Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente
Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente
Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
7. Behoefte aan tegenwicht volwassen<br />
Veel van de hierboven beschreven kenmerken zijn leeftijdsgebonden. Dat maakt de profielen van<br />
jongeren niet minder reëel of relevant in de praktijk van het opvoeden, onderwijzen of het handhaven<br />
van gezag in de publieke ruimte. Zeker niet nu de kennis over de hersenontwikkeling zover is<br />
geëvolueerd dat duidelijk is dat het brein pas rond het vijfentwintigste jaar volledig is ontwikkeld en<br />
in staat is om gevolgen op de langere termijn te overzien en de impulsiviteit grotendeels voorbij is.<br />
Het sociaal-culturele profiel van jongeren doet ertoe in de praktijk van alledag, zeker als het door<br />
ontwikkelingen in technologie ruim baan krijgt en een forever-young-cultuur door opvoeders wordt<br />
gestimuleerd en geambieerd. Met de overgrote meerderheid van de jongeren gaat het goed en<br />
verloopt de weg naar volwassenwording vrij geleidelijk en zonder al te veel excessen. De grenzeloosheid<br />
van jongeren heeft twee kanten: de wereld ligt binnen handbereik en je kunt er wat van maken,<br />
zeker met de can do mentaliteit die zichtbaar is bij veel jongeren van nu. Aan de andere kant wordt er<br />
van je verwacht en gedacht dat je steeds jonger volwassen wordt en in staat bent de juiste keuzes te<br />
maken. Dat is niet het geval en een misvatting, zoals ook de resultaten van het onderzoek laten zien.<br />
Jongeren verwachten juist duidelijkheid en rolvastheid van volwassenen.<br />
Opvallend is dat jongeren van 15-25 jaar minder vaak dan oudere groepen aangeven moeite te<br />
hebben met autoriteit. Zij vinden het vaker normaal om u te zeggen tegen de baas en in het werk<br />
behoefte te hebben aan iemand die zegt wat zij moeten doen. Vaker dan oudere groepen vinden zij<br />
dat je extra respect moet tonen voor mensen in hogere posities. Ook geven zij meer dan andere<br />
leeftijdsgroepen aan het prettig te vinden als er iemand in de groep is die het voor het zeggen heeft.<br />
Jongeren zijn vaker van mening dat mensen zich meer naar hun leeftijd moeten gedragen. Dit roept<br />
de vraag op of het gezagsprobleem dat zich voordoet in de samenleving wel een probleem van<br />
jongeren is, of juist van volwassenen en de cultuur waarin jongeren opgroeien. Opvallend is dat uit<br />
de grenzeloze-generatie-onderzoeken blijkt dat jongeren van nu meer dan jongeren van 10 jaar<br />
geleden behoefte hebben aan duidelijkheid en begrenzing. De egalitaire je-en-jij cultuur heeft zo zijn<br />
voordelen, maar de behoefte bij jongeren aan gezag dat zich explicieter doet gelden is een teken aan<br />
de wand. Grenzeloosheid heeft schaduwkanten als je geen maat kunt houden, als je dat niet genoeg<br />
hebt geleerd of als je ook niet door je peers wordt afgeremd in de dynamiek die in een groep kan<br />
ontstaan. In het proces van keuzes maken, begrenzen van jeugdige overmoed en prioriteiten stellen<br />
is de rol van de volwassene, hetzij als opvoeder, politieagent, onderwijzer, trainer, vrijwilliger,<br />
bestuurder of passant van doorslaggevend belang.<br />
8. Toenemend belang verbeelding en geweldsfascinatie in samenleving<br />
Jongeren groeien op in een cultuur die onderhevig is aan sociaal-culturele trends. Uit het Mentalityonderzoek<br />
blijkt dat enkele van de eerder beschreven kenmerken waarop jongeren zich onderscheiden<br />
van oudere leeftijdsgroepen gestaag opkomen in de samenleving als geheel (zie bijlage). Onder<br />
meer neemt het belang van de verbeelding toe bij de bevolking sinds 1998. Dromen en fantasieën<br />
zijn voor een gestaag groeiende groep Nederlanders belangrijke drijfveren in het leven. Daarnaast<br />
geven steeds meer Nederlanders aan te houden van films en televisieprogramma’s waarin lichamelijk<br />
geweld wordt gebruikt. De steun voor het beperken van geweld op televisie is sinds 1998 geleidelijk<br />
afgenomen. Er is sprake van een stijging van het willen opvallen en het graag door anderen<br />
bekeken willen worden (gevolgd door een daling sinds 2010, maar dit ligt nog steeds op een hoger<br />
niveau dan bij het begin van de meting van deze kenmerken in 2000). Op de bovengenoemde<br />
aspecten scoren jongeren beduidend hoger dan oudere leeftijdsgroepen, (zoals in de vorig paragra-<br />
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 163