STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Jaarverslag 2008: Stand van dedrugsproblematiek inEuropa
Toegang tot hiv-tests en-behandeling
Van alle personen in Europa die geïnfecteerd zijn met hiv
is mogelijk een derde zich daar niet van bewust (ECDC,
2007), en uit berichten uit enkele lidstaten valt af te leiden
dat dit cijfer onder injecterende drugsgebruikers nog
hoger is.
Als gevolg hiervan ontvangen veel nieuw geïnfecteerden
niet al in een vroege fase van de ziekte de behandeling
en zorg die zenodig hebben en kunnen ze bijdragen
aan deverdere verspreiding van het virus doordat ze
onbewust anderen aan het risico van infectie blootstellen.
Bovendien wordt de kwaliteit van de gegevens die door
hiv-volgsystemen worden verzameld hierdoor negatief
beïnvloed.
Voorlopige gegevens wijzen erop dat de toegang tot
antiretrovirale behandeling en zorg voor injecterende
drugsgebruikers disproportioneel laag is(Donoghoe et al.,
2007). Voor een effectieve antivirale behandeling moet
rekening worden gehouden met despecifieke situatie en
behoeften van injecterende drugsgebruikers. Daarbij kan
het gaan omgecombineerde gezondheids- en sociale
problemen (bijvoorbeeld om daklozen die niet verzekerd
zijn), maar ook omstigmatisering endiscriminatie in
zorgcentra of herhaalde arrestaties enopsluiting.
Om de toegang tot hiv-tests en-behandelingen te
verbeteren heeft het EWDD specifieke richtsnoeren
ontwikkeld voor het aanbieden van jaarlijkse vrijwillige
medische controles aan injecterende drugsgebruikers,
waarbij ook wordt getest ophiv en virale hepatitis ( 1 ).
( 1 ) http://www.emcdda.europa.eu/publications/methods/
pdu/2008/medical-examination
Binnen afzonderlijke landen kan de prevalentie van
hcv aanmerkelijk uiteenlopen. Dit kan zowel een
afspiegeling van regionale verschillen zijn als van de
kenmerken van deonderzochte populatie. Zokomen
uit lokale studies in het Verenigd Koninkrijk niveaus van
tussen de29en59% naar voren, terwijl verschillende
regionale schattingen in Italië uitkomen op niveaus
van 40tot 96 %. Schattingen die resulteren uit nietaselecte
steekproeven dienen weliswaar altijd met de
nodige terughoudendheid teworden gebruikt, maar de
waargenomen variaties indeprevalentieniveaus hebben
waarschijnlijk belangrijke implicaties voor het aanbod van
preventie- en behandelprogramma’s, met name voor de
selectie van de te bereiken doelgroepen. Bovendien zal
een beter begrip van de factoren die verantwoordelijk
zijn voor de verschillen indeinfectieniveaus
waarschijnlijk tot deontwikkeling van beter onderbouwde
interventiestrategieën leiden.
Uit studies onder jonge (jonger dan 25) ennieuwe (minder
dan twee jaar injecterend drugsgebruik) injecterende
drugsgebruikers komt naar voren dat het tijdsbestek om
hcv-infectie tevoorkomen tamelijk kort is, omdat veel
injecterende drugsgebruikers het virus vroeg in hun
„loopbaan” oplopen. Inrecente studies (2005-2006)
worden over het algemeen niveaus van tussen de20en
50 %vastgesteld, zij het met grote verschillen tussen de
steekproeven.
De prevalentie van antistoffen tegen het hepatitis B-virus
(hbv) loopt nog sterker uiteen dan die van antistoffen
tegen hcv, mogelijk deels vanwege verschillende
vaccinatiedekkingen, hoewel ook andere factoren een
rol kunnen spelen. Demeest volledige gegevens die
beschikbaar zijn betreffen de antistof tegen het hepatitis
B-core antigen (anti-hbc), waarvan de aanwezigheid
wijst opeen infectieverleden. In 2005-2006 maakten
zes van de elf landen die gegevens over injecterende
drugsgebruikers hebben verstrekt melding van
prevalentieniveaus voor anti-hbc van hoger dan 40%( 133 ).
Qua trendmatige ontwikkeling van degemelde gevallen
van hepatitis BenCzijn debeelden verschillend. Bij
hepatitis Bishet aandeel injecterende drugsgebruikers
in alle gemelde gevallen over het algemeen gedaald,
mogelijk ten gevolge van detoenemende effecten
van opinjecterende drugsgebruikers gerichte
vaccinatieprogramma’s. Bij hepatitis Cishet aandeel
injecterende drugsgebruikers indegemelde gevallen in
vijf landen gedaald, maar invijf andere landen (Tsjechië,
Luxemburg, Malta, Zweden, het Verenigd Koninkrijk)
juist gestegen ( 134 ). Bij zowel hepatitis Bals hepatitis C
bleef het aandeel injecterende drugsgebruikers inhet
totale aantal gemelde gevallen in2006 van land tot land
sterk variëren, wat wijst op geografische verschillen in
de epidemiologie van deze infecties, alkan niet worden
uitgesloten dat verschillende test- en rapportagepraktijken
het beeld enigszins vertekenen.
Preventie van infectieziekten
De EU-lidstaten passen een combinatie van enkele van
de volgende maatregelen toe om de verspreiding en
de gevolgen van infectieziekten onder drugsgebruikers
terug te dringen: drugsbehandelingen, waaronder
substitutiebehandelingen (zie hoofdstuk 6),
gezondheidsvoorlichting encounseling, distributie van
steriele injectienaalden eneducatie op het gebied van
veiligere seks enveiliger gebruik. Debeschikbaarheid en
het bereik van deze maatregelen variëren sterk per land.
88
( 133 ) Zie tabel INF-115 in het Statistical Bulletin 2008.
( 134 ) Zie de tabellen INF-105 enINF-106 in het Statistical Bulletin 2008.