STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Jaarverslag 2008: Stand van dedrugsproblematiek inEuropa
gevallen waarin dat wel zois, is meestal sprake van zeer
hoge doses cocaïne. Demeeste sterfgevallen die verband
houden met cocaïne lijken het resultaat van de chronische
toxiciteit van dedrug, die leidt tot cardiovasculaire en
neurologische complicaties. De rol van cocaïne bij deze
sterfgevallen kan niet altijd worden vastgesteld en deze
sterfgevallen worden wellicht niet altijd aangemerkt
als gerelateerd aan cocaïne. Deinterpretatie van de
gegevens over sterfgevallen door cocaïnegebruik wordt
verder bemoeilijkt door het feit dat in veel gevallen
andere stoffen aanwezig zijn, waardoor het leggen van
oorzakelijke verbanden lastig is.
In 2006 werden in veertien lidstaten meer dan 450 aan
cocaïne gerelateerde sterfgevallen gerapporteerd —
hoewel het werkelijke aantal door cocaïne geïnduceerde
sterfgevallen indeEuropese Unie waarschijnlijk hoger ligt.
Sterfgevallen ten gevolge van het gebruik van
ecstasy komen nog steeds niet veel voor. De meeste
sterfgevallen waarbij ecstacy inhet spel is worden
gerapporteerd inhet Verenigd Koninkrijk, maar inveel
gevallen wordt dedrug daarbij niet geïdentificeerd als
de directe doodsoorzaak.
Ook sterfgevallen ten gevolge van het gebruik van
amfetamine worden in Europa zelden gerapporteerd,
hoewel inTsjechië een substantieel aantal sterfgevallen
wordt toegeschreven aan pervitine (metamfetamine).
Finland rapporteert 64 sterfgevallen waarbij in
toxicologisch onderzoek het gebruik van amfetaminen
werd vastgesteld, albetekent dit niet noodzakelijkerwijs
dat de drug ook rechtstreeks dedoodsoorzaak was.
Trends in door drugs geïnduceerde sterfgevallen
Het aantal door drugs geïnduceerde sterfgevallen in
Europa is in de jaren tachtig en negentig scherp gestegen,
mogelijk als gevolg van de toename van het gebruik en de
injectie van heroïne, omvervolgens opeen hoog niveau
te blijven ( 149 ). De gegevens uit landen waarin allange tijd
cijfers worden verzameld geven geen eenduidig beeld: in
enkele landen (Duitsland, Spanje, Frankrijk, Italië) was er
een piek inhet aantal sterfgevallen indeeerste helft van
de jaren negentig, waarna er een afname zichtbaar werd;
in ander landen (Ierland, Griekenland, Portugal, Finland,
Zweden, Noorwegen) vond die piek plaats rond het jaar
2000, waarna ook daar een daling werd ingezet; en in
weer andere landen (Denemarken, Nederland, Oostenrijk,
het Verenigd Koninkrijk) werd een opwaartse trend
gesignaleerd, maar zonder duidelijke piek ( 150 ).
De trends in het aantal door drugs geïnduceerde
sterfgevallen indeperiode 2001-2005/2006 zijn
moeilijker te beschrijven. In de eerste jaren van dit
decennium (2000-2003) maakten veel EU-lidstaten
melding van een afname, en in de hele EU daalde het
aantal door drugs geïnduceerde sterfgevallen: met 3%
in 2001, 14% in 2002 en 7% in 2003 ( 151 ). In 2004 en
2005 werden door de meeste Europese landen lichte
stijgingen gemeld. Hier kunnen verschillende factoren aan
ten grondslag liggen, waaronder een toename van het
polydrugsgebruik, een mogelijk grotere beschikbaarheid
van heroïne en een verouderende populatie van
chronische drugsgebruikers ( 152 ).
Vanwege het ontbreken van gegevens uit enkele grotere
landen zijn de schattingen van het aantal door drugs
geïnduceerde sterfgevallen voor 2006 voorlopig. Uit de
beschikbare gegevens uit achttien landen blijkt echter
een lichte daling ten opzichte van 2005.
Het aantal door drugs geïnduceerde sterfgevallen onder
drugsgebruikers van jonger dan 25jaar vertoont inde
Europese Unie als geheel sinds 2004 een daling, terwijl
het aantal sterfgevallen in deze leeftijdsgroep in de landen
die na2004 lid van deEuropese Unie zijn geworden tot
voor kort een stijging liet zien ( 153 ). In de afgelopen jaren
is er echter een stijging van het percentage jongeren
waargenomen in Griekenland, Luxemburg enOostenrijk,
en in mindere mate inBulgarije, Letland en Nederland ( 154 ).
Deze waarneming vraagt omnader onderzoek, omdat dit
kan wijzen opeen stijging van het aantal jonge mensen
dat in deze landen opioïden gebruikt.
Totale aan drugs gerelateerde sterfte
Een recente studie die isuitgevoerd opacht plaatsen
in Europa (zeven steden enéén land) heeft uitgewezen
dat opioïdengebruikers die benaderd werden voor
een behandeling een zeer hoge sterfte vertoonden in
vergelijking met hun leeftijdsgenoten (zie EWDD, 2006).
Uit andere cohortstudies resulteerden mortaliteitscijfers
voor drugsgebruikers die 6tot 54 maal hoger lagen
dan die voor de algemene bevolking. Deze verschillen
worden voornamelijk veroorzaakt door sterfgevallen
door overdoses, hoewel ook andere factoren belangrijk
zijn, eninenkele landen speelt ook sterfte door aids
94
( 149 ) Zie figuur DRD-8 in het Statistical Bulletin 2008. Om historische redenen heeft deze trend betrekking opdeEU-15 en Noorwegen.
( 150 ) Zie figuur DRD-11 inhet Statistical Bulletin 2008.
( 151 ) Deze cijfers verschillen van die van eerdere jaren als gevolg van veranderingen in de gevalsdefinitie of de dekking inDenemarken, Spanje, Frankrijk
en het Verenigd Koninkrijk en door updates in diverse landen.
( 152 ) Zie „Indicatoren van opioïdengebruik dalen niet meer”, blz. 77entabel DRD-2deel (i) en figuur DRD-12 inhet Statistical Bulletin 2008.
( 153 ) Zie figuur DRD-13 deel (i) in het Statistical Bulletin 2008.
( 154 ) Zie figuur DRD-9 in het Statistical Bulletin 2008.