Bouwhandleiding Tot - Hmsvictory-model.com

Het onderwaterschip beplanken
Na het beplanken van het bovenwaterschip is het nu tijd de rondingen van het
onderwaterschip te bekleden. U begint met vier huidgangen op het voorschip.
Tot nu toe hebt u de planken
parallel aan elkaar kunnen
aanbrengen, zelfs bij de boeg.
Spleten konden gemakkelijk worden
gesloten door planken richting de
uiteinden een beetje toe te laten lopen en
de kanten af te schuinen.
Voor het onderwaterschip functioneren
deze methoden niet, vanwege de uitgesproken
rondingen. In plaats daarvan bewerkt u
iedere plank afzonderlijk om hem zonder
problemen aan te laten sluiten op naburige
planken. Als u voor iedere lat de tijd neemt
en de punten hieronder in acht neemt, zal
het beplanken u niet veel moeite kosten.
Algemeen
u Houd er rekening mee, dat de beplanking
van uw model mogelijk verschilt van
de hier getoonde beplanking. Dat wordt
veroorzaakt door de vele kleine verschillen
die ieder model uniek maken. Probeer niet
precies hetzelfde resultaat te behalen als op
de foto’s, maar concentreer u op de
beplankingstechnieken.
Boven: Door het verloop van de planken
bij de spiegel is het nodig om de latten die
omhoog lopen naar de spiegel extreem
sterk te buigen.
u Beide zijden afwisselend beplanken! Op
de foto’s is slechts één kant van het model te
zien. Herhaal daarom iedere stap eerst aan
de andere zijde. Door één zijde in een keer
te beplanken kan de romp kromtrekken.
u De latten voor de boeg en het achterschip
moeten zeer sterk worden gebogen.
Kies daarvoor latten met rechte nerven;
deze zijn sterker. Breng de andere latten
midscheeps aan, waar ze minder gebogen
hoeven te worden.
u Ook als u het model niet schildert, wilt u
het onderwaterschip wellicht beitsen.
Verwijder eerst alle lijmresten, omdat de
beits anders niet in het hout kan trekken.
Planken buigen
Buig de latten uitsluitend in één richting. De
latten kunnen wel enigszins worden
verdraaid. De gebogen latten moeten zo dicht
mogelijk tegen de spanten aanliggen. Probeer
niet de planken van de vorige huidgang te
buigen. Het is normaal als er tussen de
gangen spleten ontstaan. Dit kunt u
opvangen door de planken toe te laten lopen,
en met “droppers” en “stealers”. En: laat de
latten nooit onder druk tegen de spanten
aansluiten; lijmverbindingen die constant
onder spanning staan, laten gemakkelijk los.
Planken laten toelopen
Neem de tijd voor iedere afzonderlijke
plank. De planken moeten goed aansluiten,
zowel op de spanten als op elkaar.
u Een van de meest gemaakte fouten is de
latten niet voldoende te verjongen. De
onderkant van de lat kan dan niet tegen het
spant aanliggen, maar steekt een beetje uit.
De romp ziet er dan “geklinkerd” uit.
u Verwijder bij het verjongen steeds alleen
materiaal van de bovenkant van de lat. Laat
Onder: Het onderwaterschip heeft een
complexe vorm. Daarom moet de latten
hier sterker worden gebogen.
Bouwhandleiding
de onderkant recht, zodat elke volgende lat
beter aansluit.
u Verjong de lat zo mogelijk voordat u hem
op lengte snijdt.
u Verjong een lat nooit meer dan tot de
helft van de oorspronkelijke breedte. Spitse
uiteinden mogen niet met spijkers worden
bevestigd, ook omdat het er niet realistisch
uitziet.
Beplankingstechniek
u Laat de latten afwisselend op verschillende
spanten beginnen, zoals u gewend
bent. Wij raden aan, de latten bij de boeg
afwisselend op de spanten 18, 17 en 16 te
laten beginnen – bij het achterschip op de
spanten 25, 24 en 23 – en vervolgens weer
van voren af aan.
u Denk eraan de latten af te schuinen,
zodat er zich zo min mogelijk spleten
vormen tussen de gangen.
u Breng zowel op de spanten als op de
kanten van de latten houtlijm aan.
u Verwijder lijmresten zolang ze nog nat
zijn; achtergebleven lijm maakt het
eindresultaat duidelijk minder mooi.
Droppers
Bij de boeg en de spiegel van de Victory
zouden de planken elkaar overlappen, als ze
niet spits toelopen, wat er niet realistisch uit
zou zien. Met “droppers” wordt dit voor-
komen. Twee naast elkaar liggende planken,
die telkens niet verder dan tot de helft
mogen toelopen, eindigen samen op een
spant, van waaruit een enkele dropper verder
loopt (zie pag. 12–13 voor de methode).
Stealers
Op de onderste helft van het achterschip
vormen zich spleten tussen de huidgangen.
Deze worden gesloten met “stealers”. In de
handleidingen van het achterschip ziet u,
hoe stealers worden ingevoegd.
Boven: Voorbeelden van “droppers”: het
verloop van twee toelopende huidgangen
wordt voortgezet met een enkele dropper.
9

Bouwhandleiding
10
De bouwonderdelen bij dit nummer
Bij dit nummer worden
verdere planken voor de
rompbeplanking van uw
Victory geleverd.
Houten latten
20 houten latten 5 x 2 x 300 mm
en messing spijkers
De plaats van de onderdelen
De beplanking van het onderwaterschip van de Victory begint direct onder de eerste
huidgang langs het onderste batterijdek. Breng eerst vier planken bij de boeg aan,
beginnend bij spant 18, 17, 16 en vervolgens weer 18. Zet drie van de vier gangen
door tot de spanten 25, 24 en 23. Beplank afwisselend beide zijden, zodat de romp
niet kromtrekt.
Problematische plekken
Voor u begint, controleert u met een paar voorgebogen latten, of u bij het stroken
onbedoeld teveel of te weinig materiaal hebt verwijderd. Verhelp eventuele bobbels met
schuurpapier. Als u teveel hebt afgeschuurd bij het stroken, moet u de spanten ophogen,
zodat de planken weer voldoende ondersteuning krijgen. Knip daartoe een of meer
stroken karton op maat en lijm deze met houtlijm op de kant van het spant. Doordrenk de
stroken karton dan met secondelijm en laat ze uitharden. Strook de spant tenslotte
zorgvuldig op de plek van de reparatie.
Tip
Als u aan de ondersteboven
liggende romp werkt, kunt u de
kanten en hoeken van de
verschansingen tegen beschadigingen
beschermen met twee
of drie lagen afplakband of
vastgehecht karton.

Boegbeplanking
Breng de eerste vier huidgangen van de boeg aan. Drie daarvan laat u verder naar achteren doorlopen,
waar ze later overgaan in de latten van het achterschip. Net als bij het bovenwaterschip beplankt u de
romp afwisselend aan beide zijden, zodat deze niet kromtrekt.
1
1. De eerste lat moet van spant 18 tot spant 25 lopen. Ga
daarbij op dezelfde wijze te werk als bij het beplanken van het
bovenwaterschip. Bevestig de lat met houtlijm en spijkers.
3 VakTip
Verjong de lat niet te
sterk: als u meer dan
2,5 mm verwijdert (de
helft van de breedte)
wordt het moeilijk de
lat aan het spant te
bevestigen. Bovendien
komt dit niet overeen
met de gangbare
scheepsbouwtechnieken.
Het is beter een
“dropper” aan te
brengen (zie pagina
12–13).
4
3. Verjong de lat vanaf de markering tot aan
de boeg (teken de gewenste lijn uit de losse
hand op de gebogen lat). De breedte van de
spleet geeft aan, hoeveel de lat moet
toelopen. Bij een spleet van 2 mm moet de lat
2 mm worden verjongd.
5 6
Boor de latten voor
voordat u de spijkers
bevestigt. Hiermee
verkleint u het risico,
dat de lat splijt.
5. Bevestig de lat met houtlijm en spijkers. Pas de lat voorop het
schip aan op de lengte van de eerder aangebrachte huidgang.
2
Markeer
de breedste
plek van de
spleet
2. Buig de boeglat voor. Houd het achterste uiteinde tegen de
eerder aangebrachte lat; het voorste uiteinde raakt de boeg bij
de eerste huidgang (aflevering 21). De lat moet goed tegen de
spanten liggen. Tussen de nieuwe en de eerder aangebrachte
plank zal zich een spleet vormen. Markeer de breedste plek
met een potlood (hier: bij spant 13).
4. Probeer tijdens het schuren telkens of de lat al
goed past.
Als de spleet
breder dan 2,5 mm
is, voegt u een
“dropper” in.
6. Na het proberen van de volgende plank komt u misschien
tot de slotsom, dat er een spleet breder dan 2,5 mm ontstaat.
Dan is het nodig om een “dropper” te gebruiken (zie pag. 12 –
13). Als de spleet bij uw model smaller is, is het voldoende om
de lat te verjongen zoals uitgelegd in de stappen 2 t/m 5.
11

Bouwhandleiding
12
Droppers inzetten
Om ervoor te zorgen dat de latten niet te smal worden, verjongt u twee naburige planken beide tot de
helft van hun breedte en zet u het verloop van de planken voort met een enkele dropper.
3
Maak de
referentielat vast
waar de spleet
precies één plank
breed is.
Tip
Neem het basisprincipe van een
dropper in acht (goed te zien op de
foto door de lichte en donkere
latten). Twee naburige latten worden
beide verjongd tot een halve
plankbreedte. Het verloop van de
planken wordt voortgezet met een
enkele dropper.
3. De dropper moet eindigen waar de
spleet zo breed is als een huidgang.
Meet met een resterend stuk lat bij ieder
spant de breedte van de spleet. Maak de
referentielat met een spijker vast aan
het spant waar de spleet één plank
breed is. De referentielat moet wellicht
iets worden nagesteld.
6
8
8. Snijd het achterste einde van de lat op spant 17 af. Breng de
lat aan met houtlijm en spijkers. Zorg dat hij ook hecht aan de
onderliggende lat.
1
1. Bepaal de benodigde plaats voor
twee huidgangen. Breng hiervoor met
spijkers twee korte restlatten aan. Deze
dienen samen als tijdelijke referentie en
lopen in ons voorbeeld van spant 17 tot
spant 19.
4
Markeer
de plek waar
de spleet smaller
wordt.
4. Zoek vervolgens met een paar latten de
plek, waar de spleet smaller begint te
worden. Teken op deze plek een pijl met
een potlood (zie foto). Vanaf hier moeten
de latten toelopen.
6. Buig een lat, die op
spant 17 begint en iets
over het in stap drie
gemarkeerde startpunt
van de dropper uitsteekt.
Breng de pijlmarkering
van stap 4 over op de
nieuwe lat.
9
2
2. Gebruik de plank van stap 6 (pag. 11)
als referentiehulp. Bevestig het
achterste uiteinde met een spijker direct
boven de twee tijdelijke planken. Hecht
het voorste uiteinde vast op 2,5 mm van
de onderste lat. Niet vastlijmen!
5
5. Verwijder de onderste van de twee
tijdelijke planken.
7
7. Trek een lijn van de pijlmarkering
naar het voorste einde van de lat, waar
de breedte 2,5 mm moet zijn. Laat de
plank volgens de lijn toelopen.
9. Verwijder vervolgens de tweede hulplat en zet de zojuist
begonnen huidgang naar achteren voort met een
aansluitende lat tot op spant 24.

10
10. Voeg een tweede lat in de spleet onder de referentielat in,
zoals uitgelegd in de stappen 6 t/m 8. Het achterste uiteinde
van deze nieuwe lat eindigt op spant 16.
11
De
referentielat
wordt voor
verdere droppers
gebruikt.
11. Verwijder de referentielat en snijd
de twee verjongde planken af op het
spant. De snede moet haaks op de
planken staan en loopt dus niet per se
evenwijdig aan de spantenkant.
14
14. Bevestig de lat. Aan de voorkant moet een spleet van ten
minste 2,5 mm overblijven voor de dropper.
16. Bevestig
de dropper na
het inpassen
met houtlijm
en spijkers.
16
12
12. Verleng deze huidgang met een lijst
naar achteren. De nieuwe lat moet op
het midden van spant 23 eindigen.
Extrabrede
droppers
Als u droppers van meer dan 5 mm breed nodig hebt – bijvoorbeeld
omdat u de latten die uitlopen op de dropper niet voldoende
hebt verjongd – snijdt u van een restlat twee stukken met de lengte
van de dropper. Snijd van de stukken een dunne strook in de lengte
en lijm deze met houtlijm aan het andere stuk, om zo de vereiste
breedte van de dropper te verkrijgen. Houd de stukjes tegen elkaar
met klemmen. De verbindingsnaad is niet zichtbaar, omdat beide
stukken dezelfde kleur hebben. Maak de dropper niet nat om hem
te buigen, anders wordt de houtlijm zacht. Gebruik in plaats
daarvan een elektrische plankbuiger of een
buigtang. De hitte van de elektrische
plankbuiger maakt de lijmverbinding
soepel. Houd de delen van de extrabrede
dropper tegen elkaar geklemd wanneer het
hout en de lijm weer afkoelen. Bescherm uw
vingers tegen verbranden.
15
13
13. Buig en verjong nog een lat, zoals
de instructies in de stappen 2 t/m 5 op
pagina 11. Deze lat vervangt de reeds
verwijderde referentielat en loopt van
spant 18 tot aan de boeg.
15. U maakt een dropper van een licht gebogen restlat en
snijd deze op maat voor de spleet.
De eerste
boegplanken zijn
aangebracht. Ver-
volgens zet u de be-
planking voort in de
richting van de
spiegel.
13