Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie Arbeidsmarktregio ...

Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie Arbeidsmarktregio ... Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie Arbeidsmarktregio ...

30.11.2014 Views

Landelijke economische ontwikkelingen WERKbedrijf 2009: het jaar van de economische recessie Het jaar 2009 is economisch gezien een zeer moeilijk jaar geweest. De Nederlandse economie krimpt ongekend hard: de economische krimp van 2009 overtreft die van de dertiger jaren. De felheid van de krimp is echter – afgaande op kwartaal cijfers – aan het afnemen. Zo zijn de economische activiteiten in het derde kwartaal van 2009 3,7% minder dan een vol jaar geleden. Dit is een minder groot krimpcijfer dan een kwartaal eerder (5,4%). Kijken we van kwartaal-op-kwartaal, dan blijkt de recessie (meestal aangegeven door twee kwartalen van economische krimp) zelfs ten einde. In het derde kwartaal van 2009 groeit de economie, na een vol jaar van krimp, namelijk weer 1 . Figuur 1 Economische groei in Nederland in de afgelopen tien jaar Groei BBP (van kwartaal op kwartaal) Groei BBP (tov van voorgaand jaar) 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 -4% -5% -6% Arbeidsmarktgrootheden reageren met verschillende snelheid Economie en arbeidsmarkt beïnvloeden elkaar. Minder economische activiteiten betekent, minder behoefte aan arbeid. Dat heeft gevolgen voor arbeidsmarktgrootheden als uitzendwerk, vacatures, ontslag, werkgelegenheid en de beroepsbevolking. De arbeidsmarktgrootheden hebben echter wel een verschillende reactiesnelheid. Fors minder behoefte aan uitzendmedewerkers Werkgevers reageren bij terugval in de afzet als eerste door flexcontracten zoals uitzendwerk te beëindigen. Het aantal uitzenduren van uitzendbureaus ligt in het derde kwartaal van 2009 dan ook 15% lager dan een jaar geleden. Wel zien we dat het dalingstempo de afgelopen drie kwartalen min of meer stabiel blijft op 15%. De Algemene Bond van Uitzendondernemingen – goed voor 60% van de markt – geeft nog actuelere cijfers. Deze ABU-cijfers laten tot november een grotere krimp van de uitzendactiviteiten zien (circa 22%), maar ook daar geldt dat de afname van de uitzenduren de laatste maanden niet verder toeneemt. 1 Veel van de cijfers uit deze bijdrage zijn afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

We zien dus dat het aantal uitzenduren in 2009 op een fors lager niveau ligt dan vorig jaar. Daarbij moet wel bedacht worden dat de uitzendbranche ook jaren kende van een forse groei. Zo is het aantal uitzenduren op dit moment nog steeds een kwart hoger dan in 2005. Figuur 2 Groei en krimp van het aantal uitzenduren (%); CBS 25 Uitzenduren totaal totaal 20 15 10 5 in % 0 -5 -10 -15 -20 2006 1e kwartaal 2006 2e kwartaal 2006 3e kwartaal 2006 4e kwartaal 2007 1e kwartaal 2007 2e kwartaal 2007 3e kwartaal 2007 4e kwartaal 2008 1e kwartaal 2008 2e kwartaal 2008 3e kwartaal 2008 4e kwartaal 2009 1e kwartaal 2009 2e kwartaal * 2009 3e kwartaal * -25 Aantal ontstane vacatures aanzienlijk afgenomen Werkgevers kunnen bij teruglopen van economische activiteiten ook snel reageren door vertrekkend personeel niet te vervangen. Er ontstaan dan minder vacatures. Bovendien zullen door de economische krimp veel minder uitbreidingsvacatures bij ondernemingen ontstaan. Daarnaast zijn werknemers minder mobiel op de arbeidsmarkt. Werknemers kiezen vaker voor de ‘zekerheid’ van de bestaande baan en oriënteren zich minder snel op een nieuwe baan. Kortom het aantal vacatures neemt af. Vacatures worden vaak gemeten op de volgende twee manieren (CBS): 1. Het aantal openstaande vacatures is aan het eind van het derde kwartaal van 2009 (124 duizend) meer dan gehalveerd ten opzichte van het topniveau van een jaar geleden (237 duizend). 2. Het aantal vacatures dat in een kwartaal ontstaat schommelt al drie kwartalen rond de 185 duizend. Daarmee is het aantal ontstane vacatures in de eerste negen maanden 554 duizend. Dit is eenderde lager dan in dezelfde periode van vorig jaar. Het aantal vacatures is daarmee fors ingezakt. Een positief punt is dat het huidige niveau hoger ligt dan het dalniveau in de voorgaande laagconjunctuur (2002-2003). Bovendien lijkt het aantal openstaande en ontstane vacatures niet verder te dalen. Vacatures worden door werkgevers ook gemeld bij de werkpleinen van UWV. Dit is een deel van de totale markt zoals het CBS die meet. Het aantal openstaande vacatures bij de UWV werkpleinen in de eerste tien maanden van 2009 blijft min of meer stabiel op 43 duizend. Twee maal zoveel mensen ontslagen Indien een werkgever onvoldoende speelruimte heeft via uitzendwerk en (het niet meer openstellen van) vacatures, moet bij tegenvallende afzetontwikkelingen, soms overgaan worden tot ontslag. Daar zijn in principe twee procedures voor, namelijk via een aanvraag bij UWV WERKbedrijf en de kantonrechter. Het aantal bij UWV WERKbedrijf verleende ontslagvergunningen was in de eerste tien maanden van dit jaar 30 duizend. Dit is meer dan dubbel zo hoog als in de eerste tien maanden van vorig jaar.

Landelijke economische<br />

ontwikkelingen<br />

WERKbedrijf<br />

2009: het jaar van de economische recessie<br />

Het jaar 2009 is economisch gezien een zeer moeilijk jaar geweest. De Nederlandse<br />

economie krimpt ongekend hard: de economische krimp van 2009 overtreft die van de<br />

dertiger jaren.<br />

De felheid van de krimp is echter – afgaande op kwartaal cijfers – aan het afnemen. Zo<br />

zijn de economische activiteiten in het derde kwartaal van 2009 3,7% minder dan een vol<br />

jaar geleden. Dit is een minder groot krimpcijfer dan een kwartaal eerder (5,4%). Kijken<br />

we van kwartaal-op-kwartaal, dan blijkt de recessie (meestal aangegeven door twee<br />

kwartalen van economische krimp) zelfs ten einde. In het derde kwartaal van 2009 groeit<br />

de economie, na een vol jaar van krimp, namelijk weer 1 .<br />

Figuur 1 Economische groei in Nederland in de afgelopen tien jaar<br />

Groei BBP (van kwartaal op kwartaal)<br />

Groei BBP (tov van voorgaand jaar)<br />

6%<br />

5%<br />

4%<br />

3%<br />

2%<br />

1%<br />

0%<br />

-1%<br />

-2%<br />

-3%<br />

1999<br />

2000<br />

2001<br />

2002<br />

2003<br />

2004<br />

2005<br />

2006<br />

2007<br />

2008<br />

2009<br />

-4%<br />

-5%<br />

-6%<br />

Arbeidsmarktgrootheden reageren met verschillende snelheid<br />

Economie en arbeidsmarkt beïnvloeden elkaar. Minder economische activiteiten betekent,<br />

minder behoefte aan arbeid. Dat heeft gevolgen voor arbeidsmarktgrootheden als<br />

uitzendwerk, vacatures, ontslag, werkgelegenheid en de beroepsbevolking. De<br />

arbeidsmarktgrootheden hebben echter wel een verschillende reactiesnelheid.<br />

Fors minder behoefte aan uitzendmedewerkers<br />

Werkgevers reageren bij terugval in de afzet als eerste door flexcontracten zoals<br />

uitzendwerk te beëindigen. Het aantal uitzenduren van uitzendbureaus ligt in het derde<br />

kwartaal van 2009 dan ook 15% lager dan een jaar geleden. Wel zien we dat het<br />

dalingstempo de afgelopen drie kwartalen min of meer stabiel blijft op 15%. De Algemene<br />

Bond van Uitzendondernemingen – goed voor 60% van de markt – geeft nog actuelere<br />

cijfers. Deze ABU-cijfers laten tot november een grotere krimp van de uitzendactiviteiten<br />

zien (circa 22%), maar ook daar geldt dat de afname van de uitzenduren de laatste<br />

maanden niet verder toeneemt.<br />

1 Veel van de cijfers uit deze bijdrage zijn afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!