STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Hoofdstuk 5
Cocaïne en crack-cocaïne
Inleiding
De meest recente gegevens blijven wijzen opeen
algemene toename van het gebruik van cocaïne in Europa.
Bevolkingsenquêtes die zijn uitgevoerd in een aantal landen
hebben sinds medio jaren negentig een aanmerkelijke
stijging tezien gegeven in het gebruik onder jongeren. Deze
bevindingen worden ondersteund door deresultaten van
gerichte studies, waarin inbepaalde recreatieve settings
(nachtclubs enpodia voor dancemuziek) zeer hoge niveaus
van cocaïnegebruik werden waargenomen. Parallel hieraan
zijn de indicatoren voor de beschikbaarheid van cocaïne in
Europa, waaronder het aantal vangsten van de drug en de
in beslag genomen hoeveelheden, dramatisch gestegen.
In sommige EU-lidstaten is de vraag naar behandeling voor
cocaïnegebruik de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen
en in bepaalde landen, steden enregio’s overtreft deze nu
zelfs die naar behandeling voor opioïden. Daarnaast noemt
een aanzienlijk percentage van de opioïdengebruikers
onder behandeling cocaïne als secundaire drug, hetgeen
kan bijdragen aan hun problemen en hun zorg complexer
kan maken. Inveel landen wordt cocaïne ook gemeld
in de toxicologische analyse bij een hoog percentage
sterfgevallen ten gevolge van drugsgebruik, doorgaans in
combinatie met opioïden enandere stoffen.
Het feit dat er aanzienlijke verschillen tussen landen bestaan,
terwijl ernog altijd veel landen zijn die melding maken van
zeer lage gebruiksniveaus, iseen belangrijk voorbehoud
bij dewaarneming dat het totale cocaïnegebruik in Europa
toeneemt. De nationale ervaring met cocaïneproblemen is
ook zeer wisselend: zo is bijvoorbeeld een relatief klein
aantal landen verantwoordelijk voor het grootste deel van
alle inEuropa gerapporteerde behandelaanvragen in
verband met cocaïne.
Aanvoer enbeschikbaarheid
Productie en handel
De teelt van cocabladeren, degrondstof voor cocaïne,
blijft geconcentreerd inenkele landen indeAndesregio
( 82 ). Het UNODC (2008) schatte depotentiële
cocaïneproductie voor het jaar 2007 op994 ton pure
cocaïne-hydrochloride, waarvan Colombia goed was
voor 61,Peru voor 29 en Bolivia voor 10%.Analyse
van het aantal laboratoria dat is ontmanteld lijkt erop te
wijzen dat het grootste deel van de productie nog steeds
in deze drie landen plaatsvindt, hoewel dit ook kan
gebeuren in andere Zuid-Amerikaanse landen, voordat
de cocaïne wordt uitgevoerd naar debelangrijkste
consumentenmarkten inNoord-Amerika en Europa.
Informatie over deillegale handel inkaliumpermanganaat
(een chemische reagens die wordt gebruikt bij de synthese
van cocaïne-hydrochloride) staaft deze bevinding,
want Colombia meldt de inbeslagname van 99van de
101 ton kaliumpermanganaat die in2006 wereldwijd is
onderschept (INCB, 2008b).
De in de Andes-regio geproduceerde cocaïne
wordt vervolgens naar Europa gesmokkeld vanuit
Zuid-Amerikaanse landen (via Brazilië, Ecuador,
Venezuela). Hoewel het Caribisch gebied een
belangrijk doorvoergebied blijft voor cocaïne die naar
Europa wordt vervoerd, is het aantal overladingen via
landen in West-Afrika, in het bijzonder in de Golf van
Guinee en voor de kusten van Kaapverdië, Guinee
en Guinee-Bissau, de afgelopen jaren aanmerkelijk
toegenomen (CND, 2008; INCB, 2008a) ( 83 ). De meeste
cocaïne komt Europa nog steeds binnen via Spanje
en Portugal, waarbij de rol van het laatste land sinds
2005 aanzienlijk groter isgeworden. Cocaïne blijft
Europa echter ook opdirectere wijze binnenkomen,
per schip over deAtlantische oceaan of per vliegtuig,
met name met bestemming Nederland, België, Italië,
Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Zowel
Nederland als Frankrijk worden genoemd als belangrijke
doorvoerlanden voor de verdere distributie van cocaïne
in Europa (Europol, 2007b). Recente verslagen over de
invoer van cocaïne via Oost-Europese landen (Bulgarije,
Estland, Letland, Litouwen, Roemenië, Rusland) kunnen
wijzen op de ontwikkeling van nieuwe handelsroutes in
dit deel van Europa.
( 82 ) Zie voor informatie over degegevensbronnen inzake de aanvoer enbeschikbaarheid van drugs, blz. 40.
( 83 ) Zie ook „West-Afrika: nu een regionaal doorvoercentrum voor drugssmokkel naar Europa”, blz. 64.
63