Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

‘Heb je de boel nog wel onder controle vroeg ik een agent.
‘Wat denk je zelf’ reageerde hij.
‘Ik dacht van niet’ was mijn antwoord.
‘Nou, ik ook niet’ erkende hij (R43).
Er waren meer burgers die de angst op het gezicht van de politie zagen staan. Een van de bewoonsters
vertelt: ‘Sommige jongeren deinsden nergens voor terug. Ik zag ME’ers die niet wisten wat ze
moesten doen. Ze waren met te weinig en scheten in hun broek’ (R44). Wellicht heeft een en ander
geleid tot fouten of twijfelachtige beslissingen: ‘Doordat de politie zenuwachtig was, werden er ook
klappen uitgedeeld aan journalisten. Ze wilden niemand in de rug hebben. Ik heb ’s nachts nog
agenten gesproken die helemaal overstuur waren. Die wisten niet wat ze moesten doen. Die zijn
enorm bang geweest (…) In feite was de Stationsweg die avond nog het veiligst. De bewoners waren
van tevoren door de politie geïnformeerd. En waar ging de menigte naartoe Die kwamen bij mij
voor deur. Mij heeft de politie van tevoren niets gezegd (…) De mensen die mijn veiligheid kwamen
garanderen, hadden dezelfde doodsangst als ik. Ze wisten niet wat ze moesten doen’ (R51a). Een van
de moeders voegt er nog het volgende aan toe: ‘Bij de afslag naar Glimmen zag mijn vriendin een
huilende politieagent. Er waren zó veel mensen in Haren en zó weinig agenten. De politie heeft het
verschrikkelijk zwaar gehad. Ze hebben voor hun leven moeten knokken’ (R24).
‘Wat voor ME’ers waren dit Volgens mij hadden ze nog nooit zoiets meegemaakt. Het ging helemaal nergens
om. Er was geen enkel doel of ideaal. Twintig procent wilde alleen maar rellen en tachtig procent stond toe te
kijken (…) Had er meteen vijftig man gestaan plus vijftig in Groningen dan was het anders gelopen. Het was zó
slecht gecoördineerd ! Er kwamen mensen uit Coevorden en Friesland. Die kwamen aanrijden en wisten bij God
niet waar ze moesten wezen (…) Ik geloof dat het toch wel uitermate grote indruk op ze heeft gemaakt. Een agent
zei: Ik zit nou dertig jaar bij de ME maar dit heb ik nog nooit meegemaakt. In het Noorden gebeurt niet veel, dus
deze jongens waren niet zo veel gewend. Maar het was ook werkelijk niet normaal wat ze op hun dak kregen (…)
Ik heb gewoon bewondering voor die jongens, moet ik zeggen. Mijn oordeel is alleen maar positiever geworden’
(R43).
We zullen dadelijk nog zien dat er meer bewoners waren die bewondering voor de ME hadden.
Tegelijkertijd klinkt ook kritiek. Een van de ouders merkt op dat de agenten weliswaar rustig en
beheerst optraden, maar ze gaven onvoldoende grenzen aan (R30). Ze hadden, zegt een lerares, wel
duidelijker mogen zijn. In deze situatie was een scherp optreden vereist. De politie had een waterkanon
of traangas moeten inzetten (R40). Deze opvatting lijkt te worden ondersteund door de gebeurtenissen
die zich bij de Albert Heijn afspeelden. Daarover zegt een ooggetuige: ‘De ME had zich bij de
parkeerplaats in linie opgesteld. Tegenover hen bevond zich een stel jongeren (…) Die jongeren
gooiden allerlei voorwerpen in de richting van de ME, maar deze bleef gewoon op linie staan en
wilde kennelijk geen charges uitvoeren (R50). Anderen stoorden zich eraan dat de politie niet
overging tot het handhaven van het alcoholverbod. ‘Je zag mensen met rugtassen vol bier rondlopen.
Het verbaasde me dat de politie daar niets aan deed’ (R42). Sommigen betreuren het dat er
geen traangas is gebruikt. Een ondernemer zegt dat hij rond half twaalf een stel ME’ers in zwarte
pakken zag rondlopen: ‘Ze zeiden dat het nooit zo was geëscaleerd, als ze eerder traangas hadden
mogen inzetten’, aldus deze respondent (R48). Vanaf middernacht begon het te regenen en werd de
klus ten slotte afgemaakt. Een bewoonster vertelt dat het optreden van ME bij de Rijksstraatweg een
aantal jongeren haar straat injoeg: ‘Rond half twee zag ik vanaf mijn balkon hoe twaalf ME’ers snel
en beheerst een aantal charges uitvoerde (…) Dat optreden in onze straat bleek effectief (…) Als de
politie er niet was geweest, weet ik niet of mijn huis er nog had gestaan’ (R39).
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 125