STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Hoofdstuk 3: Cannabis
al lijken de ernst endegevolgen minder dan die veelal
worden waargenomen bij sommige andere psychoactieve
stoffen. Vanwege het relatief hogere percentage van de
bevolking dat regelmatig cannabis gebruikt, kan het totale
effect van intensieve vormen van cannabisgebruik op de
volksgezondheid echter aanmerkelijk zijn. Uit de analyse
van gegevens afkomstig uit nationale bevolkingsenquêtes
die indeVerenigde Staten zijn gehouden tussen 2000
en 2006 blijkt dat circa 20tot 30 %van de dagelijkse
gebruikers positief scoort ophet punt van verslaving ( 44 ).
In een Australische studie isvan 92 %van de langdurige
cannabisgebruikers vastgesteld dat zij opeen bepaald
punt in hun leven verslaafd waren geweest, terwijl meer
dan dehelft van hen van mening was dat zij ten tijde van
de studie verslaafd waren. Uit een vervolgstudie die een
jaar later werd uitgevoerd kon worden afgeleid dat, onder
langdurige gebruikers, de mate van cannabisgebruik en
de verslaving in deze periode stabiel kan blijven (Swift et
al., 2000).
Het EWDD ontwikkelt, in samenwerking met diverse
landen, methoden voor het monitoren van deintensievere
en aanzienlijk langduriger vormen van cannabisgebruik,
met inbegrip van verslaving. Inverschillende EU-lidstaten
worden psychometrische schalen getest en de beschikbare
gegevens zullen dit jaar worden geanalyseerd. Deze
informatie kan de EU-lidstaten wellicht helpen bij het
beoordelen van deimplicaties van problematischer
vormen van cannabisgebruik voor de volksgezondheid en
bij het plannen van passende interventies ( 45 ).
Patronen van cannabisgebruik onder scholieren
De HBSC-gegevens laten zien dat frequent
cannabisgebruik onder 15-jarige scholieren
ongebruikelijk blijft. Slechts zes landen melden
een prevalentie van frequent cannabisgebruik (hier
gedefinieerd als ten minste veertig keer in de afgelopen
twaalf maanden) van boven de 2%.Maar frequent
gebruik komt over het algemeen meer voor onder
jongens, met schattingen tot 5%inzeven landen. In
verslagen wordt aangegeven dat er verbanden bestaan
tussen deproblematischer patronen van cannabisgebruik
en het behoren tot een kwetsbare groep (bijv. jonge
delinquenten, spijbelaars, scholieren met slechte
schoolprestaties), hetgeen erop wijst dat er specifieke
strategieën nodig zijn omeen vangnet te
bieden voor deze bijzonder kwetsbare jongeren. Dit
onderwerp wordt belicht inhet selected issue uit 2008
over kwetsbare groepen.
In samenwerking met ESPAD isin2003 onderzoek
gedaan naar polydrugsgebruik door het drugsgebruik
van 15- en 16-jarige scholieren die in de afgelopen dertig
dagen cannabis hadden gebruikt tevergelijken met dat
van deoverige scholieren. De vergelijking laat zien dat
het, gemiddeld, waarschijnlijker isdat scholieren die
cannabis hebben gebruikt ook andere stoffen hebben
gebruikt. Hoewel het actueel gebruik van andere drugs
onder cannabisgebruikers laag bleef (minder dan 10 %),
bedroegen de percentages voor het roken van sigaretten
en „binge-drinking” (occasioneel zwaar alcoholgebruik)
onder cannabisgebruikers ongeveer het dubbele (80%)
van depercentages die werden waargenomen onder de
algemene scholierenpopulatie. Deze vergelijkingen geven
aan dat cannabisgebruik in verband kan worden gebracht
met aanmerkelijk hogere gemiddelde percentages voor
het gebruik van zowel legale als illegale drugs ( 46 ).
Trends in cannabisgebruik
Alleen Zweden en Noorwegen maken melding van
reeksen enquêtes onder jongeren of dienstplichtigen
die teruggaan tot de jaren zeventig. Een eerste golf van
cannabisgebruik werd waargenomen in de jaren zeventig,
gevolgd door een afname in de jaren tachtig en een
tweede aanzienlijke toename in de jaren negentig. Bij
de analyse van het jaar waarin mensen voor het eerst
cannabis gebruikten isinrecente enquêtes ook een
aanzienlijke toename van het cannabisgebruik vastgesteld
in Spanje (medio jaren zeventig) enDuitsland (begin jaren
negentig) (zie de Jaarverslagen 2004 en2007).
Uit nationale aan het EWDD gemelde enquêtegegevens
blijkt dat in bijna alle EU-landen het cannabisgebruik
in de jaren negentig duidelijk is toegenomen, inhet
bijzonder onder jongeren (figuur 4) en scholieren. Rond
het jaar 2000 steeg het „ooit”-gebruik van cannabis in
de leeftijdscategorie 15-34 innegen landen tot niveaus
boven de30% en lag het in twee gevallen rond de 40 %,
terwijl het recente gebruik in zeven landen percentages
van tussen de15en20% bereikte en het actueel
gebruik in zes landen tussen de8en15% lag. Bijzonder
interessant isdetrend in cannabisgebruik in het Verenigd
Koninkrijk (Engeland enWales), het land dat begin en
medio jaren negentig de hoogste geschatte prevalentie
( 44 ) Online-analysetoepassing van deNSDUH: http://webapp.icpsr.umich.edu/cocoon/SAMHDA/SERIES/00064.xml, geraadpleegd op25februari
2008 en geanalyseerd met de variabelen MJDAY30A en DEPNDMRJ.
( 45 ) Deinterventies, bijv. behandelingsvormen, zijn te vinden in „Aanbod van behandelingen”, blz. 48.
( 46 ) Deanalyse is gebaseerd op gegevens die afkomstig zijn uit de database die isopgezet in het kader van het ESPAD-project (onderzoeksprojecten
naar het gebruik van alcohol en andere drugs opEuropese scholen) envoldoet aan deregels voor het gebruik van deESPAD-database. De
belangrijkste nationale onderzoekers die gegevens verstrekken voor elk van de deelnemende landen zijn tevinden opdewebsite van het project
(www.espad.org).
45