Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

meegedaan aan de rellen. Het is even goed mogelijk dat zij daar als feestganger en/of toeschouwer
waren. Bovendien volgt uit het feit dat verschillende jongeren hun gezicht hadden bedekt, niet
automatisch dat ze daadwerkelijk geweld pleegden. Terecht merkte een van de moeders het volgende
op: ‘Alsof het dragen van een capuchon betekent dat je met opzet aan het rellen gaat. Het is toch
echt mode, hoor!’ (R36).
Veel belangrijker is uiteraard de vraag of de ontsporingen in Haren het werk van min of meer
professionele relschoppers zijn geweest. Veel Harenaren lijken daarvan overtuigd, maar het bewijsmateriaal
blijft kwestieus. Op zich is het begrijpelijk dat bewoners die vreemd gedrag van jongeren
zagen bij een bepaalde verklaring uitkomen. Neem bijvoorbeeld een mevrouw die in het centrum van
Haren woont en zegt: ‘Rond 1 uur zag ik vier of vijf potige mannen staan. Ze waren aan het tellen en
keken op hun computertje. Ze waren hartstikke helder en kenden de weg in Haren goed. Andere
jongeren waren dronken en roken naar wiet. We hadden het gevoel dat déze gasten fout waren,
vanwege hun zelfverzekerde uitstraling’ (R39). Deze bewoonster is niet de enige die denkt dat er in
Haren een gecoördineerde actie plaats vond. Iemand anders gelooft dat ook en zegt: ‘Terugkijkend
denk ik dat er misschien dertig tot zestig raddraaiers in het dorp zijn geweest. Een vriendin van mij
heeft gesproken met mensen die de raddraaiers coördineerden. Zij zag mensen bellen en hoorde
aanwijzingen als: Hé, je moet nu daar en daar heen (…) Er is kennelijk toch sprake geweest van
coördinatie. Bats zei dat raddraaiers anders communiceren. Dat hoorde ik ook van anderen. Ze
kopen een prepaid telefoon, bellen tot het tegoed op is en kopen dan een nieuwe’ (R41).
Volgens sommige bewoners speelden de gemaskerden hier een cruciale rol. ‘Die groep met maskers,
sjaals en petjes was na een uur verdwenen. [Het was een] georganiseerde groep die de zaak heeft
opgestookt totdat er genoeg meelopers waren.’ Deze bewoner denkt dat de groep raddraaiers zo’n
honderd tot honderdvijftig man groot was en dat ze – met of zonder feest – op oorlog uit waren’
(R48, R30). Een andere bewoner sluit zich daar met de volgende woorden bij aan: ‘De relschoppers
waren goed bedekt. Ze hadden capuchons of een shawl voor. Dat had ik eerder op de avond niet
gezien. Je zag dat sommigen op rellen uit waren. Het was gewoon doelgericht’ (R50). Een enkele
ondernemer is van mening dat relschoppers heel professioneel te werk gingen. ‘In de straat tegenover
de Albert Heijn maakten bepaalde jongeren met behulp van schroevendraaiers razendsnel
stoeptegels los. Ze pakten in die straat ook stenen en gooiden die vervolgens naar de ME. Toen ging
het dus echt los’ (R45). Ten slotte was er een bewoner die zag hoe relschoppers de zaak rond half één
heel georganiseerd en professioneel aanpakten: ‘Wat mij opviel was dat het geen jeugd was. Er
stonden mannen van veertig jaar tussen en dat verbaasde mij. Je zag drie linies. De voorste linie
waren gooiers die naar de ME gooiden, daarachter stond een linie aangevers die het spul aangaf en
daarachter had je degenen die het spul uit de grond haalden. En daarachter stond een hele meute te
joelen’ (R42).
Al met al denken wij dat het bij deze getuigenissen om een bepaalde interpretatie gaat. Er is slechts
één professional die zich enigszins in dezelfde zin uitlaat. Deze zegt: ‘Er waren hooligans uit de
Randstad met prepaid mobieltjes die niet traceerbaar zijn. Een ooggetuige vertelde mij dat hij
allemaal ongure types met oude Nokia’s in de trein zag zitten.’ Maar deze professional zegt evengoed
dat de opgepakte verdachten van een heel ander slag waren. Zij wilden vooral een stoere
indruk maken, meedoen, een flesje bier gooien. Ze handelden in de roes van het moment: ‘Sommige
daders zaten drie dagen in hun cel te janken om wat ze gedaan hadden. De eerste 35 mensen hebben
inderdaad met bierflessen gegooid. Dat staat op beeld’ (R62).
118 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN