Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

11 Conclusies
Bevindingen en reflectie
Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren…
(Willem Elsschot 1910)
Zoals beloofd zullen we ons onderzoek naar de rellen van 21 september 2012 in Haren afsluiten met
een aantal conclusies en aanbevelingen. Daarbij volgen we de logica die aan het begin van dit
rapport werd aangestipt. We zetten eerst uiteen welke actoren en factoren bij de gebeurtenissen in
Haren een voorname rol hebben gespeeld om op basis daarvan enkele voorstellen te doen die
kunnen voorkomen dat zoiets nog een keer gebeurt. Men moet echter wel in het oog houden dat het
hier gaat om een vrij uitzonderlijke gebeurtenis. Zij kon alleen onder specifieke condities optreden en
de kans dat zich binnenkort eenzelfde ordeverstoring voordoet is niet erg groot. Al was het maar
omdat vele partijen in Nederland inmiddels wakker zijn en men elke aankondiging van een feestje in
de sociale media scherp in de gaten houdt. En wellicht ook omdat de hype inmiddels over is. Dat
gezegd hebbende gaan we hieronder eerst in op de voornaamste bevindingen van ons empirisch
onderzoek. Vervolgens staan we kort stil bij het normatieve kader dat nodig is voor een juiste weging
van deze bevindingen. Het laatste hoofdstuk is gereserveerd voor onze aanbevelingen.
1. Relevante actoren en factoren
Menigeen kent de regels van het gedicht dat wij als motto bij dit hoofdstuk opnamen. Ze worden
vaak geciteerd wanneer mensen het over idealen, nobele doelen of een betere maatschappij hebben.
Ze bedoelen te zeggen dat wij mensen weliswaar vol dromen zijn maar dat het waarmaken van die
dromen in de praktijk bijzonder lastig is. Wat velen niet weten is dat het gedicht over iets heel anders
gaat. De dichter beklaagt zich over een vastgelopen huwelijk. Hij zou het liefst zijn vrouw om zeep
helpen en het huis in brand steken. Hij droomt van een gruwelijke moordpartij en noemt in dat
verband de wetten en de praktische bezwaren die het uitvoeren van zo’n daad verhinderen. In feite
postuleert hij eenzelfde barrièremodel als wij bij dit onderzoek gehanteerd hebben. Het idee is dat er
veel mensen rondlopen die een of andere gruwelijke fantasie hebben, maar dat er gelukkig ook vele
hinderpalen of blokkades zijn die voorkomen dat ze deze fantasieën waarmaken. Op basis van dit
model hebben we in het voorgaande een aantal van die barrières onderzocht. Onze veronderstelling
was dat ‘Haren’ te verklaren is doordat bepaalde barrières hun werk in onvoldoende mate of zelfs
helemaal niet hebben gedaan. We zullen de aard en het functioneren van deze barrières nogmaals
nalopen en daarbij aangeven wat de zwakke plekken zijn. Ter illustratie verwijzen we naar schema 2
dat de voornaamste stappen van onze diagnose visualiseert
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 133