STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Jaarverslag 2008: Stand van dedrugsproblematiek inEuropa
sociale uitsluiting waarmee drugsgebruikers temaken
hebben, encirca 10 %van de drugsgebruikers die in 2006
in behandeling ging had hier mee temaken ( 27 ). Hoewel
in veel landen aan cliënten die een drugsbehandeling
ondergaan ondersteuning wordt verleend ophet gebied
huisvesting, zijn erook tekorten vastgesteld, entwee
landen melden dat het moeilijk is voor drugsgebruikers
om toegang tekrijgen tot dealgemene diensten voor
daklozen waarvan traditioneel gebruik wordt gemaakt
door problematische alcoholisten (Ierland, Italië).
Nieuwe maatregelen die kunnen helpen voorzien in
de huisvestingsbehoeften van drugsgebruikers worden
getroffen indrie landen (België, Denemarken, Nederland),
die rapporteren dat de faciliteiten voor langdurig
verslaafde daklozen worden gecentraliseerd en er
gespecialiseerde verzorgingshuizen worden geopend voor
drugsgebruikers met probleemgedrag of comorbiditeit.
Drugscliënten helpen bij het vinden van werk is een
belangrijk onderdeel van sociale re-integratie, aangezien
van elke twee cliënten die in behandeling gaan eréén
werkloos is ( 28 ). Nieuwe benaderingen omcliënten te
helpen bij het vinden en behouden van werk zijn naar
verluidt succesvol gebleken. Het gaat onder meer om:
„mentorprogramma’s”, gesubsidieerde werkplekken (sinds
2006 ook mogelijk inLitouwen) en speciale begeleiding
van werkgevers en werknemers, zoals uitgevoerd
in het Ierse project „Ready for work”, en bij diverse
werkgelegenheids- en sociale instanties inTsjechië.
Gezondheids- en sociale maatregelen
in gevangenissen
Gevangenissen zijn een belangrijke omgeving voor
het aanbieden van gezondheids- en maatschappelijke
interventies aan drugsgebruikers. In deze paragraaf
wordt ingegaan op gegevens over drugsgebruik en
drugsgebruikers inEuropese gevangenissen, alsmede op
recente informatie over het aanbieden van diensten aan
gedetineerde drugsgebruikers ennieuwe wetten inzake
drugsbehandeling in de gevangenis.
Drugsgebruik
De gegevens die beschikbaar zijn opbasis van een reeks
studies blijven wijzen op een oververtegenwoordiging van
drugsgebruikers inEuropese gevangenissen, vergeleken
met dealgemene bevolking. Uit enquêtes die zijn
afgenomen tussen 2001 en2006 blijkt dat het percentage
gevangenen ( 29 )dat zegt ooit een illegale drug te hebben
gebruikt enorm verschilt per gevangenispopulatie,
detentiecentrum enland: van een derde ofminder
(Bulgarije, Hongarije, Roemenië) tot ruim 50 %inde
meeste studies, en tot wel 84 %ineen vrouwengevangenis
in de regio Engeland en Wales. Cannabis blijft de illegale
drug die door gevangenen het meest wordt gemeld, met
een percentage „ooit“-gebruik dat kan oplopen tot 78%.
Hoewel schattingen van het „ooit”-gebruik van andere
middelen in sommige gevangenissen zeer laag kunnen
zijn (tot 1%), wordt inbepaalde studies een „ooit”-gebruik
onder gevangenen gerapporteerd van 50tot 60 %voor
heroïne, amfetaminen of cocaïne ( 30 ). Ook kunnen de
schadelijkste vormen van drugsgebruik zich concentreren
onder gevangenen: insommige studies staat dat ruim
een derde van degeënquêteerden ooit drugs heeft
geïnjecteerd ( 31 ).
Het feit dat drugs, ondanks alle maatregelen omde
aanvoer terug te dringen, indemeeste gevangenissen
binnen weten tekomen, wordt onderkend door zowel
deskundigen op het gebied van gevangenissen als
door beleidsmakers. Tussen 2001 en2006 inEuropa
uitgevoerde studies laten zien dat tussen de1en56% van
de gedetineerden zegt indegevangenis drugs tehebben
gebruikt, en tot een derde van de gedetineerden heeft
drugs geïnjecteerd terwijl zij vastzaten ( 32 ). Dit leidt tot
bezorgdheid met betrekking tot depotentiële verspreiding
van infectieziekten, vooral in verband met het delen van
injectiemateriaal.
De gevangenispopulatie in de Europese Unie telt ruim
607 000 ( 33 )mensen, met een geschatte jaarlijkse
doorstroom van ruim 860 000 gevangenen. Inde
meeste landen ligt het percentage gevangenen dat is
veroordeeld voor drugsdelicten tussen de10en30%.
Op basis van de beschikbare gegevens kan worden
geschat dat er ieder jaar ruim 400 000 mensen die in het
verleden of recentelijk illegale drugs hebben gebruikt de
gevangenissen indeEUpasseren. Onder hen bevindt zich
een aanzienlijk aantal problematische drugsgebruikers.
De zorgbehoeften van deze grote groep (voormalige)
drugsgebruikers indeEuropese gevangenissen worden, tot
op zekere hoogte, bepaald door gezondheidsproblemen
die samenhangen met drugsgebruik, met name
36
( 27 ) Zie tabel TDI-15 inhet Statistical Bulletin 2008.
( 28 ) Zie tabel TDI-20 in het Statistical Bulletin 2008.
( 29 ) Determ „gevangenen” wordt hier in brede zin gebruikt, en omvat zowel gedetineerden die in voorarrest zitten als veroordeelden.
( 30 ) Zie tabel DUP-1 in het Statistical Bulletin 2008.
( 31 ) Zie tabel DUP-2 in het Statistical Bulletin 2008.
( 32 ) Zie de tabellen DUP-3 enDUP-4 in het Statistical Bulletin 2008.
( 33 ) Council of Europe Annual Penal Statistics (Statistieken op strafrechtelijk gebied van de Raad van Europa —SPACE), op basis van een enquête onder
de gevangenispopulatie per 1september 2006.