STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Jaarverslag 2008: Stand van dedrugsproblematiek inEuropa
uitdelen van condooms en glijmiddelen en het geven
van voorlichting over veiligere seks. Ook worden ineen
meerderheid van delanden diensten voor depreventie
van infectieziekten aangeboden, zowel in laagdrempelige
faciliteiten als door het inzetten van straathoekteams,
hoewel dediensten opdit terrein nog in ontwikkeling
zijn. Zowordt er momenteel in Estland, Letland en
Litouwen gewerkt aan een transnationaal, laagdrempelig
preventienetwerk dat gemeenschappelijke standaarden en
epidemiologische monitoringprotocols zal hanteren.
Medische diensten worden aangeboden in
laagdrempelige klinieken enmobiele diensten of
via doorverwijzingsregelingen. Het laagdrempelige
netwerk van Tsjechië werkt bijvoorbeeld nauw samen
met regionale gezondheidscentra om de toegang tot
counseling, tests enbehandelingen voor somatische
comorbiditeit, en met name virale hepatitis, te
vergemakkelijken. In Bulgarije werden in2006 ineen
mobiele spreekkamer inBourgas, aan de Zwarte Zee, 750
consulten gehouden. Enkele Deense gemeenten ontvingen
overheidssteun voor gezondheidsprogramma’s die op
de meest kwetsbare groepen drugsgebruikers waren
gericht. Daarnaast werd in 2008 de „gezondheidskamer”
opgericht, een driejarig proefproject in Kopenhagen
waarin gezondheidszorg en sociale counseling worden
gecombineerd met een laagdrempelige aanpak.
Preventie van virale hepatitis
Diverse landen maakten in2006 melding van initiatieven
om de verspreiding van virale hepatitis te voorkomen.
Zo werd in Luxemburg opbasis van deresultaten van
actieonderzoek de counseling aan jonge en nieuwe
drugsgebruikers inzake veilig gebruik versterkt, evenals de
verstrekking van gratis injectietoebehoren voor injecterende
drugsgebruikers. In Denemarken worden sinds 2006
gratis vaccinaties tegen hepatitis AenBaangeboden aan
drugsgebruikers enhun partners en moeten gemeenten
een alomvattende dienstverlening op het gebied van
infectieziekten aan injecterende drugsgebruikers
aanbieden. Tot slot heeft in Ierland een hcv-werkgroep in
2007 de opdracht gekregen om een nationale strategie
voor toezicht, educatie en behandeling teontwikkelen.
Gevangenissen zijn een belangrijke setting voor interventies
gericht op aan drugsgebruik gerelateerde infectieziekten
en voor het aanbieden van gezondheidsdiensten aan een
populatie die opandere manieren moeilijk te bereiken
is (zie hoofdstuk 2). Uit recent onderzoek is naar voren
gekomen dat het belangrijk is om iedereen die ooit illegale
drugs heeft gebruikt tetesten opvirale infecties, endat
het testen opchronische hepatitis Cbij aankomst in de
gevangenis een kosteneffectieve maatregel is(Sutton etal.,
2006). Behalve dat geïnfecteerden zodenoodzakelijke
behandeling enzorg krijgen, kunnen drugsgebruikers inde
gevangenis op deze manier profiteren van een heel scala
aan interventies, zoals gezondheidseducatie en vaccinaties
tegen hepatitis B( 135 ).
Sterfte en sterfgevallen ten gevolge
van drugsgebruik
Drugsgebruik is in Europa een van de belangrijkste
oorzaken van gezondheidsproblemen en sterfte onder
jonge mensen. Het hoge sterftecijfer als gevolg van vooral
opioïdengebruik wordt geïllustreerd door een door het
EWDD ondersteunde internationale studie, waaruit bleek
dat in zeven stedelijke gebieden inEuropa 10tot 23 %
van desterfgevallen in de leeftijdscategorie tussen 15en
49 jaar kon worden toegeschreven aan het gebruik van
opioïden (Bargagli et al., 2005).
Met behulp van dekernindicator „Sterfte ten gevolge
van drugsgebruik en sterftecijfers voor drugsgebruikers”
monitort het EWDD voornamelijk sterftegevallen die
rechtstreeks het gevolg zijn van drugsgebruik (door drugs
geïnduceerde sterfgevallen) en, inmindere mate, de
algehele sterfte onder drugsgebruikers, met inbegrip van
sterfgevallen die in verband worden gebracht met een
aantal andere gezondheids- en sociale problemen.
Door drugs geïnduceerde sterfgevallen
De definitie van door drugs geïnduceerde
sterfgevallen ( 136 )van het EWDD verwijst naar
sterfgevallen die direct veroorzaakt zijn (door vergiftiging
of overdoses) door deconsumptie van een ofmeer
drugs, waarbij ten minste een van de gebruikte stoffen
een illegale drug is. Het aantal drugsgebruikers, de
gebruikspatronen (injectie, polydrugsgebruik) ende
beschikbaarheid van behandelingen en nooddiensten
zijn allemaal factoren die van invloed kunnen zijn op het
totale aantal sterfgevallen ten gevolge van drugsgebruik
in een gemeenschap. Bij door drugs geïnduceerde
sterfgevallen treedt dedood over het algemeen inkort na
de consumptie van de gebruikte stof(fen).
Omdat de kwaliteit enbetrouwbaarheid van deEuropese
gegevens in de afgelopen jaren is verbeterd, kunnen
Europese en nationale trends nu nauwkeuriger worden
beschreven, endemeeste landen hebben inmiddels een
gevalsdefinitie aangenomen die inovereenstemming is met
die van het EWDD ( 137 ). Desondanks verschilt de kwaliteit
90
( 135 ) Zie de DUP-tabellen in het Statistical Bulletin 2008.
( 136 ) Determ „door drugs geïnduceerde sterfgevallen” is inmiddels als de te gebruiken term gekozen, omdat deze de gebruikte gevalsdefinitie accurater
weergeeft.
( 137 ) Voor gedetailleerde methodologische informatie over drugsgerelateerde sterfgevallen, zie het Statistical Bulletin 2008.