STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Jaarverslag 2008: Stand van dedrugsproblematiek inEuropa
Recente schoolenquêtes
In het HBSC-onderzoek (Health behaviour inschool-aged
children), dat wordt uitgevoerd onder auspiciën van de
WHO, worden gegevens verzameld over de gezondheid
en het gezondheidsgedrag van scholieren. Sinds 2001
worden in dit onderzoek ook vragen gesteld over het
cannabisgebruik van 15-jarige scholieren. De tweede
ronde van deze enquête met vragen over cannabisgebruik
werd tussen oktober 2005 en mei 2006 gehouden, met de
medewerking van 26 EU-lidstaten en Kroatië.
Aan de vierde ESPAD-enquête (onderzoeksprojecten naar
het gebruik van alcohol enandere drugs opEuropese
scholen), gehouden in 2007, ismeegedaan door 25
EU-lidstaten, Kroatië en Noorwegen. Indeze enquête
wordt specifiek onderzoek gedaan naar het gebruik
van stoffen onder scholieren die in het desbetreffende
kalenderjaar 16 worden. Deresultaten van de meest
recente enquêtes worden indecember 2008 gepubliceerd.
De deelname aan deze internationale enquêtes onder
scholieren, die elke vier jaar worden gehouden, neemt bij
iedere enquête toe, en inmiddels doen demeeste Europese
landen eraan mee.
Spanje, Italië, Portugal, Slowakije, Zweden enhet
Verenigd Koninkrijk hebben in 2006 ook gegevens over
cannabisgebruik uit hun eigen nationale schoolenquêtes
gerapporteerd.
verzameld, wordt geschat dat in2003 circa 3,5 miljoen
(22,1 %) 15- en16-jarige scholieren ten minste één keer
in hun leven cannabis hadden gebruikt indeEU-lidstaten
plus Kroatië enTurkije, endat circa 1,7 miljoen (11 %) van
hen de drug had gebruikt indemaand voorafgaand aan
de enquête.
Internationale vergelijkingen
Europese cijfers kunnen worden vergeleken met die
uit andere delen van dewereld. IndeVerenigde
Staten, bijvoorbeeld, leverde de nationale enquête
naar drugsgebruik en gezondheid (Samhsa, 2005)
een schatting op van het „ooit”-gebruik van cannabis
onder jongvolwassenen (15-34 jaar, herberekend door
de EWDD) van 49 %eneen recent gebruik van 21%.
Voor dezelfde leeftijdsgroep in Canada lag het „ooit”-
gebruik van cannabis op58% en het recent gebruik
op 28 %(2004), terwijl inAustralië de percentages
48 en 20 %bedroegen (2004). Aldeze cijfers liggen
boven decorresponderende Europese gemiddelden van
respectievelijk 31en13%.
Patronen van cannabisgebruik
De beschikbare gegevens wijzen opuiteenlopende
patronen van cannabisgebruik. Van de 15- tot 64-jarigen
die ooit cannabis hebben gebruikt, heeft slechts 30 %dat
in het afgelopen jaar gedaan ( 42 ). Maar van degenen
die dedrug in het afgelopen jaar hebben gebruikt, heeft
gemiddeld 56 %dat in de afgelopen maand gedaan.
Het maken van schattingen van intensieve en
langdurige gebruikspatronen is een belangrijk
volksgezondheidsthema. Dagelijks of vrijwel dagelijks
gebruik (gebruik op twintig ofmeer van de laatste dertig
dagen) kan een indicator zijn van intensief gebruik.
Gegevens over deze vorm van cannabisgebruik in Europa
werden in 2007 en 2008 verzameld in het kader van
een „veldonderzoek” dat werd gecoördineerd door het
EWDD in samenwerking met nationale deskundigen en
de focal points van het Reitox-netwerk van 13landen.
Op basis van deze, weliswaar beperkte, gegevens, wordt
geschat dat ruim 1% van alle Europese volwassenen,
ongeveer 4miljoen, (vrijwel) dagelijks cannabis
gebruikt. Het merendeel van deze cannabisgebruikers,
ongeveer 3miljoen, is tussen de15en34jaar oud en
vertegenwoordigt bij benadering 2tot 2,5% van alle
Europeanen in deze leeftijdscategorie ( 43 ).
Trends in intensief cannabisgebruik in Europa zijn moeilijk
te beoordelen, maar indelanden die deelnamen aan
beide praktijkonderzoeken in 2004 en 2007 (Frankrijk,
Spanje, Ierland, Griekenland, Italië, Nederland, Portugal),
bedroeg de gemiddelde stijging ongeveer 20 %, zij het
dat deze schatting sterk wordt beïnvloed door de cijfers
van Frankrijk, Spanje enItalië.
Herhaald gebruik van cannabis kan vrij stabiel zijn
gedurende lange perioden, zelfs onder jongere
gebruikers. Een onlangs gepubliceerde Duitse studie,
waarin een cohort van 14- tot 24-jarigen tien jaar lang
gevolgd werd, toonde aan dat van degenen die aan het
begin van deze periode herhaaldelijk cannabis hadden
gebruikt (vijf keer of vaker inhun leven), een groot deel
daarvan de drug bleef gebruiken: 56% maakte na vier
jaar nog melding van gebruik en 46 %gebruikte de drug
na tien jaar nog. Daarentegen leek er geen verband
te bestaan tussen incidenteel gebruik van dedrug aan
het begin van deperiode (1 tot 4keer) en de latere
ontwikkeling van langdurige enproblematischer vormen
van gebruik (Perkonigg, 2008).
Cannabisverslaving wordt intoenemende mate erkend als
een mogelijk gevolg van regelmatig gebruik van dedrug,
44
( 42 ) Zie figuur GPS-2 in het Statistical Bulletin 2008.
( 43 ) Devermelde Europese gemiddelden zijn ruwe schattingen gebaseerd op een gewogen gemiddelde (op basis van de bevolkingsgrootte) voor
landen die informatie hebben verstrekt. De gemiddelde uitkomst isaangehouden voor landen die geen informatie hebben verstrekt. De verkregen
percentages zijn 1,2% voor alle volwassenen (15-64 jaar) en2,3 %voor jongvolwassenen (15-34 jaar). Zie tabel GPS-7inhet Statistical Bulletin
2008.