S p ecial - VOS/ABB

gymnasium bij’
hoogst mogelijke Cito-score hadden: 550. Ze spanden een
kort geding aan. Het gymnasium, dat in die zaak werd bijgestaan
door advocaat Jack Heussen van VOS/ABB, kreeg
echter gelijk. De rechter baseerde zich op het toelatingsreglement
van de school en daarin wordt geen onderscheid
gemaakt tussen een Cito-score van 545 of 550. Olgers legt
uit waarom: ”Je moet natuurlijk een goede leerling zijn
om op een gymnasium mee te kunnen komen, maar de
Citotoets is niet zaligmakend. Motivatie, doorzettingsvermogen
en creativiteit zijn minstens zo belangrijk. Of een kind
met een Cito-score van 550 het beter doet dan een kind met
545 is van tevoren niet te zeggen.”
Een ander argument van de procederende
ouders was dat een openbare school geen
leerlingen mag weigeren: openbaar onderwijs
moet voor iedereen toegankelijk zijn,
voerden ze aan. Ook hier ging de rechter niet
in mee. Een kind heeft wel recht op onderwijs
op gymnasiumniveau, maar dat hoeft
niet per se op een categoraal gymnasium. De
gymnasiumklas van een scholengemeenschap
voldoet ook, redeneerde de rechter. In dit
geval konden uitgelote leerlingen terecht in de gymnasiumklassen
van de openbare scholengemeenschap in Haarlem,
het Coornhert Lyceum. Daar was plaats genoeg.
Leergierige sfeer
De Haarlemse rechtszaak was uniek, maar bevestigt wel
een al langer zichtbare trend. Overal in Nederland hebben
ouders van slimme kinderen massaal voorkeur voor een categoraal
gymnasium; de grote scholengemeenschap laten ze
liever links liggen.
Een van de uitgelote leerlingen in Haarlem treint nu elke
dag naar het Stedelijk Gymnasium Leiden, waar nog wel
plaats voor hem was. Is dat allemaal niet wat overdreven?
Olgers vindt van niet. Hij begrijpt de teleurstelling van de
afgewezen leerlingen en hun ouders.
“Het niveau van de lessen is hoger op een zelfstandig gymnasium
en er hangt een leergierige sfeer”, zegt hij. “Dat zie
je terug in de eindexamenresultaten, die zijn beter. En dan is
er nog de kleine schaal en de geborgenheid die ouders aantrekkelijk
vinden. Die vind je niet op de gymnasiumafdeling
van een scholengemeenschap.”
Rector Marten Elkerbout van het Barlaeus gymnasium in
Amsterdam zei eerder in dagblad NRC dat uitgeloot worden
geen ramp is voor een kind: ‘Het kan ook een leerzame
ervaring zijn. Je herneemt jezelf en vindt weer je weg.’ Maar
Joop Olgers denkt dat een afwijzing hard aankomt voor
een leerling. “Kinderen zijn lang bezig met de schoolkeuze.
Ze komen hier binnen, zien onze leerlingen en denken
‘hier hoor ik thuis’. Als het dan niet doorgaat is dat erg. Je
moet niet vergeten dat er kinderen bij zitten die zich kapot
verveelden op de basisschool en nu eindelijk een beetje op
niveau les hopen te krijgen. Tussen gelijken.”
Toelatingsbeleid
gaf
de doorslag
Toelatingsreglement
Doorslaggevend in het kort geding was het duidelijke toelatingsbeleid
van de school. Daar baseerde de rechter zijn oordeel
op. Het Stedelijk Gymnasium Haarlem werkt samen met
zes andere gymnasia, waaronder het Vossius en het Barlaeus
in Amsterdam. Deze scholen hadden al veel eerder met een
grote toeloop van leerlingen te maken.
Het toelatingsreglement van het Haarlemse gymnasium lag
al jaren klaar, maar zolang er niet te veel aanmeldingen
waren, liet de school het bewust op de plank liggen. Rector
Olgers: “We vonden het vervelend om ons te presenteren als
een school waar je moeilijk binnenkomt, dus
we hielden de onsympathieke regeling zolang
achter.” Toen zich in 2007 te veel leerlingen
aanmeldden, was het reglement nog niet in
werking en moest iedereen gewoon toegelaten
worden. Dat was wel aanleiding om het
reglement te activeren. Zo werd 2008 het eerste
jaar dat er geloot werd.
Achteraf vindt Olgers dat de voorlichting op
de basisscholen beter had gekund. “Ouders
hadden, onbedoeld, de indruk gekregen dat
alle kinderen met een VWO-advies en een bijbehorende Citoscore
van minimaal 545, wel een plek bij ons zouden krijgen.
Dat was uiteindelijk niet zo, want er meldden zich veel meer
kinderen dan we gedacht hadden.”
Ook was het verwarrend dat middelbare scholen in Haarlem
verschillende regels en selectiecriteria hanteerden. Dat wordt
volgend schooljaar anders: alle Haarlemse scholen hanteren
dan dezelfde toelatingseisen.
Lijntjes naar de pers
De procederende ouders hadden stevige posities in de maatschappij:
een advocaat, een directeur, een medisch specialist,
twee hoogleraren. Invloedrijke ouders met goede lijntjes
naar de pers. Olgers werd dan ook bijna dagelijks gebeld
door de media. “Ik had al eens een mediatraining gevolgd
dus ik wist wat me te wachten stond. En ik had van te voren
goed nagedacht over de essentie van mijn verhaal.” Hij
vertelde dus keer op keer dat het heel spijtig was dat er
geen plaats was, dat hij iedereen een plek gunt. En dat er in
Haarlem een structurele oplossing voor het probleem moet
komen.
Een gymnasium erbij dus in Haarlem. Daarvoor is medewerking
van de gemeente nodig, want die gaat over de gebouwen.
Een werkgroep van de gemeente onderzoekt nu eerst
of de stijging van het aantal gymnasiumleerlingen blijvend
is en daarna of er een tweede gymnasium opgezet kan worden.
Joop Olgers ziet het al helemaal voor zich. Het nieuwe
gymnasium zou onder de vleugels van het ‘Stedelijk’ kunnen
groeien. Eerst nog met twee of drie extra brugklassen bij het
Stedelijk en dan, vanaf het tweede jaar, in een dependance
ergens anders in de stad.
over onderwijs 11