De overheid als keuzearchitect? - Wetenschappelijke Raad voor het ...
De overheid als keuzearchitect? - Wetenschappelijke Raad voor het ...
De overheid als keuzearchitect? - Wetenschappelijke Raad voor het ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
de ov er heid a l s k eu z e a rchi t ec t<br />
scenario’, ‘gecoördineerde’ beleidsinspanningen kunnen <strong>voor</strong> landen<br />
misschien een stimulans zijn om tot overeenstemming te komen,<br />
maar een brede culturele beweging zal er niet uit <strong>voor</strong>tvloeien.<br />
28<br />
Ik denk zelf dat in deze fase van onze geschiedenis innovatie <strong>het</strong><br />
meest attractieve kader biedt. Om met Shellenberger en Nordhaus<br />
te spreken, Martin Luther King zei niet: “Ik heb een nachtmerrie”;<br />
hij zei: “Ik heb een droom” en vandaaruit ontstond een beweging. 3<br />
Een paar decennia geleden tankten we nog gelode benzine waarmee<br />
we onze eigen kinderen vergiftigden, gooiden we flessen in de<br />
vuilnisbak, zodat de vuilnisman zich bezeerde en we grondstoffen<br />
verspilden. Onze auto’s slurpten benzine zo<strong>als</strong> kinderen limonade<br />
dronken. Allemaal zeer triest, op <strong>het</strong> zielige af. We hebben misschien<br />
de neiging om <strong>het</strong> verleden door een roze bril te zien, maar<br />
dat geldt niet <strong>voor</strong> de benzine met lood, de glasscherven van flessen<br />
en dorstige auto’s. In die zin toont dit <strong>het</strong> failliet aan van onze structurele<br />
afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, vervuilende olie en<br />
vieze kolen.<br />
Innovatie is op zichzelf geen stimulans. Het is meer een technocratische<br />
wens. Maar wanneer je deze wens koppelt aan de onderzoeksresultaten<br />
over klimaatverandering en ‘piekolie’, krijgt hij vorm.<br />
Dan krijg je een duidelijker kader, namelijk over de overgang van <strong>het</strong><br />
‘tijdperk van vervuilende fossiele brandstoffen’ naar een ‘tijdperk van<br />
autonomie op basis van onuitputtelijke duurzame hulpbronnen’. <strong>De</strong><br />
sleutelwoorden in dit alternatieve discours zijn innovatie, slimme<br />
oplossingen, mondiale rechtvaardigheid, rekening en verantwoording,<br />
autonomie.<br />
Slim: Jongeren willen iPods, geen onhandige cassettespelers met<br />
grote batterijen (die sowieso snel op zijn). Het is deze generatie die<br />
we binnenboord moeten krijgen. Huiseigenaren willen een lage elektriciteitsrekening<br />
en goedkope mobiliteit.<br />
Mondiale rechtvaardigheid: met duurzame middelen, zo<strong>als</strong> zonnecellen,<br />
mobiele netwerken e.d., kunnen ontwikkelingslanden snel in<br />
hun eigen behoefte <strong>voor</strong>zien. <strong>De</strong> hulp vanuit <strong>het</strong> Westen zou misschien<br />
meer moeten gaan over <strong>het</strong> gemeenschappelijk gebruik van