Jaarverslag 2006-2007 - ACV Kempen

JAARVERSLAG
2006-2007
Werken in de gevangenis
“Wij zijn vader en psycholoog”
De gevangenis is vandaag in België een erg actuele discussie. De ene keer zorgt een
ontsnapping van 28 gedetineerden uit de gevangenis van Dendermonde voor de nodige
discussie en vakbondsactie. De andere keer zijn het nieuwe regeringsbeslissingen om wat
te doen aan de problemen in de Belgische gevangenissen. Of leggen de bewakers het werk
neer omdat ze zich voor de zoveelste maal in de steek gelaten voelen. En deze discussie
gaat niet onopgemerkt voorbij in de Kempen. Een streek aan de rand van het land die meer
dan honderd jaar geleden erg in trek was om gedetineerden onder te brengen. Ga maar
eens kijken in Merksplas, Wortel en Hoogstraten. En er zijn nu regeringsplannen om extra
gevangeniscapaciteit uit te bouwen in Herentals. We vroegen aan Frank en Gilbert wat hun
ervaringen zijn tussen de gesloten en afgeschermde muren van een gevangenis.
In de steek?
Voelen jullie je in de steek gelaten?
Frank: ”Er is jaren niet omgekeken naar de
gevangenissen. Dat betekent ook dat niet
op één twee drie alle problemen verholpen
zijn. We hebben nu wel een minister die
bekommerd is om de problemen in de
gevangenis. Gevangenen zijn immers niet
interessant voor de politiek. De meesten
kunnen hun stem niet meer uitbrengen
omdat hun burgerrechten afgenomen zijn.
En de totale personeelsgroep is te klein om
te wegen op de politiek. De overheid heeft
te weinig middelen om fundamenteel wat
te doen wat jaren is misgegroeid. In de
gloednieuwe gevangenis van Hasselt zijn
er problemen met de airco. Personeel en
gevangenen zijn abnormaal veel ziek. De
oorzaak is te vinden in een geïnfecteerde
airco-installatie. Maar er is geen geld om
dit op te lossen. Airco wordt afgesloten en
om het gebouw extra te ventileren boren
ze extra gaten in de muur. Omdat we hier in
Merksplas enkele malen het been hebben
stijf gehouden is er nu eindelijk voldoende
personeel. Toch heb ik nog altijd honderd
dagen verlof te goed. En die dateren
grotendeels uit mijn beginperiode, negen
jaar geleden. In de gevangenis van vandaag
wordt het ook alsmaar moeilijker om de
tucht te handhaven. Voor de gevangenen
zijn er allerlei mogelijkheden om de conditie
te onderhouden en te verbeteren. Maar
voor het personeel zijn er weinig of geen
mogelijkheden. Wij moeten machteloos
toekijken hoe een aantal gevangenen hun
conditie op peil weten te houden. En begrijp
me niet verkeerd, dat moet er zijn. Maar je
mag het personeel niet verwaarlozen.”
Sleuteldrager?
Is het werken in een gevangenis alleen een
verhaal van kommer en kwel?
Frank: ”Het is zoals in andere situaties, je
begint steevast met het negatieve. Maar er
is ook wat positiefs te vertellen. Vroeger was
je een sleuteldrager. De job is geëvolueerd.
Nu ben je een beetje van alles en nog wat.
Je bent een vader en een psycholoog
voor deze mensen. Ze komen met al hun
problemen naar jou. Daarom heb je best al
wat levenswijsheid. Je moet respect hebben
voor die mensen. Daarom weet je niet voor
welke feiten de mensen hier zitten. Dat is
het meest objectieve en dat is nodig om
ze menselijk te kunnen behandelen. Met
respect te hebben kan je hun vertrouwen
winnen. We worden niet overbetaald. Maar
door de onregelmatige diensturen wordt
het maandelijks inkomen goed gemaakt.
En de laatste jaren gebeurde er wel een
inhaalbeweging. Werken in de gevangenis
is teamwork. Je hebt elkaar nodig. En je kan
bijdragen om mensen opnieuw te integreren
in de maatschappij. En er zijn natuurlijk exgevangenen
die hervallen. Maar het doet
deugd als je aan de kust herkend wordt.
Dan komen ze goeiendag zeggen en blijkt
dat ze hun leven terug op het rechte spoor
hebben kunnen zetten. Om de twee weekends
moeten we werken. Ons werkrooster
zit in een cyclus van acht weken. Dat is het
beste van het slechtste. Bijna iedereen werkt
in een 36-urenweek, of negen dagen werken
op veertien dagen. Mijn buurman zegt
me wel eens ben je nu weeral thuis. Maar
die vergeet dat ik werkte terwijl hij sliep.
Je wordt dat gewoon en onderling kan er
gewisseld worden. Zo lukken we d’er toch in
om een sociaal leven uit te bouwen.”
52
53