STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

More documents

Recommendations

Info

Jaarverslag 2008: Stand van dedrugsproblematiek inEuropa het concept van persoonlijk gebruik af, voerde Italië het natwaalf jaar van afwezigheid opnieuw in, en legde het Verenigd Koninkrijk het concept wettelijk vast om vervolgens af te zien van toepassing ervan. Cyprus enBelgië introduceerden in2003 vastgestelde grenshoeveelheden, voor respectievelijk alle drugs en voor cannabis, terwijl de Duitse deelstaten werken aan de consistentere tenuitvoerlegging van een uitspraak van het constitutionele hof, waarin zonder verdere definitie verwezen werd naar „onaanzienlijke hoeveelheden“, wat resulteerde ininterpretaties van tussen dedrie en dertig gram. In2005 werden inSlowakije de wettelijk definities van het concept persoonlijk gebruik verruimd van een maximum van één dosis tot een maximum van drie en, bij een grotere hoeveelheid, tot tien doses. Tegelijkertijd werd de gevangenisstraf voor het bezit van alles boven deze hoeveelheden verhoogd tot een absoluut minimum van vier jaar, hetzelfde als voor dehandel indrugs. Ook het drugsgebruik in kleine groepen vormt een uitdaging als geprobeerd wordt een onderscheid te maken tussen gebruikers enleveranciers. InBelgië werd het specifieke strafbare feit van drugsgebruik in groepsverband in2003 geschrapt. In hetzelfde jaar maakte een wijziging van het Hongaarse wetboek van strafrecht het mogelijk deleverancier van een kleine hoeveelheid drugs voor „gezamenlijke” consumptie onder behandeling testellen (vervolgens isberoep aangetekend omdat de bepaling juridisch onduidelijk zou zijn). In2006 werd opMalta geconcludeerd dat de minimumgevangenisstraf van zes maanden voor leveranciers niet altijd gepast is in situaties waarin de drugs worden gedeeld, enwerd dewet gewijzigd om uitzonderingen op de regel toe te staan. Wat destraffen betreft, zijn demaximum- ofte verwachten straffen voor gebruik of bezit voor persoonlijk gebruik, bij ontbreken van verzwarende omstandigheden, sinds 2001 indiverse Europese landen verlaagd — hetzij voor alle drugs (Estland, Griekenland, Hongarije, Portugal, Finland), hetzij uitsluitend voor cannabis (België, Luxemburg,Verenigd Koninkrijk) ofvoor drugs met een beperkt risico (Roemenië). Niet alle landen hebben in deze periode echter hun straffen verlaagd: Frankrijk en Polen hebben na raadpleging besloten hun wetten niet te wijzigen, enDenemarken heeft de „normale” straffen verhoogd van waarschuwingen tot boetes (die vervolgens zijn verhoogd). Door een nieuwe wet in Italië is drugsgebruik wederom een administratief delict, en is dit delict opnieuw geclassificeerd zodat hiervoor dezelfde straffen gelden als voor andere illegale stoffen, zoals heroïne en cocaïne. Inhet Verenigd Koninkrijk is aangekondigd dat cannabis in een hogere klasse zal worden ingedeeld. Alternatieve straffen De wijzigingen met betrekking tot detoegang van drugsgebruikers tot behandeling via het strafrechtelijk systeem hebben twee kenmerken gemeen. Ten eerste ontstaat door dergelijke wijzigingen meer ruimte om drugsgebruikers door teverwijzen naar behandeling. Er zijn echter bepaalde verschillen tussen landen met betrekking tot defase waarin een aanbod om een behandeling teondergaan wordt gedaan. Het merendeel van delanden biedt behandeling aan in de gerechtelijke fase, inplaats van indeeerdere fasen van het contact met politie ofaanklagers. Ten tweede iseen dergelijk aanbod voorwaardelijk: wordt in strijd gehandeld met het bevel tot behandeling, dan wordt de procedure indefase van de aanklacht, vervolging ofstraf voortgezet. Landen hebben mogelijkheden ofsystemen gecreëerd of verruimd voor dedoorverwijzing van plegers van drugsdelicten naar behandeling of counseling, als alternatief voor (gevangenis)straf, overeenkomstig de doelstellingen zoals die zijn vastgesteld door de SAVVN en in het EU-actieplan zijn neergelegd. In Ierland en Malta kunnen drugsgebruikers nahun aanhouding naar behandeling worden doorverwezen; dit geldt ook voor het Verenigd Koninkrijk, waar het inbepaalde omstandigheden is toegestaan om een drugstest afte nemen. Er zijn speciale drugsgerechten opgericht in Ierland, het Verenigd Koninkrijk (Engeland enSchotland) en Noorwegen, eninMalta wordt daarover gesproken. Portugal heeft een systeem van „commissies voor de ontmoediging van drugsgebruik” opgezet die bestaan uit een advocaat, een dokter eneen maatschappelijk werker. Inandere landen isvia nieuwe wetten enige vorm van behandeling ingevoerd als alternatieve straf: in Frankrijk kunnen niet-verslaafde drugsdelinquenten op eigen kosten bewustwordingscursussen volgen, in Spanje, Hongarije enLetland kunnen vrijheidsstraffen worden geschorst als drugsgebruikers inbehandeling gaan, eninBulgarije, Hongarije, Roemenië en Turkije kan voorwaardelijke invrijheidstelling worden gecombineerd met behandeling. Nederland streeft ernaar het gebruik van behandeling als voorwaarde voor vervroegde invrijheidsstelling uit te breiden. Indien dit gepast wordt geacht, kunnen veroordeelde delinquenten inFinland naar een open gevangenis worden overgebracht als zij drugsvrij blijven. InGriekenland kunnen zij naar een speciale behandeleenheid worden gestuurd. De groep van veroordeelden die inaanmerking komen voor behandelprogramma’s isuitgebreid met plegers van 24
Hoofdstuk 1: Beleid en wetgeving zwaardere misdrijven inItalië (indien op het delict een gevangenisstraf staat van maximaal zes jaar, inplaats van vier) en Spanje (verhoogd van drie naar vijf jaar). In België bestaan inalle fasen van destrafrechtelijke procedure alternatieven omdrugsgebruikende delinquenten zo ver tekrijgen een behandeling te ondergaan. Nadere omschrijvingen van de diverse behandelingen die als alternatieve straf kunnen worden opgelegd endemate waarin dat gebeurt zijn te vinden in de onderdelen „Topic overviews” en„Legal reports” van de Europese juridische database inzake drugs ( 8 ). Nadruk op de bescherming van het publiek In de afgelopen tien jaar ishet strafrecht steeds meer gebruikt omhet publiek tebeschermen tegen de drugsgebruiker en, parallel aan het onderscheid dat is gemaakt tussen de„zieke” gebruiker en de „criminele” handelaar, wordt ook de categorie „gebruiker” juridisch onderverdeeld in gebruikers die wel engebruikers die geen problemen of schade veroorzaken voor andere leden van de samenleving. Dehierboven beschreven maatregelen waarmee destrafrechtelijke sancties voor persoonlijk gebruik zijn verlaagd of alternatieve straffen zijn gecreëerd, maken deel uit van deze ontwikkeling. Deze behandelingen of lagere straffen worden bijvoorbeeld aangeboden op voorwaarde dat de gebruiker geen enkele vorm van overlast veroorzaakt. Verder zijn de criteria verruimd endesancties verhoogd voor die delinquenten bij wie het risico bestaat dat zij andere leden van de samenleving schade berokkenen. Het grootste deel van de wetgevingsactiviteit was gericht op mensen die drugs gebruiken en vervolgens gaan autorijden (België, Tsjechië, Denemarken, Spanje, Frankrijk, Letland, Litouwen, Portugal, Finland). Nieuwe wetten inzake drugstests op de werkplek in Ierland, Finland en Noorwegen benadrukken dat testen voornamelijk is toegestaan in situaties waarin het onder invloed zijn een aanzienlijk gevaar ofrisico zou opleveren. Het gebruik van drugs inverschillende vervoersmiddelen wordt beheerst door nieuwe wetten: treinen en schepen inIerland, boten in Letland, vliegtuigen in Finland. In de afgelopen jaren zijn verder waargenomen: wetten enstrategieën ter voorkoming ofbestraffing van drugsgerelateerde overlast (zie het selected issue uit 2005), nieuwe bevoegdheden om cafés of andere ruimten tesluiten of mensen daaruit te weren (België, Ierland, Nederland), en bevoegdheden om particuliere woningen tesluiten waar sprake is van de commerciële distributie van drugs ofvan systematisch drugsgebruik (respectievelijk Nederland en het Verenigd Koninkrijk). Parallel hieraan zijn erinEuropa indeze periode ook nieuwe wetten ingevoerd omniet-rokers te beschermen tegen het gebruik van tabak: sinds 2004 hebben 24 Europese lidstaten (alle lidstaten behalve Griekenland, Hongarije enPolen) het roken inopenbare ruimten verboden of drastisch beperkt, vaak met hoge boetes voor overtreders. De aan deorde gestelde wetswijzigingen kunnen als volgt worden samengevat: het lijkt erop dat de strafsancties voor individuele gebruikers die drugs gebruiken zonder dat er sprake is van verzwarende omstandigheden vaak zijn verlaagd, maar dat die sancties, haast als tegenwicht, zijn verhoogd voor gebruikers die gedrag vertonen waarvan andere leden van desamenleving overlast ondervinden. Dit laatste past bij degrotere nadruk die wordt gelegd opdeinzet van het strafrecht ter bescherming van het publiek. Drugsgerelateerde criminaliteit Drugsgerelateerde criminaliteit is een breed concept dat alle begane delicten kan omvatten die openigerlei wijze verband houden met drugs ( 9 ). In de praktijk zijn er in Europa alleen stelselmatige gegevens beschikbaar over de eerste aangiften van drugsdelicten, voornamelijk van depolitie. Hoewel deze gegevens meestal worden beschouwd als indirecte indicatoren van het drugsgebruik of de drugshandel, is het belangrijk op te merken dat hierin de verschillen tussen denationale wetgevingen tot uitdrukking komen, alsmede de verschillende manieren waarop de wetten worden toegepast en gehandhaafd. De gegevens weerspiegelen verder deverschillen in de hoeveelheid middelen endeprioriteit die opsporings- en vervolgingsinstanties aan specifieke delicten toekennen. Daarnaast bestaan erverschillen tussen landen inde informatiesystemen voor drugsdelicten, met name met betrekking tot derapportage- en registratieprocedures. Omdat deze verschillen het lastig maken landen met elkaar te vergelijken, is het beter om te kijken naar trends dan naar absolute aantallen. Over het geheel genomen is het aantal aangiften van drugsdelicten indeEU-lidstaten tussen 2001 en2006 toegenomen met gemiddeld 36 %(figuur 2). Degegevens laten een groeiende trend zien in alle rapporterende landen, met uitzondering van Bulgarije, Griekenland, Letland en Slovenië, die indie periode van vijf jaar juist een afname lieten zien ( 10 ). ( 8 ) http://eldd.emcdda.europa.eu ( 9 ) Zie voor een bespreking van de verbanden tussen drugs encriminaliteit EWDD (2007b). ( 10 ) Zie tabel DLO-1 in het Statistical Bulletin 2008. 25
Page 1: ISSN 1609-6177 JAARVERSLAG STAND VA
Page 4 and 5: Mededeling Deze uitgave iseigendom
Page 7: Voorwoord Met trots presenteren we
Page 11: Inleiding Dit jaarverslag is gebase
Page 14 and 15: Jaarverslag 2008: Stand van dedrugs
Page 21 and 22: Hoofdstuk 1 Beleid en wetgeving Inl
Page 23 and 24: Hoofdstuk 1: Beleid en wetgeving dr
Page 25: Hoofdstuk 1: Beleid en wetgeving Ve
Page 29 and 30: Hoofdstuk 1: Beleid en wetgeving bi
Page 32 and 33: Hoofdstuk 2 De aanpak van drugsprob
Page 41 and 42: Hoofdstuk 3 Cannabis Inleiding Het
Page 43 and 44: Hoofdstuk 3: Cannabis Cannabisprodu
Page 45 and 46: Hoofdstuk 3: Cannabis Enquêtes —
Page 47 and 48: Hoofdstuk 3: Cannabis al lijken de
Page 49 and 50: Hoofdstuk 3: Cannabis Cannabisbehan
Page 51: Hoofdstuk 3: Cannabis gemaakt van s
Page 65 and 66: Hoofdstuk 5 Cocaïne en crack-coca
Page 67 and 68: Hoofdstuk 5: Cocaïne en crack-coca
Page 76 and 77:
Hoofdstuk 6 Opioïdengebruik eninje
Page 78 and 79:
Jaarverslag 2008: Stand van dedrugs
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 87 and 88:
Hoofdstuk 7 Infectieziekten en ster
Page 89 and 90:
Hoofdstuk 7: Infectieziekten enster
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Referenties Bargagli, A.M., Hickman
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Europees Waarnemingscentrum voor dr
Page 112:
Over het EWDD Het Europees Waarnemi
show all

STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?