VVBAD-jaarverslag 2012
VVBAD-jaarverslag 2012
VVBAD-jaarverslag 2012
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>2012</strong><br />
Vlaamse vereniging voor<br />
bibliotheek, archief & documentatie<br />
Jaarverslag
inhoud<br />
<strong>VVBAD</strong> Jaarverslag <strong>2012</strong><br />
4 Colofon<br />
19 Informatief<br />
5 Voorwoord<br />
Betrokkenheid bij externe<br />
organisaties/commissies<br />
6 Raad van Bestuur<br />
Personeel<br />
Raad van Bestuur<br />
8 Secretariaat<br />
Redactieraad<br />
9 Redactieraad<br />
Sectie Archief en Hedendaags<br />
Documentbeheer<br />
10 Sectie Archief en Hedendaags<br />
Documentbeheer<br />
Sectie Openbare Bibliotheken<br />
Sectie Hogeschoolbibliotheken<br />
12 Sectie Openbare Bibliotheken<br />
Sectie Wetenschappelijke en<br />
Documentaire Informatie<br />
13 Sectie Hogeschoolbibliotheken<br />
Commissie Overleg<br />
Kunstbibliotheken Vlaanderen<br />
14 Sectie Wetenschappelijke en<br />
Documentaire Informatie<br />
Overlegplatform<br />
Erfgoedbibliotheken Vlaanderen<br />
Activiteiten<br />
14 Commissie Overleg<br />
Kunstbibliotheken Vlaanderen<br />
15 Overlegplatform<br />
Erfgoedbibliotheken<br />
Vlaanderen<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 3
Jaarverslag van de Vlaamse Vereniging<br />
voor Bibliotheek, Archief & Documentatie<br />
VERANTWOORDELUKE UITGEVER<br />
Bruno Vermeeren<br />
Statiestraat 179, 2600 Berchem<br />
E-mail: bruno.vermeeren@vvbad.be<br />
REDACTIEADRES<br />
<strong>VVBAD</strong><br />
Statiestraat 179, 2600 Berchem (Antwerpen)<br />
Tel. 03 281 44 57<br />
E-mail: vvbad@vvbad.be<br />
www.vvbad.be<br />
LAY-OUT<br />
Marc Engels<br />
FOTOVERANTWOORDING<br />
Het <strong>VVBAD</strong>-secretariaat, tenzij anders vermeld.
voorwoord<br />
Tot nut van ’t algemeen<br />
Johan Vannieuwenhuyse, <strong>VVBAD</strong>-voorzitter<br />
Een beroepsvereniging zoals de Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief &<br />
Documentatie — <strong>VVBAD</strong> vzw — brengt instellingsleden en individuele leden bijeen<br />
om gezamenlijk de ontwikkeling van een welbepaald werkgebied te bevorderen, visies<br />
te formuleren en belangen te verdedigen. De mogelijkheden om deze doelstellingen<br />
in de bibliotheek- en archiefwereld zo effectief mogelijk te realiseren hangen nauw<br />
samen met de inzet van een professioneel en goed draaiend secretariaat, dat de<br />
nodige impulsen en ondersteuning moet aanleveren, en de vrijwillige inzet van instellingen<br />
of individuen die bereid moeten zijn soms het eigen belang ondergeschikt te<br />
stellen aan het algemeen. Beide — secretariaat en vrijwilligers — zijn in de <strong>VVBAD</strong><br />
nadrukkelijk en ruimschoots aanwezig; meer nog de vereniging omvat vrijwel dekkend<br />
het gehele Vlaamse bibliotheek- en archiefveld. Maar niet alles loopt natuurlijk<br />
zo gemakkelijk: individuele belangen komen wel eens in conflict met het algemeen en<br />
er moet dan intern kies onderhandeld worden om tot goede resultaten en voldoende<br />
slagkracht te komen; bovendien is er gedurende de laatste jaren in de erfgoed- en<br />
informatiesectoren een waaier aan steunpunten en belangenbehartigers ontstaan,<br />
waar de <strong>VVBAD</strong> geregeld haar correcte positionering moet in zoeken.<br />
Binnen dit kader heeft de <strong>VVBAD</strong> zich weer met ijver ingezet om haar missie waar te<br />
maken, daarvan getuigt het hierna volgend zeer gedetailleerd ‘Jaarverslag’.<br />
Enkele opvallende acties inzake belangenbehartiging waren het opstellen en verspreiden<br />
van ‘Bibliotheken & archieven, onmisbaar voor het beleid’, een memorandum met<br />
wensen vanuit het beroepsveld naar aanleiding van de lokale en provinciale verkiezingen<br />
van 14 oktober, het meedenken en adviseren rond de vernieuwingen aan de<br />
decreten ‘Lokaal Cultuurbeleid’ en ‘Cultureel-erfgoed’ en het aanreiken van ideeën<br />
bij de SERV-beroepsprofielen en bij de beroepsopleidingen voor de bibliotheken en<br />
archieven.<br />
Er is verder aan expertiseopbouw gedaan. Belangrijkste evenementen op dit vlak<br />
waren de studiereis naar bibliotheken in Zweden van 13 tot 15 juni en Focus op duurzame<br />
bibliotheken en archieven van 20 september. Vooral Focus bracht een echt nieuw<br />
thema op de <strong>VVBAD</strong>-agenda; alle deelnemers aan dit tweejaarlijks congres waren<br />
het er over eens dat de aangereikte ideeën verrassende en niet-vermoede inzichten<br />
bevatten, die zeker opvolging en implementering binnen de vereniging verdienen.<br />
De communicatie via de publicaties liep gestroomlijnd verder: er zijn opnieuw negen<br />
nummers van META. Tijdschrift voor bibliotheek & archief verschenen, de tweewekelijkse<br />
nieuwsbrief belandde telkens tijdig in de digitale postvakken van de leden en<br />
er was de uitgave van het nummer 12 in de reeks Archiefkunde: verhandelingen aansluitend<br />
bij META. Dit laatste nummer bevat de handelingen van het internationaal<br />
archiefcongres in Den Haag (30-31 augustus 2010) en mikt dan ook deels op internationale<br />
verspreiding.<br />
Aan alle secretariaatsmedewerkers en vrijwilligers-leden die op een of andere wijze<br />
bijdroegen aan de hoger vermelde of de in het ‘Jaarverslag’ opgenomen activiteiten:<br />
oprecht en van harte dank voor uw inzet ‘tot nut van ’t algemeen’.<br />
Ook 2013 belooft een druk en boeiend jaar te worden voor de vereniging: er vindt<br />
niet alleen het tweejaarlijkse en voor de 13e editie reeds terugkerende Informatie aan<br />
Zee plaats, er moet tegen 1 oktober een nieuw <strong>VVBAD</strong>-beleidsplan 2014-2018 ingediend<br />
worden bij het Vlaamse Agentschap Sociaal-Cultureel Werk en nu al is beslist<br />
door de Raad van Bestuur om nog dit jaar werk te maken van aan een memorandum<br />
naar aanleiding van de ‘moeder van alle verkiezingen’ in 2014, dat gericht is aan het<br />
beleid op Europees, federaal en Vlaams niveau en dat de vakproblematiek in zijn<br />
geheel moet omvatten.<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 5
Raad van Bestuur<br />
http://www.vvbad.be/RvB<br />
Blikvangers<br />
Bibliotheken & archieven. Onmisbaar voor<br />
een sterk beleid, onder die titel publiceerde<br />
de <strong>VVBAD</strong> haar memorandum<br />
voor de lokale en regionale verkiezingen<br />
van <strong>2012</strong>. Het document werd aan alle<br />
partijen bezorgd en verscheen ook als<br />
bijlage bij META nr. 5, een nummer dat<br />
in een extra grote oplage verscheen en<br />
opgestuurd werd naar alle gemeente- en<br />
OCMW-secretarissen en provinciegriffiers.<br />
Zowel het Cultureel-erfgoeddecreet<br />
(6 juli <strong>2012</strong>) als het decreet Lokaal<br />
Cultuurbeleid (6 juli <strong>2012</strong>) werden in <strong>2012</strong><br />
aangepast. De <strong>VVBAD</strong> formuleerde herhaaldelijk<br />
commentaar op de verschillende<br />
ontwerpversies, onder meer ook<br />
via de vertegenwoordigers van de vereniging<br />
in de Strategische Adviesraad voor<br />
Cultuur, Jeugd, Sport en Media (SARC).<br />
De aanpassingen hebben invloed op de<br />
sector, maar ook rechtstreeks op de vereniging<br />
die immers gesubsidieerd wordt<br />
via een bepaling in het decreet Lokaal<br />
Cultuurbeleid. De doelstellingen voor<br />
de vereniging blijven gelijk. Wel is ze<br />
nu decretaal verplicht om de basisprincipes<br />
van duurzaamheid en ecologisch<br />
bewustzijn in te bouwen in haar werking,<br />
iets waar overigens in <strong>2012</strong> al mee gestart<br />
werd. Tegen 2016 moet de website van<br />
de vereniging het AnySurfer label halen.<br />
De beroeps(competentie)profielen voor<br />
de bibliotheek- en archiefsector werden<br />
omgezet naar fiches in de databank<br />
Competent. De omzetting gebeurde door<br />
de SERV met medewerking van deskundigen<br />
uit de vereniging. De vereniging<br />
was niet tevreden over de werking van<br />
de databank en meldde dat ook in een<br />
officieel schrijven aan de SERV. De databank<br />
is vertaald uit het Frans en weinig<br />
flexibel in gebruik, zodat de fiches in<br />
Competent een verouderd beeld geven<br />
van het beroep.<br />
Op basis van de Competentfiche en van<br />
de beroepscompetentieprofielen, werden<br />
beroepskwalificatiedossiers aangemaakt<br />
voor bibliothecaris/informatiemanager<br />
en bibliotheekmedewerker/<br />
informatiebemiddelaar. De <strong>VVBAD</strong> trad<br />
op als hoofdindiener, maar werkte hiervoor<br />
samen met FARO, LOCUS en het<br />
VOWB. Het Agentschap voor Kwaliteit<br />
in Onderwijs en Vorming (AKOV) begeleidde<br />
het proces. De beroepskwalificatiedossiers<br />
zijn van belang voor de bibliotheekopleidingen.<br />
De dossiers worden in<br />
2013 ingeschaald op een onderwijsniveau.<br />
De opleidingen zullen deze beroepskwalificaties<br />
dan gebruiken als basis voor hun<br />
opleidingsprofielen.<br />
De werkgroep die de ‘Beroepscode voor<br />
informatieprofessionals in bibliotheken<br />
en documentatiecentra’ opstelde, leverde<br />
in <strong>2012</strong> nog commentaar op het ontwerp<br />
van code dat door IFLA opgesteld<br />
werd en werkte mee aan een artikel over<br />
het onderwerp dat in 2013 in Informatie<br />
Professional zal verschijnen. Leden van<br />
de werkgroep begeleidden een workshop<br />
georganiseerd door het streekgericht<br />
bibliotheekbeleid van Brussel.<br />
De <strong>VVBAD</strong> ondersteunde de Bib Web<br />
Awards: onder deskundige leiding van<br />
docent Eva Simon kozen studenten van<br />
de Bibliotheekschool Gent en een vakjury<br />
de beste websites en webtoepassingen<br />
uit de Vlaamse bibliotheek-, documentatie-<br />
en informatiesector. De verkiezing<br />
kon op veel bijval rekenen. Naar aanleiding<br />
van de prijsuitreiking publiceerde<br />
de vereniging het kortverhaal Tegenstand<br />
van Annelies Verbeke.<br />
Op de laatste vergadering van het jaar<br />
keurde de Raad van Bestuur een reglement<br />
goed voor financiële ondersteuning<br />
van <strong>VVBAD</strong>-leden die een actieve<br />
bijdrage leveren tijdens internationale<br />
congressen. De vereniging is er immers<br />
van overtuigd dat de Vlaamse bibliotheeken<br />
archiefsector de vergelijking met het<br />
buitenland best aankan en zichzelf met<br />
wat meer zelfbewustzijn mag presenteren.<br />
Ook op het einde van het jaar verscheen<br />
het nieuwe Koninklijk Besluit betreffende<br />
de vergoeding voor openbare uitlening in<br />
het Belgisch Staatsblad. Het KB van 27<br />
december voorziet in de komende jaren<br />
in een aanzienlijke verhoging van de leenvergoeding.<br />
Mede dank zij de input die<br />
de <strong>VVBAD</strong> over dit onderwerp leverde,<br />
houdt het ontwerp in grote mate rekening<br />
met de eisen van de bibliotheeksector.<br />
Met het uitrollen van de werkomgeving<br />
voor bestuursleden als onderdeel van de<br />
website, werd het laatste onderdeel van<br />
het communicatieplan gerealiseerd.<br />
De themagerichte samenwerking tussen<br />
bibliotheken van het hoger onderwijs<br />
binnen de themawerkgroepen van<br />
de <strong>VVBAD</strong> biedt mogelijkheden tot netwerkvorming,<br />
tot uitwisselen van informatie<br />
per studiegebied en tot het leggen<br />
van contacten met collega’s over de<br />
associaties heen. Vakbibliothecarissen<br />
Handelswetenschappen & Bedrijfskunde,<br />
Industriële Wetenschappen & Technologie<br />
(IWT), Lerarenopleiding, Sociaal Agogisch<br />
Werk en Verpleegunde kwamen eerder al<br />
bijeen voor overleg en voor het opstarten<br />
van nieuwe projecten. In <strong>2012</strong> is ook<br />
de themawerkgroep voor bibliothecarissen<br />
in het vakgebied Vertalen en tolken<br />
gestart. De doelstelling en de werking van<br />
de verschillende themagroepen worden<br />
in META toegelicht.<br />
In februari publiceerde de krant De<br />
Morgen een uitgebreide reeks over de<br />
boekensector in Vlaanderen. De aflevering<br />
van 23 februari ging over de bibliotheeksector<br />
en liet coördinator Bruno<br />
Vermeeren uitgebreid aan het woord.<br />
Bruno kwam ook al geïnterviewd in De<br />
Morgen van 20 februari. De krant opende<br />
de reeks op die dag met een stuk over<br />
het leenrecht. Op 13 december wijdde<br />
dezelfde krant opnieuw een kort stukje<br />
aan het leenrecht, met aandacht voor het<br />
standpunt van de <strong>VVBAD</strong>. Op 14 maart<br />
ging het — nog altijd in De Morgen —<br />
over de voorleesuurtjes in bibliotheken.<br />
Contacten met SABAM naar aanleiding<br />
hiervan leidde tot de toezegging<br />
dat de beheersvennootschap de heffing<br />
niet langer zou innen. Tot een volwaardig<br />
‘memorandum of understanding’<br />
kwam het evenwel niet. Op 25 juni<br />
verscheen een lezersbrief van Bruno<br />
over het sociaal passief in erfgoedorganisaties<br />
in De Standaard. Erfgoed<br />
was ook het onderwerp van een interview<br />
met Bruno — als voorzitter van het<br />
Cultureel-erfgoedoverleg deze keer — in<br />
6 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
De Ochtend op Radio 1 (13 december).<br />
Het meest ludieke persoptreden was<br />
ongetwijfeld de uitzending van Peeters<br />
& Pichal over de activiteiten die bibliotheken<br />
organiseren en waar Bruno in de<br />
studio uitgenodigd werd (6 juni). In de<br />
vakpers besteedde het nieuwe tijdschrift<br />
Sectorlink in zijn pilootnummer aandacht<br />
aan het memoranda van sectororganisaties,<br />
waaronder de <strong>VVBAD</strong>. Sectorlink is<br />
een tijdschrift voor verenigingsmanagers<br />
en werd gelanceerd met een themanummer<br />
over de manier waarop verenigingen<br />
inspelen op verkiezingen.<br />
Ger Schmookprijs<br />
De <strong>VVBAD</strong> stelt een jaarlijkse prijs in<br />
ter aanmoediging van een collega in de<br />
archief-, bibliotheek- of documentaire<br />
informatiesector. De prijs is genoemd naar<br />
Ger Schmook (1898-1985), destijds directeur<br />
van de Stedelijke Bibliotheken van<br />
Antwerpen, voorzitter van de <strong>VVBAD</strong> en<br />
belangrijke promotor van het openbare<br />
bibliotheekwezen in Vlaanderen. De Prijs<br />
wordt afwisselend toegekend aan een<br />
werk over een thema uit de archiefsector,<br />
ingediend in de oneven jaren en een<br />
werk over een thema uit de bibliotheeken<br />
documentatiesector, ingediend in de<br />
even jaren.<br />
In 2011 werden er 9 archiefwerken ingediend.<br />
De jury onder leiding van voorzitter<br />
Johan Vannieuwenhuyse beoordeelde<br />
de inzendingen. Op de Algemene<br />
Ledenvergadering van 6 maart werd<br />
bekend gemaakt dat er geen winnaar<br />
was maar wel twee eervolle vermeldingen<br />
voor Pieter Beyls: ‘Een werck seer schoon<br />
ghemeten’, Studie van de archiefvorming<br />
en de terminologie van de landboekhouding<br />
in het graafschap Vlaanderen<br />
(16de-18de eeuw) en Elien Doesselaere:<br />
Archiefvormer, bewaarplaats of constructie<br />
Een onderzoek naar de context van<br />
de Antwerpse Insolvente Boedelskamer.<br />
Activiteiten<br />
De jaarlijks Algemene Ledenvergadering<br />
van het voorjaar vond plaats op dinsdag<br />
6 maart in de School of Arts van de<br />
Hogeschool Gent. De secties en OKBV<br />
hielden er open bestuursvergaderingen.<br />
De sectie Openbare Bibliotheken had er<br />
een gesprek met Lien Verwaeren, adviseur<br />
van minister Schauvliege. Lien Verwaeren<br />
lichtte er het ontwerpdecreet Lokaal<br />
Cultuurbeleid en het uitvoeringsbesluit<br />
toe. De sectie Archief en Hedendaags<br />
Documentbeheer werkte aan een SWOTanalyse<br />
van de sectie. Na de goedkeuring<br />
van de jaarrekening en het <strong>jaarverslag</strong> en<br />
de uitreiking van de eervolle vermeldingen<br />
voor de Ger Schmookprijs, werd de<br />
dag afgesloten met een geleid bezoek<br />
aan het STAM.<br />
In samenwerking met Linguapolis organiseerde<br />
de vereniging opnieuw gespecialiseerde<br />
taalcursussen Frans en Engels.<br />
De cursussen waren gericht op praktische<br />
spreek- en luistervaardigheid.<br />
De hands-on workshop ‘Sociale media<br />
voor beginners’ kon op heel wat belangstelling<br />
rekenen en werd dan ook twee<br />
maal georganiseerd. Voor bestuursleden<br />
en personeel van de vereniging was er<br />
workshop ‘Sociale media voor gevorderden’,<br />
opgebouwd vanuit de vragen van<br />
de deelnemers.<br />
Op 17 april werkte de Raad van Bestuur<br />
rond het thema: de rol van de <strong>VVBAD</strong> als<br />
belangenbehartiger<br />
Van 13 tot en met 15 juni trokken bijna 50<br />
Vlaamse bibliothecarissen naar Zweden<br />
om kennis te maken met de bibliotheeksector<br />
in Stockholm en Uppsala. In<br />
het oog sprongen Het Kulturhus en de<br />
‘metrobibliotheken’ die de bibliotheek bij<br />
de gebruikers brengen.<br />
Focus, het tweejaarlijkse evenement voor<br />
de bibliotheek- en archiefsector vond<br />
plaats op de UA in Antwerpen op 20 september.<br />
Het thema van dit intersectoraal<br />
project was “Duurzaamheid in bibliotheken<br />
en archieven”. Dit najaarsevenement<br />
is voor de professionals een ideaal forum<br />
om samen te komen en te discussiëren.<br />
Focus <strong>2012</strong> werd georganiseerd samen<br />
met de opleiding Cultuurmanagement<br />
(UA). In META 9 verscheen een verslag<br />
over de studiedag. Daarnaast zal de<br />
<strong>VVBAD</strong> ook participeren in het project<br />
over duurzaamheid in het lokaal cultuurbeleid<br />
dat eind <strong>2012</strong> opgestart werd door<br />
Ecolife en LOCUS.<br />
Op de Algemene Ledenvergadering van<br />
16 oktober werden het actieplan en de<br />
begroting van de vereniging goedgekeurd.<br />
Toekomst<br />
Op 12 maart is er de Algemene Ledenvergadering<br />
in de Koninklijke Bibliotheek<br />
in Brussel. Naast de gebruikelijke bestuurlijke<br />
invulling, is er aandacht voor het<br />
thema interculturaliteit in de bibliotheeken<br />
archiefsector.<br />
Ook in 2013 zal er opnieuw een interne<br />
vorming voor bestuursleden en personeel<br />
van de vereniging opgezet worden.<br />
Bedoeling is om te werken rond het marketingplan.<br />
Blikvanger wordt ongetwijfeld de dertiende<br />
editie van Informatie aan Zee op 12<br />
en 13 september in het Kursaal Oostende.<br />
De klemtoon ligt er op de digitale en de<br />
technologische ontwikkelingen in de sector,<br />
met vakgerichte presentaties, workshops,<br />
panels en met een uitgebreide<br />
beurs en productpresentaties.<br />
Daarnaast zal de vereniging ook blijven<br />
werken rond het thema duurzaamheid.<br />
Vertrekpunt daarbij vormen de resultaten<br />
van Focus op duurzame bibliotheken<br />
en archieven.<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 7
Secretariaat<br />
http://www.vvbad.be/secretariaat<br />
Publicaties<br />
In <strong>2012</strong> kon de <strong>VVBAD</strong>-site 486.674 pageviews<br />
noteren. Dat zijn er minder dan in<br />
2011, wat wel een ‘informatiejaar’ was en<br />
waarin de cijfers altijd wat hoger liggen.<br />
De meest bezochte pagina’s blijven de<br />
vacaturepagina, de activiteitenpagina en<br />
de pagina van META.<br />
> http://www.vvbad.be<br />
Ook in <strong>2012</strong> bezorgde Tom om de twee<br />
weken op dinsdagnamiddag de nieuwsbrief<br />
in het elektronische postbakje van<br />
onze 2600 abonnees. De nieuwsbrief<br />
blijft het ideale medium om de aandacht<br />
te wijzen op onze activiteiten en nieuws<br />
heet van de naald.<br />
De Facebookpagina van de vereniging<br />
kende in <strong>2012</strong> een gestage groei aan fans.<br />
Ondertussen al meer dan 250.<br />
> https://www.facebook.com/<strong>VVBAD</strong>vzw<br />
Ook op de professionele sociale mediasite<br />
LinkedIn heeft de vereniging een<br />
eigen open groep.<br />
In het najaar organiseerde Julie de actualisering<br />
van de Vlabidoc: alle bibliotheken,<br />
archieven en documentatiecentra<br />
vermeld in de adressendatabank, werden<br />
aangeschreven met het verzoek<br />
hun gegevens te controleren.<br />
De gegevens van<br />
de openbare bibliotheken<br />
werden vergeleken met de<br />
Bios2-gegevens. Het proces<br />
was op het einde van het jaar<br />
nog niet volledig afgerond.<br />
> http://www.vlabidoc.be<br />
Ook de vormgeving van<br />
Archiefkunde werd aangepast<br />
aan de nieuwe huisstijl<br />
van de vereniging. Het eerste<br />
deel dat in het nieuwe<br />
jasje stak zijn de handelingen<br />
van het internationale<br />
archiefcongres dat de KVAN<br />
en de <strong>VVBAD</strong> in 2010 organiseerden.<br />
Archives without<br />
Borders / Archivos sin<br />
Fronteras is het twaalfde<br />
deel in de reeks, door Marc<br />
zorgvuldig vorm gegeven.<br />
vanaf maart overnam en mee instond<br />
voor de begeleiding van de groep. Bruno<br />
maakte als eerste gebruik van de hospitalisatieverzekering<br />
die de vereniging in<br />
2011 ingevoerd had voor het personeel.<br />
Een gebroken enkel belette hem om<br />
mee te reizen naar Zweden. Julie nam de<br />
begeleiding van de groep op het laatste<br />
momentje deskundig over.<br />
Op het einde van het jaar nam de vereniging<br />
Laura De Caluwé in dienst. In de loop<br />
van 2013 zal zij de vakbibliotheek van de<br />
vereniging moeten reorganiseren.<br />
Op 9 november trok het <strong>VVBAD</strong>-team<br />
opnieuw ‘’t stad’ in, deze keer voor een<br />
geleid bezoek achter de schermen van<br />
het Centraal Station, om daarna verkoeling<br />
te zoeken op de Schelde met een<br />
rondvaart door de haven. De hamburgers<br />
en de warme chocomelk gaven de<br />
personeelsuitstap het cachet van een<br />
schoolreisje.<br />
28 december was de laatste werkdag van<br />
Annie. Bijna twintig jaar hield zij de lokalen<br />
van het secretariaat netjes. In 1994<br />
kwam ze in dienst van de vereniging, toen<br />
nog gevestigd in de Goudbloemstraat in<br />
Antwerpen. Ze hield later ook de kantoren<br />
in de Waterloostraat en nu in de<br />
Statiestraat proper. Elke vrijdagochtend<br />
stond de koffie klaar, waren de papiermanden<br />
geleegd en de handdoeken ververst.<br />
Op het secretariaat zal ze gemist<br />
worden. De <strong>VVBAD</strong> wenst haar nog veel<br />
geluk.<br />
Secretariaat<br />
Vier van zes. Klaartje, Julie, Bruno en Tom tijdens de jaarlijkse<br />
personeelsuitstap.<br />
Niet op de foto: Marc (die de foto nam) en Bilen (ziek).<br />
Personeel<br />
Op 5 maart ging Klaartje<br />
Brits weer aan de slag, na<br />
haar bevallingsverlof. Op<br />
11 maart kwam dan ook<br />
een einde aan het vervangingscontract<br />
van Suzy<br />
Castermans. Suzy startte de<br />
organisatie van de studiereis<br />
naar Zweden op en zorgde<br />
voor een mooie overdracht<br />
aan Klaartje, die het werk<br />
In het najaar startte de vereniging met<br />
de implementatie van een nieuw CRMpakket,<br />
gebaseerd op Oracle on Demand.<br />
Het leden- en adressenbeheer van de vereniging<br />
zou daardoor beter gestroomlijnd<br />
moeten verlopen. Het project impliceert<br />
ook een vernieuwing van de Vlabidoc. Het<br />
belangrijkste luik van de ontwikkeling, de<br />
koppeling met de <strong>VVBAD</strong>-website en de<br />
uitwisseling met het nieuwe boekhoudpakket<br />
BOB50, worden in 2013 gerealiseerd.<br />
Bilen heeft zijn handen vol aan de<br />
omschakeling.<br />
8 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
Redactieraad<br />
http://www.vvbad.be/redactie<br />
META,<br />
tijdschrift<br />
voor<br />
bibliotheek &<br />
archief<br />
In <strong>2012</strong> maakten we<br />
van META een sterk<br />
merk. Een nieuwe<br />
editie verdween<br />
niet onopgemerkt<br />
op de boekenplank:<br />
museum archieven, de aanloop naar de<br />
lokale en provinciale verkiezingen, de<br />
beste bib van Vlaanderen en Brussel en<br />
die van Nederland, een volledig nummer<br />
over benchmarking, de sectorbevraging<br />
over de provinciale bibliotheeksystemen,<br />
de vele reorganisaties bij wetenschappelijke<br />
bibliotheken… In de tweede jaargang<br />
was er ook flink wat aandacht voor erfgoed:<br />
het regionaal depotbeleid, boeken<br />
EHBO, het onderzoek naar conservering,<br />
ontsluiting en digitalisering in Vlaamse<br />
erfgoedbibliotheken en erfgoedwidgets.<br />
Een jaargang plannen is geen probleem:<br />
kopij en suggesties a volonté. Toch blijft<br />
het een uitdaging om alle secties zo evenwichtig<br />
mogelijk aan bod te laten komen.<br />
En daarbij intersectorale onderwerpen<br />
niet uit het oog te verliezen.<br />
Om de cijfers te berekenen, bekeken we<br />
hoeveel rubrieken en hoeveel pagina’s<br />
ingevuld werden als vakblad, verenigingsblad.<br />
Van beide cijfers namen we<br />
het gemiddelde.<br />
Een onafhankelijke redactieraad actief<br />
binnen de <strong>VVBAD</strong> werkte een gestructureerde<br />
inhoud uit en zorgt voor de verdere<br />
aan- en bijsturing van het handboek.<br />
In <strong>2012</strong> verschenen er vier nieuwe afleveringen.<br />
Verenigingsblad<br />
Vakblad Imago<br />
Streefcijfers 25% 50% 25%<br />
Verhouding 21% 63% 16%<br />
Het aandeel van elke sectie in META<br />
werd op dezelfde manier berekend.<br />
De klassieke indeling per sectie werd<br />
behouden. Drie extra titels stellen het<br />
evenwicht zo nauwkeuriger bij: ‘erfgoed’,<br />
‘BIB’ en ‘AB’. Artikels en kleinere<br />
bijdragen geklasseerd onder ‘erfgoed’<br />
zijn zowel voor archieven en erfgoedbibliotheken<br />
interessante literatuur. ‘BIB’<br />
zou dan weer alle bibliotheken moeten<br />
aanspreken. Hogeschoolbibliotheken<br />
en Wetenschappelijke en Documentaire<br />
Informatie vinden een gemeenschappelijke<br />
interesse onder ‘AB’. Een bijdrage<br />
kan ten slotte enkel intersectoraal zijn van<br />
zodra ze drie of meerdere secties, waaronder<br />
zeker AHD, binnen de <strong>VVBAD</strong> aanbelangt.<br />
(Zie tabel onderaan).<br />
Om de kwaliteit te bewaken werd vorig<br />
jaar besloten om META na de eerste jaargang<br />
intern te evalueren. De redactie, secties<br />
en commissies kregen dezelfde vragen<br />
voorgeschoteld: Wat is — inhoudelijk<br />
en vormelijk — goed Wat kan beter<br />
Wat ontbreekt er De resultaten werden<br />
vervolgens voorgesteld op de Raad van<br />
Bestuur.<br />
De vormgeving blijkt een succes: fris, aantrekkelijk,<br />
herkenbare covers en dito huisstijl.<br />
Inhoudelijk verschillen de meningen<br />
naar gelang de deelsector. De sectie OB<br />
is een grote fan en probeert ook bibliotheekmedewerkers<br />
warm te maken voor<br />
META. OKBV, WDI en HSB zien hun aandeel<br />
graag stijgen. Voor HSB mogen de<br />
bijdragen een meer internationaal karakter<br />
hebben, maar dat is dan weer geen<br />
must voor WDI. De archiefsector staat<br />
bekend om zijn langere bijdragen. Hoewel<br />
de andere deelsectoren de artikels in<br />
Bibliotheek- & archiefgids als te lang en te<br />
zwaar benoemden, was dit voor archieven<br />
prima. De sectie zoekt dus vooralsnog<br />
zijn weg nog naar de kleinere rubrieken.<br />
Meer archiefnieuws en meer bijdragen<br />
over de allerlaatste trends zien ze als een<br />
werkingspunt.<br />
Een ander werkingspunt blijft de kwaliteit<br />
van het beeldmateriaal, die is jammer<br />
genoeg niet altijd even optimaal. Omdat<br />
er vooral bij de interviews nood was aan<br />
professionele beelden, deden we beroep<br />
op twee fotografen: Benoit Vermeeren<br />
en Stefan Tavernier stonden het redactieteam<br />
van het secretariaat bij tijdens<br />
enkele rondetafels en interviews. Het in<br />
beeld brengen van soms erg abstracte<br />
onderwerpen blijft een uitdaging.<br />
Het redactieteam op het secretariaat<br />
kreeg versterking van enkele vrijwilligers:<br />
Roel Lauwers (december 2011-februari<br />
<strong>2012</strong>), Cindy Mergits (maart-juni <strong>2012</strong>) en<br />
Rien Emmery (sinds augustus <strong>2012</strong>). Zij<br />
zorgden voor ondersteuning bij het voorbereiden<br />
en uitwerken van interviews, het<br />
schrijven van korte artikels en waren een<br />
extra paar ogen bij het zorgvuldig nalezen<br />
van META.<br />
Redactie Wegwijzer<br />
voor bibliotheken en<br />
documentatiecentra<br />
> http://www.politeia.be/article.aspxa_<br />
id=WEGWIJ034O<br />
Samen met uitgeverij Politeia geeft de<br />
<strong>VVBAD</strong> deze losbladige publicatie uit.<br />
De Wegwijzer is een praktijkgericht handboek<br />
voor al wie op het terrein met informatiebeheer<br />
bezig is.<br />
AHD EBV OB OKBV HSB WDI Erfgoed Intersect. BIB AB<br />
Verhouding 17% 3% 28% 3% 1% 4% 8% 13% 19% 5%<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 9
Sectie Archief en Hedendaags<br />
Documentbeheer (AHD)<br />
http://www.vvbad.be/AHD<br />
Blikvangers<br />
De sectie werkte aan een beleidsplan,<br />
vertrekkende vanuit een SWOT-analyse<br />
van de sectie. Na een start tijdens de<br />
Algemene Ledenvergadering van 6 maart,<br />
volgde nog een drietal vergaderingen<br />
hierover.<br />
Samen met collega’s uit Nederland<br />
wordt er gewerkt aan de Nederlandse<br />
vertaling van de International Standard<br />
for Describing Functions (ISDF) en de<br />
International Standard for Describing<br />
Institutions with Archival Holdings<br />
(ISDIAH).<br />
Er werd aandacht besteed aan de<br />
‘Beroepscode voor informatieprofessionals’<br />
die binnen de <strong>VVBAD</strong> ontwikkeld<br />
werd voor de bibliotheek- en documentatiesector.<br />
Er was ook aandacht voor de archiefopleiding.<br />
Toekomst<br />
Verder zal er de goedkeuring zijn van de<br />
SWOT-analyse van de sectie AHD op de<br />
Open bestuursvergadering tijdens de ALV<br />
op 12 maart 2013. De sectie verleent haar<br />
medewerking aan de Erfgoeddag. Er zal<br />
overleg zijn met de beroepsvereniging<br />
van Franstalige archivarissen (via WLOA),<br />
LOCUS en FARO. De sectie zal een aantal<br />
studiedagen organiseren en verder blijven<br />
opvolgen van de problematiek van de<br />
archiefopleidingen en de beroepskwalificaties<br />
en de besparingen in de archiefsector.<br />
Ook is er de uitbouw van structurele<br />
contacten met de politieke wereld.<br />
Werkgroep Wetgeving en<br />
Beleid (WWB)<br />
http://www.vvbad.be/WWB<br />
De werkgroep Wetgeving en Beleid is in<br />
<strong>2012</strong> niet samengekomen.<br />
Werkgroep Lokaal<br />
Overheidsarchief (WLOA)<br />
http://www.vvbad.be/WLOA<br />
Doel<br />
Het opzet van de werkgroep is dubbel.<br />
Enerzijds wil hij door geregeld onderling<br />
overleg en het opzetten van acties — en<br />
dit zowel projectmatig als ad hoc, al dan<br />
niet in samenwerking met andere <strong>VVBAD</strong>werkgroepen<br />
— bijdragen tot een grotere<br />
deskundigheid en professionaliteit in het<br />
lokaal archiefbeheer. Anderzijds wil de<br />
werkgroep met zijn initiatieven sensibiliseren.<br />
Door het onderhouden van contacten<br />
met en het formuleren van adviezen<br />
voor beleidsmakers en belangenvertegenwoordigers<br />
streeft de werkgroep<br />
ernaar om de specificiteit van het lokaal<br />
archiefbeheer duidelijk te maken, besturen<br />
bewust te maken en een kader te creëren<br />
waarbinnen de lokale archivaris zijn<br />
takenpakket kan realiseren.<br />
De ontwikkelingen rond het Publiekrechtelijk<br />
Archiefdecreet en het Cultureel-<br />
Erfgoeddecreet stonden uiteraard ook op<br />
de agenda van de sectie.<br />
Activiteiten<br />
Op 27 maart was er de studiedag<br />
‘Archivarissen en digitaal documentbeheer’<br />
door de werkgroep Automatisering<br />
in Gent. De sectie zorge ook voor inbreng<br />
in de Dag van de Nieuwste Geschiedenis<br />
op 24 maart in Namen: ‘Stads- en<br />
gemeentearchieven en historici: naar<br />
een nieuwe verhouding’ Er was ook de<br />
deelname van enkele leden van de sectie<br />
aan het colloquium ‘Archieven 2020’. Na<br />
jarenlange trouwe dienst stopte Gustaaf<br />
Janssens in <strong>2012</strong> met het samenstellen<br />
van In archieftijdschriften gelezen, te<br />
bekijken op de <strong>VVBAD</strong>-website. De sectie<br />
wil Gustaaf hartelijk bedanken voor het<br />
verzorgen van deze nog steeds geliefde<br />
rubriek. Joris Vandererborght neemt de<br />
coördinatie nu over.<br />
10 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
Acties<br />
• Medewerking aan Dag van de Nieuwste<br />
Geschiedenis<br />
• Opstellen memorandum Gemeenteraadsverkiezingen<br />
• Deelname aan werkgroepen Archieven<br />
2020 (FARO)<br />
• Standpunt bepalen inzake voorbereiding<br />
uitvoeringsbesluiten Archiefdecreet<br />
• Informatie-uitwisseling inzake digitaal<br />
depot<br />
• Opstellen visietekst interne staatshervorming<br />
• Overleg met Agentschap Kunsten en<br />
Erfgoed inzake het kwaliteitslabel<br />
• Organisatie RecordsManagementsTool<br />
eDavid/VHIC.<br />
Werkgroep<br />
Privaatrechtelijk Archief<br />
(WPA)<br />
http://www.vvbad.be/WPA<br />
Doel<br />
De WPA wil een platform zijn voor archivarissen<br />
en documentbeheerders met een<br />
specifieke interesse voor het privaatrechtelijk<br />
archivalisch patrimonium en staat<br />
open voor iedereen die zich hiervoor wil<br />
inzetten.<br />
boekhoudkundige, sociale en fiscale<br />
documenten. Een document met principes,<br />
adviezen en bewaartermijnen werd<br />
opgesteld.<br />
Werkgroep Automatisering<br />
(WAU)<br />
http://www.vvbad.be/WAU<br />
Doel<br />
Bestuderen en bevorderen van de informaticaontwikkelingen<br />
in archieven, bestuderen<br />
van de problematiek van digitale<br />
archivering, digitalisering en automatisering.<br />
Acties<br />
• Studiedag ‘Archivarissen en digitaal<br />
documentbeheer’, 27 maart, Liberaal<br />
Archief in Gent. In totaal woonden 99<br />
mensen deze studiedag bij. De inschrijvingen<br />
liepen zo vlot binnen dat het<br />
secretariaat zelfs een reservelijst moest<br />
aanleggen. De studiedag zelf maakte<br />
zijn belofte meer dan waar.<br />
Op de foto’s: Beelden van de<br />
studiedag ‘Archivarissen en digitaal<br />
documentbeheer’ door de werkgroep<br />
Automatisering op 27 maart in Gent.<br />
Acties<br />
• Aandacht voor onderwijsarchieven,<br />
archiefeducatie, selectiepraktijk en<br />
Archieven 2020.<br />
• Het organiseren van een geregeld overleg<br />
met het oog op uitwisseling van<br />
kennis en informatie.<br />
• Het nemen van initiatieven die kunnen<br />
bijdragen tot een grotere deskundigheid<br />
en professionaliteit inzake archiefbeheer.<br />
• Het opzetten van specifieke werking en<br />
— zowel projectmatig als ad hoc —<br />
binnen het brede veld van de particuliere<br />
archieven.<br />
• Het sensibiliseren rond de waarde van<br />
particulier archief en de noodzaak tot<br />
archiefzorg.<br />
• Subwerkgroep rond selectiepraktijk: 25<br />
september - vergadering in verband<br />
met de principes inzake bewaring en<br />
vernietiging bekeken voor een reeks<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 11
Sectie Openbare Bibliotheken<br />
(OB)<br />
http://www.vvbad.be/OB<br />
Blikvangers<br />
Centraal stond de opvolging van de voorstellen<br />
van het nieuwe decreet Lokaal<br />
Cultuurbeleid en het uitvoeringsbesluit.<br />
De sectie kreeg daarnaast ook de kans<br />
om haar opmerkingen tijdens de hoorzitting<br />
van de commissie voor Cultuur,<br />
Jeugd, Sport en Media van 30 mei <strong>2012</strong><br />
te verduidelijken. Op 6 juli <strong>2012</strong> werd het<br />
vernieuwde decreet Lokaal Cultuurbeleid<br />
goedgekeurd door de Vlaamse regering,<br />
het nieuwe uitvoeringsbesluit op 26 oktober<br />
<strong>2012</strong>.<br />
<strong>2012</strong> was ook het jaar van de lokale<br />
verkiezingen. In samenwerking met de<br />
andere secties werd een memorandum<br />
voor de lokale besturen en beleidsmakers<br />
opgemaakt en verspreid.<br />
Bibliotheekblad organiseerde voor de<br />
eerste maal ‘de beste bibliotheek van<br />
Vlaanderen en Brussel’. De voorzitter<br />
van de OB-sectie maakte deel uit van<br />
jury, onder voorzitterschap van de auteur<br />
Brigitte Raskin. De bibliotheek van Balen<br />
kwam uiteindelijk als winnaar uit de bus.<br />
De ontwikkelingen van de digitale bibliotheek<br />
werden nauw opgevolgd. In META<br />
verscheen de resultaten van enquête over<br />
de PBS-portalen en de <strong>VVBAD</strong> neemt ook<br />
deel aan de denktank over de toekomst<br />
en de evolutie van de digitale bibliotheek,<br />
georganiseerd door Bart Beuten,<br />
opdrachthouder digitale bibliotheek<br />
Vlaanderen.<br />
Daarnaast werden de voorzitter van<br />
de sectie OB en de coördinator van de<br />
<strong>VVBAD</strong> uitgenodigd om deel te nemen<br />
aan een visietraject over de toekomst<br />
van de openbare bibliotheken, georganiseerd<br />
door LOCUS. Gedurende een<br />
tweedaagse workshop, onder begeleiding<br />
van twee opleiders van de organisatie<br />
Levuur werden mogelijke toekomstscenario’s<br />
voor openbare bibliotheken<br />
uitgetekend. De beelden en de ideeën<br />
werden nadien nog verder uitgediept om<br />
als basis te dienen om een traject op te<br />
zetten naar alle openbare bibliotheken<br />
in Vlaanderen.<br />
Toekomst<br />
• Begin 2013 wordt een studiedag rond<br />
‘Games in een openbare bibliotheek’<br />
ingepland.<br />
• Op de Algemene Ledenvergadering<br />
van 12 maart 2013 werkt de sectie rond<br />
visie(ontwikkeling).<br />
• Een studiedag rond collectiemanagement<br />
en aankoopbeleid in de openbare<br />
bibliotheken wordt voorbereid.<br />
Vakgroep<br />
Jeugdbibliothecarissen (VJB)<br />
http://www.vvbad.be/VJB<br />
Blikvangers<br />
De vakgroep Jeugdbibliothecarissen wil<br />
voornamelijk de nadruk leggen op het<br />
bevorderen van leesplezier en bibliotheekpromotie.<br />
De vakgroep wil de jeugdbibliotheekmedewerkers<br />
een contactpunt<br />
en ontmoetingsplaats aanbieden en de<br />
deskundigheid van de medewerkers<br />
bevorderen.<br />
Activiteiten<br />
Op 27 augustus bracht de vakgroep een<br />
werkbezoek aan de strandbibliotheek van<br />
Zeebrugge en op 27 november <strong>2012</strong> was<br />
er de studiereis: ‘The secret of their succes<br />
!’ met een bezoek aan de bibliotheek<br />
van Balen en Genk.<br />
Toekomst<br />
Er staat een studiedag gepland in het<br />
najaar 2013. De vakgroep geeft nominaties<br />
door voor de Astrid Lindgren<br />
Memorial Award. De vakgroep wil blijven<br />
inspelen op de vragen en behoeften die<br />
leven binnen de sector en is bekommerd<br />
om het voortbestaan van de jeugdbibs en<br />
het belang ervan. Blijvend aandachtspunt:<br />
nieuwe leden proberen aan te trekken die<br />
de vakgroep komen versterken.<br />
Vakgroep Muziek- en<br />
Filmbibliothecarissen (VMF)<br />
http://www.vvbad.be/VMF<br />
Blikvangers<br />
De werkgroep wil ondersteuning bieden<br />
aan alle Vlaamse muziek- en filmafdelingen<br />
(AVM) door een overdracht van kennis<br />
en ervaring. Deze kennis en ervaring<br />
worden gericht verzameld en aangeboden.<br />
Jaarlijks werkt de groep rond een<br />
thema waarover ze een dossier publiceert<br />
of waarrond ze een studiedag organiseert.<br />
Toekomst<br />
Jaarthema voor het werkjaar <strong>2012</strong>-2013 is<br />
‘het optimaal benutten van de mogelijkheden<br />
van de AVM-afdeling’. Tijdens het<br />
voorjaar van 2013 wordt hierover een studiedag<br />
georganiseerd in samenwerking<br />
met Bibnet.<br />
Op 27 augsutus <strong>2012</strong> bracht de vakgroep JB een<br />
werkbezoek aan de strandbibliotheek van Zeebrugge.<br />
Foto: Corelio/Marc Herremans.<br />
12 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
Sectie Hogeschoolbibliotheken<br />
(HSB)<br />
http://www.vvbad.be/HSB<br />
Blikvangers<br />
Tijdens de eerste maanden van <strong>2012</strong> werd<br />
een bevraging georganiseerd onder de<br />
leden over de werking van de sectie (respons<br />
= 72 leden of ca. 1/3 van de doelgroep).<br />
Uit de bevraging bleek dat de naam<br />
van de sectie de lading niet meer<br />
dekte. Op de bestuursvergadering van<br />
6 maart <strong>2012</strong> werd dan ook voorgesteld<br />
om de naam van de sectie te wijzigen<br />
van Schoolbibliotheken, naar<br />
Hogeschoolbibliotheken. Dit weerspiegelt<br />
beter waar de sectie voor staat. Sedert<br />
2010 is er immers geen feitelijke werking<br />
secundaire scholen meer en vanaf 2013<br />
zullen de masteropleidingen integreren in<br />
de universiteiten. De nieuwe naam weerspiegelt<br />
reeds deze wijzigingen. De Raad<br />
van Bestuur keurde de naamswijziging<br />
eveneens goed.<br />
Verder werd een bevraging voorbereid<br />
onder hogeschoolbibliotheken omtrent<br />
de personeelsproblematiek. Bedoeling<br />
was een beeld te krijgen van de huidige<br />
situatie (bevraging werd pas in najaar<br />
<strong>2012</strong> gehouden, maar kende eerder lage<br />
respons en wordt hernomen in 2013) met<br />
het oog op de op til staande hervormingen<br />
in het hoger onderwijs in 2013.<br />
Activiteiten<br />
Op 31 mei organiseerde de sectie onder<br />
de titel ‘ABC van de mobiele dienstverlening<br />
vanuit de bibliotheek’ een studiedag<br />
in de campus Blairon van de Katholieke<br />
Hogeschool Kempen in Turnhout, met als<br />
thema de trends in mobiele devices en<br />
de wijze waarop bibliotheken hierop kunnen<br />
inspelen (E-books, tablets, mobiele<br />
apps, etc…). Er waren 85 deelnemers aan<br />
de studiedag uit diverse sectoren die de<br />
studiedag zeer positief evalueerden.<br />
Op 20 juni organiseerde de sectie een<br />
workshop: MindSession ‘de toekomst van<br />
de bibliotheek in hoger onderwijs’. Onder<br />
begeleiding van Matthijs Leendertse<br />
speelden 16 deelnemers een interactief<br />
game waarbij ze zelf oplossingen dienden<br />
aan te brengen voor problemen van de<br />
bibliotheken in hogescholen.<br />
Toekomst<br />
In het voorjaar van 2013 (1 februari) wordt<br />
een studiedag voorbereid met als titel<br />
‘We like to move it’, rond verhuizen van<br />
bibliotheken. Daarbij komen zowel de<br />
organisatorische/personele, als de praktische<br />
aspecten van verhuizen en samenvoegen<br />
van bibliotheken aan bod. Locatie<br />
voor de studiedag: Erasmushogeschool,<br />
Campus Dansaert, Brussel.<br />
Het thema van de jaarlijkse studiedag<br />
(mei-juni) lag eind <strong>2012</strong> nog niet vast,<br />
maar een terugkerend thema is verantwoording<br />
van de werking van een academische/hogeschoolbibliotheek<br />
naar<br />
het beleid toe (indicatoren, rol van een<br />
studie landschap,…). De concrete uitwerking<br />
van dit thema volgt begin 2013.<br />
De integratie van de masteropleidingen<br />
in de Universiteiten en de gevolgen daarvan<br />
voor bibliotheken in hogescholen (en<br />
universiteiten) in september 2013 zal de<br />
werking van de sectie in 2013 sterk beïnvloeden<br />
en wordt dan ook een belangrijk<br />
thema.<br />
Themagroepen<br />
Themagroep HANDELSWETENschappen<br />
& Bedrijfskunde<br />
http://www.vvbad.be/themagroep-handelswetenschappen-bedrijfskunde<br />
Blikvangers: uitwisseling ervaringen<br />
hogescholen, associaties, plaatsbezoek<br />
mediatheek Campus Blairon KHK.<br />
Themagroep Industriële<br />
Wetenschappen en Technologie<br />
http://www.vvbad.be/themagroep-industriele-wetenschappen-technologie<br />
Blikvangers: uitwisseling ervaringen uit<br />
de bibliotheken en associaties, kennisdeling<br />
databanken.<br />
Themagroep Lerarenopleiding<br />
http://www.vvbad.be/themagroep-lerarenopleiding<br />
Blikvangers: digitale materialen bij<br />
school boeken lager en secundair onderwijs<br />
(terugkerend thema), omgaan met<br />
registratiecodes, inlogprocedures, etc.<br />
die voorzien zijn voor single user, maar<br />
ook ter beschikking moeten staan van de<br />
bibliotheekgebruiker.<br />
Themagroep Sociaal-agogisch<br />
Werk<br />
http://www.vvbad.be/themagroep-sociaal-agogischwerk<br />
Blikvangers: uitwisseling nieuws uit de<br />
bibliotheken en associaties, paswoordenbeheer<br />
van digitale toegang van papieren<br />
tijdschriften, IKZ en de bibliotheek,<br />
Sociale netwerken, Teach the teacher..<br />
Themagroep Verpleegkunde<br />
http://www.vvbad.be/themagroep-verpleegkunde<br />
Blikvangers: Evidence Based practice in<br />
de bibliotheek, kwaliteitszorg, wat met<br />
logins bij boeken, informatie-uitwisseling<br />
uit de bibliotheken/associaties.<br />
Themagroep Vertalters-tolken<br />
http://www.vvbad.be /themagroep-vertalers-en-tolken<br />
Blikvangers: uitwisseling nieuws uit de<br />
bibliotheken en associaties, gevolgen van<br />
de integratie van masters in 2013, rondleiding<br />
Artesisbibliotheek, uiteenzetting<br />
over live-ondertiteling.<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 13
Sectie Wetenschappelijke en<br />
Documentaire Informatie (WDI)<br />
http://www.vvbad.be/WDI<br />
Blikvangers<br />
Activiteiten<br />
Toekomst<br />
De sectie leverde een belangrijke bijdrage<br />
aan de organisatie van Focus<br />
op duurzame bibliotheken en archieven.<br />
Daarnaast bleef ze werken rond<br />
de btw-problematiek (met updates op<br />
<strong>VVBAD</strong>-website en in META). Een rondetafelgesprek<br />
over “inkrimping personeelsbestanden<br />
en afbouw dienstverlening<br />
WDI’s” werd bezegeld met een<br />
artikel in META.<br />
De sectie was goed vertegenwoordigd<br />
tijdens de activiteiten op de international<br />
Open Access week (22-27 oktober).<br />
Op 25 oktober organiseerde de sectie<br />
opnieuw een sessie van de workshop<br />
‘Werken in een veranderende omgeving’,<br />
onder begeleiding van Hanneke Smulders.<br />
De sectie werkt aan de jaarlijkse halfdaagse<br />
studiedag en de twee geplande<br />
rondetafelgesprekken (over catalografie<br />
en over duurzame bibliotheken).<br />
Daarnaast is er blijvende aandacht voor<br />
het thema duurzaamheid. Ook het onderwerp<br />
btw op elektronische publicaties<br />
blijven we op de voet volgen.<br />
Om het probleem van de overladen<br />
agenda’s van de sectieleden op te lossen,<br />
wordt samenwerking, communicatie<br />
en overleg via de <strong>VVBAD</strong>-website onderzocht.<br />
Mondeling overleg blijft evenwel<br />
belangrijk en leerrijk.<br />
Overleg Kunstbibliotheken<br />
Vlaanderen (OKBV)<br />
http://www.vvbad.be/OKBV<br />
Blikvangers<br />
In april leerde een groep enthousiaste<br />
bibliothecarissen enkele mooie Brugse<br />
erfgoedbibliotheken kennen. In juni gingen<br />
we na hoe de kunstbibliothecaris zelf<br />
zijn weg kan vinden naar digitale zoekinstrumenten<br />
tijdens de workshop ‘Zie je<br />
door de bomen het bos niet meer Here-bronnen<br />
voor de kunstbibliothecaris’.<br />
Sinds september reflecteert OKBV samen<br />
met een tiental geïnteresseerden over<br />
een onterecht wat stiefmoederlijk behandeld<br />
publicatietype: de veilingcatalogus.<br />
Activiteiten<br />
Studiebezoek ‘Erfgoedbibliotheken in<br />
Brugge’ op 26 april.<br />
Na de studiedag ‘Een e-bib voor de kunsten:<br />
het faciliteren van kunsthistorisch<br />
onderzoek’ (24 oktober 2011) keken we<br />
tijdens de workshop ‘Her-e-bronnen voor<br />
de kunstbibliothecaris’ op 21 juni aan de<br />
hand van heel concrete cases en voorbeelden<br />
hoe de kunstbibliothecaris de<br />
rijke digitale zoekinstrumenten kan aanwenden<br />
en beheren.<br />
Tijdens onze activiteiten werden we<br />
ingewijd in de werking van verschillende<br />
kunstbibliotheken: we bezochten de<br />
bibliotheek van het KASK (6 maart) in<br />
Gent, de openbare bibliotheek de Biekorf,<br />
de bibliotheek van het Klooster van de<br />
paters Karmelieten, de museumbibliotheek<br />
van de musea Brugge, de historische<br />
bibliotheek van het Groot Seminarie<br />
Brugge (26 april), het Centrum voor<br />
Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC) en<br />
het KADOC, Documentatie- en Onderzoeks<br />
centrum voor Religie, Cultuur en<br />
Samenleving in Leuven (21 juni).<br />
Toekomst<br />
Voor de ontsluiting van veilingcatalogi<br />
willen we in 2013 een formeel model<br />
voordragen, waarmee (kunst)bibliotheken<br />
aan de slag kunnen gaan in de eigen<br />
instelling. De eerste bijeenkomsten werden<br />
in <strong>2012</strong> gepland. Ook buitenlandse<br />
kunstbibliotheken, die met dezelfde problemen<br />
worstelen, hebben intussen interesse<br />
getoond en worden betrokken om<br />
een zo breed mogelijk draagvlak te creëren.<br />
Het definitieve model wordt in 2013<br />
gepresenteerd tijdens een studiedag.<br />
14 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
Overlegplatform<br />
Erfgoedbibliotheken Vlaanderen<br />
Activiteiten<br />
Het derde overlegplatform voor erfgoedbibliotheken<br />
vond plaats op 15 november<br />
in de Maurits Sabbebibliotheek in<br />
Leuven. Organisatoren waren de Vlaamse<br />
Erfgoedbibliotheek en de <strong>VVBAD</strong>. De<br />
Vlaamse Erfgoedbibliotheek stelde zoals<br />
gewoonlijk haar werking van het voorbije<br />
jaar voor. Blikvanger hiervan was natuurlijk<br />
de lancering van Flandrica.be, de<br />
online schatkamer van oude handschriften<br />
en drukken. Ook de publicatie van<br />
de onderzoeksresultaten van de masterplannen<br />
preservering & conservering en<br />
bibliografische ontsluiting & digitalisering<br />
werden voorgesteld onder de titel De wet<br />
van de remmende achterstand.<br />
En er werd natuurlijk ook vooruitgeblikt.<br />
Plannen en uitdagingen genoeg voor het<br />
komende werkingsjaar met onder meer<br />
Adopt-a-Book als crowdfundingplatform<br />
voor erfgoedbibliotheken. De aanwezigen<br />
werd gevraagd via een post-it-oefening<br />
mee na te denken over een aanvullend<br />
opleidingsaanbod preservering en conservering.<br />
Het derde overlegplatform voor erfgoedbibliotheken vond plaats<br />
op 15 november in de Maurits Sabbebibliotheek in Leuven.<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 15
Informatief
Betrokkenheid bij externe organisaties/<br />
commissies<br />
Structureel<br />
Nationaal<br />
• Adviesraad Gespecialiseerde Master Archivistiek: Erfgoed<br />
beheer en Hedendaags Documentbeheer: Johan<br />
Vannieuwenhuyse<br />
• Beeldengroep visietraject Locus: Carol Vanhoutte, Nathalie<br />
Verstrynghe, Bruno Vermeeren<br />
• Het Belgische Blauwe Schild: Hilde De Bruyne<br />
• Belgische Vereniging voor Documentatie (ABD-BVD): Marc<br />
Van den Bergh<br />
• BoekenOverleg, forum & kerngroep: Bruno Vermeeren<br />
• Coördinatiecommissie Bibliotheekopleidingen (Cocobi):<br />
Myriam Lemmens, Patrick Vanouplines (voorzitter), Bruno<br />
Vermeeren (secretaris)<br />
• Coördinatieteam van de archiefopleiding aan de Bibliotheekschool<br />
Gent: Michel Vermote<br />
• Cultureel-erfgoedoverleg: Bruno Vermeeren (voorzitter)<br />
• Denktank Interbestuurlijk Draagvlak Digitale Bibliotheek:<br />
Carol Vanhoutte, Bruno Vermeeren<br />
• Denktank Jeugd en werkgroep leesbevordering LOCUS: An<br />
Steppe, Erika Gebruers<br />
• Europeana Vlaanderen: Bruno Vermeeren<br />
• Felnet: Bart Goossens<br />
• Forum van de bibliothecarissen van de Federale Overheidsdiensten<br />
en van de Federale Wetenschappelijke Instellingen:<br />
Fleur De Jaegher, Imke Hansen, Laurent Meese, Martin Van<br />
Droogenbroeck, Nele Van Renterghem<br />
• Intersectoraal Overleg Cultuur (ISOC): Bruno Vermeeren<br />
• Overleg Vlaamse Overheidsbibliotheken: Claudine Huyghe<br />
• Sectorraad Kunsten en Erfgoed van de Strategische<br />
Adviesraad voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media: Noël<br />
Geirnaert, Annelies Nevejans (tot juni)<br />
• Sectorraad Sociaal-Cultureel Werk van de Strategische<br />
Adviesraad voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media: Geert Puype<br />
• Samenwerkingsverband Auteursrecht & Samenleving, kerngroep<br />
& stuurgroep: Bruno Vermeeren<br />
• Stichting Lezen: Erika Gebruers<br />
• Stuurgroep Erfgoeddag: Julie Hendrickx<br />
• Stuurgroep Literair Erfgoed: Julie Hendrickx<br />
• Stuurgroep onderzoek Aankoopbeleid bibliotheken: Hedwig<br />
Van den Bossche, Bruno Vermeeren<br />
• Kerngroep project Duurzaamheid, Ecolife & Locus: Bruno<br />
Vermeeren<br />
• Vlaams Overlegorgaan inzake Wetenschappelijk Bibliotheekwerk<br />
(VOWB): Bruno Vermeeren<br />
• Vlaamse Erfgoedbibliotheek, Algemene Vergadering en Raad<br />
van Bestuur: Bruno Vermeeren<br />
• Werkgroep Beroepskwalificatiedossiers bibliotheeksector:<br />
Patrick Vanouplines, Bruno Vermeeren<br />
Internationaal<br />
• Eblida: Bruno Vermeeren<br />
• IFLA: Myriam Lemmens (Reference and Information Services<br />
Section), Ann De Meulemeester (Health and Biosciences<br />
Libraries Section)<br />
• International Association of Music Libraries, Archives and<br />
Documentation Centres (IAML): Johan Eeckeloo (ondervoorzitter)<br />
Eenmalig<br />
Nationaal<br />
• 9 februari, trefmoment lokaal cultuurbeleid, Antwerpen: Bruno<br />
Vermeeren<br />
• 17 februari, overleg met Bibnet en LOCUS over de actieplannen<br />
<strong>2012</strong>: Bruno Vermeeren<br />
• 2 maart, vrijdagontmoeting LOCUS, Brussel: Julie Hendrickx<br />
• 29 maart, prijsuitreiking Beste Bibliotheek van Vlaanderen en<br />
Brussel, Antwerpen: Julie Hendrickx, Bruno Vermeeren<br />
• 30 maart, overleg SABAM over voorleesuurtjes, Brussel: Bruno<br />
Vermeeren<br />
• 16 april, LOCUS prijdsdifferentiatie: Bruno Vermeeren<br />
• 20 april, overleg beroepskwalficaties erfgoedsector bij AKOV:<br />
Bruno Vermeeren<br />
• 23 april, De Staat van het Boek, Antwerpen: Julie Hendrickx,<br />
Bruno Vermeeren<br />
• 4 mei, Van erfgoedbelang, Cultureel-erfgoedoverleg,<br />
Mechelen: Julie Hendrickx, Tom Van Hoye<br />
• 30 mei, hoorzitting Commissie Cultuur, Vlaams Parlement,<br />
Brussel: Carol Vanhoutte, Bruno Vermeeren<br />
• 1 juni, Cultuurforum, Turnhout: Julie Hendrickx<br />
• 19 juni, rondetafel Stichting Lezen / Vlaams Fonds voor de<br />
Letteren: Bruno Vermeeren<br />
• 22 juni, Junitoer Locus: Klaartje Brits, Tom Van Hoye, Bruno<br />
Vermeeren<br />
• 26 juni, overleg met FARO: Julie Hendrickx, Johan<br />
Vannieuwenhuyse, Bruno Vermeeren<br />
• 14 september, lancering www.immaterieelerfgoed.be, Brussel:<br />
Bruno Vermeeren<br />
• 8 oktober, Denk- en discussiedag Bibnet: Bruno Vermeeren<br />
• 19 oktober, Groot onderhoud, Faro: Julie Hendrickx, Leen van<br />
Dijck, Johan Vannieuwenhuyse, Bruno Vermeeren<br />
• 22 oktober, Open Access to Excellence in Research, Brussel:<br />
Bruno Vermeeren<br />
• 26 oktober, overleg agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor<br />
Jeugd en Volwassenen, Brussel: Carol Vanhoutte, Johan<br />
Vannieuwenhuyse, Bruno Vermeeren<br />
• 5 - 6 november, European Conference on E-Inclusion, Brussel:<br />
Bruno Vermeeren<br />
• 5 december, overleg met FARO: Julie Hendrickx, Johan<br />
Vannieuwenhuyse, Bruno Vermeeren<br />
• 10 december, prijsuitreiking Bib Web Awards, Gent: Julie<br />
Hendrickx, Bruno Vermeeren<br />
Internationaal<br />
• 31 maart, LibCamp.nl, Amsterdam: Bruno Vermeeren<br />
• 4 april, expertmeeting absorptievermogen culturele instellingen,<br />
Rotterdam: Bruno Vermeeren<br />
• 11-12 juni, KVAN-dagen, Middelburg, Nederland: Tom Cobbaert<br />
• 11-17 augustus, World Library & Information Congress, IFLA,<br />
Helsinki, Finland: Julie Hendrickx, Sissi Loostermans, Bruno<br />
Vermeeren<br />
• 21-23 augustus, ICA-congres, Brisbane, Australië: Tom Haeck<br />
• 26-29 september, 82e Deutscher Archivtag, Keulen, Duitsland:<br />
Gerd De Coster<br />
• 15 november, ImPact! Informatie die er toe doet - congres<br />
n.a.v. het honderdjarig bestaan van de NVB, NVB, Utrecht,<br />
Nederland: Myriam Lemmens, Bruno Vermeeren.<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 19
Personeel<br />
Medewerkers<br />
• Klaartje Brits: stafmedewerker (19/38, zwangerschapsverlof<br />
tot 5 maart)<br />
• Suzy Castermans, stafmedewerker (tot 11 maart, ter vervanging<br />
van Klaartje)<br />
• Marc Engels: secretariaatsmedewerker (38/38)<br />
• Julie Hendrickx: hoofdredacteur (19/38), stafmedewerker<br />
(19/38)<br />
• Bilen Sonakalan: administratief medewerker (38/38)<br />
• Annie Van de Abeele: onderhoud (tot en met 31 december,<br />
3/38)<br />
• Tom Van Hoye: stafmedewerker communicatie (38/38)<br />
• Bruno Vermeeren: coördinator (38/38)<br />
Tijdsbesteding<br />
aantal uren<br />
Bestuursvergaderingen 309 2,90%<br />
Correspondentie & onthaal 1.408 13,20%<br />
Algemene ledenvergadering 98 0,92%<br />
Oprichting & ontwikkeling 162 1,52%<br />
Administratief beheer 930 8,72%<br />
Financieel beheer 348 3,26%<br />
Publicaties 3.929 36,82%<br />
Studiedagen 840 7,87%<br />
<strong>VVBAD</strong>-projecten 77 0,72%<br />
Projecten met derden 177 1,65%<br />
Lezingen & artikels voor derden 25 0,23%<br />
Externe relaties 316 2,97%<br />
Vakbibliotheek 72 0,68%<br />
Vakantie 1.187 11,13%<br />
Vorming 248 2,32%<br />
Ziekte 543 5,09%<br />
aantal uren<br />
Raad van Bestuur 127 1,19%<br />
Redactie 3021 28,31%<br />
Erfgoedbibliotheken 35 0,33%<br />
OKBV 7 0,07%<br />
AHD 293 2,75%<br />
OB 225 2,10%<br />
HSB 43 0,40%<br />
WDI 42 0,40%<br />
<strong>VVBAD</strong> - intersectoraal 875 8,20%<br />
Secretariaat 6002 56,25%<br />
Vrijwilligers<br />
• Roel Lauwers: redactie META en nieuwsbrief, 2 dagen per<br />
week (tot maart)<br />
• Cindy Mergits: redactie META, 2 dagen per week (maart - juni)<br />
• Rien Emmery: redactie META, 1 dag per week (sinds augustus)<br />
Bijscholing en externe activiteiten<br />
Klaartje Brits<br />
• 19 april: interne vorming ‘Sociale Media voor gevorderden’<br />
• Access 2000 basis, VDAB (online)<br />
Suzy Castermans<br />
• 6 februari: introductie MBTI<br />
Marc Engels<br />
• 6 februari: introductie MBTI<br />
• 23 oktober: ‘Bijscholing Bedrijfseerstehulp Rode Kruis<br />
• 17 december: introductie Timemanagement<br />
Julie Hendrickx<br />
• 6 februari: introductie MBTI<br />
• 19 april: interne vorming ‘Sociale Media voor gevorderden’<br />
• 21 november: meeloopdag, FelixArchief Antwerpen<br />
• 17 december: introductie Timemanagement<br />
Bilen Sonakalan<br />
• 6 februari: introductie MBTI<br />
• 17 december: introductie Timemanagement<br />
Tom Van Hoye<br />
• 6 februari: introductie MBTI<br />
• 19 april: interne vorming ‘Sociale Media voor gevorderden’<br />
• 17 december: introductie Timemanagement<br />
Bruno Vermeeren<br />
• 6 februari: introductie MBTI<br />
• 19 april: interne vorming ‘Sociale Media voor gevorderden’<br />
• 17 december: introductie Timemanagement<br />
Lezingen door secretariaatsmedewerkers<br />
• 4 mei, studiedag ‘Van erfgoedbelang’: Bruno Vermeeren nam<br />
deel aan het afsluitende panelgesprek<br />
• 12 november, Bibliotheekschool Gent: Bruno Vermeeren<br />
• 30 november, Brabantse Archivarissendag: Bruno Vermeeren<br />
20 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
Raad van Bestuur<br />
Samenstelling<br />
Algemeen voorzitter: Johan Vannieuwenhuyse (2010 - 2013)<br />
Ondervoorzitter: Patrick Vanouplines (2010-2013)<br />
Algemeen Secretaris: Myriam Lemmens (2010-2013)<br />
Penningmeester: Hedwig Van den Bossche (<strong>2012</strong>-2015)<br />
Leden<br />
Johan Eeckeloo (OKBV), Noël Geirnaert (AHD), Chris<br />
Goetschalckx (HSB), Tom Haeck (AHD), Veerle Kerstens<br />
(WDI), Sissi Loostermans (HSB), Geert Puype (OB), An Renard<br />
(Erfgoedbibliotheken), Peter Van den Broeck (WDI), Carol<br />
Vanhoutte (OB) en Miet Withofs (OB).<br />
Bruno Vermeeren neemt als vertegenwoordiger vanuit het<br />
secretariaat deel aan de vergaderingen van de RvB.<br />
Hilde Van Ongevalle en Antoon Verbeke namen ontslag als<br />
lid van de RvB en werden vervangen door respectievelijk Tom<br />
Haeck en Miet Withofs.<br />
Vergaderingen<br />
Data van de vergaderingen: 10 januari, 16 februari, 17 april, 21<br />
juni, 4 september, 16 oktober, 13 december.<br />
Er waren gemiddeld 10 bestuursleden aanwezig op de bestuursvergaderingen.<br />
• 6 maart: Algemene Ledenvergadering voorjaar op de campus<br />
Bijloke van de Hogeschool Gent, met de goedkeuring van het<br />
<strong>jaarverslag</strong> 2011 en de jaarrekening 2011.<br />
Rondleiding in het STAM.<br />
• 16 oktober: Algemene Ledenvergadering najaar met goedkeuring<br />
begroting 2013 en actieplan 2013.<br />
Werkgroepen<br />
• Klankbordgroep Focus op duurzame bibliotheken en archieven:<br />
Katrien Bergé (WDI), Klaartje Brits (Secr.), Tom Cocquyt<br />
(WDI), Erika Meel (HSB), Rik Van Daele (OB), Willem Vanneste<br />
(AHD) en Bruno Vermeeren (Secr.)<br />
• Jury Ger Schmookprijs: Gerd De Coster, Lieve De Mecheleer,<br />
Godfried Kwanten en Johan Vannieuwenhuyse (voorzitter)<br />
• Werkgroep Actieplan 2013: sectiebesturen i.s.m. Johan<br />
Vannieuwenhuyse en Bruno Vermeeren.<br />
• Werkgroep Memorandum <strong>2012</strong>: Julie Hendrickx (Secr.),<br />
Lieve Arnouts (AHD), Sissi Loostermans (HSB), Geert Puype,<br />
Hedwig Van den Bossche (OB), Carol Vanhoutte (OB), Johan<br />
Vannieuwenhuyse (RvB), Patrick Vanouplines (WDI) en Bruno<br />
Vermeeren (Secr.)<br />
• Werkgroep Informatie aan Zee 2013: David Coppoolse<br />
(EBV), Dirk Desaever (HSB), Julie Hendrickx (Secr.), Ann<br />
Labis (OKBV), Hedwig Van den Bossche (OB), Inge Van<br />
Nieuwerburgh (WDI), Caroline Vleugels (AHD) en Bruno<br />
Vermeeren (Secr.)<br />
Redactieraad<br />
Samenstelling<br />
Hoofdredacteur: Julie Hendrickx<br />
Redactiesecretaris: Tom Van Hoye<br />
Redactieleden<br />
Jo Cooymans (2009-<strong>2012</strong>), Beatrice De Clippeleir (Hogeschool<br />
voor Wetenschap en Kunst, Sint-Lucasbibliotheek, 2009-<br />
<strong>2012</strong>), Gerd De Coster (SOMA, 2009-<strong>2012</strong>), Ingrid De Pourcq<br />
(Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, 2009-<br />
<strong>2012</strong>), Noël Geirnaert (Stadsarchief Brugge, 2009-<strong>2012</strong>),<br />
Raf Guns (Universiteit Antwerpen, Instituut onderwijs- en<br />
Informatiewetenschappen, 2009-<strong>2012</strong>), Myriam Lemmens<br />
(Provinciale Hogeschool Limburg, 2009-<strong>2012</strong>), Laurent Meese<br />
(Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen,<br />
<strong>2012</strong>-2015), Kris Michielsen (OB Schilde, 2009-<strong>2012</strong>), Paul<br />
Nieuwenhuysen (VUB-Universiteitsbibliotheek, 2009-<strong>2012</strong>),<br />
Veronique Rega (Universiteit Antwerpen, 2009-<strong>2012</strong>), Peter<br />
Rogiest (Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, 2009-<strong>2012</strong>),<br />
Saskia Scheltjens (UGent - Letteren & Wijsbegeerte, 2009-<br />
<strong>2012</strong>), Eva Simon (bibliotheekschool Gent, 2009-<strong>2012</strong>), Patrick<br />
Vanhoucke (HOB, 2009-<strong>2012</strong>), Bruno Vermeeren (<strong>VVBAD</strong>).<br />
De redactieraad zwaaide in <strong>2012</strong> Inge Van Nieuwerburgh uit als<br />
redactielid. Laurent Meese werd door de sectie WDI unaniem<br />
voorgesteld als nieuw redactielid, maar nam op het einde van<br />
het jaar ontslag. Jo Cooymans en Raf Guns wensten hun mandaat<br />
niet meer te vernieuwen.<br />
Vergaderingen<br />
Data van de vergaderingen: 26 januari, 23 mei en 23 oktober.<br />
Er waren gemiddeld 9 van de 18 bestuursleden aanwezig.<br />
Redactie Wegwijzer voor bibliotheken en<br />
documentatiecentra<br />
Samenstelling<br />
Hoofdredacteur: Julie Hendrickx<br />
Redactiesecretaris: Tom Van Hoye<br />
Redactieleden<br />
Jo Cooymans, Nicole De Ceukeleer (Politeia), Evy Dewulf,<br />
Sofie Ruysseveldt (ARGOS), Eva Simon (Bibliotheekschool<br />
Gent), An Smets (KULeuven), Sarah Van Ende (Politeia), Johan<br />
Vandendriessche (Openbare Bibliotheek Zwalm) en Bruno<br />
Vermeeren (<strong>VVBAD</strong>).<br />
Vergaderingen<br />
Data van de vergaderingen: 16 februari, 8 juni en 11 november.<br />
Er waren gemiddeld 5 van de 10 redactieleden aanwezig.<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 21
Sectie Archief en Hedendaags<br />
Documentbeheer (AHD)<br />
Samenstelling<br />
Voorzitter: Tom Haeck (Archief OCMW Gent, <strong>2012</strong>-2015)<br />
Secretaris: Geertrui Coppens (Liberaal Archief, 2009-<strong>2012</strong>)<br />
Leden<br />
Julie Aerts (CRKC, <strong>2012</strong>-2015), Lieve Arnouts (Stadsarchief<br />
Aalst, 2011-2014), Tom Cobbaert (ADVN, 2009-<strong>2012</strong>), Hilde De<br />
Bruyne (OCMW-archief Brugge, 2010-2013), Gerd De Coster<br />
(SOMA, <strong>2012</strong>-2015), Bart De Keyser (Provincie Vlaams Brabant,<br />
2011-2014), Noël Geirnaert (Stadsarchief Brugge, <strong>2012</strong>-2015),<br />
Godfried Kwanten (KADOC, 2010-2013), Hermione L’Amiral<br />
(Archief Belgische Senaat, 2010-2013), Anne Mees (Resonant,<br />
2011-2014), Marc Nelissen (Archief KULeuven, 2009-<strong>2012</strong>),<br />
Annelies Nevejans (CVAa, <strong>2012</strong>-2015), Leen van Dijck (AMVC-<br />
Letterenhuis, <strong>2012</strong>-2015), Hilde Van Ongevalle (Archief Vlaams<br />
Parlement, 2010-2013), Michel Vermote (Amsab-ISG, <strong>2012</strong>-2015).<br />
Eind 2011 vervielen de bestuursmandaten van Gerd De Coster,<br />
Noël Geirnaert, Annelies Nevejans en Johan Vannieuwenhuyse.<br />
Johan Vannieuwenhuyse wenste zijn mandaat niet te vernieuwen,<br />
Gerd De Coster, Noël Geirnaert en Annelies Nevejans vernieuwden<br />
hun mandaat voor de periode <strong>2012</strong>-2015. De Algemene<br />
Vergadering van 6/3/<strong>2012</strong> bevestigde hun mandaat, evenals<br />
het mandaat van Julie Aerts (<strong>2012</strong>-2015).<br />
Julie Hendrickx nam als vertegenwoordiger van het secretariaat<br />
deel aan de vergaderingen van de sectie.<br />
Vergaderingen<br />
Data van de vergaderingen: 12 januari, 6 maart (AV), 10 mei, 10<br />
oktober en 4 december <strong>2012</strong>.<br />
Er waren gemiddeld 10 van de 17 bestuursleden aanwezig op<br />
de vergaderingen.<br />
Samenstelling werkgroepen<br />
Werkgroep Wetgeving en Beleid (WWB)<br />
Samenstelling: Mariet Calsius, Bart Coppein, Bart De Keyser<br />
(voorzitter), Tom Haeck, Hermione L’Amiral, Helmoed Van<br />
Cauwenberge, Hilde Van Ongevalle.<br />
Werkgroep Lokaal Overheidsarchief (WLOA)<br />
Samenstelling: Jan Anseeuw, Lieve Arnouts (voorzitter), Ann<br />
Augustyn, Véronique Bonkoffsky, Johan Braet, Marika Ceunen,<br />
Hilde De Bruyne, Anke Dehuisser, Bart De Keyser, Carine<br />
Goossens, Tom Haeck, Glenn Hoens, Marie Juliette Marinus,<br />
Sabrina Ospazi, Bart Sas, Evert Smolders, Mieke Strauven,<br />
Peter Van Assche, Willy Van de Vijver, An Vandenberghe, Wim<br />
Vanhaecke, Hannes Vanhauwaert, Petra Vanhoutte, Isabelle<br />
Verheire (secretaris), Jochen Vermote, Ruth Versteyhe, Dieter<br />
Viaene en Caroline Vleugels.<br />
Werden lid: Evert Smolders, An Vandenberghe en Wim<br />
Vanhaecke.<br />
Nam ontslag: Joris Vanderborght.<br />
Data van de vergaderingen: 20 januari, 11 mei en 5 oktober.<br />
Subwerkgroep Selectielijst Gemeenten<br />
Samenstelling: Jan Anseeuw, Ann Augustyn, Johan Braet, Anke<br />
Dehuisser, Carine Goossens, Sabrina Ospazi, Bart Sas, Johan<br />
Van Der Eycken, Petra Vanhoutte, Hilde Vansteenkiste, Roeland<br />
Verhaert (voorzitter), Isabelle Verheire (secretaris), Christophe<br />
Verheyden, Jochen Vermote.<br />
Nam ontslag: Joris Vanderborght.<br />
Data van de vergaderingen: 31 januari, 15 maart, 15 mei, 9 augustus,<br />
en 13 november.<br />
Subwerkgroep Selectielijst OCMW’s<br />
Samenstelling: Hassan Ben Toutouh, Berber D’Haene, Liesbeth<br />
Gios, David Guilardian, Tom Haeck, Glenn Hoens, Annie<br />
Meiresonne, Peter Van Assche, Hannes Vanhauwaert, Johan<br />
Vannieuwenhuyse, Isabelle Verheire (secretaris), Ruth Versteyhe.<br />
Werden lid: An Vandenberghe.<br />
Nam ontslag: Hilde De Bruyne.<br />
Data van de vergaderingen: 07 februari en 05 juli.<br />
Subwerkgroep Selectielijst Polders en<br />
Wateringen<br />
De subwerkgroep is in <strong>2012</strong> niet bijeen gekomen.<br />
Subwerkgroep Modellastenboek Geautomatiseerd<br />
Archiefbeheersysteem<br />
Samenstelling: Véronique Bonkoffsky, Anke Dehuisser, Carine<br />
Goossens, Sabrina Ospazi, Joris Vanderborght, Jochen Vermote.<br />
Data van de vergaderingen: 20 februari, 8 mei, 5 juli, 30 augustus,<br />
10 oktober, 20 november en 18 december.<br />
Projectgroep KPI’s<br />
Samenstelling: Anke Dehuisser, Lieve Arnouts, Hassan Ben<br />
Toutouh en Luc Coenen.<br />
Data van de vergaderingen: startvergadering op 15 november<br />
<strong>2012</strong><br />
Werkgroep Privaatrechtelijk Archief (WPA)<br />
Samenstelling: Julie Aerts, Mario Baeck, Mariet Calsius (vervangt<br />
Patricia Quintens), Tom Cobbaert, Gerd De Coster, Luc<br />
De Munck, Bart De Nil, Els Flour, Carine Goossens, Tinne Lomez,<br />
Anne Mees, Annelies Nevejans, Jan Stuyck (voorzitter), Stefan<br />
Van Lani, Hendrik Vandeginste (vervangt Rob Bartholomees),<br />
An Vandenberghe Martijn Vandenbroucke, Michel Vermote,<br />
Koen Verstraeten.<br />
Data van de vergaderingen: 13 juni en 3 november.<br />
Subwerkgroep rond selectiepraktijk: 25 september - vergadering<br />
in verband met de principes inzake bewaring en vernietiging<br />
bekeken voor een reeks boekhoudkundige, sociale en<br />
fiscale documenten. Een document met principes, adviezen en<br />
bewaartermijnen werd opgesteld.<br />
Werkgroep Automatisering (WAU)<br />
Samenstelling: Filip Boudrez (voorzitter), Tom Cobbaert, Paul<br />
Drossens, Peter Heyrman, Marc Nelissen, Luc Schokkaert,<br />
Steven Staelens (vanaf 25/9), Dries Vandaele, Willem Vanneste<br />
(secretaris), Isabelle Van Ongeval, Caroline Vleugels, Stephanie<br />
Waeyenbergh (ontslag per 5/3).<br />
Data van de vergaderingen: 31 januari, 26 april, 25 september<br />
en 13 november.<br />
22 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
Sectie Openbare Bibliotheken (OB)<br />
Samenstelling<br />
Voorzitter: Carol Vanhoutte (2010-2013)<br />
Secretaris: Nathalie Verstrynghe (2011-2014)<br />
Leden<br />
Mireille Geerinck (OB Beveren, 2011-2014), Paul Gervoyse (OB<br />
Oostkamp, 2011-2014), Geert Puype (OB Menen, 2010-2013),<br />
Geert Ruebens (Luisterpunt, 2010-2013), Rik Van Daele (OB<br />
Sint-Niklaas, <strong>2012</strong>-2015), Hedwig Van den Bossche (OB Gent,<br />
2011-2014), Edwin Van Troostenberghe (OB Middelkerke, 2009-<br />
<strong>2012</strong>), Antoon Verbeke (OB Ichtegem, 2011-2014), Miet Withofs<br />
(OB Hasselt, 2011-2014).<br />
Klaartje Brits en Bruno Vermeeren namen als vertegenwoordigers<br />
van het secretariaat deel aan de vergaderingen van de<br />
sectie.<br />
Vergaderingen<br />
Data van de vergaderingen: 7 februari, 6 maart, 8 mei, 6 september,<br />
8 november.<br />
Er waren gemiddeld 7 van de 11 bestuursleden aanwezig op de<br />
vergaderingen.<br />
Samenstelling werkgroepen<br />
Vakgroep Jeugdbibliothecarissen (VJB)<br />
Samenstelling: Lut Belaen (OB Brugge), Leen De Launoit (OB<br />
Aartselaar), Erika Gebruers (OB Brussel), Simone Janssens<br />
(OB Mechelen), Marleen Smets (OB Hoeselt), An Steppe (OB<br />
Leuven), Ria Swinnen (Linc).<br />
De leden nemen om beurt het voorzitterschap en het secretariaat<br />
waar.<br />
Klaartje Brits nam als vertegenwoordiger van het secretariaat<br />
deel aan de vergaderingen.<br />
Data van de vergaderingen: 14 februari, 24 april, 28 juni en 27<br />
augustus.<br />
Er waren gemiddeld 5 van de 7 bestuursleden aanwezig op de<br />
vergaderingen.<br />
Vakgroep Muziekbibliothecarissen (VMB)<br />
Samenstelling: Adrienne Bertels (OB Mol), Günther Closset<br />
(Provinciale Bibliotheek Limburg), Tine Depypere (SOB Sint-<br />
Niklaas), Linda Felix (SOB Antwerpen), Simonne Geukens (SOB<br />
Beringen), Sarah Hoebrechts (SOB Genk), Pieter Keereman<br />
(SOB Brugge), Magda Kegels (OB Schoten), Seppe Lenaerts (OB<br />
Turnhout, voorzitter), Johan Mijs (Bibnet), Bernard Moerman<br />
(SOB Oostende), Diane Nys (OB Kontich), Veerle Smolders (SOB<br />
Leuven), Martine Van Daele (SOB Gent), Wis Van den Broeck<br />
(SOB Herentals), Chris Vandenbroucke (SOB Kortrijk), Gerrie<br />
Vercammen (SOB Turnhout).<br />
Klaartje Brits nam als vertegenwoordiger van het secretariaat<br />
deel aan de vergaderingen.<br />
Data van de vergaderingen: 29 maart, 10 mei, 28 juni, 20 september<br />
en 29 november.<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 23
Sectie Hogeschoolbibliotheken (HSB)<br />
Samenstelling<br />
Voorzitter: Sissi Loostermans (Karel de Grote Hogeschool, 2010-<br />
2013)<br />
Secretaris: Stijn Meersseman (Arteveldehogeschool, 2011-2014)<br />
Leden<br />
Paul Buschmann (Hogeschool Gent, 2009-<strong>2012</strong>), Dirk Desaever<br />
(Plantijn Hogeschool, 2011-2014), Chris Goetschalckx (Artesis<br />
Hogeschool Antwerpen, 2011-2014), Goedele Hollebosch<br />
(Hogeschool West-Vlaanderen, <strong>2012</strong>-2015), Myriam Lemmens<br />
(Provinciale Hogeschool Limburg, <strong>2012</strong>-2015), Erika Meel<br />
(Hogeschool-Universiteit Brussel, 2011-2014), Johan Poukens<br />
(Erasmushogeschool Brussel, <strong>2012</strong>-2015), Dirk Smet (Lessius<br />
Mechelen, 2010-2013), Myriam Trippas (Katholieke Hogeschool<br />
Limburg, 2010-2013), Patrick Vandegehuchte (Katholieke<br />
Hogeschool Brugge-Oostende, <strong>2012</strong>-2015), Sofie Vandroemme<br />
(Hogeschool Gent, 2009-<strong>2012</strong>), Ben Verloy (Katholieke<br />
Hogeschool Kempen, 2011-2014).<br />
Klaartje Brits, Suzy Castermans en Bruno Vermeeren namen als<br />
vertegenwoordigers van het secretariaat deel aan de vergaderingen<br />
van de sectie.<br />
Vergaderingen<br />
Data van de vergaderingen: 24 januari, 6 maart (algemene<br />
ledenvergadering), 7 mei, 11 september en 5 november.<br />
Er waren gemiddeld 12 leden van de 14 aanwezig.<br />
Samenstelling Themagroepen<br />
Themagroep Handelswetenschappen &<br />
Bedrijfskunde<br />
Voorzitter: Dirk Desaever<br />
Datum van de vergadering: 19 januari <strong>2012</strong>.<br />
Er waren 12 deelnemers.<br />
Themagroep Industriële Wetenschappen en<br />
Technologie<br />
Voorzitter: Sissi Loostermans<br />
Datum van de vergadering: 13 januari <strong>2012</strong>.<br />
Er waren 11 deelnemers.<br />
Themagroep Onderwijs<br />
Voorzitter: Nele Barbry<br />
Datum van de vergadering: 7 februari en 11 september.<br />
Er waren respectievelijk 20 en 18 deelnemers.<br />
Sectie Wetenschappelijke en Documentaire<br />
Informatie (WDI)<br />
Samenstelling<br />
Voorzitter: Patrick Vanouplines (VUB-Universiteitsbibliotheek,<br />
2010-2013)<br />
Secretaris: Tom Cocquyt (Parlementair Informatiecentrum<br />
Vlaams Parlement, 2010-2013)<br />
Leden<br />
Katrien Bergé (FUNDP Namur, 2011-2013), Fleur De Jaegher<br />
(Africamuseum, <strong>2012</strong>-2015), Simone De Landtsheer (Lessius<br />
Hogeschool Antwerpen, 2010-2013), Ann De Meulemeester<br />
(Biomedische Bibliotheek Universiteit Gent, 2009-<strong>2012</strong>),<br />
Bart Goossens (INBO, 2011-2014), Imke Hansen (Koninklijke<br />
Bibliotheek van België, 2009-<strong>2012</strong>), Claudine Huyghe (SERV,<br />
2010-2013), Veerle Kerstens (K.U.Leuven / LIBIS, 2010-<strong>2012</strong>),<br />
Laurent Meese (Antarctic Biodiversity Information Facility,<br />
2011-2013), Paul Nieuwenhuysen (VUB-Universiteitsbibliotheek,<br />
2010-2013), Trudi Noordermeer (Universiteit Antwerpen,<br />
<strong>2012</strong>-2015), Jo Rademakers (K.U.Leuven / LIBIS, 2010-2013),<br />
Veronique Rega (Universiteit Antwerpen, <strong>2012</strong>-2014), An Renard<br />
(Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, 2010-<strong>2012</strong>), Marc Van<br />
den Bergh (Belgische Vereniging voor Documentatie, vertegenwoordiger<br />
ABD-BVD), Peter Van den Broeck (Bibliotheekschool<br />
Gent, 2010-2013), Martin Van Droogenbroeck (Koninklijke<br />
Bibliotheek van België, 2009-<strong>2012</strong>), Inge Van Nieuwerburgh<br />
(Universiteit Gent, Universiteitsbibliotheek, 2010-2013), Hilde<br />
Van Nijen (Vlaamse Overheid, Informatie en Documentatie,<br />
2010-2013), Rik Van Nuffel (Vlaamse Vereniging voor Geestelijke<br />
Gezondheid, 2010-2013) , Nele Van Renterghem (documentatiedienst<br />
RIZIV <strong>2012</strong>-2015), Hilde Vanoverbeke (Hogeschool Gent,<br />
2010-2013), Dominique Vanpée (Belgische Vereniging voor<br />
Documentatie, plaatsvervanger ABD-BVD).<br />
Klaartje Brits, Suzy Castermans en Bruno Vermeeren namen als<br />
vertegenwoordigers van het secretariaat deel aan de vergaderingen<br />
van de sectie.<br />
Vergaderingen<br />
Data van de vergaderingen: 7 februari, 6 maart, 24 april, 12 juni,<br />
18 oktober en 22 november.<br />
Er waren gemiddeld 7 van de 19 bestuursleden aanwezig op<br />
de vergaderingen.<br />
Themagroep Sociaal-Agogisch werk<br />
Voorzitter: Ivan Derycke<br />
Data van de vergaderingen: 16 maart en 14 september.<br />
Er waren telkens 9 deelnemers.<br />
Themagroep Verpleegkunde<br />
Voorzitter: Marleen Bats<br />
Datum van de vergadering: 11 juni<br />
Er waren 15 deelnemers.<br />
Themagroep Vertalers-tolken<br />
Voorzitter: Katrien Buyse<br />
Datum van de vergadering: 8 februari<br />
Er waren 5 deelnemers.<br />
24 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
Commissie Overleg Kunstbibliotheken<br />
Vlaanderen (OKBV)<br />
Samenstelling<br />
Voorzitter: Johan Eeckeloo (Bibliotheek Koninklijk Conser vatorium<br />
Brussel)<br />
Secretaris: Ute Staes (Rubenianum)<br />
Leden<br />
Sofie De Caigny (Centrum Vlaamse Architectuurarchieven),<br />
Ingrid De Pourcq (Koninklijk Museum voor Schone Kunsten<br />
Antwerpen), Ingrid Goddeeris (Koninklijke Musea voor Schone<br />
Kunsten van België); An Labis (Zilvermuseum Sterckshof), Dries<br />
Moreels (BAM), Emmanuel Sproelants (Brussels Philharmonic),<br />
Roos Van Driessche (Hogeschool Gent - Conservatorium),<br />
Johan Vermariën (Openluchtmuseum Middelheim), Veerle<br />
Verhasselt (Museum voor Schone Kunsten Gent), Leen Lekens<br />
(Hoofdstedelijke openbare bibliotheek Brussel).<br />
Julie Hendrickx nam als vertegenwoordiger van het secretariaat<br />
deel aan de vergaderingen van de commissie.<br />
Vergaderingen<br />
Data van de vergaderingen: 6 maart en 18 oktober.<br />
Activiteiten<br />
<strong>VVBAD</strong>-activiteiten<br />
Zie tabel p. 26.<br />
Activiteiten waarbij de <strong>VVBAD</strong><br />
mede-organisator was<br />
• 2 februari: De grote verleiding. Studiedag leesbevordering,<br />
organisator: Locus, Stichting Lezen, Stad Antwerpen, <strong>VVBAD</strong><br />
• 23 april: Staat van het Boek, deSingel, organisator:<br />
BoekenOverleg<br />
• 4 mei: Van erfgoedbelang, Lamot, Mechelen, organisator:<br />
Cultureel-erfgoedoverleg<br />
• 2 oktober: Over de grenzen - de jongste nota’s cultuurbeleid<br />
rond Cultuureducatie & Internationaal Cultuurbeleid, organisator:<br />
Cultureel-erfgoedoverleg, FARO<br />
• 15 november: Derde overlegplatform voor erfgoedbibliotheken,<br />
organisator: Vlaamse Erfgoedbibliotheek, <strong>VVBAD</strong><br />
Overlegplatform Erfgoedbibliotheken<br />
Vlaanderen<br />
Het overlegplatform heeft geen formeel bestuur. De <strong>VVBAD</strong><br />
en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek hebben afgesproken om<br />
samen jaarlijks minstens één overlegmoment voor erfgoedbibliotheken<br />
te organiseren. An Renard (Erfgoedbibliotheek<br />
Hendrik Conscience) zetelt namens de erfgoedbibliotheken in<br />
de Raad van Bestuur van de <strong>VVBAD</strong>. Bruno Vermeeren zetelt<br />
namens de vereniging in de Raad van Bestuur van de Vlaamse<br />
Erfgoedbibliotheek.<br />
JAARVERSLAG <strong>2012</strong> | 25
<strong>VVBAD</strong>-activiteiten<br />
Datum<br />
Studiedag<br />
> Organisatie<br />
Aantal<br />
deelnemers<br />
AHD OB HSB WDI OKBV AN Score<br />
17-01 Sociale Media voor beginners<br />
> <strong>VVBAD</strong><br />
20 1 4 4 4 7 73 %<br />
07-02 Taaltraining Frans<br />
> <strong>VVBAD</strong><br />
9 3 4 1 1 -<br />
06-03 Algemene vergadering <strong>VVBAD</strong><br />
> <strong>VVBAD</strong><br />
80 20 13 10 15 11 11 -<br />
20-03 Taaltraining Engels<br />
> <strong>VVBAD</strong><br />
9 1 7 1 1 -<br />
27-03 Archivarissen en digitaal documentbeheer<br />
> WAU<br />
99 74 2 7 1 15 81 %<br />
19-04 Sociale Media voor gevorderden (interne vorming)<br />
> <strong>VVBAD</strong><br />
13 3 2 4 4 -<br />
04-05 Van Erfgoedbelang<br />
> Cultureel-erfgoedoverleg<br />
63 9 1 1 52 86 %<br />
29-05 Sociale Media voor beginners<br />
> <strong>VVBAD</strong><br />
23 1 9 4 6 3 71 %<br />
31-05 ABC van mobiele dienstverlening vanuit de bibliotheken<br />
> HSB<br />
85 20 48 9 1 7 82 %<br />
13-06 Studiereis Zweden<br />
> <strong>VVBAD</strong><br />
48 1 28 8 5 6 6 80 %<br />
20-06 Workshop MindSession ‘de toekomst van de<br />
bibliotheek in Hoger Onderwijs’<br />
> HSB<br />
16 12 2 1 1 88 %<br />
21-06 OKBV workshop & feestelijke afsluiter van het<br />
werkingsjaar 2011-12<br />
> OKBV<br />
17 1 1 3 9 3 87 %<br />
20-09 Focus op duurzame bibliotheken en archieven<br />
> UA en <strong>VVBAD</strong><br />
59 10 16 4 12 2 15 80 %<br />
25-10 Informatiediensten in een veranderende omgeving<br />
> WDI<br />
14 2 1 1 5 5 80 %<br />
27-11 Studiereis ‘The secret of their success’<br />
> VJB<br />
48 46 2 81 %<br />
26 | JAARVERSLAG <strong>2012</strong>
Statiestraat 179, 2600 Berchem (Antwerpen)<br />
T +32 3 281 44 57<br />
vvbad@vvbad.be<br />
www.vvbad.be