Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

ouderen eens met de stelling dat hoe je de werkelijkheid ziet en ervaart ook bepaalt wat er met je
gebeurt.
Jongeren van nu zijn opgevoed in een tijd waarin de technologie volop mogelijkheden biedt om aan
de werkelijkheid te ontsnappen en om een andere bril op te zetten. Televisiekijken is al decennialang
de meest populaire activiteit in de vrije tijd en Nederlanders brengen ook veel tijd door achter het
scherm van computer, tablet of smartphone. Gaming is een favoriete activiteit van veel jongeren, de
films worden steeds realistischer en met 3D wordt de filmbeleving steeds levensechter. Op sociale
netwerken zoals Facebook en Hyves scheppen veel jongeren en ouderen een beeld van zichzelf en
verdiepen zij zich in het digitale leven van degenen in het netwerk. Door het intensieve gebruik van
foto’s en filmpjes lopen realiteit en ver-beeld-ing letterlijk door elkaar heen. De realiteit is maar hoe
je het ziet en je kunt erover discussiëren, en dat is beduidend anders dan de realiteitsperceptie van
veel ouderen, die in hun opvoeding leerden dat de realiteit werd bepaald door autoriteiten, je er
niets aan kon veranderen en dat je je daarnaar maar moest schikken. De mediatisering, gamification,
de positieve psychologie, individualisering en de opkomst van het onderhandelingshuishouden
hebben bijgedragen aan een verandering van de realiteitsperceptie die het sterkst zichtbaar is bij
jongeren, die toch al gevoeliger zijn voor dromen en fantasieën dan ouderen. Het is maar hoe je het
ziet.
Expressief en visueel
Jongeren zijn sterk visueel ingesteld. Uit het onderzoek blijkt dat zij er beduidend meer dan ouderen
van houden om op te vallen, om naar zichzelf te kijken en door anderen te worden bekeken. Het is
een kwestie van bekijken en bekeken worden; in het uitgaansleven, op internet en op school. Ook
willen jongeren veel vaker beroemd zijn en bewonderd worden dan ouderen. Jongeren begrijpen het
veel beter dan ouderen dat mensen filmpjes van hun eigen prestaties op het internet zetten. Gezien
worden is in deze tijd voor jongeren van eminent belang: het betekent dat je bestaat en ertoe doet.
Jongeren groeien op in een beeldcultuur, waarin symboliek en expressie een sleutelrol spelen. De
uitdrukking doe maar gewoon gaat niet (meer) op, het gaat in deze tijd juist om opvallen en bijzonder
zijn.
Op zoek naar grenzen
Jongeren zijn beduidend meer risicozoekend ingesteld dan oudere groepen. De helft geeft aan van
tijd tot tijd graag dingen te doen die eigenlijk risicovol zijn. Ze geven vaker aan voor de spanning
soms dingen te doen die tegen de regels zijn en zien zichzelf vaker dan oudere groepen als spanningszoeker.
Het idee van een regelmatig leven wordt door hen eerder als benauwend gezien.
Jongeren van 15-25 jaar vinden het vaker dan oudere groepen acceptabel dat mensen af en toe
lichamelijk geweld gebruiken en geven vaker aan dat geweld op een prettige manier spannend kan
zijn. Ook ten aanzien van geweld op televisie verschillen de meningen tussen jong en oud. Jongeren
vinden beduidend minder vaak dan ouderen dat het geweld op tv beperkt moet worden en geven
vaker aan te houden van films waarin lichamelijk geweld wordt gebruikt. Kicks en intense belevingen
zijn voor hen meer van belang dan voor oudere groepen. Jongeren geven vaker aan ervan te genieten
als men zich samen met anderen kan laten gaan in een golf van emoties.
160 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN