Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

was geworden toen de Groningers hoorden waar hij vandaan kwam – beschermde onder het motto
‘Morgen sla ik je hersens weer in, maar vandaag zijn we effe vrienden’ (R14). Dat kan nauwelijks
opruiend worden genoemd.
Dat er hooligans waren, betekent niet automatisch dat zij verantwoordelijk zijn voor de rellen. De
meeste respondenten die we naar het gedrag van eventuele hooligans vroegen, hebben niet met
eigen ogen gezien dat deze aan de rellen meededen. Een meisje uit Haren laat zich in de volgende
woorden uit: ‘Ik zag een paar van die jongens rond de twintig die met iets aan het gooien waren. Dan
kon iedereen die achter hen stond goed zien dat ze heel stoer waren. Maar het leek niet van tevoren
bedacht. Het kwam zomaar uit het niets tevoorschijn. Ik heb geen hooligans of mensen met bivakmutsen
gezien. Ik zag alleen maar jongens die dachten dat ze stoer waren en met dingen begonnen
te gooien… ’ (R5). Een andere jongere meent eveneens dat er geen sprake was van professionele
relschoppers: ‘Het is gewoon baldadigheid, weet je. Als de een in de paal klimt, dan gaat die ander
weer wat gekkers doen. Ik ken dat wel. Je weet hoe dat gaat. Het begint altijd met één iemand die
iets doet wat niet zo erg is. Het is gewoon even anders dan de rest maar later wordt het steeds erger.
Op een gegeven moment waren er van die Marokkaantjes die met laserlampjes schenen naar die
gast die in die paal hing. Ik had hetzelfde gedaan als ik een laserlampje had gehad’(R14). Dat alles
wijst niet zozeer op een groep van georganiseerde relschoppers als wel op jongeren die graag indruk
maken en daarbij vreemde dingen doen.
Een veel gestelde vraag is of mensen met maskers en bivakmutsen een bezoek aan Haren hebben
gebracht. Op dat punt zijn de getuigenissen van jongeren niet eensluidend. Een respondent zegt een
groep van tien tot twintig mensen met maskers te hebben gezien. Het zou onder andere om maskers
met een varkenskop gaan en om maskers met ‘V for Vendetta’. Hij omschrijft ze als onruststokers die
ook vuurwerk bij zich hadden (R13). Een ander heeft het wel over mensen die hij als ‘een beetje
typisch volk’ omschrijft maar hij ontkent nadrukkelijk dat het zou gaan om personen met bivakmutsen
(R11). Dat geldt eveneens voor een getuige die met de volgende woorden een vrij precieze
beschrijving geeft van de relschoppers:
‘Ze waren 23 tot 24 jaar oud. Ze liepen naar voren, gooiden stenen en gingen meteen weer terug (…). Ik heb geen
mensen met maskers, bivakmutsen of sjaals om gezien. Het waren normale jongeren. Ze stonden gewoon naar de
politie te gooien omdat het nu kon (…). Veel jongens hadden gedronken en waren impulsiever. Ze dachten niet na
en durfden meer (…). Er waren geen groepjes die je niet in deze context zou verwachten, zoals Marokkanen (…) Het
ging niet om hooligans in een gewelddadige sfeer. Het was gewoon veel kattenkwaad (…) Het waren evenmin
hooligans zoals in Hoek van Holland. Er was niemand die een agent dood wilde slaan. Het waren studenten, geen
mensen die iemand anders kapot willen trappen (…) Die plunderaars waren lui die dachten: nu kan het een keer.
We kunnen een ruitje bij de Albert Heijn intrappen en dan nemen we wat mee. Je staat stijf van de adrenaline. Het
is ernstig, ik weet het. Maar ik weet zeker dat er geen greintje kwaad in zit. Dat zijn totaal geen gevaarlijke
mensen. Het is gewoon impulsief (…) een soort kattenkwaad. Normaal trek je geen krat bier open in de trein. Dat
doe je niet. En nou kan dat een keer. Je gaat gewoon een keer volledig uit je dak’(R15).
In de trein naar Haren zaten volgens deze respondent vooral studenten: ‘Het soort waar je in de
kroeg gezellig mee praat, maar die wel iets raars kunnen doen. Een van die jongens rende over het
spoor. Daar zat de politie meteen bovenop. Zulke pipoos heb je gewoon’(R15). Deze indruk wordt
door andere informanten gedeeld. De meeste relschoppers waren gewone jongeren die veel hadden
gedronken en luid aan het schreeuwen waren. Niet echt spectaculair (R7). Sommigen vinden het nu
eenmaal spannend om met dingen te gooien, auto’s om te keren en in de fik te steken (R9).
104 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN