Win een weekend Gouda blz. 35 - OKRA Trefpunt Lendelede
26.11.2014 • Views
Share Embed Flag

Win een weekend Gouda blz. 35 - OKRA Trefpunt Lendelede

Win een weekend Gouda blz. 35 - OKRA Trefpunt Lendelede

Win een weekend Gouda blz. 35 - OKRA Trefpunt Lendelede

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
okralendelede.be

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

magazine<br />

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 43 nr. 10<br />

december 2010<br />

Kwetsbaar<br />

leven<strong>blz</strong>. 10<br />

Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145<br />

<strong>Win</strong> <strong>een</strong> <strong>weekend</strong> <strong>Gouda</strong> <strong>blz</strong>. <strong>35</strong><br />

www.okra.be www.okrasport.be

4711. The wonder water.<br />

More than just a fragrance.<br />

Since 1792.

voorwoord<br />

Vrede en vreugde<br />

Dé kern van kerst is en blijft: vrede en vreugde voor alle mensen van goede wil. Bij dat ‘alle’ sta<br />

ik graag stil. Omdat nu net dat niet <strong>een</strong>voudig is. We waren met vakantie in Belgrado toen daar<br />

de Gay Pride zou uitgaan, <strong>een</strong> optocht van homoseksuelen, lesbiennes en biseksuele mensen.<br />

Een bewogen oktoberzondag moet ik zeggen. En waarom eigenlijk? Holebi’s zeggen via zo’n<br />

‘processie’ gewoon: we zijn wie we zijn en tonen dat graag. Fier en vanuit <strong>een</strong> stevig zelfrespect.<br />

Op het eerste gezicht denk ik dan: waarom moeten holebi’s zich per se manifesteren?<br />

Op het tweede gezicht zie ik het anders. En wel door iets banaals. We struinden hand in hand<br />

door chaotisch maar prachtig Belgrado. Doodnormaal voor <strong>een</strong> heterokoppel. Toen we toch <strong>een</strong><br />

glimp opvingen van de optocht, zag ik holebistellen lekker hand in hand lopen en knuffelen en<br />

dacht: tja, voor ons evident, voor hen bijzonder. Doen ze dat op <strong>een</strong> doodgewone dag, worden<br />

ze gegarandeerd aangestaard.<br />

Het geweld, gemoraliseer en de geheimzinnigdoenerij op die bewuste zondag waren ontstellend.<br />

Geweld van tegenbetogers en ordetroepen. Gemoraliseer van de orthodoxe kerk. Na de mis<br />

liepen priesters en gelovigen met bordjes voor de kerk met daarop: holebi’s zijn abnormaal, <strong>een</strong><br />

slecht voorbeeld voor onze kinderen en meer van dat. Geheimzinnigdoenerij die <strong>een</strong> inwoner van<br />

Belgrado ons toefluisterde: dat ze binnen hun muren doen wat ze willen maar daar in godsnaam<br />

niet mee naar buiten komen. Maar evengoed hoorden we excuses van <strong>een</strong> galerijhouder waar<br />

we mochten schuilen tegen dat woeste straatgeweld.<br />

Vrede en vreugde voor alle mensen? Ook hier bij ons niet <strong>een</strong>voudig. Het viel tegen om na de<br />

vakantie thuis te komen midden kwetsende uitspraken van onze aartsbisschop over homofielen.<br />

Ik vroeg me af: wat is nu erger, <strong>een</strong> Gay Pride onder druk van straatgeweld of geweld met<br />

woorden?<br />

Tegelijk kregen we bij onze thuiskomst het allermooiste cadeau: <strong>een</strong> vroeg kerstekind, <strong>een</strong><br />

derde kleinzoon. Zowat tegelijk met Warre, het kleinkindje van <strong>een</strong> collega. Samen met zijn<br />

mama verwarmt hij je kerstcover. Ik wens hen en alle nieuwgeborenen vrede en vreugde. Ook<br />

het kindje dat op moeders arm mee op bedeltocht moet in de drukke winkelstraat. Niet alle<br />

nieuwgeborenen krijgen helaas dezelfde kansen.<br />

Vrede en vreugde ook voor jou als straks de dagen weer lengen en we ons<br />

klaarmaken voor kerst en Nieuwjaar. Ik wens je opnieuw het grenzeloos vertrouwen<br />

van <strong>een</strong> kind. Dan vind je vast en zeker vrede en vreugde in en met<br />

jezelf, je familie en je leven, ook als het <strong>een</strong>s tegenzit.<br />

Lieve Demeester<br />

Foto Jürgen Doom

iTeM<br />

28<br />

Kwetsbaar leven<br />

Kerstmis. Feest van licht, geboorte en verdraagzaamheid.<br />

Maar ook <strong>een</strong> feest met <strong>een</strong> boodschap.<br />

Maria roept op tot meer aandacht voor wie kwetsbaar<br />

is, Jozef vraagt ons in dialoog te gaan. En dat<br />

kan deze wereld meer dan gebruiken.<br />

‘We moeten luisteren<br />

naar ouderen’<br />

Sinds september is Patrick Develtere de nieuwe<br />

voorzitter van het ACW, de beweging waarvan ook<br />

<strong>OKRA</strong> deel uitmaakt. Hij pleit voor meer welzijn<br />

voor ieder<strong>een</strong>. En hij houdt <strong>een</strong> warm pleidooi voor<br />

<strong>een</strong> betere vertegenwoordiging van ouderen in de<br />

samenleving.<br />

Een stad om in te bijten<br />

<strong>Gouda</strong>, stad van de gelijknamige kaas. Maar dit<br />

stadje in het midden van Nederland heeft veel<br />

meer te bieden. Wat te denken van het prachtige<br />

stadhuis en de Goudse Glazen in de Sint-Janskerk?<br />

Meer dan de moeite waard!<br />

10<br />

16<br />

28<br />

december 2010 - januari 2011<br />

<strong>OKRA</strong>-magazine<br />

Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. <strong>OKRA</strong>, trefpunt 55+: Open,<br />

Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol <strong>OKRA</strong>-leven, niet te<br />

missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt<br />

aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.<br />

6 GEZONDHEID<br />

Geluk in twee woorden<br />

10 <strong>OKRA</strong>-ZINGEVING<br />

Kwetsbaar leven<br />

12 INFO<br />

<strong>OKRA</strong> bezint over Europese<br />

pensioenwetgeving<br />

14 DE KEUZE VAN LIESBET<br />

WALCKIERS<br />

Verzoening, <strong>een</strong> utopie?<br />

16 ACTUEEL<br />

‘We moeten luisteren naar<br />

ouderen’<br />

18 <strong>OKRA</strong>-LEEFT<br />

Hing jij je affiche voor je<br />

raam?<br />

20 <strong>OKRA</strong>-SPORT<br />

‘Elke stap telt!’ boekt<br />

resultaten<br />

21 MENU<br />

‘Koning van het klein wild’<br />

24 FILM<br />

De ster bleef stille staan<br />

26 BOEKEN<br />

Nobele boeken<br />

27 UITJES<br />

28 UIT<br />

Een stad om in te bijten<br />

32 DE DINGEN<br />

Lukken<br />

33 18 WINNAARS!<br />

34 SPEEL EN WIN<br />

inhoud 16<br />

36 <strong>OKRA</strong>-LIDKAART =<br />

GELD WAARD!<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

21<br />

(H)eerlijke feestdagen!<br />

Wil je je familie <strong>een</strong> echt waardevol<br />

geschenk geven? Dan is <strong>een</strong> cadeautje<br />

van Oxfam Pakt Uit <strong>een</strong> goed<br />

idee. Dat zijn originele symbolische<br />

geschenken zoals <strong>een</strong> geitje, antibiotica,<br />

plantjes, <strong>een</strong> schoolbord of <strong>een</strong><br />

noodhulppakket. Zo verras je iemand<br />

dichtbij terwijl je tegelijk families<br />

wereldwijd steunt.<br />

Bestellen kan via www.oxfampaktuit.<br />

be. Je krijgt je cadeautje met de post<br />

thuisgestuurd, in de vorm van <strong>een</strong><br />

mooie wenskaart. Nadat je er <strong>een</strong><br />

persoonlijke boodschap in schreef,<br />

kan je de kaart aan de gelukkige<br />

bezorgen.<br />

En wat dacht je van eerlijke wenskaarten?<br />

Bestel je je kaarten bij<br />

Wereldsolidariteit, gaat er voor iedere<br />

kaart 70 eurocent naar haar partnerorganisaties.<br />

Zo wens je niet all<strong>een</strong> je familie, vrienden<br />

of buren <strong>een</strong> gezond en gelukkig<br />

2011 maar lever je met<strong>een</strong> ook <strong>een</strong><br />

financiële bijdrage aan mensen die hard<br />

werken aan <strong>een</strong> beter leven in het<br />

Zuiden. Je kan de kaarten bestellen per<br />

set van vijf voor vijf euro, inclusief<br />

enveloppen, exclusief verzendingskosten.<br />

Bestellen kan via 02 246 36 72,<br />

martine.stroobants@wsm.be,<br />

www.wereldsolidariteit.be of<br />

via Wereldsolidariteit,<br />

Martine Stroobants, Postbus 20,<br />

1031 Brussel.<br />

Spaar met je nieuwe lidkaart!<br />

Heb je intussen je gloednieuwe lidkaart ontvangen? Mooi! Je kan er vanaf nu ook<br />

punten mee sparen bij kleinhandelszaken die aangesloten zijn bij Qualiet.<br />

Zo verdien je binnen de kortste keren je lidgeld terug.<br />

Alle info vind je op www.okra.be,<br />

www.qualiet.com of 02 246 44 41.<br />

© Jürgen Doom<br />

In je volgende<br />

<strong>OKRA</strong>-magazine<br />

5

gezondheid<br />

Geluk in twee woorden<br />

Wat is geluk eigenlijk? En hoe kunnen we<br />

gelukkiger worden? Leo Bormans vroeg aan<br />

honderd geluksprofessoren uit vijftig landen om<br />

in duizend woorden samen te vatten wat ze over<br />

geluk weten. Het resultaat lees je in Geluk. The<br />

World Book of Happiness.<br />

Leo Borman:<br />

“Wie optimistisch is,<br />

wordt gelukkiger.”<br />

Hoe ben je ertoe gekomen <strong>een</strong> boek over<br />

geluk te schrijven?<br />

Leo Bormans: “Ik heb in heel veel landen met<br />

veel mensen mogen spreken. Als je hen vraagt wat<br />

hen drijft, is het antwoord overal hetzelfde: geluk.<br />

Als je dan doorvraagt naar wat geluk voor hen<br />

precies betekent, krijg je de meest uit<strong>een</strong>lopende<br />

antwoorden. Ik wilde daar dieper op ingaan en<br />

ontdekte dat er meer dan drieduizend professoren<br />

bezig zijn met het bestuderen van geluk. Hun kennis<br />

blijft echter beperkt tot wetenschappelijke<br />

publicaties. Ik wilde <strong>een</strong> brug slaan tussen de<br />

wetenschap van de positieve psychologie en het<br />

leven van de gewone mensen. Zonder te vervallen<br />

in ‘zeven tips om gelukkig te worden’. Dat soort<br />

advies werkt niet. Er is niet één weg naar geluk. Er<br />

zijn vele wegen. Ieder<strong>een</strong> moet zijn eigen weg<br />

zoeken.”<br />

Eindigt je zoektocht ook in <strong>een</strong> antwoord op<br />

de vraag naar wat echt geluk inhoudt?<br />

Leo Bormans: “N<strong>een</strong>. Maar je krijgt wel <strong>een</strong> heldere<br />

spiegel voorgehouden. Het gaat veel minder<br />

over wat we ‘plezier’ noemen dan over ‘tevredenheid’.<br />

Rijke landen en rijke mensen zijn niet noodzakelijk<br />

gelukkiger. Wat ons ongelukkig maakt, is<br />

ongelijkheid, competitie, jaloezie, vergelijking.<br />

Belangrijker is het vertrouwen dat we hebben in de<br />

mensen en in de instellingen. Op dat vlak scoren<br />

we in België niet zo hoog als we economisch gezien<br />

zouden kunnen verwachten. Een mooie definitie<br />

van geluk vind ik: feeling good, while doing good.<br />

Je goed voelen terwijl je het goede doet.”<br />

En wat zijn de twee woorden waarin alles<br />

samen te vatten is?<br />

Leo Bormans: “Daarvoor zal je het boek moeten<br />

lezen (lacht). Ik wil ze je wel verklappen. Het is ook<br />

niet het probleem dat we die woorden niet zouden<br />

kennen. Het gaat er niet om dat we niet weten wat<br />

we moeten doen. We doen niet wat we weten. De<br />

twee kernwoorden zijn: andere mensen. Dat is het<br />

tegenovergestelde van ‘mijn dingen’. Het gaat niet<br />

om het materiële en niet om jezelf. Wij zijn sociale<br />

dieren. De essentie van geluk zit in het delen van<br />

geluk.”<br />

Hoe vertel je dat aan mensen die pijn hebben,<br />

tegenslag kennen of ziek zijn?<br />

Leo Bormans: “Net zij zullen dat bevestigen. Het<br />

is niet zo dat gezonde mensen gelukkiger zijn. Het<br />

is net andersom. Gelukkige mensen zijn gezonder.<br />

Optimisten worden bijvoorbeeld minder snel ziek<br />

en leven langer. Maar ieder<strong>een</strong> heeft ook recht op<br />

zijn pijn en verdriet. Het leven is niet alle dagen<br />

feest. Tegenwoordig lijkt het wel of we allemaal<br />

permanent gelukkig moeten zijn. We stellen trouwens<br />

wereldwijd vast dat jonge mensen niet<br />

gelukkiger zijn dan oudere mensen. Ook al hebben<br />

die vaak al heel wat meegemaakt.”<br />

Als geluk ‘maakbaar’ is, waarom kiezen we er<br />

dan niet zelf wat vaker voor?<br />

Leo Bormans: “Optimisme is voor de helft genetisch<br />

bepaald. Dat weten we uit onderzoek bij<br />

tweelingen. Tien procent wordt bepaald door de<br />

omstandigheden. De resterende veertig procent<br />

6<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

BETER LEVEN<br />

PUBLIREPORTAGE<br />

wordt bepaald door onze manier van kijken naar de<br />

dingen, de activiteiten die we zelf organiseren. We<br />

hebben dus niet alles in de hand maar toch veel.<br />

Optimisme kan je leren.”<br />

En optimisme maakt je gelukkig?<br />

Leo Bormans: “Het is de beste voorspeller voor geluk.<br />

Er is <strong>een</strong> even sterk verband vastgesteld tussen roken<br />

en longkanker als tussen optimisme en geluk. Wie<br />

rookt, krijgt longkanker, wie optimistisch is, wordt<br />

gelukkiger. En gelukkige mensen zijn gezonder en succesvoller<br />

in zaken, studies, sport, wetenschap en<br />

vriendschap. Waarop wachten we dan nog? Ik pleit<br />

natuurlijk niet voor <strong>een</strong> naïef optimisme. Voeten op de<br />

grond. Maar wie zich laat leiden door angst komt niet<br />

<strong>een</strong>s in beweging. En gelukkig zijn, is <strong>een</strong> reis ondernemen,<br />

kansen zien, mensen ontmoeten en hoop<br />

koesteren.”<br />

Foto Bert De Deken<br />

Stijve gewrichten?<br />

Moeizaam bewegen?<br />

Doe er wat aan!<br />

Als uw gewrichten ouder worden,<br />

laten ze u dat vaak goed<br />

voelen: moeizame bewegingen,<br />

stijf bij het wakker<br />

worden… Zoekt u <strong>een</strong><br />

werkzame oplossing<br />

waardoor u elke dag<br />

weer makkelijk kunt<br />

bewegen? Er bestaat<br />

tegenwoordig milde<br />

methodes om uw gewrichten<br />

op natuurlijke<br />

wijze soepel te houden.<br />

Leo Bormans,<br />

Geluk. The World Book of<br />

Happiness, Lannoo, Tielt, 2010,<br />

24,95 euro, <strong>35</strong>2 <strong>blz</strong>.<br />

Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!<br />

Phythea heeft Phytalgic samengesteld, zodat uw gewrichten<br />

elke dag weer gezonder en soepeler worden en<br />

de dagelijkse activiteiten weer gemakkelijk worden. De<br />

natuurlijke formule bevat <strong>een</strong> selectie van wilde visolie,<br />

brandnetelextract en zink voor optimale souplesse van<br />

uw gewrichten. Voor de beste werking wordt aanbevolen<br />

gedurende 3 maanden 3 capsules Phytalgic per dag te<br />

gebruiken. De eerste weldadige effecten op uw gewrichten<br />

zijn meestal na 3 weken gebruik merkbaar. Dankzij de<br />

perfecte verdraagbaarheid kan Phytalgic zo nodig het hele<br />

jaar door voortdurend worden gebruikt.<br />

Pluk je geluk<br />

Ook CM voert geluk hoog in het vaandel. Geluk<br />

bevordert immers de gezondheid, zowel fysiek<br />

als psychisch. Daarom lanceerde ze de campagne<br />

Pluk je geluk. Tijdens <strong>een</strong> tournee door Vlaanderen<br />

onthult Leo Bormans het geheim van geluk. Hij<br />

neemt je mee naar de essentie van geluk en vertelt<br />

hoe je stap voor stap je eigen geluk kan vergroten.<br />

Wanneer je deze lezing kan bijwonen in<br />

jouw buurt, lees je op www.cm.be. CM-leden<br />

kunnen het boek van Bormans trouwens<br />

kopen tegen voordeelprijs. Ze betalen slechts<br />

19,95 euro in de plaats van 24,95 euro. Het boek<br />

is verkrijgbaar in alle Thuiszorgwinkels en na elke<br />

voorstelling van Het geheim van geluk.<br />

Meer info via www.plukjegeluk.be.<br />

Onze mening: <strong>een</strong> uitstekend<br />

natuurlijk product dat<br />

de beloftes waarmaakt: de<br />

gewrichten worden allengs<br />

soepeler en binnen <strong>een</strong> paar<br />

weken is het leven weer <strong>een</strong><br />

stuk prettige!<br />

Te koop bij uw apotheek<br />

CNK: 2399-202<br />

en NUT/PL-code: 968/1<br />

Ongeveer 16€ per doos<br />

van 45 capsules<br />

Aanbod<br />

Phytalgic<br />

2 dozen gekocht = de 3 de gratis<br />

van Phythea!<br />

Om <strong>een</strong> gratis doos te ontvangen stuurt u vóór 31<br />

december 2010 het origineel van de kassabon, de<br />

2 barcodes CNK uit de verpakking van het product en uw adresgegevens<br />

naar: Aanbod Phytalgic - c/o HighCo Data - P.B. 04074 - 1414 Waterloo<br />

Aanbod beperkt tot 2 zendingen per persoon. Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 16/08/10 en 31/12/10.<br />

7

JUNIOR PLAN<br />

Geef uw oogappel<br />

<strong>een</strong> cadeau voor de toekomst.<br />

Geef uw kind, klein- of petekind <strong>een</strong> Junior Plan van DVV. Sparen zonder enig risico mét tal van voordelen.<br />

Vind <strong>een</strong> DVV-consulent in uw buurt:<br />

bel 0800/24 404 of surf naar www.dvv.be<br />

DVV is <strong>een</strong> merk- en handelsnaam van DIB NV, verzekeringsonderneming toegelaten onder CBFA-nummer 0037, RPR Brussel BTW BE 0405.764.064 - V.U. Guy Roelandt, Livingstonelaan 6, B-1000 Brussel.<br />

8<br />

Raad op mensenmaat<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010

29.10.2010<br />

30.01.2011<br />

GROENINGEMUSEUM<br />

www.bruggecentraal.be<br />

StadSfeStival 2010<br />

9

<strong>OKRA</strong>-ZINGEVING<br />

Maar het is ook nodig in onze tijd.<br />

Onze Kerk lijkt immers <strong>een</strong> stal<br />

geworden omwille van de pijnlijke<br />

gebeurtenissen van kindermisbruik.<br />

Misbruiken die al te lang in<br />

de doofpot werden gestopt, zogezegd<br />

in der minne geregeld. Door<br />

de controversiële uitspraken van<br />

de aartsbisschop en de paus lijkt<br />

de Kerk uitgespeeld. De Kerk van<br />

de voorbije tijd zoals ze begrijpelijk<br />

in de media kwam, is helemaal<br />

niet om fier op te zijn. Integendeel.<br />

De Kerk lijkt <strong>een</strong> stal. Voor velen<br />

dus, klaar voor afbraak. Sommigen<br />

pogen de deuren nog dicht te houden.<br />

Alsof je de deuren van <strong>een</strong><br />

stal kan sluiten. Wie krampachtig<br />

de deuren dicht houdt en enkel<br />

bezig is met wat in de ‘Kerk-stal’<br />

gebeurt, dreigt aan Maria en Jozef<br />

<strong>een</strong> plek van nieuw leven te weigeren.<br />

Kwetsbaar leven<br />

De levende kerststal hebben wij te danken aan<br />

Sint-Franciscus. Diezelfde Franciscus die <strong>een</strong><br />

vervallen kerk was binnen gegaan en de<br />

woorden had gehoord: “herstel mijn huis.” Het<br />

was nodig in die tijd, lang geleden in de<br />

middeleeuwen.<br />

‘Ja’ zeggen<br />

Maria en Jozef kunnen ons met<br />

kerstdag toch weer op het goede<br />

spoor helpen. Maria vooreerst,<br />

want Jozef wil niet op de eerste<br />

plaats komen. Maria staat stil, is<br />

wakend en zegt volmondig ‘ja’<br />

tegen het kwetsbare leven. Zij<br />

was bereid dit leven te dragen en<br />

het leven van Jezus te volgen. Is<br />

het g<strong>een</strong> tijd om naar Maria te<br />

kijken en haar te vragen om ons<br />

te helpen om ook in onze dagen<br />

‘ja’ te zeggen tegen het kwetsbare<br />

leven? Is het g<strong>een</strong> tijd om te bidden<br />

dat de Kerk zoals Maria ‘ja’<br />

zou zeggen tegen het kwetsbare<br />

en gekwetste leven? ‘Ja’ zeggen<br />

door te luisteren, door te proberen<br />

te begrijpen, door mee te zoeken<br />

naar genezing en heling, door<br />

warm te zijn voor wie in kille <strong>een</strong>zaamheid<br />

leeft. Maria poogt zich<br />

thuis te weten in de stal. De stal,<br />

even broos als het pasgeboren<br />

kind. Maria vindt de stal de moeite<br />

waard om ‘ja’ te zeggen tegen<br />

kwetsbaar leven. Maria stelt ook<br />

10<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

ons met kerstdag de vraag: waar<br />

ben jij kwetsbaar leven nabij<br />

geweest in de stal van Kerk en<br />

wereld? Waar heb jij geluisterd,<br />

begrepen, opgetild en kracht<br />

gegeven? Waar heb jij dit jaar<br />

kerstdag mogelijk gemaakt?<br />

In dialoog<br />

En daarnaast staat Jozef. Niet de<br />

man van het hoge woord maar de<br />

man die zich enkel sterk weet door<br />

dialoog met zijn geliefde Maria.<br />

Mensen van het hoge woord voelen<br />

zich all<strong>een</strong> sterk in burchten<br />

en paleizen. Maar in <strong>een</strong> stal kan<br />

je niet anders dan overeind blijven<br />

door dialoog, dicht bij elkaar. Jozef<br />

aarzelt maar zegt dan samen met<br />

Maria ‘ja’. Deze dialoog van<br />

zomaar <strong>een</strong> man en <strong>een</strong> vrouw is<br />

vruchtbaar. Zoals echte dialoog<br />

altijd vruchtbaar is. Onze tijd<br />

heeft nood aan figuren die oproepen<br />

tot <strong>een</strong> bevrijdend, genezend<br />

en vergevend gesprek. Is het<br />

g<strong>een</strong> tijd om te bidden opdat de<br />

Kerk <strong>een</strong> gem<strong>een</strong>schap van dialoog<br />

zou zijn? In evenwaardigheid<br />

tussen man en vrouw, tussen<br />

gewijde en niet gewijde dienaren,<br />

tussen jong en oud.<br />

Nederig zijn<br />

Maar de weg van de dialoog kan<br />

all<strong>een</strong> gebeuren door <strong>een</strong>voud en<br />

nederigheid. Nederigheid is leven<br />

vanuit het besef het leven niet<br />

all<strong>een</strong> aan te kunnen. Eenvoud is<br />

geloven dat vruchtbaarheid en<br />

nieuw leven g<strong>een</strong> resultaat van<br />

kracht en prestatie zijn. In het<br />

spoor van de bisschop van Brugge<br />

mogen wij bidden om <strong>een</strong> nederige<br />

Kerk. Een Kerk die bereid is te<br />

leren van welke wetenschap ook,<br />

die het eigen domein van politiek<br />

en gerecht erkent in nederige dialoog.<br />

All<strong>een</strong> <strong>een</strong> nederige en <strong>een</strong>voudige<br />

Kerk die het oordelen en<br />

veroordelen heeft afgeleerd, zal<br />

groot geacht worden. Jozef vraagt<br />

vandaag ook aan ons om mensen<br />

van dialoog te zijn, nooit mensen<br />

van het hoogste woord, nooit<br />

mensen van het grote gelijk.<br />

Nabij zijn<br />

Ook in <strong>OKRA</strong> kunnen Maria en<br />

Jozef aanwezig zijn. In deze kersttijd,<br />

het hele jaar zelfs. Laten we<br />

Maria achterna gaan. We weten<br />

toch wie in onze buurt, dorp of<br />

stad kwetsbaar is. We weten toch<br />

wie er all<strong>een</strong> voor staat, rouwend<br />

na het sterven van <strong>een</strong> geliefde en<br />

wie al <strong>een</strong> tijd niet meer kan feesten.<br />

We weten wie er wacht op ons<br />

‘ja’ tegen het leven all<strong>een</strong> door te<br />

luisteren en te laten blijken ‘je<br />

hoort er bij’. We weten wie ontgoocheld,<br />

soms verbitterd terugkijkt<br />

op het leven. We nemen om<br />

die reden afstand. En toch wachten<br />

zij op onze bemoediging, op<br />

onze aanwezigheid. We weten<br />

hopelijk wie het financieel moeilijk<br />

heeft. We zijn toch creatief genoeg<br />

om mensen welkom te heten die<br />

nergens durven h<strong>een</strong>gaan. We<br />

weten wie ziek is en zorgbehoevend,<br />

wie het huis niet meer uitkomt.<br />

We weten hoeveel <strong>een</strong><br />

attentie kan betekenen. Maria<br />

zijn, is ‘ja’ zeggen tegen het<br />

kwetsbare leven vandaag. Dat<br />

vraagt niet all<strong>een</strong> om bidden, dat<br />

vraagt vooral om concreet, uitnodigend<br />

en aanmoedigend handelen.<br />

Kerstdag is zo veel meer dan<br />

brave wensen. Het vraagt om concrete<br />

daden in alles wat <strong>OKRA</strong> in<br />

deze dagen is.<br />

Mild worden<br />

En dan Jozef in <strong>OKRA</strong>. De man van<br />

dialoog. De nederige man die ons<br />

warm maakt om naar anderen te<br />

gaan, die ons oproept om ons<br />

grote gelijk los te laten. Wat wij<br />

dagelijks ontvangen aan geluk,<br />

aan vertrouwen en dankbaarheid<br />

is zo veel meer dan wat wij geven.<br />

Wij geven overigens all<strong>een</strong> door<br />

Maria zijn, is ‘ja’ zeggen<br />

tegen het kwetsbare<br />

leven vandaag.<br />

wat wij van velen ooit ontvangen<br />

hebben. Vandaag dienen we meer<br />

dan ooit naar mensen toe te gaan<br />

met de boodschap ‘ik heb jou echt<br />

nodig’, ‘ik heb je lief zoals je bent’<br />

en ‘samen kunnen wij veel meer’.<br />

Jozef achterna gaan, is mild worden<br />

en zacht blijven.<br />

De nederige Jozef als man van<br />

dialoog en de lieve vrouw Maria bij<br />

het kwetsbare leven. Dat kan<br />

gebeuren in <strong>een</strong> stal. Het zal niet<br />

gebeuren in paleizen tussen dikke<br />

muren van vaste gewoontes en<br />

planning, van overtuigingen en<br />

manieren van geloven. Het zal<br />

all<strong>een</strong> gebeuren als wij die dikke<br />

muren loslaten en wie weet ook<br />

afbreken. Als we Maria achterna<br />

gaan, als we treden in het spoor<br />

van Jozef, zal er nieuw leven<br />

geboren worden. Het zal gebeuren<br />

waar iemand zich onverwacht<br />

genodigd weet, waar iemand zich<br />

plots weer begrepen voelt, waar<br />

mensen weer de weg vinden naar<br />

elkaar. Als dit gebeurt, zullen de<br />

herders weer komen die veel tijd<br />

verloren hebben met het zoeken<br />

naar het verloren, zwarte schaap.<br />

Dan zullen de wijzen komen en<br />

door de knieën gaan en meer dan<br />

woorden schenken omdat ze uiteindelijk<br />

hun rijkdom gevonden<br />

hebben. Dan zal het echte feest<br />

kunnen aanbreken met <strong>een</strong> lange<br />

wereldtafel waaraan niemand ontbreekt,<br />

waaraan niemand meer en<br />

niemand minder is. Dan zal kerstdag<br />

meer dan één dag zijn. Ook<br />

dankzij jou.<br />

Tekst Luc Vandenabeele<br />

Foto Jürgen Doom<br />

11

INFO<br />

In oktober trok <strong>OKRA</strong> naar het Duitse<br />

Bonn om te discussiëren over de<br />

pensioenwetgeving in de Europese<br />

lidstaten. Ook de rol die Europa moet<br />

spelen om <strong>een</strong> doelmatige sociale<br />

<strong>OKRA</strong> bezint over bescherming<br />

Europese pensioenwetgeving<br />

te realiseren, kwam aan bod.<br />

De deelnemers<br />

aan het <strong>OKRA</strong>seminarie<br />

kwamen uit<br />

heel Europa.<br />

12<br />

<strong>OKRA</strong> was niet all<strong>een</strong>, ook Ieren, Nederlanders,<br />

Duitsers, Denen en Britten dachten mee na. Ze<br />

lichtten het pensioenstelsel in hun land toe en<br />

duidden de problemen en pluspunten. Gastsprekers<br />

plaatsten alles in <strong>een</strong> Europees kader.<br />

Over de landsgrenzen h<strong>een</strong><br />

Aan de pensioenproblematiek zijn vele facetten<br />

verbonden. Elke lidstaat heeft zijn eigen karakteristieken.<br />

En toch zien we dat de verschillende<br />

systemen soms gelijkaardige tendensen volgen.<br />

Denk maar aan de pensioenpijlers (wettelijke en<br />

aanvullende pensioenen) die stilaan overal zijn<br />

ingeburgerd. Daarom organiseerde <strong>OKRA</strong> dit seminarie:<br />

in <strong>een</strong> context van hervormingen, crisis en<br />

<strong>een</strong> steeds belangrijker wordend Europa, is er<br />

grote nood aan kennis. We kunnen leren uit elkaars<br />

systemen. Een tweede uitdaging is de zoektocht<br />

naar de stappen die Europa moet zetten om lidstaten<br />

te ondersteunen in hun streven naar gepaste<br />

en houdbare pensioenen.<br />

Europa op de voorgrond<br />

Miljoenen Europeanen zijn afhankelijk van hun<br />

pensioen. We moeten ervoor zorgen dat pensioenen<br />

datgene doen waarvoor ze bedoeld zijn, namelijk<br />

maximale steun bieden aan gepensioneerden,<br />

ook aan kwetsbare groepen. Met <strong>een</strong> gemiddeld<br />

armoederisico bij ouderen van bijna twintig procent,<br />

scoort de EU als welvarende wereldspeler<br />

niet hoog qua sociale bescherming. Toch zijn er<br />

grote verschillen. In Nederland bedraagt dit risico<br />

tien procent, in Duitsland vijftien en in België <strong>een</strong>entwintig.<br />

We moeten hier wel kanttekeningen bij<br />

maken. De pensioenregelingen moeten niet enkel<br />

<strong>een</strong> middel vormen om <strong>een</strong> behoorlijke levensstandaard<br />

voor de oude dag te verschaffen, ze moeten<br />

ook de beloning zijn voor <strong>een</strong> leven lang werken.<br />

Het is hoog tijd om <strong>een</strong> debat op gang te brengen<br />

over de vraag of en hoe Europa de lidstaten kan<br />

ondersteunen bij hun taak om hun burgers te<br />

voorzien van gepaste, houdbare en gewaarborgde<br />

pensioenen, nu en in de toekomst. En dit in samenspraak<br />

met de ouderen.<br />

Uitdagingen<br />

De adequaatheid en houdbaarheid van de pensioenen<br />

moet vooreerst berusten op <strong>een</strong> degelijke<br />

bescherming en <strong>een</strong> gunstige economische ontwikkeling.<br />

Tegelijkertijd blijft het belangrijk dat het<br />

vertrouwen in de pensioenbelofte hersteld wordt.<br />

Die kreeg <strong>een</strong> flinke deuk tengevolge van de economische<br />

en financiële crisis en <strong>een</strong> aantal hervormingen.<br />

Daartoe zijn <strong>een</strong> aantal elementen van<br />

belang.<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

GESCHENK<br />

IDEEËN<br />

1 Garanderen van <strong>een</strong> pensioen dat armoede<br />

bestrijdt. Per lidstaat moeten we nagaan wat <strong>een</strong><br />

menswaardig leven voor ouderen behelst en in welke<br />

mate pensioenen hiertoe moeten bijdragen.<br />

2 Garanderen van <strong>een</strong> pensioen dat de levensstandaard<br />

bestendigt. Het verschil tussen het<br />

voorh<strong>een</strong> verdiende inkomen en het pensioen wordt<br />

steeds groter.<br />

3 Welvaartsevolutie pensioenen. Het is belangrijk<br />

dat gepensioneerden tijdens hun pensionering niet<br />

verder verarmen. Daarom is <strong>een</strong> automatische<br />

index- en loonontwikkelingskoppeling onontbeerlijk.<br />

4 Goede informatie. Pensioensystemen moeten<br />

transparant zijn zodat mensen weloverdachte beslissingen<br />

kunnen nemen over hun carrière en dus ook<br />

hun toekomstig pensioen.<br />

5 Invloed pensioenhervormingen. Europa dient de<br />

lidstaten aan te sporen om de gevolgen van hun<br />

pensioenhervormingen en -beleid beter in kaart te<br />

brengen, zeker met het oog op het beschermen van<br />

de meest kwetsbaren.<br />

6 Een versterking van de open coördinatiemethode.<br />

Europa moet benadrukken dat bij de rapportering<br />

rond bijvoorbeeld pensioenhervormingen<br />

ook de ouderenorganisaties geconsulteerd moeten<br />

worden. Een Europees overlegplatform rond pensioenen<br />

kan hierbij <strong>een</strong> stap voorwaarts zijn.<br />

We zullen nog meer over<br />

de landsgrenzen h<strong>een</strong><br />

moeten kijken om <strong>een</strong> goede<br />

pensioenbescherming te<br />

realiseren.<br />

Kansen grijpen<br />

De belangrijkste conclusie van het <strong>OKRA</strong>-seminarie is<br />

dat we in de toekomst nog meer over de landsgrenzen<br />

h<strong>een</strong> moeten kijken, leren uit elkaars successen en<br />

mislukkingen en moeten samenwerken om <strong>een</strong> goede<br />

pensioenbescherming te realiseren. Op basis van<br />

Europese initiatieven zoals het Groenboek, rechtspraak<br />

van het Europees Hof van Justitie en het<br />

Europees Hof voor de Rechten van de Mens en uitwisseling<br />

tussen ouderenorganisaties in de lidstaten moeten<br />

we onze eigen pensioensystemen verstevigen en<br />

moderniseren. We zullen hiertoe nu verder de krijtlijnen<br />

uitzetten en het eindrapport van de bij<strong>een</strong>komst<br />

in Bonn overmaken aan de Europese beleidsmakers en<br />

belangengroepen.<br />

Tekst Kristel Wijshof<br />

-15%<br />

GRATIS<br />

thermometer<br />

-15%<br />

-25%<br />

Acties<br />

van<br />

3 tot 31<br />

december<br />

2010<br />

www.thuiszorgwinkel.be<br />

Er zijn nog meer acties in deze periode,<br />

zie website voor de folder.<br />

Acties niet cumuleerbaar<br />

met andere acties<br />

of kortingen<br />

GRATIS<br />

GRATIS<br />

TOPIC STANDAARD<br />

TELEFOON<br />

t.w.v. € 26<br />

bij aankoop van de Big button Topic<br />

Dect telefoon van € 54,60<br />

(incl. bebat en recupel)<br />

KERSENPITKUSSENS<br />

15% korting op het ganse gamma<br />

kersenpitkussens, zowel de<br />

klassieke kussens als de warmtediertjes.<br />

GRATIS THERMOMETER<br />

OMRON FLEX TEMP SMART<br />

t.w.v. € 9,95 bij aankoop<br />

van de bloeddrukmeter<br />

M6 Comfort New.<br />

Bovendien ontvang je 4 maanden<br />

gratis <strong>een</strong> proefabonnement op<br />

software Goliath.<br />

WELEDA VERWENSET<br />

Dit bestaat uit<br />

• Duindoorn Vitaliseringsdouche<br />

200 ml<br />

• Duindoorn Handcrème 50 ml<br />

• Arnica Massageolie 100 ml<br />

NU € 20,65 ipv € 24,30<br />

GRACO AUTOSTOEL<br />

Deze autostoel is geschikt voor<br />

kinderen van 1,10 tot 1,<strong>35</strong> m (van 15<br />

kg tot 36 kg). Je kan hem makkelijk<br />

omvormen tot <strong>een</strong> verhoogd zitje.<br />

NU € 57,75 i.p.v. € 77<br />

13

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS<br />

Verzoening, <strong>een</strong> utopie?<br />

Burundi. Voor velen onder ons haast onbekend. Ooit<br />

was dat kleine Afrikaanse land <strong>een</strong> Belgisch<br />

voogdijgebied, samen met het buurland Rwanda. Kort<br />

na de grote buur Congo, begin jaren zestig, werden ze<br />

onafhankelijk en gingen ze elk hun eigen weg.<br />

De geschiedenis van de twee<br />

verwante landen bleef heel wat<br />

gelijkenissen vertonen. Tot nu.<br />

Op <strong>een</strong> tragische manier. Ze<br />

worden bewoond door dezelfde<br />

volkeren: hutu, tutsi en - in veel<br />

minder mate - twa, die wij beter<br />

kennen als pygmeeën. Een<br />

samenleven dat in de twee<br />

gevallen even conflictueus is<br />

verlopen. Het is <strong>een</strong> lang en<br />

ingewikkeld verhaal waarin de<br />

Belgische kolonisator <strong>een</strong> niet<br />

onbelangrijke verantwoordelijkheid<br />

draagt.<br />

Verbod<br />

Rwanda heeft <strong>een</strong> trieste stempel<br />

gedrukt op de geschiedenis<br />

van Afrika. In 1994 richtten<br />

fanatieke hutu <strong>een</strong> massaslachting<br />

aan onder tutsi en<br />

gematigde hutu. Er vielen in <strong>een</strong><br />

paar weken tijd meer dan<br />

800 000 doden. Het huidige<br />

bewind van president Kagame,<br />

voornamelijk uit ballingschap<br />

teruggekeerde tutsi, wil de<br />

tegenstellingen die tot de genocide<br />

hebben geleid wegbannen<br />

door elke verwijzing naar etnische<br />

verschillen te verbieden. Zo<br />

is het voortaan strafbaar om de<br />

woorden hutu of tutsi in de<br />

mond te nemen. Maar in de<br />

praktijk draait dit steeds meer<br />

uit op <strong>een</strong> alibi om elke vorm van<br />

oppositie te muilkorven. In naam<br />

van het herstel van de nationale<br />

<strong>een</strong>heid wordt elke kritiek op het<br />

beleid afgedaan als erfenis van<br />

wat ze daar de génocidaires noemen,<br />

de verantwoordelijken<br />

voor de slachtpartij. Zo is<br />

Rwanda feitelijk uitgegroeid tot<br />

<strong>een</strong> <strong>een</strong>partijstaat die g<strong>een</strong><br />

tegenspraak duldt. Dat ook<br />

Kagame bij gelegenheid het<br />

geweld niet schuwt, is recent<br />

nog gebleken. Een rapport van<br />

de Verenigde Naties beschuldigt<br />

er hem van in de jaren na de<br />

genocide zelf duizenden hutu te<br />

hebben laten vermoorden.<br />

Intussen zitten er sinds 1994<br />

nog ruim 60 000 gevangenen in<br />

erbarmelijke omstandigheden te<br />

wachten op <strong>een</strong> proces.<br />

Vergeldingen<br />

Burundi, net over de zuidelijke<br />

grens, moet inzake gruwelijk<br />

verleden nauwelijks onderdoen<br />

voor buurland Rwanda. Het<br />

begon allemaal in de jaren zestig,<br />

kort na de onafhankelijkheid,<br />

met <strong>een</strong> aantal wederzijdse<br />

moordpartijen. In 1972<br />

bereikte het geweld <strong>een</strong> hoogtepunt:<br />

er werden zo’n 100 000 à<br />

200 000 duizend hutu afgemaakt.<br />

En in de jaren tachtig<br />

waren het dan weer tussen vijfen<br />

tienduizend tutsi die het<br />

moesten ontgelden.<br />

1993 was het jaar van de grote<br />

hoop. Er kwamen verkiezingen<br />

14<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

volgens etnische criteria: hututegen<br />

tutsipartij. De hutukandidaat,<br />

Melchior Ndadaye, werd<br />

president. Dadelijk nam hij <strong>een</strong><br />

aantal hutu in het leger en de<br />

administratie op. Zo brak hij er<br />

het quasi monopolie van de tutsi<br />

minderheid. Eindelijk was er<br />

verzoening in zicht. Maar nog<br />

g<strong>een</strong> honderd dagen later werd<br />

hij vermoord. Het was het startsein<br />

van <strong>een</strong> bloedige burgeroorlog.<br />

Van beide kanten vormden<br />

zich milities die overal dood<br />

en vernieling zaaiden.<br />

Honderdduizenden mensen ontvluchtten<br />

het land. Het duurde<br />

tot 2000 voor er <strong>een</strong> vredesakkoord<br />

tot stand kwam tussen<br />

regering, politieke partijen en<br />

verschillende rebellengroeperingen.<br />

Maar ook daarna terroriseerden<br />

diverse milities nog<br />

jarenlang het land.<br />

Verzoening<br />

De verkiezingen van 2005 waren<br />

eindelijk de aanloop naar democratie.<br />

Ook de winnende partij<br />

had <strong>een</strong> verleden als gewapende<br />

organisatie. Maar de kiezers<br />

geloofden dat de vroegere rebel<br />

Nkurunziza vrede zou brengen.<br />

Het zou wel nog tot 2009 duren<br />

voor zijn voornaamste rivaal de<br />

wapens neerlegde. Maar intussen<br />

werd er gewerkt aan <strong>een</strong><br />

politiek systeem waarin de twee<br />

gem<strong>een</strong>schappen beter vertegenwoordigd<br />

zijn. Zowel in het<br />

parlement als in het leger kwamen<br />

er quota in verhouding tot<br />

het percentage hutu en tutsi in<br />

de bevolking. Als er te weinig<br />

leden van één van beide groepen<br />

verkozen zijn voor de instellingen,<br />

wordt er <strong>een</strong> aantal aan<br />

toegevoegd. Soortgelijke quota<br />

zijn er voor vrouwen in de politiek.<br />

Met behulp van ontelbare<br />

buitenlandse ngo’s worden er<br />

overal zogenaamde post-conflict<br />

projecten opgezet, onder meer<br />

met teruggekeerde vluchtelingen.<br />

Er wordt hard gewerkt aan<br />

het herstel van <strong>een</strong> normale<br />

samenleving. De regeringspartij<br />

mag dan al van hutusignatuur<br />

zijn, er worden ook tutsi in opgenomen.<br />

De hoop op <strong>een</strong> veilige<br />

leefomgeving begint vaste vorm<br />

aan te nemen. Bovendien worden<br />

lager onderwijs en gezondheidszorg<br />

kosteloos. In <strong>een</strong><br />

doodarm land als Burundi zijn<br />

dat uiterst ingrijpende maatregelen.<br />

Verwarring<br />

Dat alles verklaart wellicht dat<br />

er bij de gem<strong>een</strong>teraadsverkiezingen<br />

dit voorjaar met 64 procent<br />

op de regeringspartij is<br />

gestemd. Hoewel de internationale<br />

waarnemers nogal wat<br />

geknoei vaststelden, was hun<br />

conclusie dat dit het gevolg was<br />

van gestuntel en niet van kwaad<br />

opzet. Maar het liep lelijk mis.<br />

De oppositie die er bekaaid afgekomen<br />

was, kwam aanzetten<br />

met de beschuldiging van fraude.<br />

De voornaamste oppositieformatie<br />

- en vroegere rebellengroepering<br />

- weigerde haar<br />

zetels in de gem<strong>een</strong>teraden in te<br />

Burundi moet inzake<br />

gruwelijk verleden<br />

nauwelijks onderdoen<br />

voor buurland Rwanda.<br />

nemen, ook daar waar ze <strong>een</strong><br />

goede uitslag had behaald. Voor<br />

de daaropvolgende presidentsverkiezingen<br />

trokken zes van de<br />

zeven kandidaten zich terug.<br />

Vanzelfsprekend werd president<br />

Nkurunziza herverkozen.<br />

Sindsdien heerst er <strong>een</strong> malaise<br />

in Burundi. Er is sprake van dat<br />

rebellen hier en daar weer de<br />

wapens willen opnemen. Als ze<br />

het politieke spel niet meer meespelen,<br />

lijkt dat inderdaad <strong>een</strong><br />

risico. Er worden geregeld aanslagen<br />

of moorden gesignaleerd<br />

die het werk zouden kunnen zijn<br />

van opstandige milities. De overheid<br />

doet ze af als geïsoleerde<br />

conflicten over grondeigendom.<br />

Aangezien er nog altijd mateloos<br />

veel wapens in omloop zijn onder<br />

de burgerbevolking, is dat niet<br />

uitgesloten. Maar toch rijzen er<br />

vragen. Ook bij de zero-tolerance<br />

die de president heeft afgekondigd.<br />

Dreigen we niet de weg op<br />

te gaan van de repressieve <strong>een</strong>partijstaat<br />

in Rwanda? Het verzoeningsmodel<br />

dat de Burundezen<br />

zo moeizaam hebben opgebouwd,<br />

staat op de helling.<br />

Tekst Liesbet Walckiers<br />

15

ACTUeeL<br />

‘We moeten luisteren<br />

naar ouderen’<br />

Sinds begin september heeft het ACW - waarvan ook <strong>OKRA</strong> deel uitmaakt - <strong>een</strong> nieuwe<br />

voorzitter. Patrick Develtere wil de beweging de volgende jaren verder uitbouwen. “De<br />

christelijke arbeidersbeweging heeft de voorbije decennia veel gerealiseerd. Maar we<br />

moeten blijven ijveren voor meer welzijn voor ieder<strong>een</strong>.”<br />

Waar komt de christelijke arbeidersbeweging<br />

vandaan?<br />

Patrick Develtere: “Het ACW kan buigen op <strong>een</strong><br />

lange traditie. Sinds Rerum Novarum in 1891 heeft<br />

de christelijke arbeidersbeweging meegewerkt aan<br />

de opbouw van welvaart in dit land. En dat is ook<br />

gelukt. De huidige materiële omstandigheden zijn<br />

veel beter dan veertig of zestig jaar geleden. Die<br />

welvaart is belangrijk maar het ACW hecht ook<br />

veel belang aan welzijn voor ieder<strong>een</strong>. Vandaag<br />

hebben mensen - ouderen en jongeren - veel meer<br />

kansen en keuzemogelijkheden. Niet enkel op<br />

materieel vlak, ook op het gebied van onderwijs,<br />

gezondheidszorg en in de vrije tijd. Dat vinden wij<br />

<strong>een</strong> goede zaak. Maar weinig mensen zijn zich er<br />

bewust van dat deze vrijheid niet vanzelfsprekend<br />

is, dat daar <strong>een</strong> lange strijd aan vooraf is gegaan.”<br />

Wat kan het ACW vandaag nog betekenen?<br />

Patrick Develtere: “Ondanks de welvaart hoor je<br />

geklaag en gemor. En inderdaad, niet ieder<strong>een</strong><br />

heeft het even goed. Velen kunnen vandaag niet<br />

deelnemen aan de welvaart. Vijftien procent van<br />

de bevolking leeft in armoede omdat ze moeten<br />

rondkomen met <strong>een</strong> leefloon of <strong>een</strong> veel te laag<br />

pensioen. Anderen hebben niet meer kansen en<br />

mogelijkheden, integendeel. Ouderen werken niet<br />

meer en missen kansen om contacten te leggen.<br />

Patrick Develtere: “Vrijwilligers zijn het alfabet van de beweging.”<br />

16<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

Voor velen is <strong>een</strong>zaamheid<br />

g<strong>een</strong> loos begrip. Deze grote<br />

groep kampt met stress<br />

omwille van <strong>een</strong> tekort. Maar<br />

anderen hebben last van<br />

stress omdat er te veel op<br />

hun boterham ligt. Ze moeten<br />

<strong>een</strong> drukke job combineren met <strong>een</strong> gezin,<br />

staan uren in de file en willen hun vrije tijd op <strong>een</strong><br />

eigentijdse manier invullen. Een derde groep<br />

kampt met stress omwille van <strong>een</strong> gebrek aan zingeving.<br />

Ze vragen zich af wat de zin is van hun<br />

werk, relatie of engagement.<br />

Het ACW moet deze drie groepen <strong>een</strong> antwoord<br />

bieden op de situatie die verantwoordelijk is voor<br />

het onbehaaglijk gevoel. Dat doen we door te lobbyen<br />

bij de overheid en door te overleggen met<br />

andere vertegenwoordigers van de maatschappij,<br />

zeg maar het middenveld. De vakbond moet bijvoorbeeld<br />

pleiten voor <strong>een</strong> werkbare arbeidsomgeving<br />

en we moeten duiding brengen bij de vragen<br />

rond zingeving. Die kan uit de Bijbel komen en<br />

mag <strong>een</strong> eigentijds jasje hebben.”<br />

En wat met de kwaliteit van samenleven?<br />

Patrick Develtere: “Ook die moet er op vooruit<br />

gaan. Vandaag wordt er veel gesproken in termen<br />

van ‘wij’ en ‘zij’, van ‘wij, de Belgen’ en ‘zij, de<br />

allochtonen’ of van ‘wij, de werkenden’ en ‘zij, de<br />

steuntrekkers’. Dat is niet goed. De maatschappelijke<br />

ongelijkheid is bovendien veel te groot aan<br />

het worden. Het inkomen van de rijksten neemt<br />

toe terwijl ook de armoede groeit. Een ongelijke<br />

samenleving is <strong>een</strong> ongelukkige samenleving. Ook<br />

wie het materieel beter heeft, voelt zich niet goed<br />

bij zulke ongelijkheid. Hij maakt zich zorgen over<br />

zijn veiligheid en problemen als alcoholisme,<br />

depressies en spijbelgedrag dringen door tot deze<br />

groepen.<br />

We weten dat de uitdagingen groot zijn maar als<br />

ACW moeten we werken aan <strong>een</strong> betere kwaliteit<br />

van leven en van samenleven. Enkel zo kan het<br />

welzijn van ieder<strong>een</strong> er op vooruitgaan.”<br />

Is daar wel ruimte voor in de huidige crisissituatie?<br />

Patrick Develtere: “Die kritiek hoor ik vaak. Dan<br />

stel ik de wedervraag. Kunnen we het ons permitteren<br />

om niets te doen? Om de ongelijkheid verder<br />

te laten toenemen? Om steeds meer mensen steeds<br />

dieper in de armoede te duwen? De kloof tussen<br />

arm en rijk is <strong>een</strong> clusterbom in deze maatschappij.<br />

Kunnen we het ons<br />

permitteren om niets<br />

te doen? Om de<br />

ongelijkheid verder te<br />

laten toenemen?<br />

Trek je de laagste uitkeringen<br />

en inkomens op, zal dit trouwens<br />

niet enkel sociaal positieve<br />

gevolgen hebben. Dit<br />

geld zal ook besteed worden<br />

waardoor ook de economie<br />

<strong>een</strong> graantje zal meepikken.<br />

De laatste regering bewees trouwens dat het kan,<br />

sociale maatregelen nemen in crisistijd. Zo verhoogde<br />

ze de leeflonen en de laagste pensioenen,<br />

weliswaar nog niet voldoende. Ze kunnen wel <strong>een</strong><br />

eerste aanzet zijn. Wij zijn voorstander van het<br />

Lucas-principe: vraag meer aan mensen die meer<br />

lasten kunnen dragen.”<br />

Binnen het ACW nemen vrijwilligers <strong>een</strong> grote<br />

plaats in.<br />

Patrick Develtere: “Zij zijn het alfabet van de<br />

beweging. Zij zijn onze voelsprieten die problemen<br />

en gevoeligheden kunnen signaleren. En het zijn er<br />

veel. Vakbondsafgevaardigden, vrijwilligers van<br />

Ziekenzorg, leden van <strong>OKRA</strong> die elke maand langsgaan<br />

bij ouderen in hun buurt die lijden onder de<br />

<strong>een</strong>zaamheid. Dankzij al deze vrijwilligers kunnen<br />

wij oplossingen zoeken voor de problemen die zij<br />

melden. We nemen nieuwe initiatieven zoals coöperatieven<br />

in de zorgsector. Zorg voor ouderen,<br />

thuis en in <strong>een</strong> woonzorgcentrum, mag je niet<br />

all<strong>een</strong> aan de privésector overlaten. Anderzijds<br />

porren we de overheid aan bepaalde initiatieven te<br />

nemen. Zo willen we dat gem<strong>een</strong>ten <strong>een</strong> premie<br />

betalen aan mantelzorgers en voeren we nu campagne<br />

rond armoede. Net zoals <strong>OKRA</strong> vragen we<br />

dat de minimumpensioenen omhoog gaan.”<br />

Welke plaats bekleedt <strong>een</strong> ouderenvereniging<br />

als <strong>OKRA</strong> binnen het ACW?<br />

Patrick Develtere: “Zij zijn erg belangrijk voor<br />

ons. Ze vertegenwoordigen <strong>een</strong> grote groep en<br />

kunnen het best inspelen op vragen over de kwaliteit<br />

van leven en samenleven van deze groep.<br />

Daarnaast geloof ik er ook sterk in dat wijsheid met<br />

de jaren komt. Ervaringen maken je verstandiger,<br />

daaruit kan je leren. Ouderen die vertellen over<br />

hun leven, kunnen de rest van de samenleving heel<br />

wat bijbrengen. En daarom moet er geluisterd worden<br />

naar ouderen. Ik vind het dan ook belangrijk<br />

dat ouderen goed vertegenwoordigd zijn op alle<br />

beleidsvlakken. En dat kan nog veel beter.”<br />

Tekst Nele Joostens<br />

Foto Pol Leemans<br />

17

oKrA LeeFT<br />

Hing jij je affiche<br />

voor je raam?<br />

Bij het oktobernummer van <strong>OKRA</strong>-magazine zat <strong>een</strong> mooie affiche.<br />

Hing je ze voor je raam, maakte je kans om <strong>een</strong> mooie prijs te winnen.<br />

Wie <strong>OKRA</strong> bekendmaakt, willen we immers belonen. Vind jij je<br />

naam hieronder, ontvang je <strong>een</strong> boek, <strong>een</strong> gezelschapsspel en twee<br />

puzzelboekjes. Bovendien maak je kans om <strong>een</strong> waardebon voor<br />

<strong>een</strong> <strong>OKRA</strong>-reis in de wacht te slepen.<br />

■ Balieu-Luyten uit Dworp<br />

■ Pelagie Van Der Borght uit Ternat<br />

■ Louisa Simons uit Zellik<br />

■ André Merens uit Strombeek-Bever<br />

■ Gaston Willems uit Merchtem<br />

■ Maria De Vroede uit Londerzeel<br />

■ Rosette Booghmans uit St<strong>een</strong>huffel<br />

■ Roza Coucke uit Sint-Martens Bodegem<br />

■ Angele De Becker uit Duffel<br />

■ Klara Goyvaerts uit Bonheiden<br />

■ Franciscus en Anny Onsea-Van Kelst<br />

uit Bonheiden<br />

■ Jan en Maria Meeuw-Thys<br />

uit Bonheiden<br />

■ Maria Vandenpoel uit Nijlen<br />

■ Jo Loose uit Blaasveld<br />

■ Saelens-Baert uit Blaasveld<br />

■ Rene Van Noten uit Sint-Katelijne Waver<br />

■ Desiré Meel uit Mechelen<br />

■ Georges Korthoudt uit Hulshout<br />

■ Adriaan (Jean) Stoops uit Berlaar<br />

■ Alfons Van Mensel uit Lier<br />

■ Augustina Everaert uit Mechelen<br />

■ Mathilde Cools uit Hingene<br />

■ Willy Verelst uit Wiekevorst<br />

■ Francine Wauters uit Putte<br />

■ Emilia Van de Putte uit Itegem<br />

■ Caroline Van de Put uit Willebroek<br />

■ Hendrik De Clercq uit Kalfort<br />

■ Jozef Van den Eynde uit Bevel<br />

■ Victor Coppens uit Lier<br />

■ Frans Mertens uit Lier<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011<br />

■ Theresa Caers uit Turnhout<br />

■ Louis Philips uit Eindhout<br />

■ Elza Kiebooms uit Herselt<br />

■ Paulin Cools uit Balen<br />

■ Paul Willems uit Vlimmeren<br />

■ Maria Van Ouwenhuyzen uit Vosselaar<br />

■ Maria Geudens uit Merksplas<br />

■ Maria Van de Vonder uit Morkhoven<br />

■ Louisa Adriaenssen uit Herentals<br />

■ Aloïs Vercammen uit Tielen<br />

■ Louis Belmans uit Poederlee<br />

■ Nieke Wuyts uit Kasterlee<br />

■ Alfons De Ridder uit Rijkevorsel<br />

■ Pauwels-Laurijssen uit Minderhout<br />

■ Maria Schuurmans uit Geel<br />

■ Maria Van Tongerloo uit Geel<br />

■ Jan Claes uit Meerhout<br />

■ Maria Jansen uit Weelde<br />

■ Frans Van der St<strong>een</strong> uit Poppel<br />

■ Joannes Holemans uit Herenthout<br />

■ Bertha Reyms uit Dessel-Witgoor<br />

■ Houtmeyers-Willems uit Turnhout<br />

■ Maria Swaelen uit Dessel<br />

■ Sylvia Vreys uit Mol<br />

■ Augusta De Groof uit Mol<br />

■ Maria Mertens uit Olen<br />

■ Jeanne Van Looy uit Westerlo-Oevel<br />

■ Frans Bouwen uit Westerlo-Voortkapel<br />

■ Tony Beckers uit Merksem<br />

■ Armand Smits uit Berendrecht<br />

■ Josee Benneke uit Wilrijk<br />

■ Josette Verboom uit Wilrijk<br />

■ Paul Van den Wijngaert uit Wilrijk<br />

■ Julienne Van den Abeele uit Wilrijk<br />

■ Irène Janssens uit Wilrijk<br />

■ Mariette De Mol uit Wilrijk<br />

■ Leonard De Vogel uit Burcht<br />

■ Theo Buyssens uit Burcht<br />

■ Nicole Coppens uit Zwijndrecht<br />

■ Marcel Reyns uit Zwijndrecht<br />

■ Liliane Bakker uit Hoboken<br />

■ Elza Cuyt uit Hoboken<br />

■ Desire Mariman uit Hoboken<br />

■ Frans Melis uit Hoboken<br />

■ Maria Noens uit Hoboken<br />

■ Paul Peeleman uit Hoboken<br />

■ Pierre Van Polfliet uit Hoboken<br />

■ Lizette Van Sant uit Hoboken<br />

■ Arnolda Dewit uit Brasschaat<br />

■ Godelieve Dandois uit Deurne<br />

■ Maria Smets uit Antwerpen<br />

■ Gilbert Van de Vreken uit Schelle<br />

■ René Vervliet uit Schelle<br />

■ Jan en Rita Van Peer-Van Thielen<br />

uit Schoten<br />

■ Frans en Maria Van Camp-De Belder<br />

uit Schoten<br />

■ Frans en Maria Vissers-Langlet<br />

uit Schoten<br />

■ Constant en Jozefa Ramael-De Belder<br />

uit Schoten<br />

■ Martha Mostmans uit Schoten<br />

■ Maria Suls uit Schoten<br />

■ André en Marie-José Labro-Vergauwen<br />

uit Schoten<br />

■ Lieve Van den Bussche<br />

uit Schoten<br />

■ Eliane Claes uit Deurne<br />

■ Jeanne Bervoets uit Deurne<br />

■ Aline Bettonville uit Deurne<br />

■ Rolande Belemans uit Leopoldsburg<br />

■ Maria Meynkens uit Paal<br />

■ Jozef Gabriëls uit Koersel<br />

■ Bertha Claes uit Tessenderlo<br />

■ Josefine Wirix uit Beverst<br />

■ Maria Vanhengel uit Eigenbilzen<br />

■ Alda Bernkens uit Rijkhoven<br />

■ José Jans uit Schalkhoven<br />

■ Hendrik Motmans uit Alken<br />

■ Ernestine Freson uit Borgloon<br />

■ Antoine Gerard Frisson uit Heers<br />

■ Leon Paques uit Wellen<br />

■ Math Ramaekers uit Gruitrode<br />

■ Jan Vossen uit Bree-Opitter<br />

■ Paul Vanaken uit Bree<br />

■ John Botterman uit Genk<br />

■ Jaak Geerkens uit Opglabbeek<br />

■ Susanne Boyen uit Boekhout<br />

■ Ivette Beirnaert uit Montenaken<br />

■ Willem Honings uit Diepenbeek<br />

■ Henri Haenen uit Hasselt<br />

■ Agnes Van Gorp uit Hasselt<br />

■ Clement Vandael uit Hasselt<br />

■ Roger Brems uit Hasselt<br />

■ Madeleine Willems uit Zonhoven<br />

■ Toon Mannaerts uit Zonhoven<br />

18<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

■ Lutgarde Weyens uit Lummen<br />

■ Rica Koks uit Wijer<br />

■ Jozef Aerts uit Lommel<br />

■ Anna Willekens uit Lommel<br />

■ Lieza Mertens uit Lommel<br />

■ Jaak Keymis uit Elen<br />

■ Elly Henkens uit Ophoven<br />

■ Margriet Smeets uit Kinrooi<br />

■ Jean-Hubert Hoeven uit Rotem<br />

■ Trinette Herremans uit Lanaken<br />

■ Maria Corstjens uit Neerharen<br />

■ Willem Jalhay uit Veldwezelt<br />

■ Adriaan Davids uit Hamont-Achel<br />

■ Maria-Petronella Aarts uit Neerpelt<br />

■ Regina Geerinckx uit Overpelt<br />

■ Eduard Roeffaers uit Neerpelt<br />

■ Elisabeth Cox uit Neerpelt<br />

■ Maria Deckers uit Hechtel-Eksel<br />

■ Luc Goris uit Helchteren<br />

■ Lucien Buysens uit Peer<br />

■ Mariette L<strong>een</strong> uit Peer<br />

■ Regina Piepers uit Riemst<br />

■ Mariette Herlitska uit Riemst<br />

■ Armand Tollenaers uit Val-Meer<br />

■ Francine Dedroog uit Tongeren<br />

■ Rita Claes uit Olmen<br />

■ Christine Castelein uit Emelgem<br />

■ Mariette Decaestecker<br />

uit Oostnieuwkerke<br />

■ Noël Vandevoorde uit Izegem<br />

■ Palmer Duytschaever uit Rumbeke<br />

■ Noël Staessens uit Roeselare<br />

■ Maria Vanhaverbeke uit Roeselare<br />

■ Noël Roelens uit Lichtervelde<br />

■ M. Thérèse Vandecasteele<br />

uit Moorslede<br />

■ Christine Dorme uit Dadizele<br />

■ Paul Vergote uit Avelgem<br />

■ Jeroom David uit Desselgem<br />

■ Henri Cabbeke uit Bavikhove<br />

■ Fernande Malfait uit Harelbeke<br />

■ Cecile Delft uit Sint-Denijs<br />

■ Michiel Noyez uit <strong>Lendelede</strong><br />

■ Martine Beernaert uit Zwevegem<br />

■ Maria Verhellen uit Gullegem<br />

■ Marie-Therèse Toulouse uit Kortrijk<br />

■ Pierre Debacker uit Deerlijk<br />

■ Rosa Rollez uit Bissegem<br />

■ Tony Delvoye uit Beselare<br />

■ Frans en Rita Caeyzeele-Berthels<br />

uit Boezinge<br />

■ Vera Durnez uit Geluwe<br />

■ Alfons Depessemier uit Ieper<br />

■ Julia Herrier uit Ieper<br />

■ Germain Bonte uit Nieuwkerke<br />

■ Agnes Deblonde uit Proven<br />

■ Albertine Deconinck uit Reningelst<br />

■ Joël Brion uit Voormezele<br />

■ Beatrice Mestdag uit Wervik<br />

■ Michel Demolder uit Westvleteren<br />

■ Daniël Persyn uit Wijtschate<br />

■ Maurice Engelaere uit Haringe<br />

■ E. Cauwels uit Loppem<br />

■ Noël Denolf uit Zedelgem<br />

■ Alice Slabbinck uit Zedelgem<br />

■ Henri Tanghe uit Zedelgem<br />

■ Martha Fiers uit Zedelgem<br />

■ Simonne Kerckhove uit Zedelgem<br />

■ Georgette Meuleman uit Zedelgem<br />

■ Guido Deloof uit Loppem<br />

■ Suzanne Demet uit Aartrijke<br />

■ Julienne Devriendt uit Zedelgem<br />

■ Lieve Verniest uit Sijsele<br />

■ Jerome Cherlet uit Sijsele<br />

■ Clara Blomme uit Oostkerke<br />

■ Gustaaf Monbaliu uit Oostkerke<br />

■ Lieve Verbanck uit Sint-Kruis<br />

■ Marie-Therese Debouver uit Ooigem<br />

■ Roger Debouvere uit Tielt<br />

■ Francine Christiaens uit Schuiferskapelle<br />

■ Christiane Martin uit <strong>Win</strong>gene<br />

■ Noël Bouckaert uit Wakken<br />

■ Joos Destoop uit Aarsele<br />

■ Godelieve Callewaert uit Ichtegem<br />

■ Denise Durnez uit Koksijde<br />

■ Paul Van Exem uit Merkem<br />

■ Ardyns-Van Couwenberghe uit Nieuwpoort<br />

■ Hoste-Vanhoutte uit Oostende-Westrand<br />

■ Gilbert Boerave uit Reninge-Noordschote<br />

■ Rene De Preter uit Snaaskerke<br />

■ Alice Huyghe uit Beauvoorde<br />

■ Daniel Devos uit Werken<br />

■ Regina Maes uit Wijnendale<br />

■ Luc Maertens uit Woumen<br />

■ Hubert Hoornaert uit Zarren<br />

■ Diane Goossens uit Belsele<br />

■ Alice Berckmoes uit Belsele<br />

■ Leontine Van Ransbeeck uit Grembergen<br />

■ Frida Govaert uit Sint-Pauwels<br />

■ Georges Vonck uit Sint-Gillis-Waas<br />

■ Yolanda Debbaut uit Sint-Gillis Waas<br />

■ L. De Caluwe uit Sint-Gillis Waas<br />

■ Willy De Maeyer uit Sint-Gillis Waas<br />

■ Pierre Moens uit Sint-Gillis Waas<br />

■ Prosper Ost uit Sint-Gillis-Dendermonde<br />

■ Lea Van der Meiren uit Beveren<br />

■ Jan Meersman uit Temse<br />

■ Liliane Steeman uit Zele<br />

■ Erika Rondau uit Zele<br />

■ Laura Temmerman uit Zele<br />

■ Annie Kluysse uit Zele<br />

■ Marl<strong>een</strong> Arbyn uit Oudegem<br />

■ Maria Smet uit Kieldrecht<br />

■ Jeanne De Donder uit Schoonaarde<br />

■ Agnes Smekens uit Schoonaarde<br />

■ Cenna Mertens uit Eksaarde<br />

■ Georges Raes uit Eksaarde<br />

■ Maurits Van Raemdonck uit Eksaarde<br />

■ Marguerite D’Haemers uit Overboelare<br />

■ Angèle Battheus uit Geraardsbergen<br />

■ Eveline Goditiabois uit Geraardsbergen<br />

■ Denise De Henau uit Herzele<br />

■ Christine Hutsebaut uit Herzele<br />

■ Lucienne Vidts uit Herzele<br />

■ Marie-Jeanne Van Vossel uit Herzele<br />

■ Alice De Vuyst uit Herzele<br />

■ Jeanine Tillon uit Burst<br />

■ Arlette De Vreese uit Geraardsbergen<br />

■ Edgard De Putter uit Aalst<br />

■ Marie-Thérèse Vervisch uit Aalst<br />

■ Denise Baetens uit Haaltert<br />

■ Suzanne Plateau uit Haaltert<br />

■ Jean Marquebreuk uit Geraardsbergen<br />

■ Sonia Deleye uit Geraardsbergen<br />

■ Maria De Kerpel uit Oombergen<br />

■ Gaby Hinderdael uit Oombergen<br />

■ Paul Coppens uit Oombergen<br />

■ Raf Lejeune uit Oombergen<br />

■ Eric Scherlippens uit Oombergen<br />

■ Huguette Broddelez uit Welle<br />

■ André De Bisschop uit Welle<br />

■ Victor Kindt uit Welle<br />

■ Noel Vervaet uit Welle<br />

■ Freddy Verbeurt uit Lierde<br />

■ Lucienne Van De Maele uit Erwetegem<br />

■ Mariëtte De Sterck uit Erwetegem<br />

■ Christiaan Bourdeau D’hui uit Erwetegem<br />

■ Gilbert Cooman uit Erwetegem<br />

■ Walther De Bodt uit Voorde<br />

■ Simonne Van Delsen uit Voorde<br />

■ Esther Sonck uit Voorde<br />

■ Emiliënne Pieters uit Zottegem<br />

■ Marl<strong>een</strong> Van Den Brulle uit Zottegem<br />

■ Jacques Cardoen uit Zottegem<br />

■ Adelin van Hyfte uit Sint-Laureins<br />

■ Daniël De Neve uit Sint-Laureins<br />

■ Simonne De Baets uit Maldegem<br />

■ Alice Sneppe uit Maldegem<br />

■ Annette Van Leeuwen uit Eeklo<br />

■ Ines van Houcke uit Eeklo<br />

■ August Boonen uit Eeklo<br />

■ Anny Rammelaere uit Maldegem<br />

■ Agnes Van Den Broecke uit Maldegem<br />

■ Arlette De Clrecq uit Boekhoute<br />

■ Raphael Rotthier uit Boekhoute<br />

■ Hilde Leroy uit Sint-Amandsberg<br />

■ Greta Bourglion uit Gent<br />

■ Christiane De Cooman uit Doornzele<br />

■ Lucien Criel uit Evergem<br />

■ Monique Thoonen uit Mariakerke<br />

■ Jozef Heyde uit Gottem<br />

■ Lydia De Vliegher uit Wondelgem<br />

■ Myriam Carette uit Sint-Amandsberg<br />

■ Yvette Danjus uit Sint-Amandsberg<br />

■ Hubert Van Cleemput uit Oostakker<br />

■ Lydie De Volder uit Machelen<br />

■ Gratienne Vervaet uit Waarschoot<br />

■ Mariette Tytgat uit Olsene<br />

■ André Vindevogel uit Olsene<br />

■ Yvonne Volckaert uit Kruishoutem<br />

■ Dhaenens Irene uit Kruishoutem<br />

■ Emmy Mortier uit Kruishoutem<br />

De winnaars van de regio Oost-Brabant worden<br />

verwittigd door hun regio.<br />

Met dank aan Lannoo, Goliath, Keesing en Neckermann.<br />

19

<strong>OKRA</strong>-SPORT<br />

‘Elke stap telt!’ boekt resultaat<br />

Wandelen naar de maan en terug. Een toren van doosjes,<br />

hoger dan de kathedraal van Antwerpen. Een jaar en vier<br />

maanden aan één stuk stappen. Dit zijn de cijfers en<br />

resultaten van twee jaar ‘Elke stap telt!’.<br />

Gezond ouder worden, dankzij<br />

‘Elke stap telt!’ hadden we er de<br />

voorbije twee jaar de mond van<br />

vol. In vele <strong>OKRA</strong>-trefpunten<br />

werd er gewandeld dat het <strong>een</strong><br />

lieve lust was. Nu zet dit project<br />

zijn laatste stappen. Reden<br />

genoeg voor <strong>een</strong> blik op de cijfers<br />

en resultaten. Dat het project tien<br />

weken duurt, er twaalf instapniveaus<br />

zijn, gratis is voor deelnemers<br />

en er vooraf <strong>een</strong> conditietest<br />

werd afgenomen, wist je al.<br />

Naar de maan<br />

Wat je nog niet wist, is dat zo’n<br />

zevenduizend senioren deelnamen.<br />

Samen zetten ze ruim<br />

1,1 miljard stappen, goed voor<br />

786 450 km. Dat is 133 keer van<br />

Brussel naar New York, twintig<br />

rondjes rond de aarde of h<strong>een</strong> en<br />

terug naar de maan.<br />

Deelnemers van ‘Elke stap<br />

telt!’ gaven aan dat ze zich<br />

na afloop beter voelden.<br />

Elke deelnemer ontving <strong>een</strong><br />

wandeldoosje maar ook in de<br />

boekhandel werden nog <strong>een</strong>s<br />

831 wandeldoosjes verkocht. Als<br />

je al deze doosjes op elkaar legt,<br />

krijg je <strong>een</strong> gigantische toren<br />

van 157 meter. Dat is 34 meter<br />

hoger dan de Onze-Lieve-<br />

Vrouwe-kathedraal in Antwerpen.<br />

Al deze doosjes wegen samen<br />

zo’n twee ton.<br />

Enthousiast<br />

Er zijn 390 trefpunten in het project<br />

ingestapt. ‘Elke stap telt!’<br />

duurde tien weken. Dat wil dus<br />

zeggen dat er 3 900 groepssessies<br />

werden georganiseerd. Deze<br />

namen samen 11 700 uren in<br />

beslag. We kunnen dus stellen<br />

dat er gedurende één jaar en vier<br />

maanden aan één stuk werd<br />

gewandeld.<br />

Drie vierde van deze trefpunten<br />

geven aan dat ze in de toekomst<br />

nog willen werken met <strong>een</strong> concreet<br />

programma. Dat komt er<br />

met ‘Elke trap telt’ ook aan in<br />

2012. Dan staat het fietsen centraal.<br />

Hierover lees je binnenkort<br />

meer. 36 procent van de deelnemende<br />

trefpunten heeft de wandelwerking<br />

sinds het project uitgebreid.<br />

Het <strong>OKRA</strong>-trefpunt Kasterlee<br />

kreeg de grootste groep<br />

samen met 138 deelnemers.<br />

Beter in je vel<br />

Uit <strong>een</strong> bevraging onder de trekkers<br />

blijkt dat de groepssfeer tijdens<br />

het project over het algem<strong>een</strong><br />

zeer goed was en het slotmoment<br />

heel aangenaam. Daar<br />

gaven de meeste deelnemers ook<br />

aan om na het project actief te<br />

willen blijven.<br />

Van 370 deelnemers werden er<br />

zowel voor als na het project<br />

tests afgenomen door de K.U.<br />

Leuven. De resultaten werden<br />

neergeschreven in vijf masterproeven<br />

aan de Faculteit<br />

Bewegings- en Revalidatiewetenschappen.<br />

“We kunnen al<br />

enkele duidelijke conclusies trekken.<br />

We stellen vast dat wie aan<br />

‘Elke stap telt!’ deelnam <strong>een</strong> duidelijke<br />

conditionele vooruitgang<br />

boekt, sterker gemotiveerd is om<br />

meer te bewegen en zich beter in<br />

zijn vel voelt. Het heeft dus<br />

zin om samen regelmatig te<br />

wandelen”, aldus Filip Boen<br />

(K.U. Leuven).<br />

Tekst Wim Bogaert<br />

20<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

Menu<br />

‘Koning<br />

van het<br />

klein wild’<br />

Aanvankelijk was hij g<strong>een</strong> passionele jager. Maar het werkte verslavend,<br />

geeft Paul Verwaest toe. Al is hij intussen al tien jaar gestopt met de jacht,<br />

nog steeds vertelt hij vol vuur over zijn hobby van weleer.<br />

Paul Verwaest: “Ik ben heel toevallig jager geworden.<br />

De vader van mijn eerste vrouw had <strong>een</strong> groot<br />

akkerbouwbedrijf van wel meer dan 200 ha. Het was<br />

er vergeven van de konijnen. Jonge bietenplantjes<br />

werden compleet opgegeten. Hij had toestemming<br />

van de toenmalige Waters en Bossen om stroppen<br />

te zetten. Maar dat vonden we triest. Samen met<br />

mijn drie schoonbroers volgde ik <strong>een</strong> cursus en<br />

deed jachtexamen. Een oudere jager leerde ons de<br />

knepen van het vak. Ik schafte me <strong>een</strong> hond aan en<br />

sindsdien gingen we regelmatig jagen op de terreinen<br />

van mijn schoonvader. Altijd met vier en nooit<br />

ergens anders. Aanvankelijk was ons enige doel het<br />

verdelgen van de konijnen maar gaandeweg jaagden<br />

we ook op patrijs, fazant en haas. Eén keer per<br />

jaar schoot ik <strong>een</strong> ree.<br />

We deden aan de ‘jacht voor de voet.’ Daarbij is je<br />

hond heel belangrijk. Puck - zo heette de mijne -<br />

ging op zoek naar wild. Als hij iets gevonden had,<br />

verstijfde hij helemaal op het moment dat <strong>een</strong><br />

andere hond zou springen. Dan wist ik dat er wild<br />

vlakbij was en kon ik het schieten. Achteraf moest<br />

hij het ook gaan halen. Op hazen joegen we soms,<br />

dat zijn de koningen van het klein wild. Leken verwisselen<br />

<strong>een</strong> haas soms met <strong>een</strong> konijn maar dat is<br />

ondenkbaar voor <strong>een</strong> jager. Een haas is veel groter,<br />

hij kan tot 5 kilo wegen. En bovenaan de oren heeft<br />

hij zwarte puntjes. Een nat voorjaar is nefast voor<br />

de haas, de jongen worden behaard geboren en<br />

kunnen niet goed tegen vocht. Als het <strong>een</strong> slecht<br />

voorjaar was, jaagden we op bepaalde stukken<br />

bewust niet op dit dier.<br />

Dat er af en toe kritiek komt op de jacht, begrijp ik<br />

wel. Ook ik heb het moeilijk met de commerciële<br />

jacht. Mensen die één keer per jaar jagen en die dag<br />

zo veel mogelijk willen schieten, dat is niet de<br />

bedoeling. Een goede jager pakt het anders aan. Die<br />

zorgt ervoor dat het wild niets te kort komt daar<br />

waar hij jaagt. Hij zorgt voor rust, beschutting, eten<br />

en drinken. Elke week - ook buiten het jachtseizoen-<br />

trekt hij naar buiten en gaat hij na of er problemen<br />

zijn. Hij weet daarom ook hoeveel hazen,<br />

patrijzen, reeën, konijnen en fazanten er zijn.<br />

Jagers leggen zich dikwijls extra beperkingen op om<br />

het bestand van <strong>een</strong> bepaalde soort niet om zeep te<br />

helpen. Daar zijn ze zelf ook niet mee gediend.<br />

Intussen ben ik al tien jaar gestopt met de jacht.<br />

Puck stierf in dezelfde periode als mijn vrouw. Ik<br />

voelde mij wat verloren. In het begin ging ik nog<br />

mee zonder hond maar dan loop je er bij voor spek<br />

en bonen. En dus sloot ik dat hoofdstuk af. Het was<br />

fijn maar het is voorbij.”<br />

21

MenU<br />

Stoofschotel van hazenrug<br />

4 hazenrugfilets ■ 2 uien ■ 2 appelen ■ 4 eetlepels rozijnen ■ 2 bananen ■ 2 koffielepels<br />

kerrie ■ 2 eetlepels ketjap ■ 1 eetlepel gehakte gember ■ ¼ liter blik ananasstukjes ■<br />

ananassap ■ 1 eetlepel boter ■ peper en zout.<br />

Verwarm de boter in de pan en fruit de uien met kerrie. Schil de appelen, snijd in<br />

blokjes en voeg die toe samen met de rozijnen, de ketjap, de gember en de ananas<br />

met <strong>een</strong> beetje sap. Laat in <strong>een</strong> gesloten pan ongeveer 5 min. stoven. Voeg<br />

daarna de in plakjes gesneden bananen toe en laat nog 5 min. verder stoven.<br />

Bestrooi de hazenrugfilets met peper en zout. Verwarm de overige boter in <strong>een</strong><br />

andere pan en bak de hazenrugfilets aan beide zijden bruin (reken 4 min. aan<br />

iedere kant). Snijd de filets in plakjes, overgiet met de saus en dien op.<br />

Hazenrug met frambozenconfituur<br />

2 hazenruggen ■ boter ■ ¼ liter wildfond ■ ¼ liter rode wijn ■ 4 eetlepels frambozenazijn<br />

■ 1 eetlepel frambozenjam ■ 1 eetlepel suiker ■ 4 jeneverbessen ■<br />

peper en zout.<br />

Bak de hazenruggen in <strong>een</strong> pan mooi bruin. Kruid met peper en zout.<br />

Verwarm de oven op 180°C. Zet de hazenruggen 15 min. in de oven. Houd ze<br />

warm. Blus de pan met de frambozenazijn, de jam, de wijn, de wildfond, de<br />

suiker en de jeneverbessen. Laat inkoken tot op de helft. Kruid naar eigen<br />

smaak. Snijd de filets in plakjes en overgiet met de saus.<br />

22<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

Gemarineerde hazenrug<br />

2 hazenruggen ■ ½ fles rode wijn ■ ½ liter water ■<br />

10 zwarte peperkorrels ■ 6 jeneverbessen ■<br />

100 gr gerookt spek ■ 2 uien ■ 2 eetlepels bessengelei ■<br />

kirsch ■ peper en zout.<br />

Leg de hazenruggen gedurende 12 uur in <strong>een</strong> marinade<br />

van wijn, water, peperkorrels en jeneverbessen. Zeef de<br />

marinade en bewaar ze.<br />

Dep de hazenruggen droog met keukenpapier. Bak het<br />

spek, haal het uit de pan en bak de hazenruggen<br />

gewenteld in bloem aan alle kanten bruin. Voeg de<br />

gehakte ui, de marinade en kruiden toe en stoof gedurende<br />

30 à 40 min. Werk de saus af met bessengelei en<br />

kirsch als de hazenrug gaar is. Bind eventueel met donkere<br />

sausbinder.<br />

Haas in rode wijn<br />

Voor 4 personen: 1 haas ■ 200 gr gerookt spek in dobbelst<strong>een</strong>tjes<br />

■ ¼ liter rode wijn ■ 1 eetlepel basilicum ■<br />

peper, zout en wildkruiden.<br />

Snijd de haas in stukken en bestrooi met wildkruiden.<br />

Bak het spek in <strong>een</strong> braadpan, haal het uit de pan en bak<br />

de haas rondom bruin. Voeg het spek en de wijn toe. Laat<br />

alles gedurende 1,5 uur zacht stoven. Keer de haas geregeld<br />

om. Bind de saus met sausbinder en kruid met peper<br />

en zout als het vlees gaar is. Dien op met gestoofde<br />

appeltjes en gekookte aardappelen.<br />

Hazenragout<br />

1 haas van 2 kilo ■ 1 fles rode wijn ■ 1 wortel ■ 1 ui ■<br />

2 kruidnagels ■ 3 t<strong>een</strong>tjes knoflook ■ 4 jeneverbessen ■<br />

1 dl cognac ■ 1 groentebouillonblokje ■ olijfolie ■ 1 koffielepel<br />

tomatenpuree ■ 250 gr zilveruitjes ■ 150 gr spekblokjes<br />

■ ½ reep bittere chocolade ■ zout, peper.<br />

Dag ervoor.<br />

Versnijd de haas. Giet de wijn in <strong>een</strong> kom. Voeg wortel,<br />

ui, kruidnagel, gepelde look, bessen, cognac en bouillonblokje<br />

toe. Laat de versneden haas 24 uur marineren.<br />

Haal de haas uit de marinade en laat uitlekken. Verhit de<br />

olie in <strong>een</strong> grote braadpan (met deksel) en bruin de stukken<br />

aan alle kanten. Haal de haas uit de pan en giet de<br />

olie weg. Leg de haas terug in de pan en overgiet met de<br />

marinade. Voeg tomatenpuree toe en breng aan de kook.<br />

Bak de spekblokjes goudbruin en voeg toe aan de haas.<br />

Laat alles samen gaar worden. Voeg 10 min. voor het<br />

opdienen de chocolade toe, zodat die zeker gesmolten is.<br />

Breng op smaak met peper en zout. Bind met bruine<br />

sausbinder indien gewenst.<br />

Tekst Nele Joostens en Blanche Vanbelle<br />

Foto’s Jürgen Doom en Emy Elleboog<br />

Haas<br />

Wie kent de haas niet? Hij heeft <strong>een</strong> grijsachtige tot roestbruine vacht, <strong>een</strong> langwerpig<br />

lichaam, lange oren en lange achterpoten. De haas is <strong>een</strong> algem<strong>een</strong> voorkomend<br />

zoogdier dat vooral leeft in open landbouwgebieden maar ook in weilanden en aan<br />

bosranden.<br />

Een haas kan tot 75 cm lang worden en 3,5 tot 6 kilo wegen. Hij is bij ons <strong>een</strong> geliefd<br />

jachtdier. De hazenjacht is open van 15 oktober tot eind december.<br />

In de handel worden hazen meestal gevild en schoongemaakt aangeboden. Je kan ze<br />

enkele dagen in de koelkast bewaren.<br />

Voor klassieke bereidingen worden hazen in <strong>een</strong> marinade gelegd van wijn, gesneden<br />

ui, wortelen in schijfjes, <strong>een</strong> kruidentuiltje, peper en <strong>een</strong> scheutje olie. Meestal worden<br />

de hazen gedurende 24 tot 48 uur gemarineerd. Dit geeft dan <strong>een</strong> mildere en<br />

fijnere smaak aan ragouts. Uiteraard zijn er heel wat andere manieren om haas te<br />

bereiden. Hazenvlees is bijzonder mager en rijk aan eiwitten, vitaminen van de<br />

B-groep en mineralen.<br />

23

FILM<br />

De ster bleef stille staan<br />

Een echte kerstfilm. Al zal niet ieder<strong>een</strong> er zo over denken, regisseur Gust Van den<br />

Berghe maakte met En waar de sterre bleef stille staan <strong>een</strong> winterse film die je even<br />

doet stilstaan. Bij de kerstgedachte, je geloof en misschien ook bij jezelf.<br />

Hoe kwam je ertoe het toneelstuk<br />

van Felix Timmermans te<br />

verfilmen?<br />

Gust Van den Berghe: “Niet<br />

omdat ik het <strong>een</strong> groot werk vind,<br />

voor mij is het eerder <strong>een</strong> klein<br />

werk. En dat bedoel ik niet slecht.<br />

Vergeten boekjes en literatuur<br />

oefenen <strong>een</strong> grote aantrekkingskracht<br />

uit op mij. Ook de middeleeuwse<br />

mirakelspelen vind ik fascinerend.<br />

Ieder<strong>een</strong> kent het stuk<br />

van Timmermans maar voor<br />

velen is het heel lang geleden dat<br />

ze het zagen. Ik vroeg me af of ik<br />

er nieuw leven in kon blazen.<br />

Eigenlijk wist ik heel snel dat ik<br />

dat verhaal zou verfilmen, ik las<br />

het boekje en wist dat ik er iets<br />

mee kon.”<br />

Je koos er ook voor te werken<br />

met acteurs met het syndroom<br />

van Down.<br />

Gust Van den Berghe: “Dat lag<br />

voor de hand. Voor mij konden de<br />

figuren van Timmermans enkel<br />

gestalte krijgen met deze mensen.<br />

Hun humor in alle ernst, hun<br />

simpliciteit. We zijn naar theatergroep<br />

Stap gegaan. Die biedt<br />

mensen met <strong>een</strong> handicap <strong>een</strong><br />

podium. Ze waren met<strong>een</strong><br />

enthousiast. Na de casting wist ik<br />

snel wie ik wilde voor welk personage.<br />

Voor mij zijn het trouwens<br />

acteurs, g<strong>een</strong> personen met <strong>een</strong><br />

handicap. Ik beschouw de film<br />

dan ook niet als therapie. We<br />

repeteerden en begonnen vrij<br />

snel met de opnamen. De acteurs<br />

werkten heel hard. Voor mij hebben<br />

ze iets van engelen maar ook<br />

van anarchisten. Spontaan geven<br />

ze je inzichten, ontroeren ze je.<br />

Maar het zijn ook punkers, ze zijn<br />

altijd zichzelf, ze kunnen dingen<br />

saboteren op <strong>een</strong> heel humoristische<br />

manier. Dat gaf mij veel<br />

energie.”<br />

Centraal in de film staat het<br />

geloof. Welke rol speelt dat in<br />

jouw leven?<br />

Gust Van den Berghe: “De drie<br />

personages worden zich alle drie<br />

bewust van iets, iets puurs.<br />

Daardoor willen ze de wereld veranderen.<br />

Dat kunnen ook kinderen<br />

hebben. Ook honderd jaar<br />

geleden had je nog <strong>een</strong> grotere<br />

naïviteit. Maar uit die wereld verdw<strong>een</strong><br />

het geloof langzaam. Alles<br />

moet nu benoemd kunnen worden.<br />

Nu heeft ieder<strong>een</strong> zijn eigen<br />

manier om met God om te gaan.<br />

Ik geloof in het geloven, we<br />

mogen dat niet verliezen. Het is<br />

<strong>een</strong> korenhalm. Als dat er niet<br />

meer is, riskeren we wakker te<br />

worden in <strong>een</strong> griezelige wereld.<br />

Voor mij is het geloof als <strong>een</strong> ster.<br />

We weten niet of dat waar we in<br />

geloven er nog is, misschien is de<br />

ster al lang uitgedoofd. Maar voor<br />

ons is het er nog steeds. Ik geloof<br />

heel sterk in de mensen rondom<br />

mij.”<br />

De manier waarop je je film<br />

creëert, maakt het ook makkelijker<br />

om in het verhaal te<br />

geloven.<br />

Gust Van den Berghe: “Dat is<br />

<strong>een</strong> bewuste keuze. De populaire<br />

cinema zit vandaag op <strong>een</strong> spoor<br />

waar ik als toeschouwer niet meer<br />

in mee kan gaan. Te veel special<br />

effects, te ver van onze wereld,<br />

te ongeloofwaardig. Ik wou iets<br />

creëren dat uitstraalt ‘dat het<br />

maar film is’. Iets fictiefs, met<br />

acteurs en effecten die je met<strong>een</strong><br />

24<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

doorhebt. Je ziet de touwtjes, je<br />

ziet dat het echt is. En daarom<br />

geloof je er in. Hetzelfde met de<br />

acteurs: ze zijn zo ontroerend en<br />

daarom geloof je er in. Het gaat<br />

om het geloof, niet om God.<br />

Geloven is <strong>een</strong> basisbehoefte, net<br />

als eten, drinken en elkaar graag<br />

zien. We moeten er over waken<br />

dat het geloof niet verdwijnt. Je<br />

moet leren geloven, er <strong>een</strong> affiniteit<br />

voor ontwikkelen. Net zoals je<br />

moet leren kijken om dingen te<br />

zien, moet je leren openstaan om<br />

te geloven.”<br />

Beschouw jij En waar de sterre<br />

bleef stille staan als <strong>een</strong><br />

kerstfilm?<br />

Gust Van den Berghe: “Ja en<br />

nee. Ik heb bewust g<strong>een</strong> tijdsbepaling<br />

willen meegeven en ook<br />

<strong>een</strong> plaatsbepaling ontbreekt.<br />

Ook van <strong>een</strong> echte kerstsfeer met<br />

warmte en lichtjes is g<strong>een</strong> sprake.<br />

Maar ik vind het wel interessant<br />

om de film met Kerstmis<br />

te tonen. Het toneelstuk van<br />

Timmermans werd vroeger enkel<br />

met kerst opgevoerd, ik vind het<br />

wel mooi om de film in die traditie<br />

te plaatsen. Daarom hebben we<br />

er voor gekozen de film niet in de<br />

grote bioscopen te draaien maar<br />

wel in de culturele centra. Zo proberen<br />

we de film terug onder de<br />

kerktoren te brengen, daar waar<br />

het toneelstuk vandaan komt.”<br />

Tekst Nele Joostens en<br />

Willy Verbestel<br />

Om stil van<br />

te worden<br />

Ouder worden, biedt het voordeel over <strong>een</strong> steeds ruimere herinnering<br />

te beschikken. Je zal je wellicht nog <strong>een</strong> opvoering van het toneelstuk<br />

En waar de sterre bleef stille staan van Felix Timmermans herinneren.<br />

Op basis van dit stuk draaide de vijfentwintig jaar jonge regisseur Gust<br />

Van den Berghe <strong>een</strong> gelijknamige film. Die kreeg <strong>een</strong> kans in de prestigieuze<br />

sectie Quinzaine des réalisateurs op het filmfestival van Cannes<br />

2010 en werd er beloond met <strong>een</strong> minutenlange staande ovatie.<br />

Net als het toneelstuk vertelt de film het ongewone verhaal van de drie<br />

armoezaaiers Suskewiet, Pitje Vogel en Schrobberbeeck die Driekoningen<br />

gaan zingen. Hun tocht levert <strong>een</strong> mooie buit op. Maar op de terugweg<br />

naar het café waar ze het geld in jenever willen omzetten, zijn ze getuige<br />

van de geboorte van <strong>een</strong> kind bij woonwagenbewoners. Voor hen is<br />

dit het ‘Kinneke Jezus’ aan wie ze dan ook hun centjes afstaan. Later<br />

bekruipt de twijfel hen en wanneer ze het volgende jaar opnieuw uit<br />

zingen gaan, ontstaat er ruzie over het doel van de opbrengst.<br />

Gust Van den Berghe maakte de gelukkige keuze dit klassieke verhaal<br />

niet te moderniseren maar het daarentegen tijdloos te maken. Hij<br />

schrikt er ook niet voor terug om aan de horizon van <strong>een</strong> landschap van<br />

koude akkers en berijmde weiden niet all<strong>een</strong> kale bomen maar ook<br />

moderne industriële gebouwen te laten opdoemen. De sfeervolle zwartwit<br />

fotografie slaagt er uitstekend in om het geheel in <strong>een</strong> tijdloos en<br />

universeel kader te plaatsen.<br />

Een andere gewaagde maar geslaagde keuze van de regisseur ligt bij de<br />

acteurs. Die zijn op twee na mensen met het syndroom van Down. Deze<br />

keuze geeft de film de extra dimensie van ontroerende naïviteit die past<br />

bij <strong>een</strong> beleving van het kerstgevoel in alle tijden. Een nadeel is echter<br />

dat de dialogen niet steeds goed verstaanbaar zijn maar hun veelzeggend<br />

gebarenspel maakt veel goed.<br />

Ook de geluidsband is uiterst verzorgd en bestaat uit <strong>een</strong> mengelmoes<br />

van genres waarin bijvoorbeeld het Sanctus uit de Missa Luba voor <strong>een</strong><br />

vreugdevolle klankachtergrond zorgt.<br />

Een echt doorlopend, klassiek gestructureerd verhaal is er niet. We krijgen<br />

veeleer losse fragmenten te zien. De verhaallijn primeert dan ook<br />

niet in deze film die haast uitsluitend op sfeer en gevoel drijft. Dit alles<br />

maakt van En waar de sterre bleef stille staan <strong>een</strong> film waar je helemaal<br />

niets aan vindt of waar je stil bij wordt en die <strong>een</strong> diepe indruk nalaat.<br />

Waar en wanneer de film gedraaid wordt, verneem je via<br />

www.ontdekwaardesterrebleefstillestaan.be<br />

of 02 421 24 50.<br />

25

BoeKen<br />

Nobele<br />

boeken<br />

© Greg Martin © Richard Smith<br />

Elk jaar wachten we het verdict van<br />

de Nobelprijsjury met spanning af.<br />

Met Mario Vargas Llosa als winnaar,<br />

zijn we heel tevreden. En als je op<br />

dezelfde dag de roman Vrijheid van<br />

Jonathan Franzen in handen krijgt,<br />

kan het geluk niet op.<br />

Jonathan Franzen.<br />

Vargas Llosa.<br />

Vrijheid<br />

Negen jaar na De Correcties is er eindelijk <strong>een</strong><br />

nieuwe roman van Jonathan Franzen. Nog voor hij<br />

verschenen was, werd hij wereldwijd de hemel in<br />

geprezen. Overdreven hype of terechte lofprijzing?<br />

Het verhaal draait rond drie personages. Patty<br />

heeft alle troeven om te slagen in het leven: ze is<br />

<strong>een</strong> getalenteerde basketbalspeelster, haar moeder<br />

is politiek actief en haar vader <strong>een</strong> erkend<br />

advocaat. Walter heeft <strong>een</strong> vader met <strong>een</strong> drankprobleem<br />

die eigenaar is van <strong>een</strong> sjofel motel. Zelf<br />

moet hij werken om zijn studies te betalen.<br />

Richard, zijn kamergenoot, is zijn tegenpool maar<br />

tevens zijn beste vriend. Hij is bezeten door seks,<br />

drugs en rock-’n-roll. Uiteindelijk trouwt Patty met<br />

Walter al houdt ze heimelijk van Richard. Langzaam<br />

groeit het koppel uit elkaar.<br />

We krijgen <strong>een</strong> familiegeschiedenis die psychologisch<br />

stevig is onderbouwd met veel inzicht in de<br />

keuzes die de personages maken. Hoe opportunistisch,<br />

juist of verkeerd die dikwijls ook mogen zijn.<br />

De auteur tekent op onvergelijkbare wijze hoe<br />

Walter en Patty worstelen met hun afkomst. Het<br />

geheel krijgt nog meer drive doordat Franzen elk<br />

hoofdstuk door <strong>een</strong> ander personage laat vertellen.<br />

Jonathan Franzen, Vrijheid,<br />

Prometheus, Amsterdam, 2010,<br />

592 <strong>blz</strong>., 19,95 euro.<br />

Mario Vargas Llosa, Het ongrijpbare<br />

meisje, Meulenhoff,<br />

Amsterdam, 2008, 336 <strong>blz</strong>.,<br />

12,50 euro.<br />

Maar er is meer. Naast de sterke karakterschetsen<br />

geeft hij ook <strong>een</strong> sterke kijk op de Amerikaanse<br />

samenleving van de laatste tien jaar. Een <strong>een</strong>voudig<br />

verhaal tovert hij om tot <strong>een</strong> schitterende en<br />

boeiende roman die inderdaad alle lof verdient.<br />

Mario Vargas Llosa<br />

Je kan niet naast de loftuitingen kijken. De meningen<br />

zijn unaniem. Vargas Llosa is <strong>een</strong> schitterende<br />

Nobelprijswinnaar. Hier g<strong>een</strong> lange uitweidingen<br />

over het leven van deze romancier-politicus. Die<br />

vind je elders. Maar we willen wel enkele van zijn<br />

sterkste werken onder de aandacht brengen. Een<br />

literaire wereld zonder de lectuur van de lijvige<br />

historische roman De oorlog van het einde van de<br />

wereld uit 1981 is bijna ondenkbaar. Nog minder<br />

zonder de lectuur van Het feest van de Bok, <strong>een</strong><br />

politieke roman over de dictatuur van Rafael<br />

Trujillo in de Dominicaanse Republiek. En wat te<br />

zeggen van Het ongrijpbare meisje en Het paradijs<br />

om de hoek over <strong>een</strong> socialistische activiste, de<br />

grootmoeder van de schilder Paul Gauguin? Volgend<br />

jaar verschijnt bij Meulenhoff <strong>een</strong> nieuwe roman<br />

van Llosa waarin het Congo van Leopold II <strong>een</strong><br />

grote rol speelt. De titel: De droom van de Kelt.<br />

Om naar uit te kijken!<br />

Alle werken van Mario Vargas Llosa worden in het<br />

Nederlands uitgegeven bij uitgeverij Meulenhoff en<br />

zijn in alle bibliotheken te vinden.<br />

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne<br />

26<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

Gekleurd verleden.<br />

Familie in oorlog.<br />

Deze tentoonstelling zoomt in op de<br />

meest traumatische gebeurtenis<br />

van de twintigste eeuw: de Tweede<br />

Wereldoorlog. Na de Duitse inval in<br />

België gaat de bevolking al snel<br />

over tot de orde van de dag. De<br />

meeste Belgen proberen de bezetting<br />

zo goed mogelijk te overleven:<br />

ze ondergaan de oorlog. Een minderheid<br />

neemt bewust stelling en<br />

steunt de bezetter of gaat er actief<br />

tegen in verzet. Tijdens en ook na<br />

de oorlog zullen ze de gevolgen van<br />

dat engagement dragen. Nog anderen,<br />

vooral joden, worden slachtoffer<br />

van het naziregime.<br />

Gekleurd verleden. Familie in<br />

oorlog legt de nadruk op dit veelkleurig<br />

verleden. Het uitgangspunt<br />

ervan is: oorlog dwingt tot keuzes.<br />

Die keuzes kunnen ook na 65 jaar<br />

de bezoeker moeilijk onverschillig<br />

laten.<br />

Info<br />

Tot 24 april 2011 in de Kunsthal<br />

Sint-Pietersabdij, Sint-Pietersplein 9,<br />

9000 Gent, 09 243 97 30,<br />

www.gent.be/spa.<br />

Open van dinsdag tot zondag van<br />

10.00 tot 18.00 uur. Gesloten op<br />

maandag (behalve indien dit <strong>een</strong><br />

feestdag is). Gesloten op 24, 25 en<br />

31 december 2010 en 1 januari 2011.<br />

Tickets: 8 euro, met korting<br />

6,75 euro, -19 jaar gratis.<br />

Bereikbaar: met de trein tot station<br />

Gent Sint-Pieters; tram 1 halte<br />

Kortrijksepoortstraat.<br />

Bestemming Mars<br />

Deze tentoonstelling biedt <strong>een</strong><br />

levendig en volledig portret van<br />

deze planeet. Was er ooit leven?<br />

Hoe ontstond de mythe van de<br />

marsmannetjes? Welk weer is<br />

het op Mars? Is er water op<br />

Mars?<br />

Observeer de bevreemdende<br />

landschappen van <strong>een</strong> zeldzame<br />

schoonheid. Zet je eerste stappen<br />

op Mars dankzij de vele<br />

ludieke en interactieve experimenten.<br />

Kom aan boord van <strong>een</strong><br />

ruimteschip naar Mars.<br />

Info<br />

Tot 20 maart 2011 in het Museum<br />

voor Natuurwetenschappen,<br />

Vauthierstraat 29, 1000 Brussel,<br />

02 627 42 38,<br />

www.natuurwetenschappen.be.<br />

Open van dinsdag tot vrijdag van<br />

9.30 tot 17.00 uur, zaterdag, zondag<br />

en schoolvakanties van 10.00 tot<br />

18.00 uur, gesloten op 1 januari,<br />

1 mei en 25 december. Op 24 en<br />

31 december is het museum open<br />

tot 15.00 uur.<br />

Tickets: volwassenen 7 euro, studenten,<br />

senioren, vrienden van het<br />

Instituut, personen met <strong>een</strong> handicap<br />

6 euro, jongeren 6-17 jaar 4,50 euro.<br />

Gratis eerste woensdag van de<br />

maand vanaf 13.00 uur.<br />

Bereikbaar: Metro: Lijn 1 halte<br />

Maalbeek - Lijn 2 halte Troon; trein:<br />

station Brussel-Luxemburg. Je kan<br />

<strong>een</strong> B-dagtrip kopen in elk station.<br />

Trein, trein, trein.<br />

Spelen met treintjes.<br />

Op 5 mei 19<strong>35</strong> sjokte de eerste<br />

stoomlocomotief van Mechelen<br />

naar Brussel. Het Speelgoedmuseum<br />

van Mechelen brengt<br />

n.a.v. de 175 ste verjaardag hiervan<br />

<strong>een</strong> expo van speelgoed- en<br />

miniatuurtreinen in al hun facetten.<br />

Zowel modelbouwfanaten,<br />

opa’s als kinderen zullen zich<br />

uitleven aan de spectaculaire<br />

treintafels. Je kan hier de oudst<br />

bewaarde blikken en loden<br />

speelgoedtreinen en Märklin-,<br />

Lego- en Duplo-exemplaren<br />

bewonderen. Dankzij <strong>een</strong> handig<br />

doeboekje met leuke treinopdrachten<br />

wordt deze tentoonstelling<br />

<strong>een</strong> unieke belevenis<br />

voor ieder<strong>een</strong>.<br />

Info<br />

Tot 9 januari 2011 in het<br />

Speelgoedmuseum,<br />

Nekkerspoelstraat 21,<br />

2800 Mechelen, 015 55 70 75,<br />

www.speelgoedmuseum.be.<br />

Open van dinsdag tot zondag van<br />

10.00 tot 17.00 uur. Gesloten op 24,<br />

25, 31 december 2010 en<br />

1 januari 2011.<br />

Tickets: vanaf 12 jaar 7,50 euro, van<br />

3 tot 11 jaar 5 euro.<br />

Bereikbaar: het museum bevindt<br />

zich vlakbij het station Mechelen-<br />

Nekkerspoel.<br />

uitjes<br />

<strong>OKRA</strong>-leden genieten twintig<br />

Maak kans op <strong>een</strong> gratis<br />

Maak kans op <strong>een</strong> gratis procent korting op de gewone<br />

duoticket. Kijk <strong>blz</strong>. 36! duoticket. Kijk <strong>blz</strong>. 36!<br />

27<br />

toegangsprijs. Kijk <strong>blz</strong>. 36!

UiT<br />

Een stad om<br />

in te bijten<br />

“Is dit niet de lekkerste stroopwafel die je ooit proefde?”<br />

opent Jeannie van den Hondel. We knikken haar<br />

likkebaardend toe. Enig chauvinisme is deze gids niet<br />

vreemd. We ontdekken dan ook vrij snel dat <strong>Gouda</strong><br />

meer belooft dan kaas.<br />

Ietwat ten noordoosten van Rotterdam<br />

in het Groene Hart van Nederland ligt<br />

<strong>Gouda</strong>. Je zou denken dat de geelronde<br />

kaaswielen je met<strong>een</strong> rond de oren vliegen<br />

maar dat valt best mee. In het oer-<br />

Hollandse ’t Kaaswinkeltje op de Lange<br />

Tiendeweg in hartje stad vind je elke<br />

mogelijke <strong>Gouda</strong>kaas. “Tegenwoordig<br />

komt het gros van de kaas uit fabrieken<br />

waar hij machinaal en massaal wordt<br />

geproduceerd. Op veel boerderijen in<br />

de buurt van <strong>Gouda</strong> maakt de boerin<br />

nog eigenhandig kaas. Wij noemen dit<br />

boerenkaas. Dat is uiteraard de lekkerste!”<br />

weet Jeannie. Daarmee hebben we<br />

het kaasverhaal gehad. Tijd voor boeiender<br />

tijdverdrijf. Ze troont ons mee<br />

naar de Markt waar het stadhuis midden<br />

het reusachtige plein <strong>een</strong> Vlaams<br />

verhaal verbergt. De wanden van de<br />

trouwzaal op de eerste verdieping zijn<br />

bedekt met Oudenaardse wandtapijten.<br />

Deze verdures geven blijk van <strong>Gouda</strong>’s<br />

rijkdom in de vijftiende eeuw. Twee<br />

trappen leiden je naar binnen.<br />

Jeannie: “Via de linkertrap werden veroordeelden<br />

naar het schavot gebracht.<br />

Hij wordt daarom nog steeds door de<br />

meeste Gouwenaars gemeden. Het<br />

ronduit indrukwekkende gebouw heeft<br />

aan de achterkant <strong>een</strong> balkon waarop in<br />

1860 voor het laatst <strong>een</strong> man werd<br />

terechtgesteld. Speciaal voor koningin<br />

Wilhelmina werd <strong>een</strong> raam door <strong>een</strong><br />

deur vervangen zodat ze bij haar bezoek<br />

van op dit balkon het volk kon toewuiven.”<br />

In het verlengde van het stadhuis<br />

ligt de Waag. Iets minder prestigieus<br />

maar niettemin imposant. Hier werd de<br />

kaas gewogen die de stad binnenkwam<br />

om te verhandelen. De stad inde er<br />

immers belasting op.<br />

Die Gouwe ouwe<br />

Rechts van de Waag staat hotel De<br />

Zalm, op de plaats waar in de zestiende<br />

eeuw <strong>een</strong> herberg met dezelfde naam<br />

stond: De Oude Salm. Omdat hij niet<br />

hoger dan de Waag mocht bouwen,<br />

uitte de waard zijn ongenoegen door<br />

middel van de nog intacte gevelst<strong>een</strong><br />

met opschrift ‘niet te hooch niet te<br />

28<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

laech, van passe’. De goedkope<br />

zalm kwam toen zo vaak op tafel<br />

dat het huispersoneel smeekte om<br />

toch minstens één dag per week<br />

g<strong>een</strong> zalm te hoeven eten. Tijden<br />

veranderen.<br />

Wat maakte <strong>Gouda</strong> zo rijk tijdens<br />

de middeleeuwen? De kleiige<br />

oevers van de Gouwe zijn van<br />

oudsher vruchtbare grond. Op<br />

korte afstand hiervan strekte zich<br />

<strong>een</strong> groot v<strong>een</strong>gebied uit. Toen de<br />

bewoners dit v<strong>een</strong>gebied ontgonnen<br />

en het overtollige water via<br />

slootjes lieten weglopen, ontstonden<br />

vruchtbare akkers. Neveneffect<br />

was echter dat de sponsachtige<br />

v<strong>een</strong>bodem daalde en spoedig<br />

lager lag dan de rivieren.<br />

Wateroverlast was het gevolg.<br />

Dijkbouw het logische antwoord.<br />

Het marktplein ligt nog steeds vrijwel<br />

op z<strong>een</strong>iveau. De randen zelfs<br />

enige centimeters lager. Veel slootjes<br />

in de binnenstad zijn verdwenen.<br />

Hier en daar zie je nog hoe de<br />

inwoners hun goederen met bootjes<br />

tot voor de deur zeulen. De<br />

Gouwe vloeit hier via de Haven in<br />

de Hollandse IJssel die sinds de<br />

middeleeuwen de verbinding met<br />

de Noordzee vormt. Een belangrijke<br />

verkeersader dus. <strong>Gouda</strong> werd<br />

hét knooppunt van de binnenvaart<br />

en <strong>een</strong> van de machtigste steden<br />

van Holland.<br />

De Haven was onderhevig aan eb<br />

en vloed. Via de nog bestaande<br />

Donkere Sluis werden de schepen<br />

viermaal per etmaal de stad binnengelaten.<br />

Op die manier zorgden<br />

de scheepslui voor <strong>een</strong> bloeiende<br />

handel. Deze plek is nog steeds<br />

<strong>een</strong> van de aantrekkelijkste stekjes<br />

van <strong>Gouda</strong>.<br />

Goudse Glazen…<br />

Het wapen van <strong>Gouda</strong> bevat zes<br />

sterren en wordt omgeven door<br />

<strong>een</strong> doornenkroon. Daaronder de<br />

Latijnse spreuk Per aspera ad astra<br />

of ‘door de doornen naar de sterren’.<br />

De spreuk verwijst naar de<br />

moeilijke tijden die de stad door de<br />

eeuwen h<strong>een</strong> doorstond. Verder<br />

verwijzen de kleuren rood en wit<br />

naar het bloed van Johannes de<br />

Doper, de schutspatroon van<br />

<strong>Gouda</strong>. Wit staat voor zijn onschuld.<br />

Deze symbolische kleuren vind je<br />

vaak terug in de stad, o.m. op de<br />

vensterluiken van het stadhuis en<br />

uiteraard in de Sint-Janskerk. Die is<br />

met haar 123 meter de langste<br />

kerk van Nederland. Ze is vooral<br />

beroemd om haar gebrandschilderde<br />

ramen, de Goudse Glazen.<br />

De Sint-Janskerk bevat vijftig procent<br />

van het zestiende-eeuwse glas<br />

dat in Nederland aanwezig is. Dat<br />

zegt al wat. Het huidige kerkgebouw<br />

dateert van voor de brand<br />

van 1552. Tot aan de Reformatie<br />

van 1572 was de kerk in gebruik als<br />

Rooms katholieke kerk. Daarna<br />

werd ze toegewezen aan de protestanten.<br />

De glazen tonen taferelen<br />

uit het leven van Johannes de<br />

Doper, Bijbelverhalen, Christus met<br />

de twaalf apostelen. Voor de<br />

Tweede Wereldoorlog uitbrak,<br />

bracht men alle glazen in veiligheid<br />

en vulde er tweehonderd kisten<br />

mee. Na de oorlog plaatste men<br />

alle glazen terug. Het Bevrijdingsglas<br />

uit 1947 houdt de herinnering aan<br />

deze periode levend. Dankzij de<br />

oorspronkelijke tekeningen of grisailles,<br />

samen <strong>een</strong> kilometer lang,<br />

konden de glazen eeuwenlang<br />

moeiteloos worden hersteld.<br />

“Vooral het gebruik van de typisch<br />

Hollandse kleuren van de lucht en<br />

de natuur maken deze glasramen<br />

zo uniek”, vertelt Jeannie opgetogen.<br />

“Dinsdag voor Kerstmis organiseren<br />

we <strong>Gouda</strong> bij Kaarslicht en<br />

wordt de kerk van binnenuit met<br />

honderden kaarsen verlicht. Dan<br />

Oer-Hollands:<br />

’t Kaaswinkeltje.<br />

Erasmus werd<br />

in <strong>Gouda</strong><br />

geboren.<br />

Het stadhuis van <strong>Gouda</strong>.<br />

Oudenaardse wandtapijten sieren het stadhuis op de Markt.<br />

29

iTeM<br />

Ontdek<br />

water!<br />

Haanheuvel 7<br />

2200 Herentals<br />

Tel 014-44 26 44<br />

info@hidrodoe.be<br />

www.hidrodoe.be<br />

Open van 9u30 tot 17u00<br />

uitgezonderd woe. en zat.<br />

waan je je net in <strong>een</strong> sprookje van<br />

Charles Dickens!” lacht ze.<br />

… en Erasmus<br />

Maar er is nog iets wat de Goudse<br />

Glazen zo bijzonder maakt. Onder glas<br />

veertien bevindt zich <strong>een</strong> toegang tot<br />

<strong>een</strong> kleine kapel, die in 1934 aan de<br />

kerk werd aangebouwd. Hierin vindt<br />

men zeven glazen, afkomstig uit het<br />

Regulierenconvent waar Erasmus zijn<br />

priesteropleiding kreeg. De ramen werden<br />

vervaardigd in het atelier van Dirck<br />

Crabeth. Deze glaskunstenaar speelt<br />

<strong>een</strong> sleutelrol in <strong>een</strong> roman, geschreven<br />

door de koster van de Sint-Janskerk.<br />

In Het geheim van Erasmus onthult<br />

Maurits Tompot langzaam de relatie<br />

tussen de Goudse Glazen en de vooruitstrevende<br />

denker. Samen met auteur<br />

Ines van Bokhoven neemt hij je mee in<br />

het ontroerende verhaal van de Goudse<br />

glasmeester Crabeth die in conflict ging<br />

met de Kerk. In die tijd <strong>een</strong> levensgevaarlijke<br />

zet. Geholpen door <strong>een</strong> monnik<br />

slaagde hij erin de prachtige glasramen<br />

te vervaardigen en zo Erasmus’<br />

droom waar te maken. Terloops onthult<br />

de auteur dat Erasmus in <strong>Gouda</strong> geboren<br />

werd en niet in Rotterdam, zoals<br />

voorh<strong>een</strong> werd aangenomen. Hoe deze<br />

vork juist aan de steel zit, verklap ik<br />

hier niet. Lezen dus!<br />

De ambachten<br />

Info<br />

In g<strong>een</strong> enkele stad is zo’n groot aantal<br />

ambachten te vinden als in <strong>Gouda</strong>. De<br />

stad bezit <strong>een</strong> heus Ambachtenkwartier.<br />

Volg je de Ambachtenroute, kom je<br />

langs de historische binnenstad in <strong>een</strong><br />

aantal ambachtelijke bedrijven terecht.<br />

Proef er de lekkere Goudse kaas of<br />

zoete chocolade. Maak je eigen sieraad.<br />

Kijk hoe kaarsen worden gedompeld.<br />

Bak zelf je stroopwafel of volg <strong>een</strong> workshop.<br />

Geniet van demonstraties zoals<br />

pijpenmaken, Gouds plateelschilderen<br />

en Gouds aardewerk. In de Wijdstraat<br />

zijn van oudsher de meeste ambachten<br />

gevestigd. Hier tref je ook de ambachtengalerij.<br />

De wandeling eindigt op de<br />

Markt waar je ’s zomers <strong>een</strong> bezoek kan<br />

brengen aan het Kaas- en Ambachtenmuseum<br />

in de zeventiende-eeuwse<br />

Waag en aan de traditionele Kaasmarkt.<br />

Het Groene Hart<br />

We maken ons bed op in Bodegraven,<br />

<strong>een</strong> waterrijke omgeving met weidse<br />

plassen en kronkelende riviertjes. Met<br />

de Reeuwijkse Plassen en de kaasstad<br />

om de hoek, vormt Tulip Inn & AC<br />

Bodegraven dé locatie voor <strong>een</strong> recreatief<br />

verblijf. Het hotel heeft fietsen en<br />

fietsroutes ter beschikking maar in<br />

Nederland fiets je nooit verloren. Via<br />

uitstekend bewegwijzerde fietsroutes<br />

beland je in <strong>een</strong> mum van tijd in het<br />

groen. Heerlijk frisse lucht snuiven,<br />

haren in de wind, je hoofd leegmaken…<br />

De Reeuwijkse Plassenroute brengt je<br />

langs vijvers en kanalen, riante villa’s<br />

en <strong>weekend</strong>huisjes. Je doorkruist landelijke<br />

dorpjes, blaast uit op idyllische<br />

plekjes, trotseert de zilte westenwind<br />

of spot vogels aan de waterkant. Daar<br />

kan g<strong>een</strong> pretpark tegenop!<br />

<strong>Gouda</strong><br />

Tekst en foto’s Chris Van Riet<br />

VVV <strong>Gouda</strong>, Lange Tiendeweg 29-31, 2801 KE <strong>Gouda</strong>,<br />

+31(0)900 468 32 88, info@vvvgouda.nl, www.vvvgouda.nl,<br />

www.holland.com.<br />

Maurits Tompot & Ines van Bokhoven, Het geheim van Erasmus,<br />

Mozaïek, 2006, 216 <strong>blz</strong>., 16,90 euro.<br />

30<br />

Maak kans op <strong>een</strong> gratis <strong>weekend</strong> in <strong>Gouda</strong>. Kijk <strong>blz</strong>. <strong>35</strong>!<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010

Privéverzameling in <strong>een</strong> imaginair museum van Wesley Meuris<br />

VU: Maxim Willems, Meerlaan 32, 8300 Knokke-Heist - Foto: Danny Veys - skinn.be<br />

CC Scharpoord<br />

Knokke-Heist<br />

31 oktober tot<br />

16 januari<br />

2011<br />

CC Scharpoord presenteert <strong>een</strong> privécollectie Congolese objecten van <strong>een</strong> verwoed verzamelaar. Deze unieke<br />

collectie is het resultaat van <strong>een</strong> levenslange verzamelobsessie en wordt nu voor het eerst aan <strong>een</strong> ruim publiek<br />

getoond. Verzamelen is van alle tijden. De hedendaagse kunstenaar Wesley Meuris is enorm gefascineerd door dit<br />

fenom<strong>een</strong>. Hoe collecties tot stand komen en hoe zij worden gepresenteerd is <strong>een</strong> leidmotief door zijn oeuvre. Hij<br />

ging aan de slag met de indrukwekkende collectie Congolese artefacten en ontwikkelde er <strong>een</strong> imaginair museum<br />

voor. Achter de vele prachtige maskers en sculpturen ontluikt zich <strong>een</strong> stukje fascinerende Congolese geschiedenis.<br />

CC Scharpoord, Meerlaan 32, 8300 Knokke-Heist.<br />

Organisatie: Vriendenkring Oud-Kolonialen Knokke-Heist en Cultuurcentrum Knokke-Heist vzw<br />

www.congocollectie.be<br />

31

DE DINGEN<br />

Lukken<br />

Eeuwenlang waren West-<br />

Vlaamse vrouwen in de weer om<br />

tegen Nieuwjaar knapperige,<br />

platte wafels te bakken. Een<br />

simpel recept met weinig ingrediënten.<br />

Het resultaat waren de<br />

lukken, het traditionele West-<br />

Vlaamse nieuwjaarsgebak. Op<br />

nieuwjaarsdag of in januari werden<br />

deze wafels aan de gasten<br />

aangeboden. Dat betekende<br />

zoveel als: we wensen jullie veel<br />

geluk in het nieuwe jaar. Vandaar<br />

de verbasterde naam ‘lukken’.<br />

De huisvrouwen van vandaag<br />

zijn niet meer dezelfde als die<br />

van vroeger, lukken worden nog<br />

zelden thuis gebakken. Maar nog<br />

steeds kan je de wafels kopen.<br />

Traditioneel wisselen we wensen<br />

uit in de nieuwjaarsmaand. Aan<br />

de senioren wensen we <strong>een</strong><br />

goede gezondheid. En inderdaad,<br />

op onze leeftijd is dit het<br />

meest begeerde goed. Jongeren<br />

zullen iets anders wensen: ‘veel<br />

plezier’, ‘dit jaar <strong>een</strong> lief’, ‘<strong>een</strong><br />

leuke job’, ‘succes met de studies’<br />

of ‘eindelijk <strong>een</strong> vaste stek’.<br />

Gezondheid ligt bij hen niet in de<br />

bovenste schuif. Als je jong bent,<br />

denk je nog dat je <strong>een</strong> eeuwigheid<br />

te leven hebt. Maar voor<br />

ons, senioren, vliegt de tijd<br />

voorbij.<br />

Wie het geluk zoekt in<br />

materiële zaken, zal nooit<br />

tevreden zijn.<br />

Lukken, geluk, wat is dat <strong>een</strong><br />

moeilijk begrip. Ik ben tot het<br />

besef gekomen dat geluk <strong>een</strong><br />

zeldzaam goed is. Af en toe kan<br />

je <strong>een</strong> intens gevoel van geluk<br />

ervaren. Maar daarna komt de<br />

realiteit van elke dag weer om<br />

de hoek loeren. Wie krampachtig<br />

het geluk zoekt, eeuwig en<br />

altijd, kan nooit tevreden zijn.<br />

Nochtans is ‘tevredenheid’ voor<br />

mij <strong>een</strong> mooier begrip. Tevreden<br />

zijn met wat je in het leven<br />

bereikt hebt, hoe miniem ook.<br />

Tevreden omdat je kracht gevonden<br />

hebt om tegenslagen te<br />

overwinnen. Omdat je nog kan<br />

horen en zien ook als de benen<br />

niet meer mee willen. Tevreden<br />

met die ene goede vriend of<br />

vriendin bij wie je altijd terechtkan.<br />

Tevreden omdat je kan<br />

genieten van de eerste lentezon<br />

op je balkon of de verse sneeuw<br />

in je tuin.<br />

Maakt geld gelukkig? Ieder<strong>een</strong><br />

moet <strong>een</strong> menswaardig leven<br />

kunnen leiden. Maar wie het<br />

geluk zoekt in materiële zaken,<br />

zal nooit tevreden zijn. Je vindt<br />

altijd wel iemand die het beter<br />

heeft, <strong>een</strong> nieuwere auto op de<br />

oprit heeft staan, in <strong>een</strong> villa<br />

met zwembad woont of meer<br />

geld op de bank heeft staan.<br />

Maakt <strong>een</strong>zaamheid ongelukkig?<br />

Het lijkt wel de ziekte van onze<br />

tijd. Verdomd lastig en treurig<br />

als je m<strong>een</strong>t dat niemand je nog<br />

graag ziet. Dat niemand weet<br />

dat je bestaat. Probeer toch de<br />

stap te zetten om er iets aan te<br />

doen. Breng geregeld <strong>een</strong><br />

bezoekje aan <strong>een</strong> <strong>een</strong>zame in<br />

<strong>een</strong> woonzorgcentrum. Steek<br />

<strong>een</strong> helpende hand toe bij het<br />

buurtfeest. Geef je op als seingever<br />

bij de kermiskoers in je<br />

dorp. Word lid van <strong>een</strong> vereniging.<br />

Zo kan ik nog <strong>een</strong> tijdje<br />

doorgaan. Alle organisaties smeken<br />

om vrijwilligers. Alle onderzoeken<br />

wijzen uit dat mensen<br />

die iets doen voor anderen zich<br />

gelukkiger voelen.<br />

Het einde van vele sprookjes<br />

luidt: ‘en ze leefden nog lang en<br />

gelukkig’. Dankzij onze ervaring<br />

weten we dat het dan pas begint.<br />

Ook de prins op het witte paard<br />

zal vergeten de wc-bril weer<br />

naar beneden te doen. Ook de<br />

prinses krijgt rimpels en ziet er<br />

verfomfaaid uit als ze uit bed<br />

komt na te weinig slaap.<br />

Tevreden zijn, wil ook niet zeggen<br />

dat je in <strong>een</strong> luie stoel blijft<br />

zitten en de wereld aan je voorbij<br />

laat gaan. We mogen verontwaardigd<br />

zijn over het onrecht in<br />

de wereld. We moeten, waar<br />

mogelijk, onze stem verheffen<br />

om mistoestanden aan te klagen.<br />

We willen weten hoe het er<br />

in onze samenleving aan toe<br />

gaat. En toch wens ik jullie in het<br />

nieuwe jaar geluk en tevredenheid.<br />

Al dan niet vergezeld door<br />

<strong>een</strong> doosje West-Vlaamse lukken.<br />

En ik ben dik tevreden dat ik<br />

mijn huiswerk, dit cursiefje,<br />

weer op tijd aan de redactie heb<br />

kunnen bezorgen.<br />

32<br />

Griet Trioen<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

18 winnaars!<br />

<strong>Win</strong>naars kruiswoord oktober 2010.<br />

Meer dan 4 000 deelnemers!<br />

■ Wie wint <strong>een</strong> verblijf voor twee in Duisburg?<br />

Julien Steelant uit Destelbergen.<br />

■ Wie wint <strong>een</strong> verblijf voor twee in Oberhausen?<br />

Bernarde Bekaert uit Lotenhulle.<br />

■ Wie krijgt er <strong>een</strong> waardebon van 125 euro?<br />

Richard Meert uit Zaventem.<br />

■ Wie kan beginnen in Een keukenmeidenroman?<br />

Jos Schrauwen uit Ruddervoorde, Brigitta Witdouck uit<br />

Moorsele, Trees Vande Casteele uit Sint-Niklaas, Leo De Croo<br />

uit Maarkedal, Rose-Anne Ranschaert uit Deinze-Gottem.<br />

■ Wie wint Het ijzig hart?<br />

Jeannine Laenen uit Geel, Laurent De Backer uit Ternat,<br />

Pieter Verschueren uit Wilrijk, Philippe Lamoral uit Eke-<br />

Nazareth, Godefrida Adriaensen uit Rijkevorsel.<br />

■ Wie kan aan de slag met De val van Hippocrates?<br />

Wilfried Kegels uit Langdorp.<br />

■ Wie kan beginnen in Het ding om je hals?<br />

Alfons De Meyer uit Rijkevorsel.<br />

■ Voor wie is Logeren in <strong>een</strong> stiltehotel?<br />

Luc Schuddinck uit Uitbergen.<br />

■ Wie krijgt Dood in den vreemde?<br />

Maria Eulaers uit Kontich.<br />

■ Wie wint De mond gesnoerd?<br />

Gentiel Deblaere uit Waasdamme.<br />

Oplossing: korrelen.<br />

Antwoord op de schiftingsvraag: derbouka.<br />

SPeeL en win<br />

Alle verdiepingen weer bereikbaar!<br />

De trapliften van ThyssenKrupp Monolift<br />

geven vrijheid en zelfstandigheid aan<br />

ieder<strong>een</strong> die problemen heeft met zijn<br />

mobiliteit en bieden de mogelijkheid om,<br />

op <strong>een</strong> comfortabele manier, lang van<br />

uw huis te genieten.<br />

V.U.: Peter van den St<strong>een</strong>, p.a. - TCRB NV - Tramstraat 67c, 9052 Gent, BTW 0412.677.887 RPR Gent - Lic. (A)1067<br />

Oplossing kruiswoordraadsel<br />

oktober 2010.<br />

Oplossing sudoku<br />

november 2010.<br />

Ook in 2011 vervult Neckermann<br />

in samenwerking met <strong>OKRA</strong>-REIZEN<br />

al uw REISDROMEN!<br />

Meer weten over<br />

de NECKERMANN<br />

GROEPSREIZEN?<br />

www.okra.be<br />

tel. 02/246.39.44<br />

Meer weten?<br />

Bel vrijblijvend het gratis nummer 0800 94 365<br />

Uitgekiend concept<br />

Vaak nog wordt gedacht dat trapliften<br />

onpraktische en lelijke machines zijn. De<br />

trapliften van ThyssenKrupp Monolift<br />

bewijzen het tegendeel.<br />

Dankzij <strong>een</strong> uitgekiend concept past de<br />

traplift van ThyssenKrupp Monolift op elke<br />

trap: smal, recht of steil met bochten…<br />

ja, zelfs verschillende verdiepingen<br />

kunnen worden overbrugd.<br />

We ontwikkelden <strong>een</strong> uniek monorailsysteem<br />

waardoor de lift slechts <strong>een</strong><br />

beperkte ruimte inneemt en g<strong>een</strong> hinder<br />

veroorzaakt. De trapliften zijn <strong>een</strong>voudig<br />

te bedienen, laten zich makkelijk opplooien<br />

en zijn uitvoerbaar in vele<br />

bekledingen die naadloos aansluiten<br />

bij uw interieur.<br />

of mail naar info@monolift.be.<br />

Online vindt u ons op www.thyssenkruppmonolift.be<br />

33

SPeeL iTeM en win<br />

<strong>Win</strong>naars oktober 2010 op <strong>blz</strong>. 33!<br />

HORIZONTAAL<br />

1 voegwoord 5 keukenkruid 9 opmerking<br />

12 familielid 14 Chinese deegwaar 15 dom<br />

16 vergif 17 raamscherm 19 voorkeur 21<br />

ten name van (afk.) 22 ingenieur 23<br />

geslacht 25 wetenschappelijke verhandeling<br />

27 tropisch gewas 29 plaats in Duitsland<br />

31 openbare werken 33 oosterlengte 34<br />

plat, lang stuk <strong>35</strong> omslagdoek 37 Ierse<br />

schrijver 39 naschrift 40 Amerikaanse<br />

inlichtingendienst 41 ultraviolet<br />

42 vogel 43 grote bijl 45 zot 46 bevel 47<br />

emeritus 48 open plek in het ijs 49 rivier in<br />

Italië 50 Duitse keizer 52 spuitwaterfles 54<br />

bejaarde 55 volgorde 57 uitroep van pijn<br />

58 behoeftige 59 loon van militairen 61<br />

voegwoord 63 vaartuig 65 lekkernij 66 lofdicht<br />

67 miljoen (afk.) 69 noorderbreedte<br />

(afk.) 70 oktober (afk.) 71 onverschillig 72<br />

oude vochtmaat 74 biersoort 75 boom 76<br />

herfstbloem 77 rivier in Frankrijk.<br />

VERTICAAL<br />

2 rivier in Frankrijk 3 tegenvaller 4 voorzetsel<br />

6 ter gedachtenis 7 deel van de mond 8<br />

van zeker materiaal 9 plaats in Canada 10<br />

paardje 11 met medewerking van 13<br />

hemellichaam 16 bakbenodigdheid 17 pers.<br />

voornaamwoord 18 Vlaams schilder 20<br />

bouwland 23 schitterend en deftig feest 24<br />

gebakje 26 kruiderij 28 wijk in Londen 30<br />

niet parkeren 32 Spaanse landvoogd <strong>35</strong><br />

graanpakhuis 36 voertuig 37 half (in<br />

samenst.) 38 onjuiste mening 40 circa 42<br />

uitstekend 44 kosten koper 45 nieuwerwets<br />

46 schrijfwijze 48 bos 49 schoeisel 51<br />

instrument 53 hooggeroemd 54 ondernemingsraad<br />

56 graansoort 58 gebergte in<br />

Afrika 59 plaaggeest 60 dijkwerker 61<br />

mondwater 62 voormiddag 64 kloosteroverste<br />

66 in orde 68 vochtig 70 Spaanse<br />

uitroep 73 mij 74 verbrandingsrest.<br />

Kruiswoordraadsel<br />

4<br />

1<br />

10<br />

6<br />

2<br />

9<br />

5<br />

8<br />

3<br />

7<br />

Stuur je oplossing naar<br />

<strong>OKRA</strong>-magazine, Kruiswoord december 2010-januari 2011, PB 40, 1031<br />

Brussel, voor 31 december 2010. De winnaars verschijnen in het maartnummer<br />

2011. Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).<br />

Oplossing kruiswoord december 2010<br />

1 2 3 4 5 6<br />

7 8 9 10<br />

Naam:<br />

Straat:<br />

Nr.:<br />

Postnr.:<br />

Woonplaats:<br />

Tel.:<br />

E-mail:<br />

<strong>OKRA</strong>-lidnummer of trefpuntnummer:<br />

Schiftingsvraag: Hoe noemt men de glasramen in de Sint-Janskerk van <strong>Gouda</strong>?<br />

Vergeet niet <strong>een</strong> postzegel van 0,59 euro toe te voegen!<br />

34<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

Sudoku<br />

Alle cijfers van 1 tot en met 9<br />

moeten één keer voorkomen in<br />

alle kolommen, in alle rijen en in<br />

elk van de 9 vierkantjes van<br />

3 keer 3 vakjes.<br />

SPeeL en win<br />

Twintig prijzen!<br />

■ <strong>Gouda</strong> arrangement voor twee personen in<br />

Tulip Inn Bodegraven (waarde 198 euro).<br />

Dit arrangement bestaat uit: tweemaal overnachting,<br />

tweemaal ontbijtbuffet, <strong>een</strong>maal driegangen diner in<br />

Brasserie à la carte, <strong>een</strong> siroopwafelgeschenk op de<br />

kamer en <strong>een</strong> <strong>Gouda</strong> pakket met daarin:<br />

■ entree Museum <strong>Gouda</strong> en de Sint-Janskerk<br />

■ wandelroute door <strong>Gouda</strong><br />

■ koffie met <strong>een</strong> Goudse siroopwafel<br />

■ informatie over de stad <strong>Gouda</strong><br />

Info<br />

Tulip Inn, Goudseweg 32, 2411 HL Bodegraven, Nederland,<br />

+31(0)172 65 00 03, fax +31(0)172 61 81 01.<br />

■ Waardebon van 125 euro<br />

Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of<br />

Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf<br />

gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.<br />

Info<br />

De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,<br />

059 70 16 97, fax 059 80 90 88,<br />

receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be.<br />

Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,<br />

059 55 27 55, fax 059 55 27 59,<br />

info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.<br />

Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,<br />

6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,<br />

olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.<br />

■ Vijf leerrijke spellen<br />

Twee exemplaren van Zoom!, <strong>een</strong> superleuk kijken<br />

zoekspel voor speurneuzen vanaf vier jaar<br />

(waarde 24,95 euro).<br />

Twee exemplaren van Het Grote Belgiëspel, dat<br />

kinderen en volwassenen (vanaf negen jaar) wil<br />

laten kennismaken met België in al zijn facetten<br />

(waarde 34,95 euro).<br />

Meer info over deze educatieve spelen via<br />

www.thuisbasis.be of 015 36 36 36.<br />

Een exemplaar van Kariba, <strong>een</strong> familiespel waarin<br />

kinderen vanaf zeven jaar leren dat zelfs <strong>een</strong> muis<br />

<strong>een</strong> olifant kan verjagen (waarde 21,99 euro).<br />

■ Dertien boeken<br />

Vijf exemplaren van Het ongrijpbare meisje van<br />

Mario Vargas Llosa (waarde 12,50 euro).<br />

Een exemplaar van Naar de letter van Geert Hoste<br />

(waarde 14,90 euro).<br />

Een exemplaar van De 100 mooiste dagwandelingen<br />

in de Pyreneeën van Ton Joosten (waarde<br />

21,95 euro).<br />

Een exemplaar van De 500 groene toppers van<br />

België van Julien Van Remoortere (waarde<br />

25 euro).<br />

Een exemplaar van Het zevende zegel van José<br />

Rodrigues dos Santos (waarde 21,95 euro).<br />

Een exemplaar van Lustrum van Robert Harris<br />

(waarde 12,50 euro).<br />

Een exemplaar van Uw gezondheid van A tot Z<br />

(waarde 14,90 euro).<br />

Een exemplaar van De alchemie van liefde & lusten<br />

van Bo Coolsaet (waarde 29,90 euro).<br />

Een exemplaar van Mama daktari, gynaecologe<br />

in Afrika van Marl<strong>een</strong> Temmerman (waarde<br />

17,50 euro).<br />

<strong>35</strong>

oKrA-LidKAArT = geLd wAArd<br />

Met korting<br />

naar Trein, trein,<br />

trein<br />

Info zie <strong>blz</strong>. 27.<br />

✂<br />

Uitjes gelezen <strong>blz</strong>. 27? Zin in <strong>een</strong> uitstapje met de kleinkinderen? Of wil je graag ook nog<br />

<strong>een</strong>s met treintjes spelen? Dat kan tijdens de tentoonstelling Trein, trein, trein. Spelen<br />

met treintjes in het Speelgoedmuseum te Mechelen.<br />

Op vertoon van je <strong>OKRA</strong>-lidkaart geniet je twintig procent korting op de gewone toegangsprijs<br />

(niet cumuleerbaar met andere kortingen). Maar ook na 9 januari 2011 kan je genieten<br />

van deze korting voor de permanente tentoonstelling.<br />

<strong>OKRA</strong>-leden betalen 6 euro i.p.v. 7,50 euro. Actie geldig tot 1 mei 2011.<br />

<strong>Win</strong> gratis<br />

duoticket<br />

Info zie <strong>blz</strong>. 27.<br />

Uitjes gelezen <strong>blz</strong>. 27? Maak kans op <strong>een</strong> van de twintig gratis duotickets (waarde<br />

14 euro) voor de tentoonstelling Bestemming Mars in het Museum voor<br />

Natuurwetenschappen te Brussel.<br />

Stuur deze bon vóór 31 december 2010 naar <strong>OKRA</strong>-magazine, Joke Callens, Bestemming<br />

Mars, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling<br />

Bestemming Mars.<br />

Naam en voornaam:<br />

Straat en nr.:<br />

Postnr.:<br />

Woonplaats:<br />

<strong>Win</strong> gratis<br />

duoticket<br />

Info zie <strong>blz</strong>. 27.<br />

Telefoon:<br />

E-mail:<br />

Uitjes gelezen <strong>blz</strong>. 27? Maak kans op <strong>een</strong> van de twintig gratis duotickets (waarde<br />

16 euro) voor de tentoonstelling Gekleurd verleden. Familie in oorlog in de Kunsthal<br />

Sint-Pietersabdij in Gent.<br />

Stuur deze bon vóór 31 december 2010 naar <strong>OKRA</strong>-magazine, Joke Callens, Gekleurd verleden,<br />

PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling<br />

Gekleurd verleden.<br />

Naam en voornaam:<br />

Straat en nr.:<br />

Postnr.:<br />

Telefoon:<br />

Woonplaats:<br />

E-mail:<br />

Deze bon geeft je gratis toegang tot<br />

Wonen 2011 • Bouw- en interieurbeurs Nekkerhal • Mechelen<br />

van 29 januari 2011 tot 6 februari 2011<br />

Normale toegangsprijs 5 euro; zondag 6 euro.<br />

Gratis naar<br />

Wonen 2011<br />

Tijdens Wonen 2011 tonen meer pen je toekomstgericht en economisch<br />

denken maar vooral je<br />

dan 250 standhouders hoe je je<br />

eigen woning kan omvormen tot levenscomfort verbeteren.<br />

<strong>een</strong> tiensterrenhotel. Ze bieden je Een grote parking rond de hal,<br />

alle nieuwe trends voor bouw en brede wandelpaden en <strong>een</strong> gezellige<br />

inrichting maken van je beurs-<br />

interieur. Duurzaam bouwen en<br />

energiebesparende innovaties helbezoek<br />

<strong>een</strong> aangenaam verpozen.<br />

Meer info en openingsuren:<br />

weekdagen van 13.00 tot 18.00 uur; vrijdag tot 22.00 uur; <strong>weekend</strong><br />

van 11.00 tot 22.00 uur, www.wonen.eu, 015 42 04 79.<br />

36<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

3,95 euro<br />

korting voor<br />

CM-leden<br />

meer info:<br />

056 <strong>35</strong> 85 85<br />

Onze traplift ...<br />

... Uw comfort<br />

CM-preventiearts Michiel Callens schreef <strong>een</strong> gids voor<br />

<strong>een</strong> gezond en evenwichtig leven. In de handel kost Zal ik<br />

de dokter bellen? Gids voor <strong>een</strong> gezond en evenwichtig<br />

leven 17,95 euro. CM-leden kunnen het boek<br />

aankopen tegen de voordeelprijs van 14 euro (incl. verzending).<br />

Om deze korting te genieten, schrijf je voor<br />

31 december het juiste bedrag over op rek. nr.<br />

738-0191710-60 van Postalux, Van Dijckstraat 87,<br />

2640 Mortsel. Noteer in het vak Mededelingen ‘Boek Zal ik<br />

de dokter bellen? Deel 2’, het aantal exemplaren en je<br />

CM-lidnummer dat je onderaan je gele klever vindt.<br />

Ook het eerste deel van Zal ik de dokter bellen? is nog<br />

verkrijgbaar aan dezelfde prijs. In dat boek behandelt<br />

dokter Callens vooral veel voorkomende klachten en<br />

kwalen. Wil je dit boek bestellen, betaal je hetzelfde<br />

bedrag op dezelfde rekening maar vermeld je ‘Boek Zal ik<br />

de dokter bellen? Deel 1’.<br />

De boeken worden opgestuurd naar het adres van de rekeninghouder.<br />

stuur ons deze bon voor meer inlichtingen<br />

NAAM<br />

STRAAT - NR.<br />

POSTNR. - GEMEENTE<br />

Gratis en vrijblijvende offerte<br />

—<br />

Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)<br />

—<br />

Dienst na verkoop (24u/24)<br />

SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 — Kuurne<br />

Gratis subsidieadvies<br />

T 056 <strong>35</strong> 85 85 | F 056 <strong>35</strong> 58 65 | comfortlift@coopman.be — | www.coopm<br />

Conform wetgeving<br />

NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 — Kuurne<br />

Diverse afwerkingen<br />

T 056 <strong>35</strong> 85 85 | F 056 <strong>35</strong> 58 65 | comfortlift@coopman.be — | www.coopm<br />

Batterijvoeding<br />

NV Coopman Liften<br />

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne<br />

T 056 <strong>35</strong> 85 85 | F 056 <strong>35</strong> 58 65<br />

comfortlift@coopman.be | www.coopman.be<br />

NV Coopman Liften<br />

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne<br />

T 056 <strong>35</strong> 85 85 | F 056 <strong>35</strong> 58 65<br />

comfortlift@coopman.be | www.coopman.be<br />

SA Coopman Liften<br />

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne<br />

T 056 <strong>35</strong> 85 85 | F 056 <strong>35</strong> 58 65<br />

TEL.<br />

comfortlift@coopman.be | www.coopman.be<br />

V04.1209<br />

SA Coopman Liften<br />

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne<br />

T 056 <strong>35</strong> 85 85 | F 056 <strong>35</strong> 58 65<br />

V04_0109.indd 1 28-12-2009 17:29:4<br />

comfortlift@coopman.be | www.coopman.be<br />

SA Coopman Liften<br />

Uw dagelijkse<br />

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne<br />

T 056 <strong>35</strong> 85 85 | F 056 <strong>35</strong> 58 65<br />

comfortlift@coopman.be | www.coopman.be<br />

portie hersentraining!<br />

CADEAUTIP!<br />

slechts<br />

€ 9,95!<br />

Zet u schrap voor <strong>een</strong> uitdagend jaar! Met de Denksport Sudoku<br />

Scheurkalender ligt er iedere dag <strong>een</strong> nieuwe sudoku voor u klaar om<br />

opgelost te worden. Met<strong>een</strong> <strong>een</strong> goed voornemen voor 2011 én 37<strong>een</strong><br />

leuke cadeautip voor het eindejaar!

colofon<br />

oKrA-regio’s<br />

<strong>OKRA</strong>-magazine<br />

ledenmagazine van <strong>OKRA</strong> vzw<br />

PB 40, 1031 Brussel<br />

02 246 44 37, fax 02 246 44 42,<br />

www.okra.be, magazine@okra.be<br />

Redactie<br />

Lieve Demeester, Nele Joostens,<br />

Chris Van Riet<br />

Redactieraad<br />

Magriet Daenen, Herman De<br />

Leeuw, Nic Fruru, Erik Lauwers,<br />

Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van<br />

Beveren, Jan Vandecasteele,<br />

Cois Van Roosendael,<br />

Hugo Verhenne, Kristel Wijshof<br />

Verantw. uitgever<br />

Jan Vandecasteele,<br />

Vier Uitersten 19, 8200 Brugge<br />

Vormgeving<br />

gevaert graphics nv<br />

Coverbeeld<br />

Jürgen Doom<br />

Druk<br />

Corelio Printing, Erpe-Mere<br />

Reclameregie<br />

Publicarto<br />

Sylvain Van Der Guchtlaan 24,<br />

9300 Aalst<br />

053 82 60 80<br />

fax 053 82 60 90<br />

com@publicarto.be<br />

Oplage: 172 930 exemplaren<br />

Zonder schriftelijke toestemming<br />

van de uitgever mag g<strong>een</strong> enkele<br />

tekst of illustratie geheel of<br />

gedeeltelijk worden gereproduceerd.<br />

Advertenties vallen niet<br />

onder de verantwoordelijkheid<br />

van de uitgever.<br />

Antwerpen<br />

Nationalestraat 111,<br />

2000 Antwerpen<br />

03 220 12 80<br />

fax 03 220 17 68<br />

antwerpen@okra.be<br />

www.okra.be/antwerpen<br />

Brugge<br />

Oude Burg 23, 8000 Brugge<br />

050 44 03 81<br />

fax 050 44 03 90<br />

brugge@okra.be<br />

www.okra.be/brugge<br />

Brussel<br />

Bergensest<strong>een</strong>weg 436,<br />

1070 Brussel<br />

02 555 08 30<br />

fax 02 555 08 39<br />

brussel@okra.be<br />

www.okra.be/brussel<br />

Ieper<br />

Sint-Jacobsstraat 24,<br />

8900 Ieper<br />

056 26 63 40<br />

fax 056 26 63 06<br />

ieper@okra.be<br />

www.okra.be/ieper<br />

Kempen<br />

Korte Begijnenstraat 22,<br />

2300 Turnhout<br />

014 40 33 50<br />

fax 014 40 33 52<br />

kempen@okra.be<br />

www.okra.be/kempen<br />

Kortrijk<br />

Wijngaardstraat 48C,<br />

8500 Kortrijk<br />

056 26 63 53<br />

fax 056 26 63 10<br />

kortrijk@okra.be<br />

www.okra.be/kortrijk<br />

<strong>OKRA</strong>-Limburg vzw<br />

Koningin Astridlaan 33,<br />

<strong>35</strong>00 Hasselt<br />

011 26 59 30<br />

fax 011 22 59 50<br />

limburg@okra.be<br />

www.okra.be/limburg<br />

Mechelen<br />

Begijnenstraat 18 bus 2,<br />

2800 Mechelen<br />

015 40 57 45<br />

mechelen@okra.be<br />

www.okra.be/mechelen<br />

Midden-Vlaanderen<br />

www.okra.be/middenvlaanderen<br />

Martelaarslaan 17, 9000 Gent<br />

09 269 32 15 • 09 269 32 16<br />

middenvlaanderen@okra.be<br />

■ Aalst<br />

Hopmarkt 10,<br />

9300 Aalst<br />

053 76 16 53<br />

fax 053 76 15 16<br />

aalst@okra.be<br />

■ Eeklo<br />

Garenstraat 46, 9900 Eeklo<br />

09 376 13 40<br />

fax 09 376 12 99<br />

eeklo@okra.be<br />

■ Gent<br />

Martelaarslaan 17,<br />

9000 Gent<br />

09 269 32 15<br />

gent@okra.be<br />

■ Oudenaarde<br />

Sint-Jozefsplein 7,<br />

9700 Oudenaarde<br />

055 33 47 33<br />

fax 055 33 47 94<br />

oudenaarde@okra.be<br />

Oost-Brabant<br />

Platte Lostraat 541,<br />

3010 Leuven<br />

016 <strong>35</strong> 96 94<br />

fax 016 <strong>35</strong> 95 55<br />

oostbrabant@okra.be<br />

www.okra.be/oostbrabant<br />

Oostende<br />

Ieperstraat 12, 8400<br />

Oostende<br />

059 55 26 90<br />

fax 059 55 26 12<br />

oostende@okra.be<br />

www.okra.be/oostende<br />

Roeselare<br />

Beversest<strong>een</strong>weg <strong>35</strong>,<br />

8800 Roeselare<br />

051 26 53 07<br />

fax 051 22 59 80<br />

roeselare@okra.be<br />

www.okra.be/roeselare<br />

Tielt<br />

Oude Stationsstraat 12,<br />

8700 Tielt<br />

051 42 38 08<br />

fax 051 40 89 79<br />

tielt@okra.be<br />

www.okra.be/tielt<br />

Waas en Dender<br />

■ Dendermonde<br />

Bogaerdstraat 33,<br />

9200 Dendermonde<br />

052 25 97 90<br />

fax 052 22 97 75<br />

dendermonde@okra.be<br />

■ Land van Waas<br />

de Castrodreef 1,<br />

9100 Sint-Niklaas<br />

03 760 38 66<br />

fax 03 766 38 17<br />

waasland@okra.be<br />

www.okra.be/waasendender<br />

Algem<strong>een</strong> secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.be<br />

www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be |02 246 44 41<br />

<strong>OKRA</strong>-magazine, trefpunt 55+ is<br />

aangesloten bij de Unie van de<br />

Uitgevers van de Periodieke Pers.<br />

Het februarinummer<br />

verschijnt uiterlijk op<br />

26 januari 2011.<br />

02 246 57 72<br />

02 246 44 47<br />

02 246 44 39<br />

02 246 44 36<br />

02 246 44 <strong>35</strong><br />

02 246 42 09<br />

02 246 42 07<br />

02 246 44 34<br />

02 246 44 47<br />

<strong>OKRA</strong>-CM-<br />

Pensioendienst<br />

02 246 44 31<br />

02 246 44 45<br />

Studiedienst<br />

02 246 44 40<br />

02 246 39 45<br />

Communicatie<br />

02 246 44 37<br />

02 246 44 33<br />

02 246 57 71<br />

Websites<br />

02 246 44 57<br />

02 246 39 44<br />

38<br />

02 246 57 72<br />

<strong>OKRA</strong> december 2010 - januari 2011

Rummikub Classic<br />

Het overbekende familiespel.<br />

Wie legt de slimste combinaties?<br />

Een spel dat inzicht, durf en tactiek<br />

combineert.<br />

Rummikub XP<br />

Wie legt de slimste combinaties?<br />

Rummikub het spel dat<br />

inzicht, durf en tactiek combineert.<br />

Nu met 56 extra stenen<br />

en plankjes.<br />

Rummikub XXL<br />

Het overbekende familiespel nu<br />

met extra groot uitgevoerde stenen<br />

en plankjes. Zeer geschikt<br />

voor personen die minder goed<br />

kunnen zien. Wie legt de slimste<br />

combinaties? Een spel dat inzicht,<br />

durf en tactiek combineert.<br />

Woordzoeker<br />

Een woordzoeker, maar dan<br />

voor meerdere spelers waarbij<br />

je snel moet zoeken!. Draai de<br />

ring naar het volgende woord en<br />

zorg ervoor dat je de eerste bent<br />

die het woord vindt. Ben je dat,<br />

grijp dan direct de totem! Heb<br />

je de totem als eerste gepakt,<br />

dan mag jij je fiches op het bord<br />

leggen. Heb jij de meeste fiches<br />

dan ben jij de winnaar.<br />

Triominos DeLuxe<br />

Kijken, aanleggen, scoren...<br />

winnen! De meest ascinerende<br />

variant van domino, met driehoekige<br />

stenen voor de hele<br />

familie!<br />

Rolit Classic<br />

Het spel met de verrassende<br />

draai! Kijk uit, blokkeer, rol en...<br />

win! Blokkeer en verover de<br />

Rolitballen van je tegenspelers<br />

door deze naar je eigen kleur<br />

te rollen. <strong>Win</strong>naar is degene,<br />

wiens kleur op het speelbord<br />

het meest voorkomt. Een echt<br />

familiespel!<br />

CLEVER TOGETHER TM<br />

WWW.GOLIATHGAMES.NL<br />

INFO@GOLIATHGAMES.NL<br />

39

CHESS<br />

APACHE<br />

NOTTA<br />

Kom onze nieuwe<br />

m o d e l l e n<br />

en vernieuwde<br />

klassiekers ontdekken<br />

en profi teer van onze<br />

actievoorwaarden<br />

PINTO<br />

DONNA<br />

OPHELIA<br />

SHIVA 3960<br />

LINDO 8200<br />

Stadionlaan 18/22<br />

9800 Deinze<br />

T 09 380 43 58<br />

Salons in leder en stof<br />

UIT EIGEN ATELIER<br />

<strong>een</strong> mooi<br />

bankstel<br />

koop je bij<br />

de makers zelf<br />

KUBOLO 8580<br />

Open alle dagen van 14 tot 18.30u.<br />

ook op zondag (van sept. t.e.m. april)<br />

Gesloten op woensdag en feestdagen<br />

Maatwerk, herstofferen<br />

& herstellingen<br />

www.derore.be

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!