Klik hier - Stichting Pioneering

WORKSHOP
Woonlastenwaarborg: Welke
rol moeten corporaties en
marktpartijen hierbij nemen?
WORKSHOP
Renoveren;
de schil versus
(decentrale)
installaties
Zowel huurders als particuliere eigenaars
zijn terughoudend om mee te werken aan
energetische renovaties. Zij willen zekerheid.
Woningcorporaties zitten echter met twee
belangrijke vragen. Maken de marktpartijen
de beloofde besparing wel waar en past de
bewoner bij het geven van garanties het
gedrag ten aanzien van energieverbruik niet
negatief aan? Ruim 30 deelnemers hadden
zich aangemeld voor deze workshop. Er
waren vertegenwoordigers van gemeenten,
woningcorporaties en marktpartijen
aanwezig.
De kernvragen die werden behandeld:
• Hoe maken bedrijven en corporaties de
beloofde energiebesparing waar naar
eigenaar-bewoners en huurders?
• Hoe wordt voorkomen dat bewoners
nonchalant energie verbruiken onder
het mom van: “We hebben toch een
verbruiksgarantie”?
Tijdens de opening gaf de dagvoorzitter,
programmadirecteur Bas van der Veen, al
aan dat partijen hun verantwoordelijkheid
moeten nemen: als een woning uitnodigt tot
oneigenlijk gebruik, dan is het ontwerp niet
goed.
De eerste presentatie werd gegeven door
Onno Van Rijsbergen van het Woonbond
Kennis- en Adviescentrum. Zijn constatering
was dat veel corporaties energetische
verbetering van woningen technisch
benaderen. Dit terwijl de bewoner er
naar kijkt vanuit beleving. Ze spreken dus
eigenlijk twee verschillende talen. Zijn
uitdrukkelijke advies aan corporaties is,
om uit te gaan van wensen van bewoners
en daar (energetische) maatregelen op
aan te passen. Dan komt een project veel
gemakkelijker van de grond. Ontzorgen
van bewoners is daarbij een belangrijk
aandachtspunt. Vervolgens ging hij in op hun
concept voor de woonlastenwaarborg voor
huurders. Het wordt toegepast in situaties
waar meerdere maatregelen een structurele
huur doorbelast. Bij het niet behalen van
de besparing over het complex als geheel,
wordt de huurverhoging door de corporatie
met terugwerkende kracht naar beneden
bijgesteld. Opvallend hierbij is dat de
maatregel voor bewoners die veel energie in
de oude situatie verbruikten erg voordelig
en voor hen die toen al weinig gebruikten
financieel nadelig kan zijn. Ervaring leert
dat de meeste bewoners hun energetische
gedrag niet (negatief) aanpassen. Het is
eerder andersom. Wel is er bewust voor
gekozen om uit te gaan van het gemiddelde
verbruik over de groep woningen. Het is
dus geen individuele garantie. Tot slot is de
regeling alleen voor zittende huurders van
voor de verbeteringen van toepassing.
In de tweede presentatie
‘Woonlastengarantie voor eigenaar-bewoners
bij het project “Uw woning in de Watten”’
hij of zij ook nog bewoont. Dit verhoogt
de betrokkenheid. Het uitgangspunt bij de
aanpak van de gemeente Apeldoorn bij het
project in De Watten is dat de eigenaarbewoner
direct de besparing ervaart via zijn
of haar bankrekening. De duurzame lening
met een rentepercentage van 2 procent
is daarbij een prettige bijkomstigheid. De
gemeente Apeldoorn heeft dit project
geïnitieerd omdat marktpartijen het niet
integraal oppakten. De ambitie is echter wel
dat de marktpartijen het weer overnemen.
Tijdens het laatste deel van de bijeenkomst
gingen de groepen zelf aan het werk met dit
thema, steeds vanuit het perspectief van
eigenaar-bewoners, huurders, corporaties,
overheden en marktpartijen. De exacte
aanpak van woonlastengaranties van de
Woonbond wordt in Oost-Nederland nog niet
toegepast. Wel worden her en der regelingen
In de praktijk blijkt bij meerdere
renovatieprojecten blijkt dat het technisch
moeilijk is om bijvoorbeeld naar passiefhuisniveau
te isoleren. Dit is onder andere sterk
afhankelijk van de oorspronkelijke bouwwijze
van de woning. Daarnaast wordt geworsteld
met het terugverdienen van de bijbehorende
vaak forse investeringen in bouwkundige
maatregelen. De trias energetica stuurt hier wel
op aan, maar gaat primair uit van de technische
haalbaarheid. Anderzijds is de technische en
economische levensduur van installaties veel
korter. Investeren in installaties levert daardoor
de mogelijkheid flexibel in te spelen op nieuwe
technische ontwikkelingen. Bovendien zijn er
allerlei ontwikkelingen waardoor de decentrale
opwekking van duurzame energie goedkoper
wordt. Voorgaande maakt dat steeds meer
mensen aangeven dat de trias energetica
ingehaald wordt door de actualiteit.
energiebesparing opleveren. Dus niet bij
ging de heer Theo van Es van de gemeente
gehanteerd die de methode benaderen. Ook
één maatregel. Bij deze opzet wordt niet
Apeldoorn aan de hand van dit voorbeeld in
de aanpak van de gemeente Apeldoorn voor
uitgegaan van huurverhoging op basis van
op het thema van de workshop. Interessant
eigenaar-bewoners is erg vernieuwend. Een
de labelverbetering, maar van huurverhoging
aan deze opzet is o.a. dat dit voor iedere
uitgangspunt werd door velen bevestigd:
op basis van de voorspelde besparing over
woning individueel is. Zij gaan een fonds
Een huurverhoging voor een huurder of de
de woningen gezamenlijk. Daarbij moet de
vormen voor het waar nodig uitbetalen van
maandelijkse financieringslasten voor een
huurder gemiddeld een financieel voordeel
de garantie. Verder is het grote verschil
eigenaar-bewoner is een hard gegeven, maar
hebben. Van de voorspelde energiebesparing
met de vorige presentatie, dat de eigenaar
maak dan ook de besparing hard!
wordt bijvoorbeeld 70 of 85 procent als
beslist over zijn of haar eigen woning die
38
39