15 jaar!

Bijbel & wetenschap
Deel 3
De Bijbel en de wetenschap staan dikwijls op
gespannen voet met elkaar. Het Woord van God
is te allen tijde betrouwbaar, maar hoe zit dat
met de wetenschap?
Peter Slagter
In de zes nummers van de vorige jaargang hebben we uitgebreid
stilgestaan bij het bijbelse wereldbeeld versus het seculiere.
Daarin kwam duidelijk naar voren, dat het beeld dat de
aarde een zwevende planeet is, die om de zon heen draait,
volstrekt vreemd is aan wat Gods Woord daarover zegt. Volgens
de Bijbel is het andersom: de aarde beweegt niet en zon,
maan en sterren leggen een (door God!) vastgestelde baan af
in het hemelrond.
In deze jaargang willen we hierop aansluiten en aandacht besteden
aan de controverse tussen Bijbel en wetenschap als het
gaat om ontstaan en bestaan van hemelen en aarde. Op
voorhand moet gezegd worden, dat we hierbij uit gaan
van de overtuiging, dat de Bijbel het Woord van God is,
voor gelovigen dus de absolute autoriteit!
Zaken die o.a. aan de orde komen in deze serie zijn: Geloof en
wetenschap, de kennis van de mens, de rol van de duivel, beweringen
en bewijzen, en zo meer.
Systeem
De tegenstander heeft met behulp van de wetenschap grote invloed
gehad op het denken en handelen van de mens(heid). De geschiedenis
laat zien, dat het Bijbelse getuigenis systematisch onderuit
gehaald is. In de afgelopen vijf eeuwen is er elke honderd jaar
een wetenschapper opgestaan wiens bewering een kanteling in het
denken van de mens heeft veroorzaakt.
Het begon met de verandering van het wereldbeeld in de tijd van
Copernicus en via een aantal tussenstations komen we terecht in
onze tijd, waarin het eind zo´n beetje zoek is als het gaat om de
ontkrachting van het heilige Woord van God!
Copernicus (1473-1543)
In oude geschriften van Plato, Aristoteles en later Ptolomeüs
(A.D.150) is de aarde het middelpunt van het universum; zon, maan
en sterren draaien er omheen (het zgn. geocentrische model).
De uit Polen afkomstige Niklas Koppernigk (Copernicus) heeft andere
ideeën gepubliceerd: de zon is middelpunt van het heelal en de
aarde draait om de zon (het zgn. heliocentrische model). Vlak voor
zijn dood gaf hij zijn ideeën in 1542 prijs voor publicatie. Dat is dus
zo´n 5500 jaar na de schepping van Adam en Eva volgens de bijbelse
tijdrekening.
De ideeën van Copernicus werden ruim een eeuw later ´bewezen´
door de waarnemingen van Galileï. Dat leverde overigens wel een
ernstig conflict op met de Kerk: Galileï werd veroordeeld tot levenslang
huisarrest (van 1633-1642). Nog later heeft Isaäc Newton
(1642-1727) het heliocentrische model behoorlijk dichtgetimmerd,
zodat het als algemene waarheid werd aanvaard. In zijn in 1687
verschenen boek ´Principia´ gaf hij echter wel toe dat het bewijzen
van een onweerlegbare absolute beweging in de wirwar van bewegingen
rondom ons ´een grote moeilijkheid is´
De Duitse wis- en natuurkundige Max Born (1882-1970), die in
1954 de Nobelprijs voor natuurkunde ontving, heeft gezegd: ´Ptolomeüs
en Copernicus hebben allebei gelijk´. Hij bedoelde daarmee te
zeggen, dat beide modellen niet onweerlegbaar te bewijzen zijn.
In de reeks artikelen van vorig jaar (Het bijbelse wereldbeeld) hebben
we gezien dat de Bijbel spreekt over de aarde die stilstaat en de
zon, maan en sterren die bewegen. Dit sluit overigens ook naadloos
aan bij onze eigen dagelijkse waarneming. Het Copernicaanse wereldbeeld
staat daar dus lijnrecht tegenover!
Descartes (1596-1650)
Zo´n 100 jaar na de presentatie
van Copernicus´ wereldbeeld
publiceerde de mathematicus en
filosoof René Descartes, die als
de grondlegger van de moderne
filosofie beschouwd kan worden,
in 1644 zijn boek ´Principia
Philosophiae´ (Beginselen van de
filosofie). Daarin komt de bekende
stelling ´Cogito ergo sum´
(Ik denk, dus ik ben) voor. Vanuit
deze stelling bouwde Descartes
God en het wereldbeeld
op basis van ´onbetwijfelbare´
argumenten opnieuw op.
Hij stelde de mens als denkend subject centraal, wantrouwde de
traditie per definitie en aanvaardde de rede als het enige criterium
voor de vaststelling van de waarheid. Daarmee maakte hij heftige
discussies los over de menselijke rede en het gezag van de Schrift.
En terecht, wie het menselijk verstand kiest als toetssteen van de
waarheid loochent daarmee de autoriteit van Gods Woord. De Bijbel
zegt, dat de mensen “…verduisterd zijn in hun verstand en vervreemd
van het leven Gods om de onwetendheid die in hen heerst”
(Efe. 4:18). Het is een bittere pil voor de mens te moeten toegeven
dat hij -zonder God en Zijn Woord- wandelt in de “ijdelheid van zijn
denken”. Dat heeft alles te maken met de zonde die sinds de val
NUMMER 90 MEI & JUNI 2010 7