Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

tenissen gaat. Verder zou men kunnen stil staan bij de vraag welke berichten een hoge graad van besmettelijkheid
hebben in die zin dat ze onbedoeld tot imitatiegedrag leiden. Mocht nader onderzoek uitwijzen dat dit soort
berichten inderdaad bestaan, dan lijkt een terughoudende opstelling aan de kant van de media een integraal
onderdeel van goede beroepsuitoefening. De keuze om domweg geen aandacht te besteden aan een bepaalde
gebeurtenis of handeling is – bezien vanuit de burgerij – soms heel goed te verantwoorden.
Stelling 11
Hoewel de burgers van Haren alle reden hebben om boos te zijn, zou een dosis noordelijke nuchterheid
bij het verwerken van deze pijnlijke gebeurtenissen helpen.
Het staat als een paal boven water dat vele bewoners van Haren door de gebeurtenissen van 21 september 2012
ernstig gedupeerd raakten. Sommigen doordat ze letterlijk schade hebben geleden, anderen doordat ze enorm
geschrokken zijn en vrijwel iedereen doordat het vertrouwen in de overheid zwaar is geschokt. Bovendien beperkt
die schok zich niet tot (de omgeving van) Haren. Miljoenen Nederlanders hebben gezien hoe een welvarende
gemeente binnen enkele uren in een puinhoop kon veranderen. De vele malen herhaalde tv-beelden over
plundering en in brand gestoken auto’s spraken voor zich. Als iets zo verschrikkelijks in het veilige Haren kan
gebeuren, hoe erg is het dan niet in de rest van Nederland Deze bange vraag heeft velen door het hoofd
gespookt en niet ten onrechte. Burgers verwachten immers dat de overheid hen beschermt tegen dit soort
onlusten en in zoverre was met ‘Haren’ ook de geloofwaardigheid van de nationale overheid in het geding.
Daarom is er een zeer gedegen onderzoek gedaan en de uitkomsten ervan worden bij deze aan de burgerij van
Haren voorgelegd. Onze rapportage bevat, naast vele kritische bevindingen, ook zaken die men als goed nieuws
kan betitelen. De rellen waren niet het resultaat van een boosaardig plan. Het gaat om een uit de hand gelopen
feest. Inderdaad vreselijk uit de hand gelopen, maar niettemin het gevolg van fouten en tekortkomingen die min
of meer toevallig bij elkaar kwamen. Vandaar dat wij de metafoor van een overstroming hebben gebruikt. Er
moet veel aan het onderhoud van bepaalde dijken gedaan worden en het kan geen kwaad om nog een kritisch te
kijken naar het dijkenstelsel in zijn geheel. Maar het zou goed zijn als de bewoners van Haren zich niet lieten
meeslepen door een al te grote achterdocht die bij collectieve trauma’s zo vaak opgeld doet. Laten we beseffen dat
het veel erger had kunnen aflopen en dat Haren, gegeven de intensiteit van het geweld, door het oog van de naald
gekropen is.
Langs deze lijnen hopen wij aan alle betrokken partijen inzicht te bieden in de factoren en maatschappelijke
achtergrond die aan de rellen van 21 september 2012 in Haren bijdroegen. Er is veel om
van te leren, vooral voor mensen die het in de toekomst beter willen doen. Wie liever naar het
verleden kijkt om te zoeken naar een zondebok zal in deze rapportage heus wel bepaalde argumenten
voor zijn of haar stellingname aantreffen. Maar het is niet de geest van waaruit we deze analyse
hebben gemaakt.
150 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN