STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Voorwoord
Met trots presenteren we dit jaarverslag van het Europees
Waarnemingscentrum voor drugs endrugsverslaving, het
dertiende. Dit verslag heeft alleen tot stand kunnen komen door
het harde werk en de inzet van onze partners in het Reitoxnetwerk
van nationale focal points endeskundigen uit heel
Europa die aan de analyse hebben bijgedragen. Daarnaast
zijn we dank verschuldigd aan deEU-agentschappen en
internationale organisaties die actief zijn ophet gebied van
drugs. Ons verslag is een collectieve onderneming enwe
bedanken iedereen die eraan bijgedragen heeft. De gedachte
achter dit verslag is dat een nuchtere analyse van wat we weten
over de drugssituatie een voorwaarde isvoor een geïnformeerd,
productief enopargumenten gebaseerd debat. Een dergelijke
analyse zorgt ervoor dat opvattingen worden geschraagd door
feiten en dat degenen die moeilijke beleidsbeslissingen moeten
nemen een duidelijk beeld kunnen krijgen van dekosten en baten
van debeschikbare opties.
Het iseen uitzonderlijk druk jaar geweest voor deontwikkeling
van het drugsbeleid, en het EWDD heeft deeer gehad omzowel
de eindevaluatie van het lopende EU-drugsactieplan als de
herziening van deverklaringen en actieplannen van despeciale
zitting van deAlgemene Vergadering van deVerenigde Naties
(SAVVN) van 1988 te mogen ondersteunen. Het is bevredigend
om te merken dat naar internationale standaarden Europa een
van dewerelddelen is waar de monitoring het best ontwikkeld
is. Desondanks zijn weons bewust van debeperkingen van
onze huidige informatiebronnen en werken we constant samen
met onze partners om de kwaliteit enderelevantie van de
beschikbare gegevens teverbeteren.
Een onderliggend thema van het beleidsdebat over drugs wordt
gevormd door de kosten van het Europese drugsprobleem, zowel
de zichtbare als demeer verborgen kosten. Dit thema komt in
verschillende delen van het verslag aan de orde. Het EWDD
heeft geprobeerd beter inzicht tekrijgen in de overheidsuitgaven
die verband houden met de aanpak van het drugsgebruik in
de EU-lidstaten. Dit werk staat echter nog indekinderschoenen
en de schattingen die eruit voortvloeien zijn eerder indicatief
dan exact. Dat neemt niet weg dat alles erop wijst dat er op dit
beleidsterrein aanzienlijke bedragen worden uitgegeven, waarbij
de voorlopige cijfers uitkomen op een bedrag van tussen de28
en 40 miljard EUR. Moeilijker te kwantificeren is de economische
schade die door drugsgebruik wordt veroorzaakt. Welke kosten
moeten we rekenen voor het tragische verlies van levens ten
gevolge van drugsgebruik in Europa, denegatieve gevolgen
voor de gemeenschappen waar drugs worden geproduceerd
of verkocht, ofdemanier waarop dedrugshandel desociale
ontwikkeling en politieke stabiliteit van producerende en
doorvoerlanden ondergraaft? We hoeven alleen maar te kijken
naar de zorgwekkende ontwikkelingen die het gevolg zijn van de
doorvoer van cocaïne via West-Afrika om te worden herinnerd
aan debijkomende schade die door dit probleem kan worden
veroorzaakt.
Positiever is dat het drugsgebruik in Europa zich lijkt te
stabiliseren en dat er vooruitgang kan worden waargenomen in
de manier waarop de EU-lidstaten dit probleem aanpakken. Voor
de meeste vormen van drugsgebruik geldt dat onze algemene
beoordeling isdat we geen toename zien endat op sommige
gebieden detrend neerwaarts lijkt tezijn. Met betrekking tot
de aanpak hebben we gezien dat vrijwel alle lidstaten een
strategisch plan hebben aangenomen en dat er ook opEuropees
niveau meer samenhang zichtbaar is. De beschikbaarheid van
behandelingen blijft toenemen en in enkele landen is inmiddels
het punt bereikt dat een meerderheid van deheroïnegebruikers,
die ooit werden beschouwd als een verborgen populatie, in
contact staat met enige vorm van dienstverlening. Nog niet zo
lang geleden was het aantal hiv-infecties onder drugsgebruikers
een centraal punt van zorg inhet debat over het drugsbeleid.
Sindsdien iseen pragmatische combinatie van preventie,
behandeling enschadebeperkende maatregelen inEuropa
de norm geworden en is het aantal nieuwe infecties dat wordt
toegeschreven aan drugsgebruik nu al enige tijd aan het dalen.
Goed nieuws levert geen interessante krantenkoppen op en
kan daarom snel over het hoofd worden gezien. Het isechter
belangrijk om vooruitgang te herkennen wanneer die wordt
geboekt. InEuropa begrijpen we steeds beter welke maatregelen
effectief kunnen zijn bij debestrijding van drugsproblemen.
Onderkennen dat onze activiteiten verschil kunnen maken,
en dat ook doen, is een voorwaarde ominvesteringen en
beleidsondersteuning veilig testellen. Dat wil niet zeggen dat in
ons verslag niet wordt gewezen opallerlei punten van zorg voor
de Europese Unie. Voorbeelden daarvan zijn het toenemende
cocaïnegebruik en de aanzienlijke verschillen die er nog steeds
tussen delanden bestaan op het gebied van de beschikbaarheid
en de kwaliteit van diensten voor gebruikers met problemen.
Daarom moeten weconcluderen dat er, ook al is er vooruitgang
geboekt, nog een lange weg tegaan is. Wel bestaat er in
Europa nu meer overeenstemming —meer dan er in het verleden
ooit geweest is—over derichting die we moeten inslaan.
Marcel Reimen
voorzitter van de raad van bestuur van het EWDD
Wolfgang Götz
directeur van het EWDD
5