Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

krijgen bij het monitoren van de nieuwe media. Overigens zou dat een beter samenspel vergen tussen politie,
ouders en onderwijsinstellingen waar zulke ontwikkelingen het gesprek van de dag vormen. Dat volwassenen in
deze wel degelijk een rol van betekenis hebben, blijkt ook uit het deelrapport De weg naar Haren. Daar lezen we
dat verreweg de meeste feestgangers, scholieren of studenten waren die nog thuis woonden. Zij trokken zich het
oordeel van ouders en politie over eventuele deelname aan het feest aan. Een dergelijk samenspel lijkt dus gepast
maar het is onmogelijk zolang er inderdaad twee werelden blijven die weinig met elkaar uitwisselen. Laten we
daarom een poging doen om de kloof tussen de systeemwereld van de overheid en de leefwereld van jongeren te
overbruggen door jongeren een actieve rol te geven bij de voorbereiding of vorming van het overheidsbeleid op dit
gebied.
Stelling 9
Bij verstoring van de openbare orde moet de overheid niet alleen volkomen helder zijn over de door
haar genomen maatregelen maar ze moet ook dienovereenkomstig optreden.
Voor de bewoners van Haren zijn de gezagsdragers hun geloofwaardigheid kwijt. Dat komt niet alleen doordat ze
in onvoldoende mate tegemoet kwamen aan verwachtingen van de burgerij maar ook omdat ze weinig terecht
brachten van de maatregelen die ze zelf afkondigden. De aard van die plannen werd samengevat in de formule
die de burgemeester verschillende keren heeft herhaald: er zou in Haren geen feest plaatsvinden. Dat wekte bij
veel ondernemers en burgers in Haren de verwachting dat de overheid zou optreden om te zorgen dat het feest
inderdaad niet door zou gaan. Maar in de praktijk kwam daarvan weinig terecht. Geen wonder dat velen het
gemeentebestuur een gebrek aan daadkracht en duidelijkheid voor de voeten wierpen. Daar ligt dus een evident
verbeterpunt. Als de gemeente een alcoholverbod afkondigt moet ze ervoor zorgen dat het gehandhaafd wordt.
Wie even stil staat bij de dubbelzinnige formule van een ‘genuanceerd alcoholverbod’ (dat op 21 september was
ingesteld) beseft dat er qua duidelijkheid nog wat te winnen valt. Van de andere kant moet men ook oppassen
voor een overreactie. Toen er een week na de rellen in Haren berichten over een Project X feest in Arnhem
opdoken, stelde het bestuur meteen een aantal wegblokkades in. Een belangrijk punt is evenwel dat het publiek
aan de maatregelen ziet dat het voor de bestuurders om een serieuze zaak gaat. Anders gezegd: geloofwaardigheid
verdient een bestuur niet zozeer door het meedelen van een aantal besluiten of voornemens, maar vooral
door op basis daarvan consequent te handelen.
Stelling 10
Ordeverstoringen-nieuwe-stijl hebben ook gevolgen voor de media. Ze moeten zich bezinnen op de
rol die ze gewild of ongewild in een nieuwe realiteit spelen.
Het is evident dat burgers krant, radio, televisie en andere media nodig hebben om te weten wat er in de
maatschappij speelt. Ze moeten en willen op de hoogte worden gebracht als zich in een zekere plaats ongeregeldheden
voordoen. Maar het sturen van verslaggevers die het wangedrag ter plaatse gretig vastleggen, die
glunderend vragen of er nog meer mensen naar de plek des onheils gaan of die jongeren ertoe aanzetten om voor
de camera iets geks te doen – dat is weer het andere uiterste. Tussen deze twee extremen van koele distantie en
opgewonden deelname bevindt zich een glijdende schaal en ergens dient er een grens te zijn. Er zou onder
journalisten meer debat moeten ontstaan over de vraag wat men nog wel en wat men niet meer als verslaggever
mag doen om te voorkomen dat de media een onderdeel worden van de realiteit die zij verslaan. Het stimuleren
van dat debat lijkt ons geen taak voor overheid of burgers maar voor de beroepsgroep zelf. Men zou een functie
als de ombudsman, die bij enkele landelijke kranten inmiddels goed functioneert, ook bij andere media kunnen
toepassen en verder kunnen uitbouwen. Dat stimuleert journalisten en programmamakers om beter na te denken
over de stijl waarin en de toon waarop zij de gebeurtenissen verslaan, ook wanneer het om dramatische gebeur-
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 149