Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

Die positieve sfeer bleef tot ongeveer 20 uur ’s avonds intact. Dat wordt bevestigd door een jongen
die op dat moment uit Groningen kwam. ‘We liepen met een groep van circa tweehonderd man naar
Haren toe. Dat waren mensen uit allerlei hoeken van het land die naar Haren wilden. Wij gingen mee
voor de grap. Ik had onderweg natuurlijk wel heel veel getankt. Er is nog een foto gemaakt van het
moment dat ik bovenop dat bord met de naam Haren zit’ (R4).
Met andere woorden: lange tijd leek er niets aan de hand. Iedereen was vrolijk en blij, er deed zich
een soort verbroedering voor. De burgemeester mocht dan wel hebben gezegd dat het feest niet
doorging, maar als je met zoveel jongeren bent dan IS er een feest. Maar hoe nu verder Wat ging er
vervolgens gebeuren Was er voor al die mensen wel iets te doen Daar ligt volgens sommige
respondenten de kiem van het proces dat later in een massale vechtpartij zou eindigen. ‘Mensen
begonnen zich te vervelen en daar ging het fout. Er was niks te doen’, zegt één jongere (R15). ‘Het
gezeik begon toen een of andere mafkees in een paal ging hangen’, merkt een volgende op (R14).
Behalve de factor verveling noemen onze respondenten nog andere oorzaken voor het omslaan van
de sfeer. Een meisje vertelt dat er rond 19.30 uur nog wel een leuke stemming hing. ‘Er werd aardig
wat gedronken, maar de mensen wilden er iets gezelligs van maken. Toen werd er plotseling met een
fles champagne geknald. Die knal leidde tot een gevoel van paniek. Toen er met een fles gegooid
werd, begon de menigte opeens te bewegen. Dat was voor mij het omslagpunt’ (R3).
Het staat vast dat veel aanwezigen niet alleen knallen hebben gehoord maar ook dat dit een schrikreactie
tot gevolg had. De meeste van de knallen kwamen niet door het ontkurken van een fles
champagne maar door vuurwerk. Een respondent vertelt dat iedereen begon te schreeuwen en te
rennen nadat hij een hele harde knal hoorde (R8). Een andere getuige verklaart dat ze zich in de buurt
van de Aldi bevond toen opeens een geweldig lawaai losbarstte. ‘Midden in die groep werd ineens
vuurwerk afgestoken en de lucht ingegooid. We dachten: Wat is dit Er ontstond een soort van
paniek. Iedereen begon te rennen en probeerde weg te komen. Wij dachten: Nou moet je niet in de
menigte zitten, want anders word je nog onder de voet gelopen. Er kan van alles gebeuren…’ (R1).
Een andere informant is ervan overtuigd dat de lichtflitsen en harde knallen die paniek veroorzaakten
afkomstig waren van de ME (R15). Hoewel dit laatste weerlegt kan worden (er zijn video-opnamen
die laten zien dat men vanuit het publiek met vuurwerk gooit) volgt daaruit niet dat de ME geen
rol speelde. We komen daar zo dadelijk op terug. Overigens lopen fictie en realiteit in zo’n situatie
gemakkelijk door elkaar. De zojuist aangehaalde respondente vertelt bijvoorbeeld dat er op een
zeker moment traangas ingezet werd: ‘Toen die knallen en dat vuurwerk kwamen, raakte iedereen
erg in paniek. Dat was het punt waarop mensen begonnen te rennen en dat de politie met traangas
begon. Of er traangas kwam Ja, volgens mij wel. Tenminste: dat werd gezegd. Het gonsde van
[verhalen over] ME, traangas, het in elkaar slaan van mensen et cetera. Op een zeker moment zeiden
mensen: Ja, ze hebben allemaal honden bij zich. Die verhalen gingen daar rond. Tegen een uur of elf
zei iedereen dat er een meisje dood was. Maar uiteindelijk was dat niet zo, volgens mij…’ (R1).
106 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN