Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

met de wettelijke regels overeenstemmen, die voorzien in specifiek bevoegdheden opdat allerlei
onverwachte gebeurtenissen of risico’s zo veel mogelijk gereduceerd worden. Daardoor zijn veel
instituties weliswaar wat traag maar het voordeel is dat ze een hoge mate van betrouwbaarheid en
voorspelbaarheid kennen. Dit voordeel slaat echter in een nadeel om als er processen optreden die
juist snel en onvoorspelbaar zijn. Dat is (zoals in het deelrapport De weg naar Haren wordt betoogd)
onder meer bij de flashmob het geval. Naar verwachting zal dit verschijnsel vaker optreden.
Flashmobs zullen verschillen in doel, aanleiding of betrokken groepen maar ze hebben één ding met
elkaar gemeen: namelijk dat zij korte metten maken met de institutionele logica van onze systeemwereld.
Terwijl het bestuur op betrouwbaarheid inzet, staat bij de flashmob het onvoorspelbare
centraal. Waar de beleidscyclus op zijn minst enkele weken vraagt, daar heeft de flashmob aan
enkele dagen of zelfs uren genoeg. Terwijl het systeem zich op normering en controle richt, is de
flasmob niet zelden op het ondermijnen van controle en het overtreden van de norm uit. Gegeven
het feit dat Nederland met zijn hechte netwerken, hoge bevolkingsdichtheid en intensief mediagebruik
zeer bevattelijk is voor het optreden van dit soort verschijnselen, denken wij dat gevestigde
instituties op dit gebied nog een grote uitdaging te wachten staat. In die zin kan men aan ‘Haren’
inderdaad een agenderende functie toekennen: deze casus leert een paar dingen die het bestuur in
zulke omstandigheden beter wel respectievelijk beter niet zou kunnen doen.
Overigens zeggen we met deze aanbevelingen beslist niet dat de overheid elke vorm van ordening of
controle moet opgeven. Dat zou in het algemeen al tamelijk onzinnig zijn, laat staan bij een crisissituatie
zoals die in Haren aan de orde was.18 Maar het moet wel om een verstandige vorm van
controle gaan waarbij men (om nog een laatste keer gebruik te maken van onze metafoor) niet alleen
Apollo maar ook Dionysos dient.
18
Zie de literatuur die in Bijlage 7 wordt genoemd onder het kopje ‘Openbare orde en veiligheid’
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 143