Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

De sociale netwerken van jongeren zijn van groot belang in de ontwikkeling van de identiteit en
wisselen regelmatig van samenstelling, mede onder invloed van de opeenvolging van klassen en
scholen, het uitgaans- en verenigingsleven en het internet. Jongeren geven veel vaker aan steeds
nieuwe mensen te ontmoeten die tot de vriendenkring gaan behoren en zeggen meer dan ouderen
veel tijd te besteden aan het onderhouden van vriendschappen.
De nieuwsgierigheid en flexibiliteit die horen bij het jong zijn komen duidelijk aan de oppervlakte in
het onderzoek. De nieuwe technologie faciliteert deze kenmerken in sterke mate en maakt het
mogelijk om een veel groter netwerk (zowel fysiek als virtueel) te bestrijken dan voorheen mogelijk
was. Jongeren zijn sterk gericht op hypes, zeker als deze in hun eigen vriendenkring worden opgepakt.
De radar staat continue op aan in de wens om niets te missen en smartphones bieden daar ook
alle mogelijkheden toe.
Naarmate de netwerken meer fluïde zijn en de impulsen via sociale media elkaar sneller opvolgen
wordt er een groter beroep gedaan op het vermogen tot het maken van goede keuzes, terwijl uit de
eerdere resultaten al bleek dat veel jongeren daar juist moeite mee hebben en in onverwachte
situaties sneller uit hun doen zijn dan oudere groepen. Door de hoge mate van nieuwsgierigheid en
de neiging tot het opzoeken van grenzen is de kans bij jongeren groter dat zij onbezonnen belanden
in lastige situaties, waarin zij achteraf andere keuzes zouden hebben gemaakt.
6. Verschillen tussen jongeren
Jongeren van 15-25 jaar vormen een diverse groep. In de volgende alinea’s worden op basis van het
Mentality-onderzoek enkele opvallende verschillen beschreven tussen jonge mannen en vrouwen,
opleidingsgroepen en de burgerschapsstijlen binnen de groep jongeren van 15-25 jaar.
Jonge mannen zijn meer dan jonge vrouwen op zoek naar spanning en het nemen van risico’s.
Tevens zijn zij meer dan jonge vrouwen gefascineerd door geweld en het ingaan tegen de regels.
Jonge vrouwen daarentegen vinden het leuker dan jonge mannen om via het internet een kijkje te
nemen in het leven van anderen en om überhaupt naar anderen te kijken.
Laagopgeleide jongeren willen liever opvallen dan hoogopgeleide jongeren en houden er tevens
meer van om naar zichzelf te kijken. Ook spanning zoeken en geweld zijn voor laagopgeleide
jongeren belangrijker. Hoogopgeleide jongeren zijn meer empathisch en zelfreflectief ingesteld dan
laagopgeleiden. Daarnaast zeggen laagopgeleide jongeren vaker dat er te weinig nadruk gelegd
wordt op traditionele waarden en normen en vinden zij het minder vanzelfsprekend dat mannen
vrouwelijke eigenschappen laten zien dan hoogopgeleide jongeren.
Als wordt ingezoomd op burgerschapsstijlen blijkt dat de groep structuurzoekers er minder dan de
zelfredzamen van houdt om op te vallen en naar zichzelf kijken. De zelfredzamen zijn meer gefascineerd
door geweld, spanning en het nemen van risico’s. Zelfredzamen vinden minder vaak dat er te
weinig nadruk wordt gelegd op traditionele waarden en normen en de groep structuurzoekers heeft
daar juist meer behoefte aan. De groep zelfredzamen wil vaker dan de structuurzoekers wat nieuws
meemaken, terwijl de structuurzoekers minder houden van afwisseling en flexibiliteit.
162 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN