STAND VAN DE DRUGSPROBLEMATIEK IN EUROPA - EMCDDA

Jaarverslag 2008: Stand van dedrugsproblematiek inEuropa
Nieuwe gecontroleerde stoffen
Sinds januari 2006 hebben twaalf landen hun lijsten van
gecontroleerde stoffen aangevuld ofgewijzigd. mCPP
(1-(3-chlorofenyl)piperazine) is in zes landen (België,
Duitsland, Litouwen, Hongarije, Malta, Slowakije)
toegevoegd aan de lijst van gecontroleerde stoffen
en BZP (1-benzylpiperazine) invier landen (Estland,
Italië, Litouwen, Malta). Van deze stoffen werd mCPP
actief gemonitord door het EWDD en Europol, en
voor BZP isin2007 een risicobeoordeling gemaakt.
Andere stoffen waarvoor indeze periode controles zijn
ingesteld zijn onder andere de hallucinogenen DOC
(4-chloro-2,5-dimethoxyamfetamine), DOI (4-iodo-2,5-
dimethoxyamfetamine) en „bromo-dragonfly” (bromobenzodifuranyl-isopropylamine)
in Denemarken en Zweden
en ketamine inEstland.
Ook een aantal planten met psychoactieve eigenschappen
wordt gecontroleerd. België heeft zijn wetgeving inzake
psychotrope stoffen geherstructureerd omdaarin een
nieuwe categorie van gecontroleerde planten of plantdelen
te kunnen opnemen inplaats van alleen hun psychoactieve
bestanddelen, zoals vroeger. Onder de planten die op
de lijst zijn geplaatst bevinden zich qat (Catha edulis) en
Salvia divinorum. Qat wordt nu in elf Europese landen
gecontroleerd (in het Verenigd Koninkrijk werd in 2005 in
een risicobeoordeling aanbevolen om deze plant niet in de
lijst optenemen). In2006 voegde Zweden salvinorine-A,
het belangrijkste actieve bestanddeel van Salvia divinorum,
toe aan de lijst; en ook inDuitsland is de plant in 2008
op de lijst gezet. Indezelfde periode is Tabernanthe iboga
aan delijst van gecontroleerde stoffen toegevoegd in
Frankrijk, nadewettelijke onderwerping aan controle van
het actieve bestanddeel, ibogaïne, inBelgië, Denemarken
en Zweden. Tot slot hebben Ierland enNederland in
reactie op een aantal sterfgevallen waarbij hallucinogene
paddenstoelen waren betrokken actie ondernomen om
de mazen in de wetgeving tedichten die deverkoop en
het bezit van verse paddenstoelen die psilocine bevatten
mogelijk maakten. In Ierland isdeze wetgeving in januari
2006 in werking getreden, terwijl het wetsvoorstel in
Nederland ophet moment van schrijven deparlementaire
procedures doorloopt.
Een lijst van gecontroleerde stoffen in de EU en
Noorwegen is te vinden onder deoptie „Substances and
classifications table” in de Europese juridische database
inzake drugs (European Legal Database onDrugs)
(http://eldd.emcdda.europa.eu/publications/legal-reports).
nieuwe synthetische drugs ook medicinale en in de natuur
voorkomende stoffen. Negen van denieuw gemelde
verbindingen betroffen synthetische drugs die vergelijkbaar
zijn met destoffen die genoemd worden in de lijsten IenII
bij het VN-Verdrag van 1971 inzake psychotrope stoffen,
waaronder stoffen uit bekende chemische groepen als
fenethylaminen, tryptaminen en piperazinen, evenals stoffen
met een minder gebruikelijke chemische samenstelling. De
groep isgelijkelijk onderverdeeld in stoffen die duidelijke
hallucinogene effecten hebben en stoffen die voornamelijk
stimulerende eigenschappen hebben.
In 2007 is via het systeem voor vroegtijdige
waarschuwingen voor het eerst melding gemaakt van
drie in de natuur voorkomende stoffen, waaronder
Salvia divinorum, een plant met sterke psychoactieve
eigenschappen ( 160 ).
Internet —een marktplaats voor
psychoactieve stoffen
Het internet biedt een venster op de wereld van de
drugsgebruiker in de vorm van onlineforums, chatrooms
en onlinewinkels die psychoactieve alternatieven voor
gecontroleerde stoffen verkopen. Debeschikbare
informatie kan inzicht geven in verschillende aspecten
van deonlinemarktplaats voor drugs, bijvoorbeeld in de
werkmethoden van onlinewinkels, de manier waarop ze
reageren op de vraag van gebruikers ennieuwe trends
onder jonge mensen. Omeen goed beeld te krijgen van
de huidige ontwikkelingen indeonlinedrugsmarkt heeft
het EWDD begin 2008 een momentopname gemaakt
door een enquête te houden onder 25onlinewinkels. De
resultaten van dit onderzoek worden hier gepresenteerd.
Onlinewinkels
Er zijn berichten over een groeiend aantal onlinewinkels
dat psychoactieve alternatieven voor gecontroleerde
Gebruikte methode voor de internetstudie
Om een momentopname te krijgen werden in januari
2008 met behulp van meertalige sleutelwoorden en
de zoekmachine Google (http://www.google.com)
zoekopdrachten op internet uitgevoerd. In totaal werden
daarbij in de EU 68 onlinewinkels gevonden, die
verschillende soorten „legal highs” verkopen. Deze winkels
werden vervolgens gestratificeerd aan de hand van het
land van herkomst. EU-landencodes (bijvoorbeeld ES, FR,
DE) ofandere aanwijzingen dat een winkel in de EU was
gevestigd (bijvoorbeeld het contactadres) werden gebruikt
om het land van herkomst vast te stellen. Meer dan de
helft van de winkels (52 %) bleek gevestigd in het Verenigd
Koninkrijk, 37% in Nederland, 6% in Duitsland, 4%in
Oostenrijk en 1% in andere landen (waaronder Ierland
en Polen). Een aselecte steekproef van 25 onlinewinkels
werd nader geanalyseerd. De steekproeffracties inelk
stratum (land van herkomst) waren proportioneel aan die
van detotale steekproef van onlinewinkels. Onlinewinkels
die uitsluitend aan de handel verkochten (en niet aan
consumenten) werden uitgesloten, evenals winkels die
uitsluitend hallucinogene paddenstoelen verkochten.
100
( 160 ) Zie „Nieuwe gecontroleerde stoffen”.