Medisch Ondernemingsplan 2011-2013 Naar zichtbare ... - Heliomare

Revalidatie
heliomareonderwijs.nl
Medisch
Ondernemingsplan
2011-2013
Schoolverslag
2009 -2010
Naar zichtbare kwaliteit

Inhoudsopgave
Inhoudsopgave 2
Voorwoord 3
1. Terugblik Medisch Ondernemingsplan 2007-2010 4
2. Werken in een veranderende omgeving 5
2.1 Externe ontwikkelingen 5
2.2 Interne ontwikkelingen 7
2.2.1 Research & Development (R&D) 7
2.2.2 De medische staf 8
2.2.3 Heliomare Revalidatie 9
2.2.4 Heliomare corporate 9
3. Zichtbare kwaliteit leveren: de patiënt, de medische staf, het revalidatienetwerk, de verzekeraars 10
3.1 Zichtbare kwaliteit: de patiënt 10
3.1.1 Visie 10
3.1.2 Speerpunten en expertise poli’s 10
3.1.3 Regie in de behandeling 11
3.1.4 Ambitie 11
3.2 Zichtbare kwaliteit: De medische staf 11
3.2.1 Visie 11
3.2.2 Aanbevelingen en acties naar aanleiding van de kwaliteitstoets VRA 12
3.2.3 Ambitie 12
3.3 Zichtbare kwaliteit: Het huidige revalidatienetwerk (Heliomare Revalidatie, Rode Kruis Ziekenhuis en Spaarne Ziekenhuis) 13
3.3.1 Visie 14
3.3.2 Ambitie 14
3.4 Zichtbare kwaliteit: De verzekeraar 14
3.4.1 Visie 15
3.4.2 Ambitie 15
4. Lerende organisatie en academisering 16
4.1 Onderzoek 16
4.1.1 Visie 16
4.1.2 Ambitie 16
4.2 Opleiding en development 16
4.2.1 Visie 16
4.2.2 Ambitie 16
Bijlage 17
Te behalen resultaten in 2011
Te behalen resultaten in 2012
Te behalen resultaten in 2013
2

Voorwoord
Voor u ligt het ‘Medisch Ondernemingsplan 2011-2013: Naar zichtbare
kwaliteit’. Dit beleidsplan van de medische staf sluit aan op het
beleidsplan Heliomare Revalidatie voor de periode 2011-2013. In dit
plan zijn de belangrijkste ontwikkelingen opgenomen die gelden
voor de medische staf van Heliomare. Dit plan is een vervolg op het
Medisch Ondernemingsplan 2007-2010. Wij beschrijven in dit
Medisch Ondernemingsplan (MOP) de visie en ambitie van de medische
staf van het revalidatienetwerk Heliomare. Heliomare
Revalidatie levert specialistische revalidatiezorg in het Noord-
Hollandse netwerk. Deze zorg wordt verleend op de levensgebieden
onderwijs, wonen, dagbesteding, werken en sporten samen
met onze collega’s binnen en buiten het revalidatiecentrum. Bij
deze dienstverlening staat steeds de patiënt daadwerkelijk centraal
in onze handelingen en uitingsvormen. Wij streven er naar binnen
het netwerk de juiste zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt te leveren.
Hiervoor is nodig dat onze zorg kwalitatief hoogwaardig, professioneel,
efficiënt en effectief gegeven wordt. Wij hechten veel waarde
aan het meten van de uitkomsten van onze zorg. We willen onze
patiënten, de verwijzers en de verzekeraars informeren over hoe
goed onze zorg is. We willen onze dienstverlening en expertise
blijven afstemmen en verbeteren.
Net als in het vorige Medisch Ondernemingsplan is er ook nu speciale
aandacht voor academisering. Onder academisering verstaan
we het scheppen van een wetenschappelijk klimaat in het dagelijkse
werk door middel van wetenschappelijk onderzoek, opleiding
en Research & Development. Het is geen doel op zich, maar een
middel om de kwaliteit van onze zorg voor patiënten te verbeteren
en onze zorg daarmee te onderscheiden van anderen.
Er is nadrukkelijk voor gekozen om in dit plan onze voornemens
direct te vertalen naar de concrete resultaten die we willen behalen.
Onze ambities (te behalen resultaten) zijn daarom in de bijlage
geclusterd.
Medisch manager
J. Dekker
Voorzitter medische staf P. de Koning
Manager Revalidatie en Sport F. Le Fèvre
Voorwoord
3

1. Terugblik Medisch Ondernemingsplan
2007-2010
In het MOP 2007-2010 heeft de medische staf van Heliomare de
voorbereiding van het medisch beleid op de nieuwe zakelijke verhoudingen
in de revalidatiezorg opgepakt. De ambitie was helder:
behoren tot de toonaangevende aanbieders van revalidatiezorg in
Nederland, op onderdelen een speerpunt van kwaliteit en innovatie
zijn.
Conclusie naar aanleiding van het Medisch Ondernemings
Plan (MOP) 2007-2010:
• 72% van doelstellingen is gerealiseerd
• Ambitie loont
• Inspelen op externe ontwikkelingen in de regio heeft de
hoogste prioriteit
niet gehaald Wel gehaald totaal procentueel
De markt: klanten bedienen 46% 7 6 7 86%
Wat heeft die ambitie opgeleverd
Positionering en zorgaanbod 79% 3 11 3 367%
ontwikkelfunctie Heliomare 78% 2 7 2 350%
De medische staf 83% 1 10 1 1000%
Totaal 13 34 13 262%
Van de 47 gespecificeerde doelstellingen in het plan zijn er 34 volledig
gerealiseerd. Dit betekent dat 72% van de doelstellingen daadwerkelijk
zijn gehaald. Dat is bepaald geen slechte score voor een
ambitieus plan en daar zijn we trots op.
Welke conclusies trekken we naar aanleiding van het Medisch
Ondernemingsplan 2007-2010
■■
Volgehouden aandacht zal naar het adequaat bedienen van de
markt moeten gaan. Op dit vlak werd slechts 46% van de doelstellingen
gerealiseerd.
Het is duidelijk dat de ontwikkelingen in de markt snel gaan. Het
blijkt niet eenvoudig om hier goed op in te spelen vanuit een
proactieve houding. Op dit vlak ligt dan ook de grootste uitdaging,
zowel voor de medische staf en het revalidatiecentrum als
voor het revalidatienetwerk. Het profileren van hoogkwalitatieve
zorg tegen acceptabele kosten binnen de regio wordt één van
de pijlers van het MOP 2011-2013.
■■
De sterke punten en scores op de gebieden positionering/
zorgaanbod, ontwikkelfunctie en versteviging van de staf dienen
geconsolideerd en verder ontwikkeld te worden. Dat ondersteunt
de profilering op kwaliteit.
Hoe zien die resultaten er uit
12
Wel gehaald
Wel gehaald
11
Niet gehaald
niet gehaald
10
10
8
7
7
6
6
4
3
2
2
1
0
Positionering Positionering en en zorgaanbod 79% 79%
De medische staf 83%
De markt: klanten bedienen 46%
ontwikkelfunctie Heliomare 78%
De markt: klanten bedienen 46% Ontwikkelfunctie Heliomare 78%
De realisatie van de doelen varieert per aandachtsgebied. Daar waar oriëntatie
en deelname in de markt een meer weerbarstig terrein vormden, werden
op de meer traditionele onderdelen van het Medisch Ondernemingsplan
hoge scores bereikt.
4

2. Werken in een veranderende omgeving
In dit hoofdstuk benoemen we de ontwikkelingen, zowel extern als
intern, waarvan we inschatten dat die voor de komende drie jaar
belangrijk zijn. We bekijken deze ontwikkelingen vanuit de patiënt,
vanuit Heliomare Revalidatie, vanuit de verzekeraar en vanuit de
verwijzers. Bij deze ontwikkelingen geven we aan welke visie we
nastreven en wat de ambitie is van de medische staf.
2.1 Externe ontwikkelingen
afgelopen jaren is een uitstekende start gemaakt met de ontwikkeling
van een aantal klinische en poliklinische zorgpaden. Deze kennis
bouwen we verder uit. Het is ten tweede ook zaak dat alle
mensen die kunnen participeren op de arbeidsmarkt dat ook daadwerkelijk
gaan doen. Arbeidsintegratie wordt een maatschappelijk
steeds meer relevante interventie binnen het vakgebied van de
revalidatiegeneeskunde.
Die belangrijke positie van arbeidsintegratie willen we in onze programma’s
en ons onderzoek honoreren.
De zorgmarkt is erg in beweging. Er zijn belangrijke trends te onderkennen
die ons werk beïnvloeden. De volgende trends vormen een
belangrijke overweging in de keuzes die we willen maken voor de
komende drie jaar:
■■
demografische trends;
■■
maatschappelijke ontwikkelingen;
■■
vakinhoudelijke trends.
Op welke externe ontwikkelingen moeten we inspelen
• Meer zorgvraag en minder personeel vragen om verder
herontwerp van processen.
• Van klassieke patiëntenrol naar zelfmanagement.
• Beperkte groei vraagt om heroriëntatie en keuzes.
• Verandering van de markt maakt een netwerkvorm meer
noodzakelijk.
• Academisering: onderzoek, opleiding en R&D als aanjagers
van kwaliteit.
• Toepassen van nieuwe ICT ontwikkelingen in de dagelijkse
zorgpraktijk.
Demografische trends
Dat Nederland in snel tempo vergrijst, is algemeen bekend. Dit betekent
een toename van zorgvraag, ook in de revalidatiezorg.
Daarnaast betekent het voor de hele zorgsector een (snel) te verwachten
personeelsgebrek (steeds minder mensen van 20-64 jaar
zijn beschikbaar voor steeds meer mensen boven de 65 jaar (figuur
1). De zorg in de huidige vorm wordt om deze redenen onbetaalbaar.
Dat heeft een aantal consequenties. Het betekent ten eerste
dat heldere keuzes gemaakt moeten worden om onze zorg in de
komende jaren voor te bereiden op die toekomst. De rol van heroriëntatie
op en herontwerp van onze primaire processen is essentieel
om met minder mensen meer patiënten te kunnen bedienen. De
percentage
60
50
40
30
20
10
0
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050
Figuur 1: Grijze druk a , 1950-2009 (meetpunt 1 januari) en prognose grijze
druk, 2009-2050 (Bron: CBS Bevolkingsstatistiek en CBS Bevolkingsprognose).
a
De grijze druk is uitgedrukt in het aantal personen van 65 jaar of
ouder als percentage van het aantal personen van 20-64 jaar.
Maatschappelijke ontwikkelingen
Positie patiënt
Patiënten hebben door de Zorgverzekeringswet een meer centrale
rol gekregen in de sturing van de gezondheidszorg. In het vraaggestuurde
systeem zijn zij één van de marktpartijen naast zorgaanbieders
en verzekeraars. Bij chronische aandoeningen verandert
hun rol van de klassieke patiëntenrol steeds meer naar ’zelfmanagement’.
De patiënt draagt steeds meer bij aan de zorg voor zijn
ziekte, zoals zelfbehandeling en zelfmonitoring, het coördineren van
de eigen zorg, effectief communiceren met zorgverleners en actief
deelnemen aan besluitvormingsprocessen. Dat dit niet gemakkelijk
en vanzelfsprekend is, zien we dagelijks. We willen echter deze
ontwikkeling wel zoveel mogelijk steunen binnen de revalidatiezorg.
Immers hervonden zelfmanagement en eigen regie zijn nu
juist de doelen die we samen met patiënten nastreven als expliciete
doelen van de revalidatiebehandeling. We heroriënteren ons
op onze primaire processen. Dit biedt kansen om de participatie en
regievoering door de patiënt te versterken.
Hoofdstuk 2 Werken in een veranderende omgeving
5

Beheersing kosten gezondheidszorg
Maatschappelijk wordt gestreefd naar een zeer beheerste groei van
de gezondheidszorg voor de komende jaren. Dat betekent dat de
politiek en de zorgverzekeraars de jaarlijkse groei van de revalidatiezorg
zullen maximeren rond 2 tot 2,5 % per jaar.
De zorgvraag zal de komende jaren echter alleen maar toenemen,
onder andere door de vergrijzingsgolf, maar ook door voortschrijdend
wetenschappelijk inzicht in behandelmogelijkheden. Om de
toename van de zorgvraag te kunnen bedienen, zullen we dus
verder moeten zoeken naar efficiëntie en kostenbeheersing.
Maatschappelijk valt te verwachten dat de financiering de zorgvraag
zal gaan volgen.
meer geïntegreerd aanbod voor bijvoorbeeld rugproblematiek.
Sommige praktijken richten zich daadwerkelijk op het vanouds door
Heliomare geboden aanbod. Men biedt geïntegreerd in de fysiotherapiepraktijk
ook ergotherapie, psychologie en arbeidsexpertise aan.
Deze ontwikkeling is de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden.
De trend om financiën van de tweede lijn naar de eerste over
te hevelen uit oogpunt van preventie en kostenreductie zal verdere
ontwikkeling in deze richting stimuleren. De samenwerking met de
eerste lijn zal dan ook een grotere rol krijgen in onze revalidatiezorg.
Het is onze mening dat we ons van de nieuwkomers kunnen onderscheiden
door ons zichtbare specifieke kwaliteitsprofiel en de keuze
van onze doelgroepen. Ook de nauwe samenwerking met onze
bedrijfsonderdelen Arbeidsintegratie, Sport, Onderwijs en Wonen &
Dagbesteding vormen een meerwaarde die nieuwkomers onmogelijk
kunnen realiseren. Niettemin zal vanuit deze profilering op kwaliteit
en deskundigheid ook de samenwerking gezocht worden, er
zijn veel complementaire arrangementen denkbaar.
Door de beperkte groei en de toename van de zorgvraag dienen we
duidelijke keuzes te maken om toekomstbestendig te zijn:
■■
Welke doelgroepen bedienen we
■■
Met welke kwaliteit van zorg
■■
Tegen welke kosten
Geriatrische revalidatiezorg uit AWBZ naar ZVW
In 2013 wordt de revalidatiezorg voor ouderen overgeheveld van de
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Zorgverzekeringswet
(ZVW). Daarmee verdwijnt het financiële schot tussen
de twee vormen van revalidatiezorg. Dit maakt nieuwe vormen
van samenwerking rond de revalidatie van ouderen mogelijk. Deze
samenwerking streven we expliciet na.
Meer toetreders op de markt
Naast de aanbieders van revalidatie in specialistische zin zullen er
altijd nieuwe aanbieders op de markt verschijnen. In onze regio is
een reeks verpleeghuizen actief op het terrein van de zorg voor CVA
en de nazorg voor chirurgische interventies. Ook sommige paramedische
(fysiotherapie-) praktijken schalen activiteiten op voor een
Vakinhoudelijke trends
1. Voormalige dodelijke aandoeningen zijn chronische aandoeningen
geworden.
De ontwikkelingen in de ziekenhuiszorg staan niet stil. Door veranderende
uitkomsten van behandelingen krijgen ziekten die voorheen
niet te genezen waren (bijvoorbeeld vele soorten van kanker,
HIV, uitgebreide brandwonden) steeds meer een chronisch karakter.
Dat brengt een langzaam veranderende en toenemende vraag naar
revalidatiezorg met zich mee. Er is dus een trend van ontwikkeling
van revalidatiezorg voor nieuwe doelgroepen. We komen deze veranderingen
vooral in de ziekenhuizen tegen. Om daarop goed in te
kunnen spelen, is onze inbedding in de ziekenhuizen dus onontbeerlijk.
Verdere ontwikkeling van kwaliteit van bestaande revalidatiezorg
is juist het best te ontwikkelen in de ‘laboratoriumomgeving’
van het revalidatiecentrum. Dat wil zeggen dat (in tegenstelling tot
de ziekenhuissetting) daar de hele omgeving specifiek is ingesteld
op revalideren; er zijn relatief veel medewerkers, overhead en faciliterende
infrastructuur aanwezig. Beide innovatiestromen, die het
geschetste scala van veranderende zorgvraag goed bedienen, kunnen
alleen gerealiseerd worden door een medische staf met goede
verankering in de beide werkgebieden. Vanuit deze twee pijlers is
netwerkontwikkeling met gedifferentieerde samenwerkingsverbanden
binnen de eerste en de tweede lijn nodig om als medische staf
in de toekomst kwaliteit van zorg te kunnen blijven leveren. Om de
zo gewenste kwaliteit van zorg te kunnen leveren, is de interactie
tussen zorg en wetenschap enerzijds en anderzijds de opleiding
van revalidatieartsen binnen het netwerk van cruciaal belang. Was
de trias zorg, onderwijs en onderzoek voorheen voorbehouden aan
de academische centra, tegenwoordig is het benadrukken van
onderwijs en onderzoek naast de zorgfunctie een voorwaarde om
6 Hoofdstuk 2 Werken in een veranderende omgeving

kwalitatief voldoende competitief te zijn binnen de revalidatiezorg.
Binnen de keuze om te profileren op kwaliteit van revalidatiezorg
kiezen we expliciet voor versterking van de componenten onderzoek
en onderwijs. We zijn in deze zowel bevoorrecht als trots om
de enige R&D-afdeling van Nederland te herbergen die naast verworven
projectsubsidies, volledig gefinancierd wordt uit de eigen
omzet. We zullen er nog meer gebruik van maken.
2. Curatieve aspecten integreren meer binnen de revalidatiegeneeskunde.
Het vak revalidatiegeneeskunde integreert meer en meer in de
gemeenschap van de andere curatieve specialismen. Dit komt door
de toegenomen interventiemogelijkheden binnen het vakgebied en
het besef dat de zorg voor bepaalde patiëntengroepen gebaat is bij
de mogelijkheid van snelle, fysieke consultatie. Ook de wens van
zorginstellingen om in te spelen op de vraag naar snellere overname
van steeds meer medisch complexe patiënten speelt een rol.
Recente initiatieven met revalidatie-infrastructuur onderstrepen dit.
Revalidatiecentra met nieuwbouwplannen realiseren die nu bij
voorkeur annex een algemeen ziekenhuis.
Binnen Heliomare heeft de afdeling Respicare (slaapapneu, beademing
in verschillende vormen, inspanningstesten) zich stormachtig
ontwikkeld. Het is een mooi voorbeeld van zorginnovatie die in een
duidelijke klinische behoefte voorziet. Vanwege de complexiteit van
deze zorg is inderdaad de fysieke nabijheid van een algemeen
ziekenhuis gewenst om een adequaat vervolg in die ontwikkeling
te kunnen garanderen.
3. Landelijke centralisering
Er is sprake van landelijke centralisering van specifieke zorg.
Bijvoorbeeld rond de zorg voor (hoge) dwarslaesies, evenals die
voor enkele andere relatief kleine doelgroepen, klinkt meer en meer
de wens om deze zorg te bundelen in één of enkele landelijke
expertisecentra. De discussie over dit onderwerp is nog niet zover
dat op afzienbare termijn praktische ontwikkelingen te verwachten
zijn. Los van deze discussie is de doelgroep (hoge) dwarslaesie - zo
nodig met 24-uurs beademing - een expliciet en continu speerpunt
van Heliomare Revalidatie.
4. Arbeid
De elders beschreven epidemiologische trends laten zien dat steeds
minder maatschappelijk actieve mensen moeten zorgen voor een
gemeenschap met daarin steeds meer maatschappelijk niet-actieve
mensen. De factor arbeid wordt dus een steeds schaarser goed en
maatschappelijk een steeds groter probleem. Het begeleiden van
mensen met een arbeidsbeperking naar hervatting van (aangepast)
werk wordt steeds noodzakelijker een expliciet revalidatiedoel. Voor
de komende jaren wil de medische staf de samenwerking en integratie
versterken met de van oudsher in Heliomare goed vertegenwoordigde
arbeidsrevalidatie. Dat zal onder andere gebeuren in een
pijncentrum en in de ziekenhuizen. Herstel naar werk maakt al
onderdeel uit van de meeste behandelprogramma’s. De begeleiding
naar werk van NAH/CVA patiënten is onderwerp van promotieonderzoek.
2.2 Interne ontwikkelingen
Hieronder vermelden we een opsomming van interne ontwikkelingen
die van belang zijn om in het Medisch Ondernemingsplan op
te nemen, omdat die hun invloed hebben op de komende drie jaar.
We maken een onderverdeling in Research & Development, de
medisch staf, Heliomare Revalidatie en Heliomare corporate.
2.2.1 Research & Development (R&D)
De afdeling R&D heeft een geweldige ontwikkeling doorgemaakt.
De afdeling heeft zich ontwikkeld tot een veelvuldig bezocht kennisloket
in Heliomare en tot een serieuze partner voor academische
en overige zorginstellingen in Nederland en daarbuiten. Er zijn goed
ontwikkelde samenwerkingsverbanden met de faculteit bewegingswetenschappen
en de afdeling revalidatiegeneeskunde van het VU
Medisch Centrum (thema bewegingsanalyse); de faculteit
Psychologie VU (thema NAH/cognitie-motoriek); de afdeling neuropsychologie
AMC (thema NAH/slaapapneu); het Coronelinstituut
AMC (thema NAH en arbeid). Behalve op het gebied van revalidatie
vervult R&D deze rol ook binnen de overige bedrijfsonderdelen:
Wonen & Dagbesteding, Arbeidsintegratie, Sport en Onderwijs.
Aandachtspunten voor de komende jaren zijn:
■■
Verankeren van alle research en development projecten van
Heliomare R&D binnen het dagelijks professionele handelen binnen
Heliomare.
Hoofdstuk 2 Werken in een veranderende omgeving
7

■■
Profileren binnen landelijke kennisnetwerken en het actief deelnemen
aan landelijke onderzoeks- en innovatieprogramma’s.
We zijn als medische staf bijzonder trots op onze afdeling R&D. Voor
de komende periode (tot en met 2013) zal R&D een belangrijke rol
spelen in onze beleidskeuzes: ontwikkeling van speerpunten en
expertisepoli’s, academisering van onze zorg en het zichtbaar
maken van kwaliteit en presentatie naar onze klanten.
2.2.2 De medische staf
De medische staf van Heliomare bestaat momenteel uit vijftien revalidatieartsen
en drie stafartsen. In het revalidatiecentrum te Wijk aan
Zee zijn tien revalidatieartsen en drie stafartsen werkzaam. Zij zijn
verbonden aan één van de drie clusters: de kliniek (vijf revalidatieartsen
en een stafarts), de polikliniek (twee revalidatieartsen en
twee stafartsen) en het cluster Kind/Jeugd (vier revalidatieartsen).
Een van de stafartsen werkt ook bij Heliomare Arbeidsintegratie. Vijf
revalidatieartsen werken, gedetacheerd vanuit Heliomare, in het
Spaarne Ziekenhuis (drie) en in het Rode Kruis Ziekenhuis (twee).
Er is een revalidatiearts gedetacheerd vanuit het Medisch Centrum
Alkmaar voor het verrichten van revalidatiebehandelingen op de
mytylschool in Bergen.
De beleidscyclus van de medische staf is ingesteld en functioneert
goed. Om toe te zien op de uitvoering van het medisch beleid is
een medisch manager aangesteld. Dit is een functie in de lijnorganisatie
van Heliomare. De medisch manager zorgt ervoor dat de
uitvoering van het Medisch Ondernemingsplan wordt aangestuurd
zowel binnen de medische staf, het management van het revalidatiecentrum
als binnen het revalidatienetwerk. Hij wordt ondersteund
door een managementsecretaresse. Daarnaast functioneert als vanouds,
conform het AMS/Document Medische Staf, het dagelijks
bestuur van de medische staf. Het dagelijks bestuur wordt gevormd
door een voorzitter, een secretaris en het hoofd R&D/opleider. Het
dagelijks bestuur wordt ondersteund door een managementsecretaresse.
Wat brengt de toekomst
Gezien de ontwikkelingen in de revalidatiezorg in Noord-
Holland is het gewenst op termijn te streven naar een gecombineerde
regiostaf met de collega’s van de Stichting Revalidatie
ziekenhuizen. De belangrijkste externe ontwikkelingen spelen
zich (supra)regionaal af en vragen om samenwerking en
afstemming op regionaal niveau. Gebundelde expertise en
schaaleffecten leveren betere zorg en een sterkere positie in
de markt op. Bijzonder kansrijk is de combinatie van de eerder
beschreven innovatievraag en revalidatie-expertise vanuit de
ziekenhuizen in combinatie met de 3de lijns expertise, R&D
faciliteiten, financiële mogelijkheden en de schaalgrootte van
Heliomare corporate.
In de gemeenschappelijke zorgprojecten van de afgelopen
twee jaar produceert die combinatie al verschillende uitstekende
zorginnovaties (mytylschool Bergen, vroegbehandeling
Heerhugowaard en het regionaal pijncentrum).
In de komende twee jaar volgt nauwe samenwerking op
enkele nieuwe projecten:
• De ontwikkeling van de klinische revalidatiefunctie, locatie
Heerhugowaard.
• De ontwikkeling van samenwerking met de specialisten
ouderengeneeskunde rond o.a. de CVA-ketenzorg in
Kennemerland-Zuid en Noord.
• Samenwerking bij invulling van revalidatiezorg in ziekenhuisfusies
over de huidige zorggrenzen heen.
Succesvolle samenwerking bij deze projecten vormt dan een
goede opmaat naar structurele blijvende samenwerking in bijvoorbeeld
de vorm van een regionale Noord-Hollandse staf.
Welke ambities heeft de medische staf voor de komende jaren
qua organisatie
Revalidatiecentrum
Om vorm te kunnen geven aan de verantwoordelijkheden die de
medische staf heeft (beschreven in het Document Medische Staf) en
de aanbevelingen voortkomend uit de visitatie willen we meer formele
verantwoordelijkheden in het management van het primaire
proces. Deze ambitie is mede ingegeven door adviezen uit het visitatierapport
van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen
(VRA) uit 2010 . We willen als medische staf voor de totstandkoming
en uitvoering van ons beleid organisatorische verantwoordelijkheid
dragen en verantwoording afleggen. We gaan werken met een aan-
8 Hoofdstuk 2 Werken in een veranderende omgeving

spreekbare revalidatiearts per cluster. Eind 2013 evalueren we of
deze functie in voldoende mate onze ambities kan realiseren.
Kinderen
Heliomare is bezig met het ontwikkelen en neerzetten van een
Kinder- en Jeugdcentrum als goed geïntegreerde werkplaats van alle
bij de kinderen betrokken professionals (vanuit Onderwijs,
Revalidatie, Wonen & Dagbesteding, Arbeidsintegratie en Sport).
Vanuit de medische staf zullen we alles wat er binnen onze mogelijkheden
ligt, inzetten om tot een spoedige realisering van het
Kinder- en Jeugdcentrum te komen. We zijn er van overtuigd dat de
voorgenomen manier van werken binnen het centrum voor kinderen
met beperkingen een duidelijke meerwaarde oplevert ten
opzichte van ‘care as usual’.
Ziekenhuizen
De stafvertegenwoordiging in de ziekenhuizen professionaliseert in
de periode 2011-2013 verder op organisatorisch terrein. Deze ambitie
is eveneens ingegeven door de visitatierapporten die de ziekenhuizen
en het revalidatiecentrum hebben ontvangen. Er komen
aangepaste criteria voor vacatures in ziekenhuizen. Een aandachtspunt
is de arbeidsbelasting van de artsen en de ondersteuning van
de revalidatieartsen door andere medewerkers (andere artsen,
secretariaatsmedewerkers, behandelaren en stafdiensten) van het
ziekenhuis en het revalidatienetwerk.
Regio
Een vertegenwoordiging van de medische staf Heliomare en een
vertegenwoordiging van de Stichting Revalidatie Ziekenhuizen (SRZ)
stemmen de lopende gemeenschappelijke projecten en ontwikkelingen
af. Dit gebeurt op een gestructureerde manier in het kwartaaloverleg.
2.2.3 Heliomare Revalidatie
Het management heeft voor het bedrijfsonderdeel Revalidatie in
2011 het beleidsplan Revalidatie voor de periode 2011-2013 vastgesteld.
Hierin staat een groot aantal ambities genoemd waaraan
ook leden van de medische staf hun bijdrage gaan leveren. In de
visie van Heliomare Revalidatie wordt de kernwaarde ‘patiënt centraal’
nader uitgewerkt. ‘Patiënt centraal’ betekent dat wij maatwerk
bieden en alles zoveel mogelijk samen met de patiënt en/of zijn
omgeving doen, zo dicht mogelijk bij de patiënt. We willen dit thema
ook in letterlijke zin uitwerken. We onderzoeken met onze samenwerkingspartners
de mogelijkheden om klinische revalidatiezorg te
gaan leveren in Heerhugowaard bij het nieuw te bouwen Medisch
Centrum Alkmaar. Zo komt klinische revalidatiezorg voor de bewoners
van noordelijk Noord-Holland dichterbij. In dit Medisch
Ondernemingsplan geven we een aantal praktische uitwerkingen
aan de missie van Heliomare Revalidatie: Het doel van revalidatie
is gehaald als de patiënt en zijn/haar leefomgeving de juiste
bagage hebben meegekregen om samen de regie (weer) te voeren
over hun bestaan, met perspectief op de toekomst’. We laten
zien dat we de kwaliteit van dit revalidatieproces willen versterken
en zichtbaar maken op het niveau van onze patiënten, verwijzers,
samenwerkingspartners en de verzekeraars.
Gezien de zeer beperkte groei van de gezondheidszorg stelt de staf
zich op het standpunt dat bovengenoemde doelen pas inhoud
krijgen bij een gezonde zakelijke bedrijfsvoering. Ook proberen we
de kansen voor kwaliteitsverbetering te benutten waar we ze tegenkomen,
vandaar de titel van dit document: ‘Medisch Ondernemingsplan
2011-2013: Naar zichtbare kwaliteit’.
2.2.4 Heliomare corporate
Ontwikkelingen die van invloed zijn op de ambities van de medische
staf en die spelen bij Heliomare corporate zijn: het opstellen
van een nieuw Strategisch Beleids Plan (SBP); het aangaan van
samenwerkingsverbanden met andere organisaties; het Kinder- en
Jeugdcentrum etc. Het is voor de staf een uitdaging om zowel het
interne netwerk binnen ons concern als de externe netwerken goed
te benutten en aan te wenden voor onze patiënten. Waar mogelijk
verbinden we de netwerken. De kansen die zich voordoen de
komende jaren hebben ook betrekking op de andere bedrijfsonderdelen
van Heliomare. De medische staf zoekt in deze beleidsperiode
dan ook actieve samenwerking met Heliomare Arbeidsintegratie
om reïntegratie naar (passende) arbeid een grotere plek te geven
binnen alle speerpunten van zorg. In samenwerking met de activiteitencentra
en onze collega’s uit de ouderenzorg kunnen we een
substantiële rol spelen bij preventie van zorgafhankelijkheid van een
ouder wordende populatie met specifieke problematiek als bijvoorbeeld
CVA/NAH. Als medische staf zijn we in Heliomare in de bevoorrechte
positie om via de overige bedrijfsonderdelen beter in te kunnen
spelen op onze veranderende omgeving.
Hoofdstuk 2 Werken in een veranderende omgeving
9

3. Zichtbare kwaliteit leveren:
de patiënt, de medische staf,
het revalidatienetwerk, de verzekeraars
3.1 Zichtbare kwaliteit: de patiënt
Patiënten hebben vaak duidelijke wensen en verwachtingen ten
aanzien van de zorg die zij willen krijgen. Patiënten en hun naasten
zijn in toenemende mate beter geïnformeerd en communiceren op
een meer kritische en mondigere manier met de arts en het team.
Deze trend zet zich al jaren door en wordt ook steeds meer vertaald
in onze communicatie met patiënten. We willen deze dialoog versterken
en gaan onderzoeken hoe dat het best kan. In 2012 introduceren
we bijvoorbeeld online-behandeling en webconsulting.
Deze moderne middelen kunnen voor een deel van onze doelgroep
de mogelijkheden van een goede dialoog versterken.
Dichtbij huis of thuis behandelen wordt door patiënten op prijs
gesteld als het ook goed kan. Want goede zorg, die veilig en respectvol
dichtbij wordt gegeven, is voor patiënten en hun familie van
groot belang. Patiënten willen graag snel geholpen worden. Dat
betekent snel bij de arts kunnen komen en snel kunnen starten met
de behandeling. Deze ontwikkelingen hebben voor ons geleid tot
de volgende visie.
deze dialoog willen we verder verbeteren, onder andere door
wetenschappelijk onderzoek. De kwaliteit van onze zorg moet ook
zichtbaar zijn voor patiënten. Patiënten en familie moeten zich via
website, informatiemateriaal, etc. kunnen oriënteren welke kwaliteit
van zorg zij kunnen verwachten. Expliciete informatie over eindresultaten
van behandeling, over tevredenheid van patiënten, tevredenheid
van medewerkers, prestatie-indicatoren en wetenschappelijke
prestaties worden op een begrijpelijke en aantrekkelijke
manier aangeboden.
3.1.2 Speerpunten en expertise poli’s
We ontwikkelen de behandeling van zeven doelgroepen de komende
jaren verder tot volwaardige speerpunten van zorg. Een speerpunt
van zorg wil zeggen dat we deze vorm van revalidatiezorg voor
die doelgroep zo belangrijk vinden dat de expertise op dat gebied
voldoet aan strenge kwaliteitscriteria en dat behandelaren zich
daarin (intern) kunnen specialiseren. We willen binnen de regio
toonaangevend zijn in kwaliteit van zorg voor deze groepen.
3.1.1 Visie
Onze doelstelling is: ‘Wij behandelen u snel, goed, veilig, respectvol
en zo dicht mogelijk bij huis’.
• In samenwerking met patiënten willen we participatie en
regievoering door patiënten in hun behandeling versterken.
• De kwaliteit van onze zorg moet duidelijk zichtbaar zijn
voor patiënten.
We kiezen voor het kwalitatief hoogwaardig uitvoeren van revalidatiezorg
voor een beperkte selectie van patiëntendoelgroepen op de
locatie Wijk aan Zee. We kiezen ervoor om deze revalidatiezorg
zoveel mogelijk in gespecialiseerde multidisciplinaire teams met
professionals als ergotherapeut, fysiotherapeut, bewegingsagoog
en psycholoog op te pakken. Hoge kwaliteit wil ook zeggen ‘de
patiënt als mede-regisseur van zijn behandeling’. Het bepalen van
de resultaten die de behandeling moet opleveren, gaat in nauwe
samenspraak tussen de wensen en doelen die zijn verwoord door
de patiënt en binnen de realistische professionele mogelijkheden
zoals die zijn verwoord door het behandelteam. De kwaliteit van
Kwaliteitscriteria speerpunten
Er is per speerpunt sprake van:
• Inzicht in wachttijden
• Inzicht in doorlooptijden
• Interne opleiding personeel
• Identificatie en beschrijving doelgroepen
• Klinimetrie, waaronder uitkomstmaten
• Patiënttevredenheid
• Relatiebeheer
• Wetenschappelijk onderzoek
• Benadering kosteneffectiviteit (R&D).
Kwaliteitscriteria speerpunten in de ziekenhuizen:
■■
Het maakt onderdeel uit van een medisch multidisciplinair aandachtsgebied
van het ziekenhuis.
■■
Het vereist substantiële inspanning om ontwikkeld en geïmplementeerd
te worden op meerjaren termijn.
■■
Het resultaat in de vorm van behandelprogramma of protocol is
eind 2013 beschikbaar.
10 Hoofdstuk 3 Zichtbare kwaliteit leveren

Poliklinieken in Noord-Holland waar revalidatiegeneeskundige
zorg wordt geboden.
3. Ontwikkeling en invoering van een diabetische voet polikliniek.
4. Ontwikkeling en invoering van ketenzorg rond Multipele Sclerose.
Speerpunten voor het Rode Kruis Ziekenhuis
1. Handrevalidatie, ontwikkeling handencentrum RKZ.
2. Brandwondenrevalidatie binnen kader brandwondencentrum
Rode Kruis Ziekenhuis.
3. Voetpolikliniek met gestructureerde metingen en evaluatie resultaten.
De praktisch te behalen resultaten van de speerpuntontwikkeling
(ambities) zijn beschreven in de bijlage.
Na onderzoek van de haalbaarheid ontwikkelen we de volgende
expertise poli’s:
Volwassenen
■■
Decu-care/Zit Advies Team (ZAT)
■■
Gangbeeld/spasmolyse
■■
Pijncentrum
■■
Transitiepoli
■■
Uricare
Kinderen/Jongeren
■■
Kinderrevalidatiepoli RKZ
Speerpunten voor volwassen patiënten zijn:
1. Revalidatie voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel
(NAH) of een Cerebro Vasculair Accident (CVA).
2. Revalidatie voor patiënten die een (hoge) dwarslaesie hebben.
3. Optimum care (pulmonaal management) over diverse diagnosegroepen.
4. Revalidatie voor chronische pijn bij patiënten die daarbij poliklinische
of klinische zorg nodig hebben.
5. Amputaties, met specifieke expertise in indicatiestelling en verstrekking
van microprocessor aangestuurde prothesecomponenten.
3.1.3 Regie in de behandeling
Participatie en regievoering van patiënten in hun eigen behandeling
is normaal binnen onze dienstverlening. De patiënt heeft zeggenschap
over de omschrijving van de hulpvraag, de relevantie van
revalidatiedoelen en dus over het behandelplan. De deskundigheid
en ervaring van de professionals vormen het kader. Onze ervaring
is dat het nemen van de verantwoordelijkheid door de patiënt leidt
tot betere toepassing van de geleerde vaardigheden in de praktijk
Speerpunten voor kinderen zijn:
1. Revalidatie voor kinderen en/of jongeren met een Cerebrale
Parese (CP).
2. Revalidatie voor kinderen en/of jongeren met een niet-aangeboren
hersenletsel (NAH).
Speerpunten voor de netwerkziekenhuizen
Speerpunten voor het Spaarne Ziekenhuis
1. Spasticiteitbehandeling met beeldvormende ondersteuning.
2. Ontwikkelen en invoeren van een oncologisch revalidatieprogramma.
Hoofdstuk 3 Zichtbare kwaliteit leveren
11

van het dagelijkse leven. De regie die de patiënt neemt in de behandeling
is een voorbereiding op de regievoering in ‘real life’.
We kiezen ervoor om op een gestructureerde wijze de trend in de
zichtbaarheid van onze kwaliteit te toetsen. We gebruiken hiervoor
verschillende instrumenten. Jaarlijks voeren we spiegelgesprekken
met patiënten. We laten onderzoek uitvoeren volgens de CQ-index
naar de tevredenheid van patiënten. We monitoren binnengekomen
klachten en willen onze zorgpaden en programma’s voorleggen aan
de cliëntenraad. We voeren jaarlijks overleg met de patiëntenverenigingen
die deze feedbackfunctie kunnen leveren. De bevindingen
van deze feedback worden jaarlijks gepubliceerd. Dit alles om te
toetsen of we de patiënt goed hebben begrepen en of wij inhoudelijke
en/of organisatorische zaken kunnen verbeteren.
3.1.4 Ambitie
Regionale spreiding
De medische staf en Heliomare Revalidatie willen, in nauw overleg
met de collega’s van de Stichting Revalidatie Ziekenhuizen, onderzoeken
hoe we klinische revalidatiezorg kunnen leveren bij het
nieuw te bouwen Medisch Centrum Alkmaar in Heerhugowaard. Zo
komt ook voor het noorden van Noord-Holland klinische revalidatiezorg
beschikbaar, die tot nu toe voor veel patiënten niet reëel bereikbaar
was.
3.2 Zichtbare kwaliteit: De medische staf
Van de revalidatiearts wordt de komende jaren het toepassen van
meer kwaliteiten gevraagd dan de inhoudelijke patiëntenzorg. Ook
het meer ondernemend denken, zich meer bezighouden met organisatie
van de zorg en meer de regie delen met de patiënt vormt
pijlers van zichtbare kwaliteit.
3.2.1 Visie
We willen als team de veranderingen tegemoet treden en elkaar
versterken op de gebieden waar we goed in zijn. We willen elkaar
aanspreken op de gebieden waar we minder goed in zijn. Kennis
en ervaring die elders in de organisatie aanwezig is, willen we
optimaal benutten. We willen staan voor de standaarden van zorg
die we hanteren bij de speerpunten. Portefeuilles met staftaken
worden zo verdeeld zodat iedere arts daadwerkelijk als arts ingezet
blijft. Daarnaast worden taken als relatiebeheer rond patiëntendoelgroepen,
organisatorische taken op clusterniveau en bijdrages in
wetenschappelijk onderzoek nadrukkelijker bij het pakket gerekend.
Om onze deskundigheid op het vakgebied op het gewenste speerpuntniveau
te brengen, maken we een gedetailleerd scholingsplan
dat zowel kennis, vaardigheden als wetenschappelijke activiteiten
bevat. We leggen prioriteiten bij de benoemde speerpunten en
enkele zwaartepunten in netwerkverband zoals brandwondenrevalidatie
en spasticteitsbehandeling met behulp van beeldvormende
technieken. Voor innovatie, verwerven van kennis en geven van
nascholing zijn we de aangewezen plek. We willen de academisering
van onze zorg verder verankeren door middel van uitbreiding
van de bestaande academische binding.
3.2.2 Aanbevelingen en acties naar aanleiding van de kwaliteitstoets
VRA
Aanbevelingen
Uit de in november 2010 gehouden kwaliteitstoetsing van de
Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA) kwamen de
volgende centrale aanbevelingen voor verbetering van praktijkvoering
door de staf in het revalidatiecentrum:
■■
Probeer als groep meer zichtbaar en aanspreekbaar in de organisatie
te staan.
■■
Gebruik de beschikbare stuurinformatie op organisatorisch
niveau goed om kansen op het gebied van de zorg te kunnen
pakken.
■■
Verdeel de taken van de staf goed over alle stafleden.
■■
Maak van alle taken de daarbij horende belasting duidelijk en
stel normen vast wat je van een ieder staflid mag verwachten.
Vertaal dit in een ’manpowerplanning’.
Acties
Het verbeteren van de kwaliteit van onze praktijkvoering naar aanleiding
van de kwaliteitstoetsing is al ter hand genomen.
Verbeterplannen zijn gemaakt en gestart. We maken een goede
verdeling van de (organisatorische) taken. We zorgen ook dat deze
taken haalbaar zijn; de benodigde tijd is inmiddels ter beschikking
gesteld. De benodigde stuurinformatie wordt per kwartaal per cluster
aangeleverd aan de vertegenwoordigende arts per cluster. Zowel
naar de organisatie van Heliomare als naar verwijzers en collega’s
daarbuiten treden we meer in contact en zijn we beter zichtbaar.
12 Hoofdstuk 3 Zichtbare kwaliteit leveren

Doel is dat de zorg voor de patiënt beter op elkaar wordt afgestemd.
Voor de ziekenhuisstaven richten de aanbevelingen zich meer op
het verbeteren van de zorglogistiek en de administratieve organisatie
van de zorg. Ook die taken worden ter hand genomen. Voor een
meer specifieke omschrijving van de te behalen resultaten verwijzen
we naar de bijlage.
Het zichtbaar maken van de kwaliteit van ons werk als medische
staf is een duidelijke taak de komende jaren.
■■
We meten de kwaliteit van onze behandelingen en publiceren
die op de website van Heliomare.
■■
Het patiëntgebonden wetenschappelijk onderzoek, waar over
twee jaar alle stafleden actief bij betrokken zijn, wordt gepubliceerd.
■■
Die ontwikkeling stimuleren we ook in de behandelteams, waarbij
over twee jaar tien procent van de behandelaars actief betrokken
is bij patiëntgebonden wetenschappelijk onderzoek.
■■
We organiseren met het management reductie van de wachttijden
tot binnen de treeknorm en publiceren die op de website
van Heliomare.
Rode Kruis Ziekenhuis (foto: archief RKZ)
3.2.3 Ambitie
■■
Er wordt in de planperiode gestreefd naar het hoogleraarschap
in één van de expertisegebieden.
■■
Er komt een scholingsplan voor de hele medische staf.
■■
De tevredenheid onder artsen voor het werken binnen het
Heliomare netwerk scoort minimaal een 8,1.
■■
We willen als medische staf voor de totstandkoming en uitvoering
van ons beleid ook organisatorische verantwoordelijkheid
dragen en verantwoording afleggen. Dit geldt voor zowel het
werk binnen Heliomare als in het Spaarne Ziekenhuis en in het
Rode Kruis Ziekenhuis.
Te behalen resultaten 2011-2013
■■
De arbeidsbelasting artsen is in kaart gebracht.
■■
In de ziekenhuizen hebben de stafleden een heldere vraag
geformuleerd voor behoefte aan ondersteuning en support vanuit
het centrum.
■■
Een scholingsplan voor de hele medische staf.
■■
Bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek: jaarlijks zijn er 12
peer-reviewed artikelen (mee) gepubliceerd.
■■
Bijdrage aan wetenschappelijke projecten: 50% van de artsen
en 10% van de behandelaars is actief betrokken.
■■
Regionaal werken we volgens de richtlijnen van de VRA. Daarmee
sluit de zorg van de SRZ en Heliomare beter op elkaar aan.
■■
Een meerjarenopleidingenbeleid netwerkbreed.
Spaarne Ziekenhuis (foto: Digidaan)
Hoofdstuk 3 Zichtbare kwaliteit leveren
13

3.3 Zichtbare kwaliteit: Het huidige revalidatienetwerk
(Heliomare Revalidatie, Rode Kruis Ziekenhuis
en Spaarne Ziekenhuis)
Ook binnen ons revalidatienetwerk willen we ons als staf profileren
op kwaliteit. In een onderzoek van Revalidatie Nederland (december
2007) onder verwijzers is naar voren gekomen dat 20% van de verwijzers
zorgt voor 80% van de patiënten. We hebben gekozen voor
de constructie dat een aantal van onze revalidatieartsen op meerdere
plaatsen werkzaam is. Een aantal werkt ook in ziekenhuizen in
de omgeving. De koppeling tussen ziekenhuizen, verpleeghuizen en
het revalidatiecentrum wordt mede op die manier goed geborgd. De
verwijslijnen binnen het netwerk en tussen het netwerk en externe
verwijzers zijn op die manier ook mede gebaseerd op persoonlijke
contacten. Dat werkt altijd beter. We pakken actief het relatiebeheer
per speerpunt op. De revalidatieartsen kennen de grootste verwijzers.
We gaan ervoor zorgen dat verwijzers ons nog beter weten te vinden
en dat we meer toegankelijk zijn voor vragen en overleg. Verwijzers
moeten ook goed weten wat de kwaliteit van de zorg in het netwerk
is. Investeren in verwijzers levert op meer vlakken resultaat op.
In ons revalidatienetwerk ontwikkelen we gedifferentieerde samenwerkingsverbanden
met ziekenhuizen, geriatrische revalidatiezorg
en de eerste lijn. Onze insteek in deze samenwerking is gebaseerd
op ons zichtbare kwaliteitsprofiel en de wetenschappelijke onderbouwing
van onze zorg. Het revalidatienetwerk dient voldoende
breed en van voldoende omvang te zijn. We willen samen met onze
collega’s van de Stichting Revalidatie Ziekenhuizen een breder netwerk
vormen. Dat netwerk omvat de provincie Noord-Holland met
uitzondering van het Gooi en de Amsterdamse regio: revalidatienetwerk
Noord-Holland. Dat kan op verschillende manieren georganiseerd
worden. Voorlopig kiezen we voor een vorm waarbij de huidige
organisaties hun eigen vorm houden.
Om precies te weten waar we het over hebben bij een ‘regionaal
netwerk’ is het verstandig samen met de SRZ een
degelijk onderzoek te laten doen naar het actuele gebruik
van revalidatiezog in de regio Noord-Holland. Dit zou zich
zowel op de revalidatie van volwassenen als op die van kinderen
moeten richten, en zowel op de klinische als op de
poliklinische zorg. Dat onderzoek moet een antwoord geven
op de volgende vragen:
• Welke populaties maken gebruik van revalidatiezorg in
Noord-Holland
• Welke populaties maken geen gebruik van revalidatiezorg
in Noord-Holland
• Hoe verhoudt zich dat tot het landelijk gemiddelde
• Is er dus sprake van laag / normaal / hoog zorggebruik
De organisatie van goede samenwerkingsverbanden met de eerste
lijn blijkt vaak een taaie materie. Er spelen verschillende belangen
en vaak een verschillende ‘waan van de dag’. Het is een grote uitdaging
ook op dit vlak een samenwerkingsfilosofie te ontwikkelen
die voldoende geënt is op win-win situaties. Bij het nemen van deze
barière komt de slogan ‘de juiste zorg op de juiste plaats, zo dicht
mogelijk bij de patiënt’ een stuk dichterbij de realiteit. Richting fysiotherapiepraktijken
is hier al veel werk in verzet door de vakgroep
fysiotherapie van het revalidatiecentrum. De medische staf vindt het
belangrijk dat er nauwe samenwerking is met de eerste lijn (psychologen,
ergotherapeuten en fysiotherapeuten).
3.3.1 Visie
Het resultaat van het werk van de revalidatieartsen wordt meer
zichtbaar voor de verwijzers dan nu het geval is. Voor de belangrijkste
verwijzers hebben de artsen van Heliomare een gezicht gekregen
en is er een rechtstreekse lijn (relatiebeheer). Er worden zichtbare
resultaten van onze zorg gemeld. Er is een grotere bijdrage
geleverd aan wetenschappelijk onderzoek.
De samenwerking met de SRZ is geïntensiveerd. We hebben in 2012
aansluiting gevonden op de richtlijnen die binnen de SRZ zijn geïmplementeerd.
14 Hoofdstuk 3 Zichtbare kwaliteit leveren

De samenwerking met de geriatrische revalidatiezorg is een focus
in het revalidatienetwerk voor de komende drie jaar. Voor de samenwerking
met de eerste lijn wordt via de contacten met de fysiotherapiepraktijken
een samenwerkingsmodel ontwikkeld.
3.3.2 Ambitie
We behouden ons sterke punt om na de behandeling de verwijzer
op de hoogte te stellen van het traject van de patiënt. De komende
jaren worden de volgende resultaten behaald:
■■
Een interne standaard voor wachttijd voor behandeling. De
wachttijd voor patiënten voor behandeling binnen het netwerk
is zichtbaar op de website van Heliomare.
■■
Een onderzoek naar de tevredenheid van de verwijzers wordt
uitgevoerd. Verwijzers weten welke diagnosegroepen, expertisepoli’s
en speerpunten we behandelen op welk kwaliteitsniveau.
3.4 Zichtbare kwaliteit: De verzekeraar
In de afgelopen jaren hebben zorgverzekeraars een enorme schaalvergroting
doorgemaakt. De verzekeraars positioneren zich steeds
meer als belangenbehartigers voor hun verzekerden. Het is dus met
recht ‘hun verzekerden en onze patiënten’. De zorgverzekeraar wil
graag goede kwaliteit voor een reële prijs inkopen. Zij verwachten
daarbij dat Heliomare zich verbindt aan te behalen resultaten met
de behandelingen, met andere woorden de gemeten uitkomsten
van het revalidatieproces.
Uit een imago-onderzoek dat Heliomare in 2010 heeft laten uitvoeren,
is gebleken dat verzekeraars onze zorg in Heliomare zien als
betrouwbaar en goed. Daaruit trekken we de volgende conclusies.
We zijn op de goede weg. Het expliciet maken van kwaliteit is een
ontwikkeling die past in de verwachtingen van de verzekeraars. Ook
heldere keuzes voor kwaliteit van zorg in een beperkt aantal doelgroepen
past binnen die verwachtingen.
De revalidatiearts is als behandelaar bij multidisciplinaire trajecten
inhoudelijk eindverantwoordelijk voor het traject van een patiënt. In
die zin maken we als staf een afweging tussen kwaliteit en kosten.
Kostengerelateerde vragen waar we voor staan, zijn onder meer:
■■
Hoeveel haast is er geboden met het starten van de behandeling
■■
Hoe veilig moet en kan de behandeling zijn
■■
Welke risico’s loopt een patiënt tijdens de behandeling
■■
Welk nadeel ondervindt een patiënt door het ontbreken van een
behandeling
■■
Hoeveel verbetering moet bereikt worden voordat een behandeling
geslaagd genoemd kan worden
■■
Wat zijn dan de resultaten die worden benoemd door het team
en door de patiënt
■■
Hoe kan het nazorgtraject er uit zien
■■
Wat is bij benadering de kosteneffectiviteit
De revalidatiearts werkt veelal samen met een behandelteam van
professionals, een behandelteammanager en een clustermanager.
Samen geven zij vorm aan nieuwe zorgpaden die met behoud van
kwaliteit van zorg tegelijkertijd kostenefficiëntie nastreven.
3.4.1 Visie
Het resultaat van het teamwerk wordt vertaald in zichtbare kwaliteit
die ook relevant is voor de verzekeraars. In het jaarlijkse overleg met
de verzekeraar levert Heliomare gegevens over kwaliteit en zet deze
op de agenda.
3.4.2 Ambitie
Heliomare neemt deel aan een benchmark onder revalidatiecentra.
Heliomare hoort bij de vijf beste revalidatiecentra van Nederland. De
revalidatiearts/medische staf blijft altijd de afwegingen maken tussen
het belang van de betrokken patiënt, de wachtende patiënten,
het netwerk, de medewerkers, de verzekeraars etc. De verzekeraars
weten welke diagnosegroepen, expertisepoli’s en speerpunten we
(hoe goed) behandelen en tegen welke kosten.
Hoofdstuk 3 Zichtbare kwaliteit leveren
15

4. Lerende organisatie en academisering
In deze paragraaf besteden we aandacht aan de ambitie om een
hogere graad van academisering van ons werk te bewerkstelligen.
Daaronder verstaan we het inbedden van onze zorg in een wetenschappelijke
onderzoekcontext zodat er een meer actieve wisselwerking
ontstaat tussen zorg en wetenschap. Om academisering
van de zorg te borgen, is een academische binding van de staf een
goed middel. We streven zowel naar reguliere academiseringsovereenkomsten
met universitaire centra als naar personele binding. We
zien academisering niet als doel op zich. Het is een middel om de
kwaliteit van onze dienstverlening voor patiënten te verbeteren en
ons daarmee te onderscheiden van anderen.
richtlijnen en best-practices. We dragen zo actief bij aan het verhogen
van de beschikbare kennis die direct toepasbaar is in de behandeling
van onze patiënten. We werken nauw samen met de afdeling
R&D om de zorg en behandeling te evalueren, te verbeteren en
innovatie te bevorderen.
4.1.2 Ambitie
De stafleden werken mee aan gemiddeld twaalf internationale peerreviewed
artikelen per jaar.
We streven naar zes peer-reviewed publicaties per jaar vanuit de
paramedische en psychosociale disciplines als aanvullende maat
voor het niveau van academisering van onze zorg.
4.1 Onderzoek
Het Heliomare netwerk heeft een sterke R&D-afdeling waarmee het
zich naar buiten kan profileren als kennis- en expertisecentrum. Het
netwerk neemt deel aan alle ZonMw-projecten op gebied van revalidatie,
voert zelfstandig promotietrajecten uit en heeft twee goed
uitgeruste bewegingslaboratoria. Het is ook de ambitie van
Heliomare R&D en de medische staf om zich, op basis van de
ontwikkelde kennis en methodologie, de komende periode te gaan
profileren als regionaal expertisecentrum voor loopproblematiek en
inspanningsondersteuning voor mensen met een beperking. Dit zal
zich uiten in het opzetten van zogenaamde looppoli’s voor interne
en externe verwijzers en het aanbieden van inspanningstesten en
begeleiden via het regionale netwerk binnen de revalidatie (SRZ) en
via het sportmedisch adviescentrum (SMA) van Heliomare. Als staf
streven we naar het uitvoeren van toegepast wetenschappelijk
onderzoek binnen de zorg. We streven er naar dat dit onderzoek
plaatsvindt door artsen en behandelaars die enerzijds nieuwe kennis
verwerven die nodig is om onze klinische vragen te beantwoorden,
maar die anderzijds ook daadwerkelijk op de werkvloer met
patiënten bezig zijn. Dat bevordert het verbeteren van een academisch
klimaat op de werkvloer, het bevordert snelle implementatie
van verworven kennis in het dagelijkse handelen en het voorkomt
verlies van verworven kennis en ervaring door vertrek van onderzoekers
na afronding van hun project.
4.1.1 Visie
Academisering zorgt ervoor dat onze zorg vernieuwend en ambiteus
is en blijft. We willen werken volgens erkende evidence-based
4.2 Opleiding en development
Het netwerk is een lerende organisatie. Vanuit het netwerk wordt
gestructureerd aandacht besteed aan opleidingen. Het gaat in deze
paragraaf over het vergroten en behouden van de expertise van de
medische staf en de professionals van de behandelteams in het
revalidatienetwerk.
4.2.1 Visie
Binnen het netwerk willen we op een structurele manier kennis en
vaardigheden van de professionals up to date houden. Ook willen
we dat op een efficiënte manier doen. Dat lukt alleen als er een
gericht beleid op wordt gevoerd met een kwaliteitscyclus. We maken
in deze beleidsperiode een start met deze cyclus.
4.2.2 Ambitie
De medische staf heeft de ambitie om samen met de SRZ de expertise
te bundelen. Ook op het gebied van opleidingen, het delen van
R&D faciliteiten, financiële mogelijkheden en de schaalgrootte van
de organisatie Heliomare, kunnen onze mogelijkheden gebundeld
worden. Behandelprotocollen kunnen gezamenlijk worden gebruikt
zodat ieder afzonderlijk minder ontwikkeltijd nodig heeft en de
afstemming beter verloopt. Tevens willen we met de SRZ staf onderzoeken
of er gebruik gemaakt kan worden van de afdeling R&D om
kwaliteitsinstrumenten te ontwikkelen. Denk hierbij aan structurele
evaluatie van zorg, databasebeheer, verwerking en presentatie van
data en terugkoppeling naar de teams en de patiënten.
16 Hoofdstuk 4 Lerende organisatie en academisering

Bijlage
Te behalen resultaten in 2011
Thema Resultaat Behaald
Zichtbare kwaliteit leveren:
de patiënt
Zichtbare kwaliteit leveren:
de medische staf
Zichtbare kwaliteit leveren:
het revalidatienetwerk
Zichtbare kwaliteit leveren:
zorgverzekeraars
Onderzoek
Opleiding
Research & Development
De patiënt beschikt over een behandelovereenkomst
en bij een langdurige behandeling
over een behandelplan.
Medische staf, Raad van Bestuur en Raad
van Toezicht gaan akkoord met het uitvoeren
van een haalbaarheidsstudie naar spreiding
van klinische locaties.
Arbeidsbelasting artsen is in kaart gebracht.
Haalbaarheidsonderzoeken naar expertise
poli’s zijn afgerond.
We continueren ons sterke punt om na de
behandeling de verwijzer op de hoogte te
stellen van het traject van de patiënt.
In het jaarlijkse overleg met de verzekeraar
levert Heliomare gegevens over de geleverde
kwaliteit en tegen welke kosten.
De zorgverzekeraars weten welke diagnosegroepen
en speerpunten we behandelen
tegen welke kwaliteit.
De medische staf heeft minimaal tien, maximaal
twintig peer-reviewed wetenschappelijke
artikelen (mede) gepubliceerd.
Het opleidingsplan voor de medische staf is
gemaakt en wordt uitgevoerd. In het plan is
rekening gehouden met de speerpunten.
De mogelijkheden van de afdeling R&D door
de medische staf van Heliomare worden
beter benut.
Bijlage
17

Te behalen resultaten in 2012
Thema Resultaat Behaald
Zichtbare kwaliteit leveren:
de patiënt
Zichtbare kwaliteit leveren:
de medische staf
Zichtbare kwaliteit leveren:
het revalidatienetwerk
Zichtbare kwaliteit leveren:
zorgverzekeraars
Onderzoek
Opleiding
Research & Development
Het pijnbehandelcentrum is geopend.
Patiënten kunnen in de kliniek gebruik maken
van totalcare / optimumcare.
De patiënt heeft via een portal toegang tot
zijn behandelplan.
Er is een verslag van de evaluatie van de
behandeling met een patiënt.
De haalbaarheidsstudie naar speiding van
klinische locaties is afgerond.
Er is aansluiting gevonden op de invulling
van de richtlijnen door de SRZ.
100% van de uitkomst van de revalidatiebehandeling
wordt gemeten.
Het PR plan is uitgevoerd. De verwijzers
weten welke diagnosegroepen, expertisepoli’s
en speerpunten Heliomare behandelt.
Nascholing van huisartsen is gebeurd door
de stafleden in het Spaarne en het RKZ.
Het sterke punt van Heliomare om na de
behandeling de verwijzer op de hoogte te
stellen van het traject van de patiënt is
behouden.
In het jaarlijkse overleg met de verzekeraar
levert Heliomare gegevens over de geleverde
kwaliteit tegen acceptabele kosten.
De medische staf heeft twaalf peer-reviewed
wetenschappelijke artikelen (mede) gepubliceerd.
De medische staf werkt mee aan gemiddeld
twintig internationale peer-reviewed artikelen
per jaar.
Bijdrage aan wetenschappelijke projecten:
50% van de artsen van het netwerk en 10%
van de behandelaars van Heliomare is actief
betrokken.
Het opleidingsplan voor de medische staf is
gemaakt en wordt uitgevoerd. In het plan is
rekening gehouden met de speerpunten.
Nieuwe behandelmethoden zijn door R&D
gecontroleerd op onderbouwing alvorens ze
worden ingevoerd.
18 Bijlage

Te behalen resultaten in 2013
Thema Resultaat Behaald
Patiëntendoelgroepen en speerpunten
Zichtbare kwaliteit leveren:
de patiënt
Zichtbare kwaliteit leveren:
de medische staf
Zichtbare kwaliteit leveren:
het revalidatienetwerk
Zichtbare kwaliteit leveren:
zorgverzekeraars
Onderzoek
Opleiding
Research & Development
De kwaliteitscriteria voor de speerpunten van
zorg zijn gerealiseerd.
Een patiënt kan op de website van Heliomare
opzoeken wat de wachttijd voor het eerste
consult is en welke programma’s er zijn.
Er is een onderzoek gestart naar ‘hoe beter
een patiënt verantwoordelijkheid neemt/
krijgt, hoe beter de uitkomst van de behandeling’.
Het functioneel ontwerp voor één of meerdere
klinische locatie(s) is gereed.
De medische staf van Heliomare heeft vorm
en inhoud gegeven aan de ambitie om
samen met SRZ de expertise te bundelen ten
behoeve van patiënten. Het revalidatienetwerk
Noord-Holland is gerealiseerd.
Het plan voor professionalisering van de stafleden
in de ziekenhuizen is uitgewerkt en
afgerond (visitatierapport 2010).
Een meerjarenopleidingsplan voor de medische
staf (netwerkbreed) is vastgesteld.
Een onderzoek naar de tevredenheid van de
verwijzers is uitgevoerd.
Ons sterke punt om na de behandeling de
verwijzer op de hoogte te stellen van het
traject van de patiënt is behouden.
In het jaarlijkse overleg met de verzekeraar
levert Heliomare gegevens over de geleverde
kwaliteit tegen acceptabele kosten.
De medische staf heeft meegewerkt aan
gemiddeld twintig internationale peerreviewed
artikelen per jaar.
De medische staf heeft twaalf peer-reviewed
wetenschappelijke artikelen (mede) gepubliceerd.
De behandelaars van Heliomare hebben
acht peer-reviewed artikelen (mede) gepubliceerd.
Behandelprotocollen worden door de regiostaf
opgesteld en vastgesteld.
Er is onderzoek geweest in regiostafverband
welke zaken op het gebied van R&D gezamenlijk
ontwikkeld kunnen worden.
Bijlage
19

December 2011
Oplage: 350 stuks
Uitgever: Heliomare
Auteurs: J. Dekker
J. de Reuver
Drukwerk: Drukkerij Van Hoesel, Heemskerk
Foto Spaarne ziekenhuis: Digidaan
Foto Rode Kruis Ziekenhuis: Rode Kruis Ziekenhuis
Overige foto’s: Mike Bink
Heliomare Revalidatie
Relweg 51, 1949 EC Wijk aan Zee
Postbus 78, 1940 AB Beverwijk
T 088 920 88 88
E info-revalidatie@heliomare.nl
www.heliomare.nl
Heliomare onderwijs revalidatie wonen arbeidsintegratie dagbesteding sport