Bijlage 22 Archeologisch onderzoek

BAAC bv
IVO plangebied N261, gemeenten Waalwijk en Loon op Zand
Drunense Duinen ontstonden, raakte het dorpscentrum in het tegenwoordige
Land van Kleef onder het stuifzand. De zandverstuivingen waren in 1391 de
aanleiding om het dorp te verplaatsen. Door de ligging bij het stuifzandgebied
van de Loonse en Drunense Duinen ontwikkelde de plaatsnaam zich van
Venloon op ’t Sandt via Loon op ’t Sandt tot Loon op Zand (Heemkundekring
Loon op Zand 2007).
Reeds voor 1400 ontstond bij Loon op Zand een gehucht, waarvan de oudste
naamsvermelding Kesthovel werd aangetroffen in een archiefstuk uit 1506. Door
het graven van een turfvaart werd deze plaats van economisch groot belang voor
het omliggende gebied, dat voornamelijk bestond uit veengronden. Het aantal
inwoners van het latere Kaatsheuvel is vanaf 1800 onstuimig gegroeid. Nadat de
veengronden grotendeels waren afgegraven ontwikkelde zich een nieuwe
industrie, namelijk die in de schoenen en het leer.
2.6 Globale archeologische verwachting
De deelgebieden “aansluiting PKO” te Waalwijk (A) en “aansluiting
Bevrijdingsweg” te Sprang (B) liggen in het veenontginningsgebied (Bijlage 2).
Op basis van de ouderdom van het onderliggende Pleistocene
dekzandlandschap kunnen in de top van het dekzand archeologische resten uit
het Laat-Paleolithicum tot en met het heden worden verwacht. Gezien de
geleidelijk grotere invloed van zee- en rivierwater op de lager gelegen
dekzandplateaus en –welvingen vanaf het Atlanticum is de verwachting voor de
periode Neolithicum tot en met de Romeinse Tijd echter middelhoog. Vanaf de
Volle Middeleeuwen begon de mens met het ontginnen van het veen en het
gebied werd daarom vooral ter hoogte van de oude ontginningsassen en
achterkades gunstig voor bewoning. De overige delen in het
veenontginningsgebied bleven tot lang na de eerste bedijking rond 1200 n. Chr
nog onbewoonbaar. Voor de periode Neolithicum tot en met de Nieuwe Tijd geldt
een hoge verwachting voor het aantreffen van archeologische waarden op en
nabij de bewoningsassen en een lage verwachting in het overige deel van het
veenontginningsgebied.
De deelgebieden “aansluiting Europalaan” (C) te Kaatsheuvel en “aansluiting
Loon op Zand” (D) te Loon op Zand liggen landschappelijk gezien op een hoge
dekzandrug. Deze rug is tijdens het Holoceen niet bedekt geweest door veen en
is dus op basis van de ouderdom van de dekzandrug vanaf het Laat-
Paleolithicum tot en met heden mogelijk bewoond geweest. Voor de planlocaties
geldt dat de afzettingen uit het Laat Glaciaal kunnen zijn afgedekt door holocene
(vooral middeleeuwse) stuifzandafzettingen, waardoor er meerdere
archeologische niveaus van verschillende ouderdom aanwezig kunnen zijn.
18