15.11.2014 Views

Betrouwbaarheidsintervallen en het testen van hypothesen

Betrouwbaarheidsintervallen en het testen van hypothesen

Betrouwbaarheidsintervallen en het testen van hypothesen

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

V Sam<strong>en</strong>vatting <strong>van</strong> <strong>het</strong> d<strong>en</strong>kproces<br />

Herlees de stapp<strong>en</strong> I tot IV , onze red<strong>en</strong>ering om tot e<strong>en</strong> beslissing te kom<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we als<br />

volgt sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>:<br />

(a) Formuleer de onderzoeksvraag. (Verkiez<strong>en</strong> vrouwtjes slobe<strong>en</strong>d<strong>en</strong> gro<strong>en</strong> brood bov<strong>en</strong><br />

gewoon brood? )<br />

(b) Bepaal e<strong>en</strong> grootheid waar <strong>het</strong> onderzoek eig<strong>en</strong>lijk over gaat <strong>en</strong> waar<strong>van</strong> we de<br />

waarde niet k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. In dit voorbeeld is die grootheid de proportie <strong>van</strong> de<br />

vrouwtjese<strong>en</strong>d<strong>en</strong> die <strong>het</strong> gro<strong>en</strong>e brood verkiez<strong>en</strong> of de kans p dat e<strong>en</strong> lukraak<br />

gekoz<strong>en</strong> vrouwtjese<strong>en</strong>d <strong>het</strong> gro<strong>en</strong>e brood kiest. In <strong>het</strong> algeme<strong>en</strong> wordt die grootheid<br />

e<strong>en</strong> parameter g<strong>en</strong>oemd.<br />

(c) Schrijf de twee confronter<strong>en</strong>de statistische hypothes<strong>en</strong> in term<strong>en</strong> <strong>van</strong> de parameter<br />

waar <strong>het</strong> om gaat.<br />

In <strong>het</strong> voorbeeld zijn de statistische hypothes<strong>en</strong> H<br />

0<br />

: p = 1/2 <strong>en</strong> H<br />

1<br />

: p > 1/2.<br />

(d) Verzamel steekproefdata <strong>en</strong> berek<strong>en</strong> de verkreg<strong>en</strong> waarde <strong>van</strong> de teststatistiek (d.i.<br />

e<strong>en</strong> concreet getal verkreg<strong>en</strong> m.b.v. de steekproefgegev<strong>en</strong>s, in dit geval <strong>het</strong> aantal<br />

e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> (9 op 10) die gro<strong>en</strong> brood verkiez<strong>en</strong>. De teststatistiek of testvariabele zelf is<br />

e<strong>en</strong> toevalsvariabele (<strong>het</strong> aantal e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> X die <strong>het</strong> gro<strong>en</strong>e brood verkiez<strong>en</strong>) waar<strong>van</strong><br />

we de concrete waarde x = 9 hebb<strong>en</strong> geobserveerd.<br />

(e) Berek<strong>en</strong> de p-waarde, d.i. de kans dat we <strong>het</strong> resultaat <strong>van</strong> de steekproef verkrijg<strong>en</strong> of<br />

e<strong>en</strong> nog extremer resultaat (wijz<strong>en</strong>d in de richting <strong>van</strong> de alternatieve hypothese), in<br />

de veronderstelling dat de nulhypothese waar is.<br />

(f) Beslis of de p-waarde klein of groot is. In ons voorbeeld gaf de kleine p-waarde<br />

aanleiding tot <strong>het</strong> verwerp<strong>en</strong> <strong>van</strong> de nulhypothese.<br />

Deze red<strong>en</strong>eervorm wordt “test<strong>en</strong> <strong>van</strong> hypothes<strong>en</strong>” g<strong>en</strong>oemd. De red<strong>en</strong>eervorm kan word<strong>en</strong><br />

toegepast in verschill<strong>en</strong>de situaties waarin e<strong>en</strong> onderzoeksvraag over e<strong>en</strong> populatie wordt<br />

gesteld <strong>en</strong> steekproefdata word<strong>en</strong> verzameld om e<strong>en</strong> antwoord te kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> op de vraag.<br />

Het is duidelijk dat (f) e<strong>en</strong> delicaat punt is dat nog meer aandacht verdi<strong>en</strong>t, welke p-waarde<br />

kunn<strong>en</strong> we immers als “klein” beschouw<strong>en</strong>? Dit besprek<strong>en</strong> we in de volg<strong>en</strong>de paragraaf.<br />

VI Op hoeveel verschill<strong>en</strong>de manier<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> verkeerde beslissing nem<strong>en</strong>?<br />

Bij <strong>het</strong> test<strong>en</strong> <strong>van</strong> hypothes<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> we H<br />

0<br />

of H<br />

1<br />

selecter<strong>en</strong>. Natuurlijk nem<strong>en</strong> we graag<br />

de correcte beslissing, maar soms kunn<strong>en</strong> we ook e<strong>en</strong> foute beslissing nem<strong>en</strong>. Hoe zou je in<br />

woord<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de situaties kunn<strong>en</strong> omschrijv<strong>en</strong>? Formuleer dit in term<strong>en</strong> <strong>van</strong> wat de<br />

e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> verkiez<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat wij bewer<strong>en</strong> dat ze verkiez<strong>en</strong>.<br />

(1) We verwerp<strong>en</strong> de nulhypothese H<br />

0<br />

, terwijl H<br />

0<br />

in werkelijkheid waar is.<br />

__________________________________________________________<br />

__________________________________________________________<br />

(2) We verwerp<strong>en</strong> de nulhypothese H<br />

0<br />

niet, terwijl H<br />

0<br />

in werkelijkheid niet waar is.<br />

____________________________________________________________<br />

____________________________________________________________<br />

25

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!