STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Jaarverslag 2008: Stand van dedrugsproblematiek inEuropa
West-Afrika: nu een regionaal doorvoercentrum
voor drugssmokkel naar Europa
In de afgelopen vijf jaar is West-Afrika opgekomen als
een belangrijke regio voor de smokkel van cocaïne naar
Europa ( 1 ), waarbij deze regio dienstdoet als doorvoer-,
opslag- enherverpakkingscentrum (Europol, 2007b;
UNODC 2007b; USDS, 2008). In2007 liep naar schatting
bijna een kwart van de cocaïnesmokkel naar Europa via
deze regio (UNODC, 2008). Tegen de achtergrond van
een toenemend cocaïnegebruik in Europa heeft desmokkel
langs deWest-Afrikaanse route waarschijnlijk bijgedragen
aan dedaling van de prijs van de drug, terwijl het derol
van het Iberisch schiereiland als het punt waar de cocaïne
voor verdere verspreiding Europa binnenkomt belangrijker
heeft gemaakt (Europol, 2007b).
Cocaïne uit West-Afrika wordt voornamelijk over zee naar
Europa vervoerd, waarbij met vissersboten grote ladingen
naar met name plaatsen aan denoordkust van Portugal en
de kust van Galicië in Spanje worden gebracht. Kleinere
zendingen cocaïne worden door de lucht ofover land
vervoerd, meer enmeer incombinatie met cannabishars uit
Noord-Afrika.
Het toegenomen belang van deWest-Afrikaanse
smokkelroute is toegeschreven aan diverse factoren,
waaronder de effectievere controles op andere routes
(Europol, 2007b), de geografische ligging van West-Afrika
en de economische kwetsbaarheid van delanden indeze
regio, die vaak resulteert inslecht ontwikkelde rechts- en
rechtshandhavingsstelsels.
De internationale gemeenschap heeft verschillende
initiatieven gelanceerd om iets te doen aan dit probleem.
Een van de initiatieven die deEuropese Unie heeft
genomen is dat de Raad West-Afrika door middel van
de Horizontale Groep Drugs hoog opdeagenda heeft
geplaatst. Ook heeft de Raad in 2008 in de Commissie
voor verdovende middelen van deVNeen resolutie voor
de versterking van de internationale bijstand aan West-
Afrika ingediend. Daarnaast hebben zeven lidstaten, met
steun van de EU, gezamenlijk het Maritieme Analyse en
Operatie Centrum Narcotica (MAOC-N) opgericht, een
rechtshandhavingscentrum dat gevestigd is in Lissabon
en dat met militaire steun probeert de cocaïnesmokkel te
bestrijden, waarbij het zich vooral concentreert ophet
oostelijke deel van deAtlantische Oceaan.
( 1 )Het UNODC (2007b) meldt dat de grootste vangsten in 2006-
2007 werden gerapporteerd inSenegal, Ghana, Mauritanië,
Guinee-Bissau, Kaapverdië, Nigeria, Benin en Sierra Leone.
Vangsten
Cocaïne is na cannabisbladeren en cannabishars de
meest verhandelde drug ter wereld. Wereldwijd isde
hoeveelheid inbeslag genomen cocaïne in 2006 licht
gedaald tot 706 ton. In Zuid-Amerika is wederom de
grootste in beslag genomen hoeveelheid gemeld, goed
voor 45% van de mondiale hoeveelheid, gevolgd door
Noord-Amerika met 24%,enWest- en Midden-Europa
met 17% (UNODC, 2008).
Het aantal cocaïnevangsten in Europa is de afgelopen twintig
jaar gestegen, endat was ook het geval in de periode
2001-2006, met uitzondering van een daling in2003.
De hoeveelheid inbeslag genomen cocaïne is de laatste
tien jaar eveneens toegenomen, zij het met regelmatige
fluctuaties. In 2006 is het aantal cocaïnevangsten in Europa
gestegen tot 72700 en de onderschepte hoeveelheid tot
121ton ( 84 ). Spanje bleef het land met het hoogste aantal
gemelde vangsten: het land was goed voor 58 %van alle
vangsten en 41 %van de totale hoeveelheid cocaïne die
in Europa in dat jaar is onderschept. Deenorme toename
van dehoeveelheid die sinds 2005 in Portugal in beslag
is genomen, endie in 2006 28 %van het Europese totaal
vertegenwoordigde, wijst erop dat cocaïnehandelaren
in toenemende mate gebruik maken van het Iberisch
schiereiland om toegang tekrijgen tot deEuropese markt.
Zuiverheid en prijs
De gebruikelijke zuiverheid van cocaïne in Europa varieert
in 2006 tussen de1en90%,hoewel demeeste landen
percentages tussen de25en55% melden ( 85 ). Van de
23 landen die voldoende gegevens hebben verstrekt,
rapporteren demeeste indeperiode 2001-2006 een
dalende trend in de zuiverheid van cocaïne, hoewel erin
de periode 2003-2006 stijgingen zijn waargenomen in
Griekenland enFrankrijk.
In 2006 varieert degebruikelijke straatwaarde van cocaïne
in de meeste Europese landen tussen de50en75EUR per
gram, hoewel Cyprus, Roemenië, Zweden enTurkije veel
hogere prijzen melden. Indeperiode 2001-2006 is de
cocaïne die opstraat wordt verkocht in de 18 landen die
voldoende gegevens verstrekten goedkoper geworden, met
uitzondering van Roemenië, waar (aangepast voor inflatie)
een prijsstijging werd geconstateerd.
Prevalentie engebruikspatronen
Niet alleen dealgemene niveaus van het cocaïnegebruik
die delidstaten melden laten een divers beeld zien, deze
diversiteit komt ook tot uiting indekenmerken van de
cocaïnegebruikers zelf, die een breed maatschappelijk
spectrum vertegenwoordigen, variërend van demeest
bevoorrechte tot de meest gemarginaliseerde leden van de
64
( 84 ) Degegevens over Europese cocaïnevangsten die indit hoofdstuk worden genoemd, zijn tevinden indetabellen SZR-9 en SZR-10 in het Statistical
Bulletin 2008. NB: waar in dit hoofdstuk degegevens voor 2006 ontbreken, zijn de overeenkomstige gegevens voor 2005 gebruikt omdeEuropese
totalen tekunnen schatten.
( 85 ) Zie de tabellen PPP-3 en PPP-7 in het Statistical Bulletin 2008 voor gegevens over zuiverheid en prijs.