Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

media ook op dit gebied voor nieuwe uitdagingen zal komen te staan. Welke lessen kunnen wij leren
uit datgene wat er in Haren is gebeurd en tot welke aanbevelingen leidt dit (stelling 7-8). Ten slotte
heeft alles geen als het niet in zichtbaar handelen van bestuurders tot uitdrukking komt. We stellen
vast dat de geloofwaardigheid van het bestuur in Haren een flinke deuk heeft opgelopen heeft. Hoe
kan het vertrouwen tussen bestuur en burgerij worden hersteld (stelling 9-11)
Stelling 1
Het monitoren van sociale media heeft geen betekenis wanneer het als een technisch vraagstuk
wordt gezien. Het moet betrokken worden op de leefwereld van jongeren.
Het is de hoogste tijd dat bevoegde instanties het berichtenverkeer gaan monitoren vanuit de vraag waar,
wanneer en hoe bepaalde risico’s voor de openbare orde optreden. We moeten wel beseffen dat zich hierbij een
groot aantal nieuwe vragen opdringen. Bijvoorbeeld de vraag bij welke instanties die bevoegdheid ligt en hoe
men de risico’s definieert. Het vooronderstelt verder dat de politie qua expertise voldoende vertrouwd is met de
wereld van sociale media om redelijk betrouwbare voorspellingen te doen. Het moeilijkste is wellicht nog dat men
in staat moet zijn om onderscheid te maken tussen een grap en een serieus gevaar. Zo troffen onze studenten bij
hun analyse van het berichtenverkeer op Facebook de volgende regel aan: ‘We gaan Haren vernietigen!’ Gaat het
daarbij om louter joligheid of wordt er een aanslag voorbereid Het is duidelijk dat men deze vragen niet op een
louter technische wijze kan beantwoorden. Men zal ook sociaal-culturele kennis moet hebben van datgene wat
jongeren op sociale media beweegt.
Stelling 2
Bij het inschatten van risico’s kan de ervaringskennis van uitvoerende professionals op een meer
volledige wijze worden benut.
De relevantie daarvan bleek ons uit het gesprek dat wij hadden met een medewerker van de NS die een uitgewogen
beeld kon geven van de jonge reizigers die hij in een trein naar Haren waargenomen had. Hij maakte niet
alleen onderscheid tussen soorten jongeren (studenten, voelballiefhebbers) maar ook tussen de toestand waarin
ze verkeerden (dronken, opdringerig, jolig) en de risico’s die hij daarbij aanwezig achtte (omslaan van de
stemming, bewuste raddraaiers). Deze vorm van kennis is moeilijk te objectiveren. Ze komt voort uit jarenlange
omgang met dit soort groepen en is van groot belang voor een adequate taxatie van risico’s. Soortgelijke
waarnemingen werden door journalisten gedaan. Zij namen op de hoek van de Stationsweg en de Jachtlaan het
aangroeien van de menigte waar. Ze signaleerden rond 19.00 uur dat de stemming veranderde en dat het beter
was als de politie tot ingrijpen over zou gaan. Dit soort observaties zou een meer prominente rol bij het beleid van
de overheid moeten krijgen. Dat staat op gespannen voet met de gewoonte van bestuurders om vooral vanuit
formele regels en procedures te kijken. Voor een juiste inschatting van de risico’s is plaatselijke waarneming even
belangrijk als algemene richtlijnen.
Stelling 3
Een bestuur dat wil begrijpen wat er maatschappelijk gebeurt, houdt rekening met de waarnemingen
die burgers doen. Ook wanneer die waarnemingen weinig rationeel lijken.
Burgers hebben zich in meerdere hoedanigheden bij de gemeente Haren aangediend: als ouders die bezorgd
waren over de veiligheid van hun kinderen, als ondernemers die wilden weten wat de gemeente ging doen en
sommigen omdat ze voorstellen voor een alternatief feest hadden. De vraag is hoe men dit optreden apprecieert.
146 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN