STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Hoofdstuk 6: Opioïdengebruik en injecterend drugsgebruik
wijzen recente berichten uit enkele landen waar het
opioïdengebruik historisch gezien altijd de overhand
heeft gehad erop dat er steeds meer andere drugs
worden gebruikt, waaronder cocaïne. Denoodzaak
om een aantal vormen van problematisch drugsgebruik
te monitoren heeft het EMCDDA ertoe aangezet omte
gaan rapporteren over subpopulaties binnen de algehele
populatie van problematische drugsgebruikers. Deze
subpopulaties worden afgebakend aan de hand van de
gebruikte drug en kunnen elkaar overlappen ( 107 ).
Schattingen van deprevalentie van het problematisch
opioïdengebruik op landelijk niveau indeperiode 2002-
2006 lopen ruwweg uiteen van één tot zes gevallen
per 1000 personen in de leeftijdsgroep van 15tot
64 jaar; dealgehele prevalentie wordt geschat op
één tot acht gevallen per 1000 personen. Delaagste
goed gedocumenteerde schattingen van problematisch
opioïdengebruik hebben betrekking op Cyprus, Letland,
Tsjechië en Finland (al hebben Tsjechië en Finland
grote aantallen problematische amfetaminegebruikers),
terwijl dehoogste schattingen afkomstig zijn van Malta,
Oostenrijk en Italië (figuur 7).
Uit de relatief beperkte hoeveelheid beschikbare
gegevens is een geschatte gemiddelde prevalentie van
problematisch opioïdengebruik af te leiden van tussen vier
en vijf gevallen per 1000 personen in de leeftijdsgroep
van 15tot 64 jaar. Aangenomen dat dit een afspiegeling
van deEUinhaar geheel is, betekent dit dat er in 2006
in de EU en Noorwegen ongeveer 1,5 miljoen (1,3-1,7
miljoen) problematische opioïdengebruikers waren.
Trends in en incidentie van problematisch opioïdengebruik
Trendmatige ontwikkelingen indeprevalentie van
problematisch opioïdengebruik zijn moeilijk vast te stellen
vanwege het beperkte aantal longitudinale schattingen en
de onzekerheid rond individuele schattingen. Longitudinale
schattingen van problematisch opioïdengebruik in negen
landen in de periode 2001-2006 laten verschillende
ontwikkelingen zien. De prevalentie lijkt relatief stabiel tezijn
in Tsjechië, Duitsland, Griekenland, Italië, Malta, Slowakije en
Finland, terwijl een toename iswaargenomen in Oostenrijk
(de meest recente gegevens zijn van 2004) enertekenen van
een mogelijke daling zijn in Cyprus ( 108 ).
De incidentie van problematisch opioïdengebruik (het aantal
nieuwe gevallen in een bepaald jaar) iseen nauwkeurigere
maat voor veranderingen in de tijd en kan ineen vroege fase
zicht geven op toekomstige ontwikkelingen met betrekking
tot deprevalentie en de vraag naar behandelingen. De
schattingsmodellen die hiervoor worden gebruikt gaan
Indicatoren van opioïdengebruik dalen niet meer
In tegenstelling tot deinvoorgaande jaarverslagen
beschreven trends blijkt uit recente gegevens dat er
in de Europese Unie sprake is van een lichte toename
van het aantal door drugs geïnduceerde sterfgevallen,
heroïnevangsten en nieuwe behandelaanvragen in
verband met heroïnegebruik.
In 2003 kwam er een eind aan de neerwaartse trend
in het aantal door drugs geïnduceerde sterfgevallen
in Europa, die voornamelijk waren gerelateerd aan
het gebruik van opioïden, en tussen 2003 en2005
rapporteerden demeeste lidstaten een opwaartse trend.
Tussen 2003 en2006 steeg het aantal heroïnevangsten
met meer dan 10 %in16van de 24 landen die gegevens
voor die periode hebben verstrekt. Nadat het aantal
nieuwe behandelaanvragen met heroïne als primaire
drug verscheidene jaren was gedaald, isdit aantal in de
periode 2005-2006 in ongeveer de helft van de landen
die hierover gegevens hebben verstrekt weer toegenomen.
Dit kan het gevolg zijn van een veranderde incidentie —
waarbij mogelijk enkele jaren eerder wordt begonnen met
het heroïnegebruik, aangezien er vaak enige tijd ligt tussen
het eerste gebruik en de eerste behandeling.
Deze recente trends gaan gepaard met een toegenomen
opiumproductie in Afghanistan, wat tot bezorgdheid
heeft geleid over demogelijkheid dat deze twee
trends met elkaar verband houden via een grotere
beschikbaarheid van heroïne op de Europese markt. Dit is
een belangrijk onderwerp voor verder onderzoek, omdat
uit debeschikbare gegevens geen duidelijke conclusies
kunnen worden getrokken. Bovendien compliceren
enkele factoren het beeld. Zowordt gemeld dat het
gebruik van farmaceutische opioïden voor niet-medische
doeleinden zich in diverse landen (Tsjechië, Estland,
Frankrijk, Oostenrijk, Finland) opeen hoog niveau heeft
gehandhaafd ofzelfs is gestegen, wat een belangrijke
deelverklaring kan zijn van de trends in het aantal door
drugs geïnduceerde sterfgevallen.
echter uit van verschillende veronderstellingen. Bovendien
kan met deze modellen slechts een partiële schatting
van deincidentie worden gemaakt, omdat ze alleen zijn
gebaseerd op de gevallen waarbij sprake isvan contact
met behandelingen. Slechts twee landen hebben recente
gegevens gerapporteerd, waaruit verschillende trends naar
voren komen. InItalië isdeschatting dat deincidentie van
ongeveer 32 500 nieuwe gevallen in1990 is gedaald tot
22 000 nieuwe gevallen in 1997, waarna er weer een
stijging plaatsvond naar ongeveer 30 000 nieuwe gevallen
in 2006. Daarentegen is de incidentie van problematisch
opioïdengebruik in Spanje volgens deschattingen sinds de
piek in 1980 voortdurend gedaald, hoewel deincidentie
zich in de afgelopen jaren (2002-2004) opeen relatief
laag niveau lijkt te hebben gestabiliseerd (ongeveer 3000
( 107 ) Voor een overzicht van debeschikbare schattingen van deverschillende componenten van problematisch drugsgebruik, zie het Statistisch Bulletin 2008.
( 108 ) Zie tabel PDU-6 deel (ii) in het Statistical Bulletin 2008 entabel PDU-102 voor alle informatie, met inbegrip van de betrouwbaarheidsintervallen.
77