Betrouwbaarheidsintervallen en het testen van hypothesen
Betrouwbaarheidsintervallen en het testen van hypothesen
Betrouwbaarheidsintervallen en het testen van hypothesen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
V Sam<strong>en</strong>vatting <strong>van</strong> <strong>het</strong> d<strong>en</strong>kproces<br />
Herlees de stapp<strong>en</strong> I tot IV , onze red<strong>en</strong>ering om tot e<strong>en</strong> beslissing te kom<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we als<br />
volgt sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>:<br />
(a) Formuleer de onderzoeksvraag. (Verkiez<strong>en</strong> vrouwtjes slobe<strong>en</strong>d<strong>en</strong> gro<strong>en</strong> brood bov<strong>en</strong><br />
gewoon brood? )<br />
(b) Bepaal e<strong>en</strong> grootheid waar <strong>het</strong> onderzoek eig<strong>en</strong>lijk over gaat <strong>en</strong> waar<strong>van</strong> we de<br />
waarde niet k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. In dit voorbeeld is die grootheid de proportie <strong>van</strong> de<br />
vrouwtjese<strong>en</strong>d<strong>en</strong> die <strong>het</strong> gro<strong>en</strong>e brood verkiez<strong>en</strong> of de kans p dat e<strong>en</strong> lukraak<br />
gekoz<strong>en</strong> vrouwtjese<strong>en</strong>d <strong>het</strong> gro<strong>en</strong>e brood kiest. In <strong>het</strong> algeme<strong>en</strong> wordt die grootheid<br />
e<strong>en</strong> parameter g<strong>en</strong>oemd.<br />
(c) Schrijf de twee confronter<strong>en</strong>de statistische hypothes<strong>en</strong> in term<strong>en</strong> <strong>van</strong> de parameter<br />
waar <strong>het</strong> om gaat.<br />
In <strong>het</strong> voorbeeld zijn de statistische hypothes<strong>en</strong> H<br />
0<br />
: p = 1/2 <strong>en</strong> H<br />
1<br />
: p > 1/2.<br />
(d) Verzamel steekproefdata <strong>en</strong> berek<strong>en</strong> de verkreg<strong>en</strong> waarde <strong>van</strong> de teststatistiek (d.i.<br />
e<strong>en</strong> concreet getal verkreg<strong>en</strong> m.b.v. de steekproefgegev<strong>en</strong>s, in dit geval <strong>het</strong> aantal<br />
e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> (9 op 10) die gro<strong>en</strong> brood verkiez<strong>en</strong>. De teststatistiek of testvariabele zelf is<br />
e<strong>en</strong> toevalsvariabele (<strong>het</strong> aantal e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> X die <strong>het</strong> gro<strong>en</strong>e brood verkiez<strong>en</strong>) waar<strong>van</strong><br />
we de concrete waarde x = 9 hebb<strong>en</strong> geobserveerd.<br />
(e) Berek<strong>en</strong> de p-waarde, d.i. de kans dat we <strong>het</strong> resultaat <strong>van</strong> de steekproef verkrijg<strong>en</strong> of<br />
e<strong>en</strong> nog extremer resultaat (wijz<strong>en</strong>d in de richting <strong>van</strong> de alternatieve hypothese), in<br />
de veronderstelling dat de nulhypothese waar is.<br />
(f) Beslis of de p-waarde klein of groot is. In ons voorbeeld gaf de kleine p-waarde<br />
aanleiding tot <strong>het</strong> verwerp<strong>en</strong> <strong>van</strong> de nulhypothese.<br />
Deze red<strong>en</strong>eervorm wordt “test<strong>en</strong> <strong>van</strong> hypothes<strong>en</strong>” g<strong>en</strong>oemd. De red<strong>en</strong>eervorm kan word<strong>en</strong><br />
toegepast in verschill<strong>en</strong>de situaties waarin e<strong>en</strong> onderzoeksvraag over e<strong>en</strong> populatie wordt<br />
gesteld <strong>en</strong> steekproefdata word<strong>en</strong> verzameld om e<strong>en</strong> antwoord te kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> op de vraag.<br />
Het is duidelijk dat (f) e<strong>en</strong> delicaat punt is dat nog meer aandacht verdi<strong>en</strong>t, welke p-waarde<br />
kunn<strong>en</strong> we immers als “klein” beschouw<strong>en</strong>? Dit besprek<strong>en</strong> we in de volg<strong>en</strong>de paragraaf.<br />
VI Op hoeveel verschill<strong>en</strong>de manier<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> verkeerde beslissing nem<strong>en</strong>?<br />
Bij <strong>het</strong> test<strong>en</strong> <strong>van</strong> hypothes<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> we H<br />
0<br />
of H<br />
1<br />
selecter<strong>en</strong>. Natuurlijk nem<strong>en</strong> we graag<br />
de correcte beslissing, maar soms kunn<strong>en</strong> we ook e<strong>en</strong> foute beslissing nem<strong>en</strong>. Hoe zou je in<br />
woord<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de situaties kunn<strong>en</strong> omschrijv<strong>en</strong>? Formuleer dit in term<strong>en</strong> <strong>van</strong> wat de<br />
e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> verkiez<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat wij bewer<strong>en</strong> dat ze verkiez<strong>en</strong>.<br />
(1) We verwerp<strong>en</strong> de nulhypothese H<br />
0<br />
, terwijl H<br />
0<br />
in werkelijkheid waar is.<br />
__________________________________________________________<br />
__________________________________________________________<br />
(2) We verwerp<strong>en</strong> de nulhypothese H<br />
0<br />
niet, terwijl H<br />
0<br />
in werkelijkheid niet waar is.<br />
____________________________________________________________<br />
____________________________________________________________<br />
25