellen
erheen en zien nog net hoe de Mercedes (jawel!) het zwembad in duikt. Dan is een lachsalvo van de
(adolescente) kijker onvermijdelijk: de boze druipende dwerg heeft met zijn over-the-top-act alle
verbeelding getart. 51
Zowel in beeld als in taal is er dus een voorliefde voor de platte grappigheden die letterlijk verkeerd
uitpakken. Er wordt gespot met te kleine, te dikke, te domme, te rigide mensen. Niets is veilig voor
de adolescente humor. De tandarts die zichzelf expres een tand uitrukt (THE HANGOVER I), de
onhandige diender die per ongeluk zijn collega neerschiet (NEW KIDS TURBO), de met de nazi’s
heulende wapenfanaat die met zijn eigen wapen wordt gedood (NEW KIDS TURBO). Maar ook de
tegenstribbelende dwerg die expres in de oven wordt gestopt, haha! (PROJECT X). Het kan ook gaan
over een meer ‘gewaagd’ taboe, zoals het nadoen van Adolf Hitler (PROJECT X) en andere foute
handgebaren. Of om hitsige opmerkingen en wellustige, seksistische blikken (op borsten en vrouwenbenen
in PROJECT X, op een borstvoeding gevende moeder in THE HANGOVER I), etnische
discriminatie (het pesten van TB, de te dikke Joodse jongen in PROJECT X). Onschuldige geachte
wezens ontkomen niet aan de balorige agressie: baby (THE HANGOVER I) en hondje (PROJECT X)
worden het mikpunt van hun spot en tonen op verschoven wijze waar het adolescente jongenshoofd
van vol is (masturbatie, neuken). Kortom alles en iedereen wordt belachelijk gemaakt. Wat overigens
niet wil zeggen dat dat een leuke film oplevert – de adolescentenfilm is doorgaans nogal melig, om
niet te zeggen erg flauw. Bezien vanuit een volwassen oogpunt is ze slechts af en toe een (glim)lach
waard.
Grenzen overschrijden: het belachelijk maken & testen van het establishment
Dat brengt me op een volgend punt. Dat een volwassen kijker maar weinig humor in de komische
adolescentenfilm ziet, heeft ook te maken met het feit dat de spot zich tegen een volwassen wereld
keert. De bestaande orde wordt telkens opnieuw te kijk gezet. Keer op keer wordt de draak gestoken
met typische representanten van het establishment die de adolescenten in het dagelijks leven of via
de media kennen: de goedgelovige ouder, de geobsedeerde schooldecaan, de autistische docent
(FERRIS BUELLER’S DAY OFF), een strikte ambtenaar van de sociale dienst, de sullige wijkagent, de
knullige regelneven op het ministerie, de leugenachtige minister en de slappe rechter (NEW KIDS
TURBO). En niet te vergeten: de boze buurman en de nieuwsgeile journalist (PROJECT X). Deze
gezagsdragers worden steeds opnieuw in de maling genomen. De minachtende blikken van adolescenten
in de richting van deze volwassenen in veel van dit soort films spreken veelal boekdelen.
50
Zie bijlage met het globale tijdsverloop: 0:26:37-0:26:43 min.
51
0:59:11 – 1:03:39.
182 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN