En 2006? - Rode Kruis-Vlaanderen

Jaarverslag 2005
Paraat. Altijd, overal.
www.rodekruis.be

Cover: Een Rode Kruisvrijwilliger staat
paraat op een sportmanifestatie.
© Frank Toussaint

Inhoudstafel
2 Edito
5 Het Rode Kruis: een kwestie van mensen
11 Sociale Hulp
19 Vorming
27 Internationale werking
39 Interventies
47 Bloed
53 Jeugd
61 Inkomsten en bestedingen
68 Ook dit was 2005
72 Fundamentele Beginselen
73 Onze missie
© ICRC/Fred Clarke
© Frank Toussaint
53
47
27
© Hanne Ninclaus
1

Paraat. Altijd, overal.
De lat ligt hoog
E
en marathon lopen, de 100 en 200 meter
spurt, verspringen en hoogspringen op
topniveau... voor velen is het een droom. Alleen
voor de allerbesten kan deze droom ook werkelijkheid
worden. Slechts sommigen kunnen het fysiek aan,
slechts enkelen kunnen het ook mentaal aan. Maandenlang
hard trainen, zelfs jaren trainen gaat eraan vooraf.
De juiste trainingsschema’s, de juiste voedingsgewoontes:
ijzeren discipline... De lat ligt hoog. Het lichaam
moet in topvorm zijn. Het moet steeds paraat zijn om op
enkele seconden te exploderen in snelheid. Gelukkig
staat een atleet er nooit alleen voor. Hij heeft de juiste
mensen die hem omringen: een coach die hem ook op
mentaal vlak steun biedt, een kinesist om vermoeide
benen weg te werken... Ook op materieel vlak heeft een
atleet het beste van het beste nodig: de juiste schoenen,
de juiste kledij... om als een pijl uit een boog uit de startblokken
te kunnen schieten.
In topvorm
I
n 1972 is Rode Kruis-Vlaanderen uit de startblokken
geschoten en we zijn onverminderd blijven
doorlopen. Steeds sneller, steeds beter. Jarenlang
hebben we ons getraind in mensen helpen, jarenlang
hebben we onze hulpverlening geperfectioneerd.
En dat blijven we doen. Wat er in 2005 gepresteerd
werd, is indrukwekkend. En dat dankzij de Rode Kruisvrijwilligers,
die alle 14.000 paraat stonden om anderen
te helpen, altijd, overal. En dankzij alle andere mensen,
schenkers, sponsors, personeelsleden gelegenheidsvrijwilligers
en sympathisanten die ons omringen.
Het jaarverslag dat voor u ligt, toont aan dat het Rode
Kruis ook in 2005 echte topsport heeft beoefend. Doorgedreven
opleiding en bijscholing van de vrijwilligers
zorgen ervoor dat ze in topvorm zijn, klaar voor een
spurt als dat nodig is. Rode Kruis-Vlaanderen investeerde
voortdurend in paraatheid. De juiste materialen,
kwaliteitsvolle hulpmiddelen, om op een professionele
manier hulp te kunnen bieden. Zo springen we zonder
moeite over alle hordes. De steun van de vele mensen
die Rode Kruis-Vlaanderen een warm hart toedragen,
motiveert ons om steeds verder te gaan. Het lijkt wel een
estafetteloop: met z’n allen komen we er.
2

Paraat. Altijd, overal.
2005 was een jaar van niet-aflatende inzet. En
bovendien een jaar waarin we bouwden aan
onze toekomst, met een gloednieuw strategisch
plan, dat de naam Strategie 2010 meekreeg. Niet
voor niets kozen we als slogan ‘Paraat. Altijd, overal’.
Deze slogan zegt waar we voor staan. Hij zegt ook waar
we voor gaan.
We hebben in 2005 de ware aard van Rode Kruis-
Vlaanderen laten zien. Dat toont dit jaarverslag maar al
te duidelijk. Maar we zijn nog niet voldaan. Want onze
taak eindigt natuurlijk niet op 31 december 2005.
Paraat. Altijd, overal. Deze slogan wijst ons duidelijk
op onze verantwoordelijkheid. We willen op topniveau
blijven... daarom zal ook 2006 heel wat veranderingen
zichtbaar maken, die voortvloeien uit Strategie 2010.
Strategie 2010: een duidelijke route
H
et Rode Kruis is een sterke organisatie.
Een moderne, krachtige en gezonde
organisatie, die moet gaan voor resultaat.
Niet in medailles of wereldrecords, maar in zichtbare
resultaten: het verminderen van de kwetsbaarheid van
zoveel mogelijk mensen. Strategie 2010 is een stappenplan.
Een duidelijke route. Wij hopen dat u mee op
stap gaat. Dit jaarverslag toont u alvast ons afgelegde
parcours door 2005.
Paraat. Altijd, overal. Samen met u.
Prof. dr. Philippe Vandekerckhove
gedelegeerd bestuurder
Guido Kestens
gemeenschapsvoorzitter
3
© GettyImages

13.448 vrijwilligers
1436 nieuwe vrijwilligers
262 plaatselijke afdelingen
1240 personeelsleden
Het Rode Kruis: een kwestie van
mensen
Wie is Rode Kruis-Vlaanderen?
R ode Kruis-Vlaanderen is een onafhankelijke organisatie
die deel uitmaakt van het Belgische Rode Kruis.
Het Belgische Rode Kruis is een van de meer dan
180 nationale verenigingen van de Internationale
Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging.
Elk jaar zet Rode Kruis-Vlaanderen zijn
vrijwilligers in de bloemetjes met een
spetterende Fiesta. In 2005 vond deze
plaats in Leuven. (zie blz. 10)
© Frank Toussaint
5

Rode Kruis-Vlaanderen binnen het
Belgische Rode Kruis
N
et zoals de staat België heeft het Belgische Rode
Kruis een federale structuur.
Croix-Rouge de Belgique - Communauté francophone
is actief in de Franstalige Gemeenschap.
Rode Kruis-Vlaanderen is actief in de Vlaamse
Gemeenschap.
Belgisches Rotes Kreuz - Deutschsprachige Gemeinschaft
is actief in de Duitstalige Gemeenschap. Om
praktische redenen kan het beroep doen op de diensten
en de infrastructuur van Croix-Rouge - Communauté
francophone.
Rode Kruis - Brussel Hoofdstad wordt gezamenlijk
beheerd door Croix-Rouge de Belgique - Communauté
francophone en Rode Kruis-Vlaanderen.
Uit deze federale structuur vloeit voort dat de dienstverlening
en de activiteiten van de gemeenschappen
volledig autonoom zijn. Om gericht te kunnen inspelen
op de noden van zijn werkgebied, bepaalt Rode Kruis-
Vlaanderen zijn eigen strategische beleid.
Vrijwilligers: de ruggengraat van
Rode Kruis-Vlaanderen
R
ode Kruis-Vlaanderen heeft meer dan 260 plaatselijke
afdelingen, ongeveer één per gemeente.
De afdelingen krijgen een regionale, provinciale en
centrale omkadering. Dankzij de plaatselijke structuren
is een optimale communicatie met de samenleving
gewaarborgd. De plaatselijke Rode Kruisvrijwilligers
staan immers in nauw contact met de bevolking.
Rode Kruis-Vlaanderen telt bijna 14.000 vrijwilligers.
14.000 mensen, die gedreven worden door inzet voor de
kwetsbaren in Vlaanderen. Maar ze beseffen maar al te
goed dat inzet niet voldoende is. Training en bijscholing
zijn even belangrijk. Daarom besteedt Rode Kruis-
Vlaanderen veel aandacht aan de permanente opleiding
van zijn vrijwilligers.
Paraat... op verschillende domeinen
D
e activiteiten van Rode Kruis-Vlaanderen situeren
zich in zes domeinen: interventies, sociale
hulp, vorming, internationale hulp, Jeugd Rode Kruis
en bloedtransfusie. Elke afdeling heeft een aantal kerntaken.
Zo verleent elke afdeling hulp aan slachtoffers
van rampen en zorgt ze voor preventieve hulpverlening
op evenementen. Elke afdeling organiseert ook eerstehulpcursussen
voor de bevolking en zet acties op om
tegemoet te komen aan de sociale noden in het werkgebied
van de afdeling. Verder helpt elke afdeling bloedinzamelingen
bekend te maken en bloed- en plasmagevers
te werven.
Andere activiteiten kunnen per afdeling verschillen,
afhankelijk van de plaatselijke noden en mogelijkheden.
Zo hebben meer dan 150 afdelingen een uitleendienst
van hulpmiddelen. Andere afdelingen organiseren
activiteiten voor mensen in armoede of voor kinderen
uit allochtone gezinnen. Nog andere afdelingen richten
hun aandacht versterkt op eenzame ouderen en zieken.
Sommige afdelingen hebben bovendien een internationale
werking.
1.240 personeelsleden ondersteunen de activiteiten van
de Rode Kruisvrijwilligers, op nationaal of provinciaal
vlak. Zij voeren taken uit die niet uitgevoerd kunnen
worden door vrijwilligers omdat ze erg tijdrovend zijn
of omdat ze een specifieke deskundigheid vragen.
6

Organogram
Het Rode Kruis: een kwestie van mensen
13
opvangcentra
voor asielzoekers
262
plaatselijke afdelingen
4
bloedtransfusiecentra
16
regio’s
5
provincies
Rode Kruis -
Brussel Hoofdstad
Croix-Rouge de Belgique -
Communauté francophone
Belgisches Rotes Kreuz -
Deutschsprachige Gemeinschaft
Rode Kruis-Vlaanderen
Het Belgische Rode Kruis
Het Internationale Rode Kruiscomité:
coördinatie van activiteiten
in conflictgebieden
De Internationale Federatie
van Rode Kruis- en Rode Halve
Maanverenigingen: coördinatie
van activiteiten in rampsituaties
en vredestijd
183 *
Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen
*op 31/12/2005
7

Rode Kruis-Vlaanderen:
een kwaliteitslabel
Het Rode Kruis: uit noodzaak
2
005 - Een jaar waarin de tendensen van vorige
jaren werden voortgezet. Het toenemende individualisme,
de verminderende solidariteit tussen mensen.
Door de toenemende vergrijzing raakten meer mensen
sociaal geïsoleerd of zelfs buitengesloten. Bezuinigingen
her en der in de zorgsector, wachtlijsten in bejaardentehuizen
en zorginstellingen, een tekort aan beroepskrachten
in de verzorgingssector. Een jaar waarin
vrijwilligerswerk steeds belangrijker werd.
2005 - Een jaar van natuurrampen overal ter wereld die
duizenden slachtoffers maakten. De vreselijke gevolgen
van de tsunami in Zuidoost-Azië op tweede kerstdag
2004, de verwoesting in New Orleans na de doortocht
van orkaan Katrina. Complete ravage na de aardbeving
in Pakistan, die miljoenen daklozen en tienduizenden
doden en gewonden maakte. Extreem nat weer in
Centraal-Europa tijdens de zomervakantie. Hongersnood
door verschillende misoogsten in Zuidelijk Afrika.
Een jaar waarin de helpende handen van het Rode
Kruis over de hele aardbol nodig waren.
2005 - Een jaar van oorlogen, aanslagen en de dreiging
van terrorisme. De bomaanslagen in Londen, de zelfmoordaanslagen
in Irak. Het niet-aflatende geweld in
Darfoer, waar het humanitair recht niet wordt gerespecteerd.
Een jaar waarin het Rode Kruis dankzij zijn
onafhankelijkheid en neutraliteit vele mensenlevens
heeft kunnen redden.
Strategie 2010: bouwen aan morgen
N
et zoals in het verleden heeft Rode Kruis-Vlaanderen
ook in 2005 hulp geboden aan miljoenen
mensen, in binnen- én buitenland. Om onze taak volop
te kunnen blijven vervullen in de toekomst moeten we
mee met onze tijd. En daarom moeten we ons op tijd en
stond in vraag durven te stellen.
2005 was daarom het jaar waarin Rode Kruis-Vlaanderen
in volle vaart doorwerkte aan Strategie 2010: een
ambitieus, maar realistisch plan dat de krachtlijnen van
Rode Kruis-Vlaanderen bepaalt in de snel veranderende
maatschappij. Een plan dat ons klaarstoomt voor de
dag van morgen. Waar staat Rode Kruis-Vlaanderen
voor? Wat zijn de sterke kanten van onze organisatie?
Wat kan er beter? Samengevat: hoe kunnen we meer
mensen helpen en hoe kan het Rode Kruis zijn missie
ten volle vervullen?
Rode Kruis-Vlaanderen heeft daarom negen grote
doelen vastgelegd. Negen doelstellingen op het vlak van
eerstehulpopleidingen, rampenbestrijding, zorgactiviteiten,
bloedinzameling, vrijwilligerswerk en de organisatie
van Rode Kruis-Vlaanderen. Negen doelen, die tegen
2010 verwezenlijkt moeten - zullen zijn. Negen doelen
die het Rode Kruis sterker zullen maken. Negen doelen
die bouwen aan morgen.
8

Het Rode Kruis: een kwestie van mensen
Kwaliteit als sleutel voor de toekomst
G
emeenschappelijk aan al deze doelen is het
streven naar kwaliteit, naar deskundigheid.
Rode Kruis-Vlaanderen wil zich meer focussen op zijn
kernactiviteiten. De activiteiten die we doen, willen
we goed doen. Kortom: kwaliteit komt voor kwantiteit.
Want kwaliteit is belangrijk voor iedereen: voor de hulpvragers,
voor de vrijwilligers, voor de personeelsleden,
voor de schenkers.
...Een kwaliteitsvolle hulpverlening. Die ingaat tegen
vereenzaming en sociale isolatie. Die mensen in nood
helpt, overal, altijd. Een deskundige hulpverlening. Die
efficiënt is. Die impact heeft.
...Een kwaliteitsvolle organisatie. Een referentie in de
vrijwilligerswereld. Met een aantrekkelijke vrijwilligersomgeving,
met voldoende en deskundige vrijwilligers.
Met duidelijke organisatiestructuren. Een organisatie,
die gewaardeerd en gesteund wordt door het publiek.
...Een kwaliteitsvolle communicatie. Want de maatschappij
heeft recht op transparantie. We willen open
kaart spelen.
Streven naar kwaliteit, is streven naar impact. En dat
is nodig. Want de maatschappij evolueert zo snel dat
er steeds nieuwe noden ontstaan. En er zijn ook steeds
meer kwetsbare mensen. In Vlaanderen, maar ook in de
rest van de wereld. Denk maar aan de vergrijzing van
de bevolking, de toenemende immigratie, de groeiende
kloof tussen arm en rijk, de gezondheidszorg, die steeds
duurder wordt. De rol van vrijwilligers wordt steeds
belangrijker. Rode Kruis-Vlaanderen wil klaarstaan om
de kwetsbaren te helpen.
Paraat. Altijd, overal.
R
ode Kruis-Vlaanderen wil een referentie zijn in
alles wat het doet, een kwaliteitslabel. En dat is
niet hardop dromen, want op vele vlakken zijn we dat al.
Met Strategie 2010 staan we klaar voor de toekomst.
Met Strategie 2010 kunnen we er staan, voor iedereen,
wat er ook gebeurt. Wij staan paraat. Altijd, overal.
En... één ding is zeker: we stónden paraat in 2005: voor
jong en oud, arm en rijk, ziek en gezond, zwak en sterk,
in binnen- en buitenland. Wie hulp nodig had, kon op
ons rekenen. 2005 was een jaar waarin Rode Kruis-
Vlaanderen heel wat bereikte. Dit jaarverslag gidst u
doorheen de activiteiten van Rode Kruis-Vlaanderen in
2005.
Meer weten? Lees de brochure Strategie 2010 op
de bijgevoegde cd-rom.
9

10
Samen...

172 bibliotheken in ziekenhuizen en verzorgingsinstellingen
290.532 uitgeleende boeken
13 opvangcentra voor asielzoekers
2661 opgevangen asielzoekers
6 Rode Kruisvakanties voor kansarme kinderen
1300 ‘binnenspringende’ vrijwilligers bij ouderen en zieken
Sociale Hulp
Het Rode Kruis is er voor iedereen, ook voor de meest
kwetsbaren in onze maatschappij. Via allerlei projecten
en activiteiten helpen vrijwilligers hen te integreren in
het maatschappelijke leven. Niet alleen zieken, maar
ook mensen met een handicap, kansarmen, bejaarden,
allochtonen en kinderen die in armoede leven of mensen
die in instellingen verblijven, kunnen rekenen op de
steun van het Rode Kruis.
Binnen het project ‘Thuis in mijn tehuis’
gaan Rode Kruisvrijwilligers op bezoek
in ziekenhuizen en woon- en zorgcentra.
(zie blz. 12)
© Carl Vandervoort
11

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat voor...
...zieken en ouderen
Een boek en een bezoek
R
ode Kruisvrijwilligers komen met hun boekenkar
op bezoek in verzorgingstehuizen, psychiatrische
instellingen en ziekenhuizen. Behalve boeken hebben ze
ook strips en gesproken boeken in de aanbieding. Sinds
februari 2005 heeft de dienst Ziekenhuisbibliotheken in
vier instellingen ook Turkse en Arabische tijdschriften
in zijn assortiment. Zo worden ook allochtonen bereikt
en maken ze kennis met het Rode Kruis in Vlaanderen.
In 2005 is de werking in rusthuizen en verzorgingstehuizen
uitgebreid. Om het de vrijwilligers gemakkelijker
te maken om boeken te vinden die geschikt zijn
om voor te lezen, werd er extra aandacht besteed aan
voorleesboeken voor ouderen en breidden we de voorleescollectie
uit.
Tot slot werkten we in 2005 versterkt samen met openbare
bibliotheken. Zo zetten we tijdens een studiedag
voor bibliothecarissen in de provincie Antwerpen uiteen
hoe een openbare bibliotheek een werking in een verzorgingsinstelling
kan opstarten.
T(e)huisbezoekjes
V
rijwilligers van het project ‘Spring eens binnen’
springen binnen bij mensen die thuis hulp of
verzorging nodig hebben, maar maken ook tijd voor
eenzame ouderen die een gezellig praatje willen maken
of eens samen op stap willen gaan. Vrijwilligers besteedden
zo’n 40.000 uur aan thuishulp in 2005.
Twee afdelingen startten het project ‘Spring eens binnen’
op in 2005, Kortessem en Temse. Andere afdelingen
bereidden zich voor om een werking te kunnen opstarten
in 2006.
Binnen het project ‘Thuis in mijn tehuis’ gaan Rode
Kruisvrijwilligers op bezoek in ziekenhuizen en woonen
zorgcentra. Ze geven de bewoners individuele
aandacht en maken tijd voor een babbel, lezen een boek
voor of maken een wandeling. Ook dit project breidde
in 2005 uit. Afdeling Borgloon, Tongeren, Vosselaar,
Temse en Turnhout begonnen met een nieuwe werking.
Hierdoor kwamen er vijf woon- en zorgcentra bij en
hadden we een stijging van een twintigtal vrijwilligers.
Drie bestaande werkingen werden overgenomen door
het tehuis zelf. Deze werkingen blijven bestaan maar
vallen niet langer onder de Rode Kruisvlag.
12

Sociale hulp: samen...
En 2006?
Ook in 2006 zullen heel wat afdelingen de
projecten ‘Spring eens binnen’ en/of ‘Thuis in
mijn tehuis’ opstarten. Bestaande werkingen
blijven we verder uitbouwen en begeleiden.
De dienst Ziekenhuisbibliotheken start een
proefproject met Russische, Arabische en
Albanese boeken. Deze boeken zullen uitgeleend
worden aan asielzoekers die in de
opvangcentra van het Rode Kruis verblijven.
Mensen met een handicap kunnen vanaf 2006
met het Rode Kruis op vakantie. In samenwerking
met het Nederlandse Rode Kruis en
tal van vrijwilligers zullen mensen met een
handicap en hun mantelzorgers kunnen genieten
van een weekje onbezorgde vakantie.
Boven: Vzw Rode Kruisvakanties trekt er elk jaar op uit met enkele honderden kinderen
tussen 7 en 12 jaar. (zie blz. 14)
© Frank Toussaint
Midden: Binnen het Brugfi gurenproject begeleiden Rode Kruisvrijwilligers kleutertjes
en lagereschoolkinderen en proberen ze de kloof te dichten tussen school en thuis.
(zie blz. 14)
© Frank Toussaint
Onder: De medewerkers van de opvangcentra voor asielzoekers besteden extra aandacht
aan de psycho-sociale noden van de asielzoekers. (zie blz. 15)
© Frank Toussaint
13

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat voor...
...kinderen
Rode Kruisvakanties
V
akantieverhalen vertellen op de eerste schooldag...
welk kind is er niet dol op? Nochtans hebben
kinderen uit gezinnen die in armoede leven vaak niet de
kans om op vakantie te gaan. Daarom trekt vzw Rode
Kruisvakanties er elk jaar op uit met enkele honderden
kinderen tussen 7 en 12 jaar. Ook in 2005 stond een
hele ploeg enthousiaste vrijwilligers klaar om de kinderen
optimaal te begeleiden. Ieder kind krijgt individuele
aandacht. Zo hoort élk kind erbij. In 2005 gingen meer
dan 250 kinderen mee op zes vakantiekampen.
Brugfigurenproject
H
et Rode Kruis ondersteunt kinderen ook op
school. Sommige kinderen hebben het immers
moeilijk op school omdat hun thuissituatie erg verschilt
van de schoolcultuur. Binnen het Brugfigurenproject
begeleiden Rode Kruisvrijwilligers onder het toeziend
oog van een professionele kracht kleutertjes en lagereschoolkinderen
en proberen ze de kloof te dichten
tussen school en thuis. Wat in 2002 kleinschalig begon
in Gent, is in 2005 uitgebreid naar werkingen in Sint-
Amandsberg, Turnhout, Lokeren en Mechelen. Heel
wat kinderen uit allochtone of arme gezinnen konden
op steun rekenen. De Brugfigurenwerking in Gent trok
bovendien vele nieuwe vrijwilligers aan.
En 2006?
In 2006 zal Rode Kruis-Vlaanderen meer
kinderkampen organiseren. Met maar liefst
10 kampen zullen ongeveer 400 kansarme
kinderen op vakantie kunnen.
In 2006 zullen ook kansarme kinderen tussen
12 en 14 jaar met het Rode Kruis op vakantie
kunnen, want ook in deze leeftijdscategorie is
de lacune aan vakantiemogelijkheden groot.
We starten met één kamp.
Het Brugfigurenproject breidt uit in 2006.
We willen méér bruggen bouwen en dus méér
kinderen bereiken. Ook kinderen met een
handicap, kinderen van wie de ouders net
gescheiden zijn of waarvan een (groot)ouder
gestorven is, kunnen begeleiding krijgen van
een Rode Kruisvrijwilliger.
14

Sociale hulp: samen...
...asielzoekers
15 jaar opvang asielzoekers
I
n 1990 opende het Rode Kruis zijn eerste opvangcentrum
in Westende. 15 jaar later beheert Rode
Kruis-Vlaanderen 13 opvangcentra over heel Vlaanderen
en Brussel, goed voor 1490 opvangplaatsen. Op 19 juni 2005,
de dag voor de Werelddag van de Vluchteling, gooiden
de opvangcentra hun deuren open voor het publiek.
Meer dan 3000 nieuwsgierigen kwamen een kijkje
nemen. Toch is de wereld van de opvangcentra eerder
onbekend bij het grote publiek. Via allerlei initiatieven
proberen we het publiek kennis te laten maken met
deze multiculturele wereld. Zo vond bijvoorbeeld een
deel van de Brugse reismarkt plaats in het opvangcentrum
van Brugge.
Visie
1
5 jaar opvang, 15 jaar ervaring. Die 15 jaar ervaring
werd in een visietekst gegoten. Waar werken
we aan? Waar heeft iedere asielzoeker recht op? Hoe
kunnen we optimaal tegemoetkomen aan de noden
van asielzoekers? We willen de dienstverlening in alle
opvangcentra gelijkschakelen. Tijdens het opstellen van
de visietekst is er veel uitwisseling geweest tussen de
verschillende centra. Een echte verrijking... en dat komt
de opvang alleen maar ten goede.
Psycho-sociale begeleiding
V
eel asielzoekers komen uit een zeer belastende
situatie en/of worden hier in België geconfronteerd
met ernstige stresssituaties. Daarom besteden we
extra aandacht aan de psycho-sociale noden van asielzoekers.
In november organiseerden we over dit thema
een erg succesvolle studiedag voor mensen die dagelijks
met asielzoekers werken.
En 2006?
In 2006 zullen we de visietekst afwerken en
implementeren in alle opvangcentra. 2006
wordt ook het jaar van een nieuwe asielprocedure
en een opvangwet. Deze regelgeving
zullen we in de dagelijkse werking van alle
opvangcentra introduceren.
We willen meer naar buiten treden met de
opvang van asielzoekers als een volwaardig
werkdomein van het Rode Kruis.
Samenwerking
I
n 2005 moedigden we andere organisaties aan
om samen met het Rode Kruis een activiteit voor
asielzoekers op te starten. Dit leidde tot verschillende
mooie initiatieven zoals relaxatielessen voor vrouwen
en praat- en speeluurtjes voor kinderen...
15

Cijfers...
De afkomst van de asielzoekers die de Rode Kruisopvangcentra opvingen in 2005
309
Slowakije
China
896
272
Rusland
Servië
Bulgarije
Afghanistan
Irak
Pakistan
263
Nepal
Tsjechië
Armenië
Andere
55
191
63
74 Totaal: 2661 asielzoekers
82 182
134 110
Aantal vrijwilligersuren (exclusief opvang van asielzoekers) voor de verschillende zorgactiviteiten
binnen Rode Kruis-Vlaanderen in 2005
30.000
43.642
Ziekenhuisbibliotheken
Brugfiguren
40.152
4102
Thuis in mijn tehuis
Spring eens binnen
Rode Kruisvakanties
97.042
Totaal: 214.938 uur
= 108 fulltime werkende mensen op jaarbasis
Meer weten over de sociale hulpverlening van
Rode Kruis-Vlaanderen? Op de bijgevoegde cd-rom
vind je meer info over onze activiteiten voor ouderen,
zieken, kinderen en asielzoekers.
16

Sociale hulp: samen...
Debby Brepoels, maatschappelijk assistente bij OCMW Kortessem,
dat in 2005 een ‘Spring eens binnen’-werking opstartte:
“Voor ons OCMW bieden de Rode Kruisvrijwilligers een hele meerwaarde. We hebben gezien dat
ze één voor één goed opgeleid zijn. Ze weten hoe ze met ouderen moeten omgaan, ze beheersen
tiltechnieken voor rolstoelen en kennen eerste hulp... Ik voel me er heel gerust bij.”
Samen...
© GraphicObsession
17

Training baart kunst...
18

3632 brevetten bedrijfseerstehulp
4525 eerstehulpbrevetten voor volwassenen
12.047 deelnemers aan infosessies over preventie
1680 deelnemers aan reanimatielessen
Vorming
Een ongeval is snel gebeurd. Maar hoe moet je reageren?
Wat kun je doen om het slachtoffer te helpen? Het Rode
Kruis wil zoveel mogelijk mensen eerstehulpvaardigheden
bijbrengen. Wie eerste hulp kent, kan niet alleen
hulp bieden bij een ongeval, maar leert ook ongevallen
voorkomen. Het Rode Kruis biedt tal van eerstehulpcursussen
aan, op ieders maat gesneden.
We volgen bovendien de evoluties in eerstehulptechnieken
op de voet en bieden bijscholingen en nascholingen
aan. Zo kun je steeds up-to-date hulp verlenen.
We hechten ook veel belang aan de kwaliteit van de
opleidingen. Daarom werden er kwaliteitsdoelstellingen
en -systemen op punt gesteld door de kwaliteitscoördinator.
Bedrijven kunnen voor een cursus
Bedrijfseerstehulp terecht bij Rode Kruis-
Vlaanderen (zie blz. 26)
© Frank Toussaint
19

Rode Kruis-Vlaanderen:
helpt je paraat te staan met...
...eerstehulpcursussen
voor de bevolking
Referentie in eerste hulp
I
n 2005 keurde de Vlaamse overheid het beleidsplan
van het Vormingsinstituut Rode Kruis-Vlaanderen
goed in het kader van het sociaal cultureel volwassenenwerk.
Dit was erg belangrijk: hierdoor zijn we
immers officieel erkend als een landelijke instelling,
gespecialiseerd in eerste hulp. Het is niet alleen een
erkenning van onze inspanningen om de Vlaamse
bevolking eerste hulp te leren, het maakt ons ook tot de
referentie in Vlaanderen op het vlak van eerste hulp.
Eerstehulprichtlijnen
M
et een goede eerstehulptraining kan de bevolking
klaarstaan om hulp te verlenen. Maar de
eerstehulptechnieken verschillen sterk in de verschillende
Europese landen. Daarom nam Rode Kruis-
Vlaanderen het voortouw om eerstehulptechnieken en
-procedures in Europa op elkaar af te stemmen. Meer
harmonisatie in de technieken leidt immers tot meer
kwaliteit in het eerstehulponderwijs en tot betere eerste
hulp. In 2005 kreeg het project de steun van de Europese
Commissie.
De bedoeling van het project is Europese eerstehulprichtlijnen
op te stellen die steunen op wetenschappelijk
onderzoek. Dat is nieuw, want tot nog toe werden richtlijnen
ontwikkeld op basis van overleg tussen wetenschappers.
Met een wetenschappelijke onderbouwing
zal eerstehulptraining evolueren naar een professioneel
gebeuren.
Nieuwe reanimatierichtlijnen
O
p 28 november 2005 publiceerde de European
Resuscitation Council (ERC) nieuwe richtlijnen
voor reanimatie. Sindsdien zijn de verschillende
diensten binnen Rode Kruis-Vlaanderen bezig met het
herwerken van hun handboeken.
Simulanten
D
e eerstehulpopleidingen van het Rode Kruis zijn
wereldwijd een referentie op het vlak van kwaliteit.
Het Rode Kruis kan immers steunen op jarenlange
ervaring én op ervaren ongevallensimulanten. Zij
simuleren waarheidsgetrouw wonden en ongevallen,
zodat eerstehulpcursisten in de ‘veilige’ praktijk kunnen
oefenen. In 2005 kregen ook jongeren de kans om ongevallensimulant
te worden met de gloednieuwe cursus
‘Junior Ongevallensimulant’.
20

Vorming: training baart kunst...
En 2006?
In 2006 maken we de eerstehulprichtlijnen
openbaar en publiceren we een online Europees
referentiedocument. In 2007 zullen we
de nieuwe eerstehulp- en reanimatierichtlijnen
integreren in een praktijkhandboek
voor Rode Kruisopleidingen. Zo willen we
eerste hulp in heel Europa harmoniseren en
de kwaliteit ervan verbeteren. Rode Kruis-
Vlaanderen staat bekend als leidinggevend op
het vlak van eerstehulponderwijs en die rol
willen we blijven waarmaken.
Boven: De verschillende eerstehulpcursussen en -handboeken worden aangepast aan
de nieuwe richtlijnen voor reanimatie, die sinds eind november 2005 gelden. (zie blz. 20)
© Carl Vandervoort
Midden: Rode Kruis-Vlaanderen kan voor zijn eerstehulpcursussen steunen op
jarenlange ervaring én op ervaren ongevallensimulanten. Zij simuleren nauwgezet
verwondingen en ziektebeelden. (zie blz. 20)
© Frank Toussaint
Onder: Rode Kruis-Vlaanderen leidt vrijwilligers op om op een didactisch verantwoorde
manier opleidingen te geven. (zie blz. 23)
© Frank Toussaint
21

Rode Kruis-Vlaanderen:
helpt je paraat te staan met...
...eerstehulpcursussen
voor bedrijven
Bedrijfseerstehulp
Bedrijfseerstehulp, dat is eerste hulp op maat van de
bedrijfswereld. Het hele bedrijf vaart wel bij eerstehulpverleners
op de werkvloer. Ze helpen niet alleen
na een ongeval, ze helpen ook ongevallen voorkomen.
Het Rode Kruis biedt verschillende pasklare formules
aan, want het ene bedrijf is het andere niet. Ook voor
bijscholingen en nascholingen kunnen bedrijfseerstehulpverleners
bij het Rode Kruis terecht.
Het aantal deelnemers aan de cursussen Bedrijfseerstehulp
is in 2005 stabiel gebleven. Dat is een succes gezien
de concurrentie van andere opleidingsverstrekkers.
Kruisverenigingen van deze landen ook bedrijfseerstehulpcursussen
inrichten. De inkomsten van deze cursussen
kunnen ze dan gebruiken om hun Rode Kruiswerking
te financieren. We blijven deze landen ook in
de toekomst inhoudelijk ondersteunen.
Themalessen
E
r werden nieuwe themalessen voor bedrijfseerstehulp
ontwikkeld: o.a. ‘Optreden bij wervelletsels’
en ‘Breuken en spalken’. Tijdens drie studiedagen
werden de lesgevers Eerstehulpverlening opgeleid
om deze lessen te mogen geven.
Vlaamse bedrijfseerstehulp in het buitenland
Onze cursus Bedrijfseerstehulp reikt tot in Servië,
Mozambique en Namibië. Voor de nationale Rode
Kruisverenigingen van deze landen werd een actieplan
opgezet om de activiteit Bedrijfseerstehulp te ontwikkelen.
Enkele medewerkers van Rode Kruis-Vlaanderen
trokken in 2005 naar Mozambique en hebben er een
lesgeversopleiding en een initiatie ongevallensimulatie
gegeven aan kandidaat-lesgevers. Zo kunnen de Rode
En 2006?
In 2006 zetten we de eerste stappen in
e-learning. Cursisten zullen in de toekomst
eerste hulp achter hun computer kunnen
leren.
22

Vorming: training baart kunst...
...preventiecursussen
H
et Rode Kruis leert mensen niet alleen hoe ze
kunnen helpen bij ongevallen, maar ook hoe
ze ongevallen kunnen voorkomen. Ouderen leren alles
over valpreventie tijdens de sessies van BOEBS (Blijf op
Eigen Benen Staan), ‘Vaste voet in huis’ en ‘Vaste voet
in het rusthuis’. Ook thuisverzorgenden kunnen bij het
Rode Kruis terecht voor cursussen over valpreventie.
Meer dan 10.000 mensen namen aan valpreventiesessies
deel. Ook de infosessies van ‘Thuis Pluis’ trokken
meer dan 1500 geïnteresseerden. Deze infosessies
behandelen courante risico’s in en om het huis en hoe
je ze kunt voorkomen.
...cursussen en
bijscholingen voor
vrijwilligers
Leerrijke én prettige opleidingen
R
ode Kruis-Vlaanderen besteedt veel aandacht aan
de vorming van vrijwilligers. We leiden vrijwilligers
op om op een didactisch verantwoorde manier
opleidingen te geven aan andere vrijwilligers en organiseren
al jaren een zomeropleiding in Dworp. Hier
krijgen de verschillende diensten binnen Rode Kruis-
Vlaanderen de kans om hun vrijwilligers opleidingen
aan te bieden die aangepast zijn aan de activiteit die zij
uitvoeren. We bieden vrijwilligers ook de mogelijkheid
om hun sociale vaardigheden aan te scherpen. Daarom
organiseren we communicatiecursussen zoals vergadertechnieken
en omgaan met groepen. Om deze opleidingen
zowel leerrijk als prettig te maken, deden we in
2005 een eerste aanzet om specifieke werkvormen in
te lassen in onze opleidingen. Een concreet voorbeeld
hiervan is de opname van de video voor de opleiding
‘Vergaderen op de agenda’.
Overgangsjaar
2
005 was een heus overgangsjaar wat opleidingen
voor vrijwilligers betreft. Er werd volop gewerkt
aan een eenvormig vormingsbeleid. We onderzochten
hoe we alternatieve leertrajecten kunnen aanbieden en
hoe we eerder verworven competenties (opleidingen,
werkervaring) van vrijwilligers kunnen erkennen.
We startten ook een overlegorgaan op om de communicatie
tussen de verschillende diensten die opleidingen
aan vrijwilligers aanbieden te optimaliseren. Om de
continuïteit in de kwaliteit van onze hulpverlening te
waarborgen, implementeerden we een systeem waarmee
de diensten van Rode Kruis-Vlaanderen hun lesgevers
kunnen evalueren en begeleiden.
23

Cijfers...
Aantal deelnemers aan de opleidingen eerste hulp van Rode Kruis-Vlaanderen in 2005
aantal deelnemers aan preventiecursussen
8861
aantal deelnemers aan eerstehulpcursussen
aantal deelnemers aan bedrijfseerstehulpcursussen
14.373
5740
Totaal: 29.974 cursisten
Evolutie van het aantal deelnemers aan eerstehulpcursussen van Rode Kruis-Vlaanderen sinds 2001
8017
totaal: 13.262
aantal deelnemers aan bedrijfseerstehulpcursussen
aantal deelnemers aan eerstehulpcursussen
5245
5684
5588
5967
11.249
totaal: 16.933
13.494
totaal: 19.082
14.403
totaal: 20.370
14.373
totaal: 20.113
5740
2001 2002 2003 2004 2005
Meer weten over de vormingsactiviteiten van
Rode Kruis-Vlaanderen? Lees dan het gedetailleerde
jaarverslag 2005 ‘Vorming’ op de bijgevoegde
cd-rom.
24

Vorming: training baart kunst...
Marc De Laet, productie-ingenieur bij JST Europe,
die een bedrijfseerstehulpcursus van Rode Kruis-Vlaanderen volgde:
“We hebben in ons bedrijf in het verleden al enkele kleine ongelukjes gehad, maar tot nog toe hebben
we altijd vlot en efficiënt de eerste zorgen kunnen toedienen. En dat dankzij de cursussen van
het Rode Kruis. We volgen ook regelmatig bijscholingen bij het Rode Kruis: zo blijft ons eerstehulpbrevet
geldig én blijven we steeds alert.”
Training baart kunst...
© GettyImages
25

Wereldwijde solidariteit...
26

98 miljoen Rode Kruis- en Rode Halve Maanvrijwilligers wereldwijd
2,9 miljoen euro voor de aankoop en verzending van dringende noodhulpgoederen door
Rode Kruis-Vlaanderen (alle noodhulpacties in 2005)
184 plaatselijke Rode Kruisafdelingen in Vlaanderen zamelden 527.125 euro in ten voordele
van de hulpverlening na de tsunami
78 succesvolle opsporingen van vermiste familieleden via Rode Kruis-Vlaanderen
Internationale
werking
Het Rode Kruis staat bekend om zijn snelle hulp bij
dringende noodsituaties, waar ook ter wereld. Maar
oplossingen bieden op lange termijn, werken aan een
structurele verbetering van de leefsituatie van de meest
kwetsbaren en hun kwetsbaarheid verminderen zijn
voor ons minstens even belangrijk. Daarnaast tracht
de internationale opsporingsdienst van het Rode Kruis
vermiste familieleden, bijvoorbeeld ten gevolge van
oorlogsgeweld, terug te vinden en te herenigen. Tot slot
blijft het Rode Kruis de motor achter de ontwikkeling
en de bekendmaking van het internationaal humanitair
recht waarin de grenzen aan oorlog zijn vastgelegd.
Vele miljoenen Pakistanen werden
dakloos na de aardbeving van 8 oktober
2005. Het Rode Kruis verleende onmiddellijk
hulp. Rode Kruis-Vlaanderen kocht
onder andere 2275 wintertenten aan.
(zie blz. 30)
© ICRC/Fred Clarke
27

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat met...
...noodhulp bij internationale rampen
Een uitzonderlijk rampenjaar?
V
elen zullen zich 2005 herinneren als het jaar van
de talrijke dodelijke natuurrampen. Er waren de
gevolgen van de tsunami, die pas in 2005 echt duidelijk
werden, de orkanen in Centraal- en Noord-Amerika,
waaronder Katrina die New Orleans trof, en de aardbevingen
in Pakistan en India. Daarenboven waren er onnoemelijk
veel rampen die amper het nieuws haalden:
de jaarlijkse overstromingen in China, de voedselcrisis
in de Sahel of de vulkaanuitbarsting in El Salvador bijvoorbeeld.
Grote of kleine ramp, groot of geen nieuws,
het afgelopen jaar sprong Rode Kruis-Vlaanderen
andere Rode Kruisverenigingen meer dan eens bij. Niet
alleen in de acute noodfase, maar ook bij de heropbouw
achteraf.
Informatie redt levens
I
n oktober lanceerde het Internationale Rode Kruis
zijn befaamde Wereldrampenrapport. Elk jaar
focust het rapport op natuurrampen die de wereld
teisteren. Volgens het rapport van 2005 is informatie
voor slachtoffers van rampen even essentieel als water,
voedsel en onderdak. Juiste informatie is niet alleen van
belang bij de bewustmaking en alarmering vooraf, maar
ook tijdens en na de ramp. Informatie is bovendien een
voorwaarde voor een efficiënte hulpverlening en neemt
heel wat angst en twijfel weg bij de slachtoffers en hun
familie. Volgens het rapport speelt de aandacht van de
media een bepalende rol bij de mobilisatie van de internationale
gemeenschap.
Noodhulp- en heropbouwprojecten
M
et noodhulp wil Rode Kruis-Vlaanderen op
korte termijn de meest levensnoodzakelijke
behoeften van slachtoffersvan rampen lenigen. Op lange
termijn trachten we de kwetsbaarheid van de bevolking
te verminderen. Met heropbouw helpt het Rode Kruis
slachtoffers hun leven zo snel mogelijk te hervatten. Zo
verdeelde Rode Kruis-Vlaanderen 53.000 gewatteerde
dekens na talrijke overstromingen in China en kocht het
825 ton graan, 22,8 ton linzen en 40.800 liter kookolie
aan voor 50.000 slachtoffers van de voedselcrisis
in Eritrea. Ook in andere streken was Rode Kruis-
Vlaanderen actief.
28

Internationale werking: wereldwijde solidariteit...
Noodhulp en heropbouw na tsunami
O
p zondag 26 december 2004 overspoelden metershoge
vloedgolven de kustgebieden rondom de
Indische Oceaan. De ware omvang van de ramp werd
pas echt duidelijk begin 2005. Geschat wordt dat ruim
226.000 mensen omkwamen bij deze ramp en ruim 2,4
miljoen mensen getroffen werden. Het zwaartepunt van
de hulpverlening van Rode Kruis-Vlaanderen ligt van
bij de start in Sri Lanka en Indonesië.
In Sri Lanka kwamen bijna 31.000 mensen om het
leven en raakten 23.000 anderen gewond. Er is sprake
van zo’n 4700 vermisten. Onze hulp situeert er zich op
drie domeinen: noodhulp, basisgezondheidszorg en heropbouw.
Concreet omvat de hulp van Rode Kruis-Vlaanderen
een directe financiële ondersteuning, de aankoop
en verzending van noodhulpgoederen, het vrijmaken
van personeel, training en begeleiding van plaatselijke
vrijwilligers voor zelfhulp op lange termijn, de bouw
van 500 nieuwe woningen, de heropbouw van 250
beschadigde woningen, de verbetering van water- en
sanitaire installaties, de verbetering van de uitrusting
van twee hospitalen en structurele rehabilitatie. Ook op
het eiland Nias (Indonesië) is Rode Kruis-Vlaanderen,
samen met andere Rode Kruisverenigingen actief. Het
gezamenlijke programma voor 11.000 gezinnen loopt
nog tot 2008.
Boven: Rode Kruis-Vlaanderen bouwt in de gebieden die verwoest werden door de
tsunami 500 nieuwe woningen en herstelt 250 beschadigde woningen. (Zie blz. 29)
© Wim Cloots
Midden: De dienst Tracing van Rode Kruis-Vlaanderen tracht het contact tussen gescheiden
familieleden te herstellen via het wereldwijde Rode Kruisnetwerk. In sommige
gevallen kunnen gezinnen dankzij het speurwerk van Tracing terug herenigd worden.
(Zie blz. 32)
© ICRC/Daniel Glinz
Onder: Rode Kruis-Vlaanderen ondersteunt het Namibische Rode Kruis bij de fi nanciering
van waterprojecten en gezondheidseducatie. (Zie blz. 31)
© Hanne Ninclaus
29

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat met...
Tenten voor Pakistan
O
p 8 oktober trof een aardbeving grote delen van
Pakistan, maar ook van India en Afghanistan.
In Pakistaans en Indiaas Kasjmir was de verwoesting
het grootst. De balans: meer dan 86.000 doden, nog
veel meer gewonden, duizenden ingestorte huizen en
miljoenen daklozen. De hulpoperatie in Pakistan was
één van de moeilijkste ooit. Sneeuwval, vrieskou en rukwinden
maakten het de hulpverleners erg moeilijk. Vele
bergwegen waren geblokkeerd. Omdat de tijd begon te
dringen, startte Rode Kruis-Vlaanderen op 27 oktober
een tv-campagne onder de slogan ‘Help Pakistan de
winter door’. Rode Kruis-Vlaanderen drong aan op een
benefietuitzending op de Vlaamse tv-zenders. Die kwam
er uiteindelijk ook, op 21 december. Goedele Liekens en
Ben Crabbé presenteerden samen de HOOP-show (Help
Ons Overwinteren in Pakistan), het hoogtepunt in de
fondsenwervingscampagne ten voordele van de hulp in
Pakistan. Rode Kruis-Vlaanderen kocht voor 2.577.500
euro hulpgoederen aan: 11.720 dekens, 3.500 kooksets,
20.060 jerrycans, 60.000 bedlakens, 95.450 gewatteerde
dekens, 40.000 golfplaten en 2.275 wintertenten. Met
deze tenten konden we 18.200 slachtoffers beschermen
tegen de winterkou.
Het Rode Kruis verlaat Consortium
I
n november besloot het Belgische Rode Kruis om
niet langer deel uit te maken van het Belgisch
Consortium voor Noodhulpsituaties. Het eerste resultaat
van een meer zelfstandige besluitvorming was er
na de aardbeving in Pakistan: toen bleek dat er meer
hulp nodig was, nam het Rode Kruis zelf het initiatief
voor een tv-campagne en een benefietuitzending. Vanzelfsprekend
blijft het Rode Kruis wel openstaan voor
samenwerking bij erg grote noden.
Noodhulpfonds groeit
O
m zijn paraatheid te garanderen, vergrootte
Rode Kruis-Vlaanderen zijn noodhulpfonds. Zo
kunnen we bij internationale noodsituaties meteen de
nodige middelen vrijmaken. Het fonds omvat nietgespecificeerde
inkomsten die duidelijk bestemd zijn
voor de internationale projectwerking, giften met de
vermelding ‘noodhulpfonds’ en saldi van fondsenwerving
voor rampen en crisissen waarvan de noden
op korte en middellange termijn reeds gelenigd zijn.
Dankzij het noodhulpfonds kan Rode Kruis-Vlaanderen
ook ‘stille’ of minder mediagenieke rampen financieren,
zoals de voedselcrisis in Niger bijvoorbeeld. Want ook
al kunnen sommige rampen niet rekenen op veel mediaaandacht
- en steun van het publiek - het Rode Kruis wil
paraat blijven staan. Altijd, overal.
30

Internationale werking: wereldwijde solidariteit...
En 2006?
Hoewel 2005 een heel uitzonderlijk ‘rampenjaar’
was, moeten we er ons van bewust zijn
dat het aantal rampen én het aantal getroffenen
in de komende jaren alleen maar zal
stijgen. Dat valt te verklaren door de wereldwijde
bevolkingstoename, de enorme groei
van sloppenwijken in de steden, de opwarming
van de aarde enzovoort. Investeren in
rampenparaatheid en rampenreductie blijft
dé boodschap voor het Rode Kruis.
...hulp op
lange termijn
Meer dan noodhulp alleen
V
oor het Rode Kruis hoeft er natuurlijk geen ramp
te gebeuren om solidair te zijn. Sommige landen
hebben sowieso steun nodig. Omdat er armoede
heerst, omdat er weinig medisch materiaal voorhanden
is, omdat het onderwijs onvoldoende uitgebouwd is of
gewoon omdat ze meer dan andere landen blootgesteld
worden aan droogte of andere natuurverschijnselen.
Rode Kruis-Vlaanderen steunde in 2005 de zusterverenigingen
in Mozambique, Namibië, Nepal en Rwanda
via duurzame ontwikkeling.
Bedrijfseerstehulp in Mozambique
M
ozambique is een van de armste landen ter
wereld. Ook het Mozambikaanse Rode Kruis is
voor de uitvoering van zijn hulpprogramma’s bijna
volledig afhankelijk van steun van westerse landen.
Eerstehulpcursussen voor bedrijven zijn voor het plaatselijke
Rode Kruis een mogelijkheid om inkomsten te verwerven.
Een werkbezoek van Rode Kruis-Vlaanderen,
dat zeer ervaren is in bedrijfseerstehulp, toonde aan dat
de implementatie van commerciële eerstehulpcursussen
haalbaar is. Nog tot 2007 zal Rode Kruis-Vlaanderen
het Mozambikaanse Rode Kruis helpen bij de uitbouw
en professionalisering van de eerstehulpcursussen voor
bedrijven, om zo duurzame inkomsten te genereren
en de basiswerking van de Rode Kruisvereniging te
financieren. Gezien het succes van dit unieke project
overweegt Rode Kruis-Vlaanderen om gelijkaardige
initiatieven op te starten in andere ontwikkelingslanden.
Daarnaast heeft Rode Kruis-Vlaanderen nog
andere structurele hulpprojecten lopen in Mozambique.
Watervoorziening in Namibië
R
ode Kruis-Vlaanderen ondersteunt het Namibische
Rode Kruis bij de financiering van waterprojecten
en de gezondheidseducatie. Vele Namibiërs hebben
geen toegang tot zuiver water. Met de steun van het
Rode Kruis kunnen er pompen geïnstalleerd worden en
worden er mensen opgeleid om deze te onderhouden.
Vrijwilligers van het Rode Kruis worden opgeleid om
de bevolking via toneeltjes en interactieve lessen informatie
over hygiëne te brengen.
31

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat met...
...opsporing van
vermiste familieleden
Vermisten worden gemist
D
e chaos van een conflict of ramp verscheurt
ontelbare gezinnen. Familieleden vluchten en
raken elkaars spoor kwijt. Het Rode Kruis tracht
vermisten op te sporen en de gescheiden families te
herenigen. In 2005 heeft Rode Kruis-Vlaanderen 78
opsporingsdossiers en 46 herenigingsdossiers positief
afgesloten. Na rampen zoals orkaan Katrina in de VS
of de aardbeving in Pakistan gebruikte het Internationale
Rode Kruis een speciale opsporingswebsite,
www.family-links.icrc.org.
En 2006?
Het Rode Kruis stelt vast dat steeds meer
families gescheiden raken tijdens hun vlucht
naar West-Europa en dat steeds meer nietvergezelde
minderjarigen hun toevlucht hier
komen zoeken. Hier is dus zeker een taak
weggelegd voor Tracing.
‘Weten’ is een basisbehoefte
W
eten wat het lot is van een geliefd persoon is
een basisbehoefte, vindt het Rode Kruis. We
trachten het contact tussen familieleden te herstellen
via het wereldwijde Rode Kruisnetwerk. Wanneer
andere communicatiemiddelen het laten afweten - bij
een ramp of een oorlog - zijn de Rode Kruisberichten
vaak het enige alternatief. De berichten zijn korte,
persoonlijke en neutrale boodschappen die familieleden
kunnen uitwisselen. Dankzij zijn onpartijdigheid krijgt
het Rode Kruis van landen in conflict vaak als enige
toegang tot hun krijgsgevangenen. In 2005 gaf Rode
Kruis-Vlaanderen 154 Rode Kruisberichten door.
32

Internationale werking: wereldwijde solidariteit...
...de bekendmaking van het humanitair recht,
ook in eigen land
Het Rode Kristal
V
oor het einde van 2005 kwam er een internationale
overeenstemming over een derde beschermend
embleem. Naast het Rode Kruis en de Rode
Halve Maan geldt nu ook het Rode Kristal als bescherming
voor medische hulpverlening.
Internationaal humanitair gewoonterecht
I
n 2005 werd een jarenlange studie over de gewoonterechtelijke
regels in het IHR afgewerkt. Gewoonterechtelijke
regels ter bescherming van kwetsbare
personen zijn bindend voor álle staten en in álle conflicten.
Samen met het Internationale Rode Kruiscomité
(ICRC) en de universiteit in Leuven ging Rode Kruis-
Vlaanderen tijdens een Europees colloquium na hoe
deze studie het onderricht van het IHR kan bevorderen.
IHR en de actualiteit
H
et IHR haalde niet enkel de actualiteit in conflictgebieden.
In eigen land vormde Brussel
voor de tweede maal het toneel voor een proces naar
aanleiding van de genocide in Rwanda in 1994. In de
senaat werd een wetsvoorstel ingediend om een einde
te stellen aan het gebruik van submunitie. Ondertussen
haalde dit voorstel de status van wet.
IHR in de kijker
M
et de uitgave ‘Internationaal humanitair recht
in de kijker’ speelt Rode Kruis-Vlaanderen in
op actuele gebeurtenissen en de manier waarop het
IHR daarin een plaats krijgt. Deze jaarlijkse publicatie,
die in 2005 voor het eerst verscheen, gaat ook in op
nieuwe ontwikkelingen en de toepassing van het IHR
in eigen land. Het IHR kreeg bovendien een eigen stek
op onze nieuwe website. De IHR-berichten worden als
nieuwsbrief elektronisch verspreid.
33

Cijfers...
De afdelingen van Rode Kruis-Vlaanderen zetten zich massaal in
om geld in te zamelen voor de hulpverlening in Zuidoost-Azië na de tsunami
57
Rode Kruisafdelingen die de hulpverlening aan de slachtoffers
van de tsunami financieel steunden (zonder acties)
Rode Kruisafdelingen die de hulpverlening aan de slachtoffers
van de tsunami financieel steunden door een actie te
organiseren
127
overige
Enkele cijfers i.v.m. de hulpverlening van het Rode Kruis aan de slachtoffers
van de tsunami in Zuidoost-Azië
De inkomsten die Rode Kruis-Vlaanderen van het
publiek in Vlaanderen ontvangt, worden integraal
besteed aan concrete projecten. Geld dat gestort wordt
in het kader van een bepaalde ramp (de tsunami in
Zuidoost-Azië bijvoorbeeld), wordt volledig gebruikt
voor hulp aan de slachtoffers van die ramp.
Rode Kruis-Vlaanderen zamelde 10.540.725,11 euro
in voor de hulpverlening aan de slachtoffers van de
tsunami. Dit bedrag bevat inkomsten uit het gemeenschappelijke
rekeningnummer van het Consortium en
inkomsten uit het rekeningnummer van Rode Kruis-
Vlaanderen.
34

Internationale werking: wereldwijde solidariteit...
Spreiding van de uitgaven voor noodhulp en
wederopbouw na de tsunami
5 %
90,33 % van de publieksinkomsten worden
besteed op het terrein
1,2 %
8,47 %
7,21 %
34,27 %
21,73 %
90,33 %
31,79 %
noodhulp tot 31 oktober 2005
wederopbouw in 2006
wederopbouw in 2007
fondsenwerving: 1,2 %
directe beheerskosten: 8,47 %
hulp op terrein (noodhulp + wederopbouw): 90,33%
wederopbouw in 2008
wederopbouw in 2009
Van elke 10 euro die Rode Kruis-Vlaanderen bij
het publiek inzamelde voor de hulpverlening aan
de slachtoffers van de tsunami, komt er meer dan
9 euro in het rampgebied terecht.
35

Rode Kruis-Vlaanderen was wereldwijd actief: met noodhulp en met ontwikkelingsprojecten
Rusland
Verenigde Staten
Van Amerika
Roemenië
Servië en
Montenegro
Marokko
Iran
Pakistan
Nepal
China
Guatemala
El Salvador
Burkina Faso
Niger
Soedan
Eritrea
Filippijnen
Somalië
Sri Lanka
Rwanda
Indonesië
Mozambique
Namibië
Landen waar Rode Kruis-Vlaanderen actief was in 2005
Meer info over de hulpverlening na de tsunami
in Zuidoost-Azië en de aardbeving in Pakistan, over
de internationale ontwikkelingsprojecten van Rode
Kruis-Vlaanderen of over Tracing en het internationaal
humanitair recht? Lees dan het jaarverslag
‘Internationale werking’ op de bijgevoegde cd-rom!
36

Internationale werking: wereldwijde solidariteit...
Claude, een 19-jarige vluchteling uit Congo,
die een beroep deed op de dienst Tracing van Rode Kruis-Vlaanderen:
“Mijn vader en moeder werden vermoord in Congo. Toen zijn mijn broers en zussen en ik gevlucht en
zijn we elkaar uit het oog verloren. Ik kwam terecht in een weeshuis dat een opleidingskamp voor
kindsoldaten bleek te zijn. Gelukkig kon ik ontsnappen en vond ik een toevluchtsoord in België. Rode
Kruis-Vlaanderen heeft me geholpen om mijn broers en zussen terug te vinden. Na tien maanden
speurwerk ontvingen we nieuws: al mijn broers en zussen leven nog en wonen in Kinshasa. Via Rode
Kruisberichten houden we nu contact met elkaar.”
Wereldwijde
solidariteit...
© Soenar Chamid
37

Getraind in snelheid...
38

Interventies: getraind in snelheid...
81.107 ritten met 201 ziekenwagens
10.579 preventieve Rode Kruishulpposten op evenementen
20.293 ontleningen van hulpmiddelen in Rode Kruisuitleendiensten
188 vrijwilligers boden psychologische bijstand tijdens de acute fase van noodsituaties
Interventies
Elk jaar opnieuw zijn tal van Rode Kruisvrijwilligers
aanwezig op festivals, sportwedstrijden en andere
evenementen met preventieve hulpposten. Bovendien staan
ze steeds paraat om andere hulpdiensten te versterken als
er zich een ramp voordoet. Ze vervoeren zieken en gewonden
en verstrekken psychosociale hulp. Maar ook als er
zich geen ramp voordoet, staat het Rode Kruis paraat: de
105-ambulance vervoert mensen naar het ziekenhuis en bij
de uitleendiensten kan iedereen terecht voor rolstoelen,
krukken of een ziekenhuisbed. Dankzij de voortdurende
training en bijscholing van het personeel en de vrijwilligers,
zorgt het Rode Kruis voor hulpverlening op topniveau.
Wie geen vervoer heeft en naar het
ziekenhuis moet, kan een beroep doen
op de ambulances van Rode Kruis-Vlaanderen.
Ook als het dringend is, staat het
Rode Kruis klaar. (zie blz. 43)
© Reinhilde Terryn
39

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat voor...
...bezoekers van
grote evenementen
W aar veel mensen samenkomen, bestaat er een groter
risico op ongevallen. Daarom staat het Rode Kruis
preventief paraat op verschillende evenementen. In
2005 organiseerde Rode Kruis-Vlaanderen maar liefst
10.579 hulpposten. Dankzij slimme informaticasystemen
kunnen we onze dienstverlening en toekomstige
acties nog beter plannen, voorbereiden en afstemmen
op de vraag.
Gegevens van middelen beheren met PHARAO
H
et informaticasysteem PHARAO, een letterwoord
dat staat voor Preventieve HulpActies
RApportering Online, houdt cijfers bij over het aantal
preventieve hulpacties die afdelingen uitvoeren, het
totaal aantal uren inzet van medewerkers en vrijwilligers,
het aantal verzorgingen en het aantal slachtoffers
dat overgebracht wordt naar het ziekenhuis. Deze
cijfers bieden niet alleen een schat aan informatie die
gebruikt kan worden voor statistieken, maar maken het
ook mogelijk om onze toekomstige hulpacties nog beter
voor te bereiden.
Gegevens van slachtoffers beheren met MedTRIS
E
en andere technologische nieuwigheid die onze
dienstverlening verder optimaliseert, is MedTRIS
(Medische Triage en Registratie Informatica Systeem).
Via MedTRIS staan de verschillende hulpposten op
manifestaties met meer dan 10.000 toeschouwers met
elkaar in contact en kunnen de hulpverleners de gegevens
van slachtoffers beheren.
Dit softwarepakket is inmiddels het standaardprogramma
op grote manifestaties. Het werd ontwikkeld door
onze vrijwilligers en is enig in de wereld. Ook andere
hulpdiensten zien de voordelen van het programma
in... terecht, want het is een unieke informatiebron.
Voor het eerst beschikken we over totaalcijfers van het
aantal slachtoffers op grote evenementen. Deze cijfers
lenen zich uitstekend voor wetenschappelijke studies
en publicaties. Bovendien kunnen we onze preventieve
strategie toetsen aan de cijfers en zo beter anticiperen
op de eventuele ongevallen tijdens toekomstige risicomanifestaties.
De verwerking van de medische gegevens in MedTRIS
gebeurt volledig anoniem zodat de privacy van
slachtoffers en het medisch beroepsgeheim gegarandeerd
blijven.
40

Interventies: getraind in snelheid...
ASTRID: een communicatiemiddel tussen
hulpverleners
E
en derde luik waar de technologie ons handig bijstaat
bij de hulpverlening, vertaalt zich onder de
naam ASTRID (Allround Semi-cellular Trunking Radio
communication System with Integrated Dispatching).
ASTRID is een hulpdienstoverschrijdend platform
waarmee brandweer, politie, civiele bescherming en
medische diensten met elkaar kunnen communiceren.
In 2005 nam ook het Rode Kruis het systeem in gebruik.
Informatie over de beschikbaarheid van ziekenwagens,
over de ernst van de situatie bij rampen of over
de nood aan hulp kan snel en gemakkelijk van het ene
ASTRID-toestel naar het andere worden overgedragen.
Voor interventies bij rampen, maar ook bij het ziekenvervoer
en voor preventieve hulpacties is het toestel een
ideaal hulpmiddel, want het maakt een gecoördineerde
aanpak veel gemakkelijker... en dat komt de hulpverlening
uiteraard ten goede.
En 2006?
In 2006 zullen de belangrijkste Rode Kruisziekenwagens
aangesloten zijn op het
ASTRID-communicatienetwerk.
Boven: Een goed overleg tussen de verschillende hulpdiensten en de overheid is
cruciaal. Rode Kruis-Vlaanderen ijvert voor een duidelijkere taakomschrijving in de
rampenplannen. (zie blz. 42)
© Frank Toussaint
Midden: Onze vrijwilligers worden goed opgeleid zodat ze mensen optimaal advies
kunnen geven bij de keuze van een hulpmiddel. (zie blz. 43)
© Carl Vandervoort
Onder: In de weken na de tsunami in Zuidoost-Azië bemanden de vrijwilligers van DSI
(Dringende Sociale Interventie) het crisiscentrum van Buitenlandse Zaken en hielpen
ongeruste familieleden van mensen die in het rampgebied verbleven op het ogenblik
van de ramp. Koning Albert II bracht een bezoek aan het crisiscentrum. (zie blz. 42)
© Danny GYS/Reporters
41

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat voor...
...slachtoffers
van rampen
Een duidelijke rol in rampenplannen
B
ij rampenbestrijding en het opstellen van
rampenplannen is een goed overleg tussen de
verschillende hulpdiensten en de overheid cruciaal.
In 2005 ging Rode Kruis-Vlaanderen aan tafel zitten met
de verschillende partners en ijverde voor een duidelijkere
taakomschrijving in de verschillende rampenplannen.
Het overleg verloopt positief en alle partners
erkennen de nood aan een goed strategisch samenwerkingsplan.
Het Rode Kruis pleit bovendien voor een
betere wettelijke bescherming van de vrijwilligers bij
rampen.
Rode Kruisvrijwilligers op missie met B-fast
(Belgian First Aid and Support Team)
V
laamse Rode Kruisvrijwilligers werden in 2005
betrokken bij verschillende internationale hulpacties
van B-FAST, de snelle interventiestructuur van de
overheid. Zo hielpen vrijwilligers in Zuidoost-Azië bij de
hulpactie en de coördinatie ervan na de tsunami. Ook in
Pakistan en in het door orkaan Katrina verwoeste New
Orleans werden Rode Kruisvrijwilligers ingezet.
De toenemende inzet van vrijwilligers bij B-FAST-missies
toont aan dat de overheid veel vertrouwen heeft in
de kennis en ervaring van het Rode Kruis.
Psychosociale hulp na rampen
H
et Rode Kruis doet meer dan alleen medische
hulp verlenen. De speciaal opgeleide vrijwilligers
van Dringende Sociale Interventie (of kortweg
DSI) vangen ook niet-gewonde slachtoffers op, verzamelen
informatie over slachtoffers, begeleiden familieleden
en andere mensen die betrokken waren bij een
schokkende gebeurtenis.
Na de zeebeving op 26 december 2004 in Zuidoost-Azië,
werden 148 Rode Kruisvrijwilligers ingezet. Zij hielpen
mee de telefoons in het crisiscentrum van Buitenlandse
Zaken te bemannen en verwerkten de gegevens van
ongeruste familieleden. Op het moment dat de repatrieringsvluchten
uit Zuidoost-Azië aankwamen waren
DSI-vrijwilligers aanwezig om de teruggekeerde landgenoten
en hun familieleden te ondersteunen.
De overheid drukte nadien haar waardering uit voor de
deskundigheid die DSI aan de dag legde. Deze erkenning
heeft DSI op de landkaart gezet: andere organisaties
vinden sneller hun weg naar de dienstverlening van
DSI. Ook het grote publiek leerde DSI kennen. In 2005
waren er meer dan dubbel zoveel kandidaat-vrijwilligers
dan in 2004. Zo groeit DSI als een volwaardige
speler op het terrein van (inter)nationale psychosociale
hulpverlening.
42

Interventies: getraind in snelheid...
En 2006?
De groei van DSI stopt niet in 2005. In 2006
verwachten we ongeveer 20 % meer vrijwilligers.
Bovendien zullen de vrijwilligers de
opleidingen voor kandidaat-DSI’ers zelf
geven. Daarnaast zullen we in 2006 het
slachtofferregistratiesysteem verder optimaliseren.
...zieken en
mensen die moeilijker
te been zijn
Kwaliteitsvol ziekenvervoer
W
ie naar het ziekenhuis moet en zelf geen vervoer
heeft, kan een beroep doen op de 105-
ziekenwagens van het Rode Kruis. Maar ook als het
dringend is, staat het Rode Kruis klaar. Zo springen we
bij rampen de 100-diensten en de MUG-diensten bij.
Het Rode Kruis blijft ijveren voor een duidelijke regelgeving
en normering voor het ziekenvervoer en pleit
voor een definiëring van minimumnormen voor wat de
opleiding betreft van ambulanciers, de uitrusting van
de ziekenwagens en de facturering. In 2005 voerde het
Rode Kruis meer dan 80.000 ritten met de 105-ziekenwagens
uit.
Kwaliteitsvolle hulpmiddelen
W
ie krukken, een rolstoel of een ziekenhuisbed
nodig heeft, kan daarvoor bij één van de 188
uitleendiensten van het Rode Kruis terecht. In 2005
werd opnieuw de nadruk gelegd op het werken met
kwaliteitsmateriaal. Dankzij een permanente kwaliteitsbewaking
kunnen we hulpmiddelen uitlenen die
voldoen aan de kwaliteitsnormen van het Rode Kruis.
Onze vrijwilligers volgen een basisopleiding en bekwamen
zich via jaarlijkse bijscholingen verder zodat ze
mensen optimaal advies kunnen geven bij de keuze van
een hulpmiddel.
En 2006?
We blijven ijveren voor kwaliteitsmateriaal
in onze uitleendiensten en blijven de evolutie
in hulpmiddelen en technieken op de voet
volgen. Omdat steeds meer mensen thuis verzorgd
worden, blijft de vraag naar hulpmiddelen
toenemen.
43

Cijfers...
Aantal preventieve hulpacties per categorie in 2005
841
Atletiek (triatlon, turnen, jogging, veldloop…)
167
646
1996
164
159
1110
1227
Balsporten (voetbal, binnen- en buitenbalsporten)
Wielersport (baanwielrennen, fietstochten, mountainbike…)
Evenementen (sportdagen, concerten, beurzen...)
Motorsporten (motorcross, rally…)
Watersporten (waterski, zwemmen…)
Paardensport
Gevechtsporten
Overigen
2203
Totaal: 8513 hulpacties (exclusief assistentie aan
preventieve hulpacties van andere Rode Kruisafdelingen)
Evolutie in aantal ritten met de 105-ziekenwagens vanaf 2002
82.000
80.000
81.107
78.000
76.000
75.823
76.522
74.000
72.000
70.000
73.649
68.000
2002 2003 2004 2005
Wil je meer weten over de hulpverlening van
Rode Kruis-Vlaanderen bij rampen en grote
evenementen of over onze ambulances en uitleendiensten?
Op de bijgevoegde cd-rom vind je een
schat aan cijfers en informatie.
44

Interventies: getraind in snelheid...
Gert Plevoets, hoofdverpleegkundige op de spoedgevallendienst
van het Regionaal Ziekenhuis Sint-Trudo:
“Onlangs kreeg een toeschouwer op de tribune een hartstilstand tijdens een voetbalmatch. De
aanwezige Rode Kruisvrijwilligers begonnen onmiddellijk te reanimeren. Het is dankzij hun snelle
interventie dat het slachtoffer het gehaald heeft, want in zo’n situatie zijn de eerste minuten van
levensbelang. Daarna heeft de MUG-dienst de reanimatie overgenomen.
De samenwerking tussen de brandweer die de evacuatie op zich nam, de stewards die de weg
vrijmaakten, het Rode Kruis en de MUG-diensten liep perfect; ze hebben allemaal prachtig werk
geleverd.”
Getraind in snelheid...
© Soenar Chamid
45

De lat ligt hoog...
46

353.017 bloedgiften
13.489 bloedplaatjesgiften
100.654 plasmagiften
28.419 nieuwe bloedgevers
Bloed
Het Rode Kruis zamelt over heel het land bloed in. Dat is
ook nodig, want elke dag zijn er mensen die bloed nodig
hebben: tijdens en na een operatie, een bevalling of een
ongeval of door een ziekte. Het is dus belangrijk dat we
altijd voldoende bloed in voorraad hebben. Spijtig genoeg
kunnen we geen grote voorraden bloed aanleggen, want
rode bloedcellen kunnen niet lang bewaard worden.
Het bloed dat het Rode Kruis inzamelt, komt terecht in de
ziekenhuizen en zo bij de patiënten die bloed nodig hebben.
Maar eerst wordt het natuurlijk uitgebreid getest. Veiligheid
voor alles!
Rode Kruis-Vlaanderen stelt alles in het
werk om veilig bloed af te leveren aan de
ziekenhuizen. (zie blz. 48)
© Carl Vandervoort
47

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat voor...
...voldoende bloed
Bloed in the spotlights
V
oldoende bloed is van levensbelang. Daarom
willen we zoveel mogelijk mensen aanzetten
om bloed te geven. Op 14 juni, de ‘Werelddag van de
Bloedgever’ werden alle bloedgevers in de bloemetjes
gezet. Tijdens de zomervakantie lanceerde Rode
Kruis-Vlaanderen zijn zomercampagne met als slogan
‘Niets vergeten? Eerst bloed geven!’. Zij overtuigde
gekende donoren om bloed te komen geven voor ze op
vakantie vertrekken. Daarnaast spoorde de campagne
ook nieuwe donoren aan om de stap te zetten naar een
eerste bloedgift.
Bloedserieus
R
ode Kruis-Vlaanderen organiseerde samen met
enkele studentenverenigingen in 2005 voor
de zoveelste keer op rij ‘Bloedserieus’ in enkele studentensteden.
Het doel van deze actie is enerzijds de
bloedvoorraad van het Rode Kruis op peil te houden
en anderzijds jonge mensen, studenten die nog nooit
bloed hebben gegeven, aan te zetten om de ‘schrik voor
de prik’ te overwinnen. Onder andere de Leuvense,
Gentse en Antwerpse studenten lieten het bloed rijkelijk
vloeien.
...veilig bloed
Rode Kruis-Vlaanderen zorgde in 2005 niet alleen voor
voldoende bloed. We stellen ook alles in het werk om
veilig bloed af te leveren aan de ziekenhuizen. Dat doen
we via labotests en een grondige donorselectie. Ook
voor de bewaring en de verwerking van bloed bestaan
er strenge kwaliteitseisen. Hierdoor bereiken we in
ons land een hoge graad van veiligheid op het vlak van
bloedtransfusie.
Europese richtlijnen
In 2005 ging veel werk naar de implementatie van de
nieuwe Europese richtlijnen van 8 november 2004.
Deze richtlijnen hebben betrekking op de afname, het
testen, de verwerking, de opslag en de distributie van
bloed en bloedbestanddelen (plasma, bloedplaatjes...).
Een van de gevolgen van deze implementatie is de aanpassing
van het afnamevolume. Volgens de Europese
richtlijn moet een bloedzakje voortaan minstens
40 gram hemoglobine bevatten. Daarom moet er tenminste
400 ml bloed worden afgenomen. Deze regel heeft tot
gevolg dat bepaalde mensen niet langer bloed mogen
geven omwille van de verhouding van het afnamevolume
tot hun totale bloedvolume, dat bepaald wordt
door het lichaamsgewicht of -lengte. Deze maatregel is
bedoeld om de gezondheid van de donoren te beschermen.
48

Bloed: de lat ligt hoog...
Ook nieuw is dat rode bloedcellen 42 dagen mogen bewaard
worden in plaats van 35 dagen. We publiceerden
bovendien een brochure die alle informatie bevat over
bloed en bloed geven. Zo willen we donoren en kandidaat-donoren
volledig informeren over het wat, hoe en
waarom van bloed geven.
Kwaliteitssysteem
In het kader van de nieuwe Europese richtlijnen werd
de aandacht in 2005 nog meer gericht op kwaliteit.
Volgens een vijfjarenplan wordt een kwaliteitssysteem
opgericht dat vergelijkbaar is met dat van de farmaceutische
industrie. En de eerste nieuwigheden zijn al
zichtbaar: laptops deden hun intrede in vele afnamecentra.
Hierdoor verloopt de donorregistratie en de
verwerking van de gegevens in verband met de donatie
via geïnformatiseerde weg. Het voordeel hiervan is dat
de gegevens van alle donoren beschikbaar zijn op de
inzamelingsplaats.
Samenwerking
De vier bloedtransfusiecentra smolten in 2005 nog meer
samen tot één dienst, met één strategisch plan, één
cultuur en één kwaliteitssysteem. Ze volgen samen de
bloedvoorraad op en wisselen onderling bloed uit. Ook
de verschillende labo’s werken versterkt samen.
En 2006?
Er wordt verder gewerkt aan het implementeren
van het kwaliteitssysteem. Alle apparaten
en processen op de Dienst voor het Bloed zullen
gevalideerd worden. Het doel hiervan is alle
diensten binnen de Dienst voor het Bloed te
harmoniseren en ervoor te zorgen dat het Rode
Kruis een absolute garantie kan geven voor de
kwaliteit van bloedproducten.
In 2006 zullen we extra aandacht schenken
aan de koude keten: vanaf de afname van het
bloed tot de toediening aan de patiënt moet het
bloed op de juiste temperatuur bewaard worden:
tijdens het vervoer, tijdens de bewaring in
koelcellen in het bloedtransfusiecentrum en in
het ziekenhuis, tijdens de verwerking enzoverder.
In 2006 willen we alle collecteplaatsen in
Vlaanderen van laptops voorzien. Ook de
weger-menger, een apparaat dat tijdens de
afname het bloed automatisch vermengt met
de antistollingsvloeistof en ervoor zorgt dat het
voorgeschreven volume exact wordt afgenomen,
zal stapsgewijs ingevoerd worden.
49

Cijfers...
Aantal bloedgevers per leeftijdscategorie in 2005
6609 3928
31.052
23.868
30.012
jonger dan 20 jaar
21 t.e.m. 30 jaar
31 t.e.m. 40 jaar
41 t.e.m. 50 jaar
51 t.e.m. 60 jaar
ouder dan 60 jaar
45.944
Totaal: 141.413 donoren
Aantal bloedgiften, plasmagiften en bloedplaatjesgiften,
het aantal donoren en het aantal nieuwe donoren in 2005
353.017
aantal giften
totaal aantal donoren
... waarvan nieuwe donoren
141.413
28.419
100.654
3335
1010
16.761 13.489 3141
Meer weten over de Dienst voor het Bloed van
Rode Kruis-Vlaanderen? Op de bijgevoegde cd-rom
vind je tal van cijfers en meer gedetailleerde informatie
over de activiteiten van de Dienst voor het
Bloed in 2005.
bloed plasma plaatjes
50

Bloed: de lat ligt hoog...
Frans Goffin, laboratoriumtechnoloog in het Regionaal Ziekenhuis Heilig Hart in Leuven:
“Het Heilig Hartziekenhuis heeft al jaren een nauwe samenwerking met het Rode Kruis. Het
Bloedtransfusiecentrum Vlaams-Brabant - Limburg levert drie keer per week bloed, op vaste
dagen. De service verloopt heel erg vlot. Het is erg belangrijk dat bloed efficiënt wordt gebruikt,
dat het toegediend wordt alleen waar het echt nodig is. De voorraad bloed is immers klein en het
hele transfusieproces is erg duur.”
De lat ligt hoog...
© Soenar Chamid
51

Het Rode Kruis op jongerenformaat...
52

938 JRK-vrijwilligers
31.513 downloads van het lespakket over de tsunami
1493 deelnemers aan eerstehulpcursussen voor kinderen en jongeren tot 16 jaar
10.648 deelnemers aan eerstehulpinitiaties voor kinderen en jongeren tot 16 jaar
3485 deelnemers aan eerstehulpinitiaties voor jeugdleiders
15.626 kinderen en jongeren bereikt met eerste hulp
Jeugd
Jeugd Rode Kruis (JRK), dat is het Rode Kruis op maat
van kinderen en jongeren. Zo’n 100 Vlaamse gemeenten
hebben een eigen jeugdkern die kinderen en jongeren,
maar ook leerkrachten en jeugdleiders alles over eerste
hulp en het ‘grote’ Rode Kruis leert.
Via vorming, informatie en actie dompelt
JRK kinderen en jongeren onder in Rode
Kruisthema’s. (zie blz. 56)
© Frank Toussaint
53

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat via...
...de school
Van ‘Buiten Spel’ tot ‘Grenzen aan oorlog’
I
n 2005 lanceerde Jeugd Rode Kruis allerlei nieuwe
educatieve projecten en lespakketten voor kinderen
en jongeren tussen 6 en 18 jaar (zie kader). Ook de bestaande
pakketten over eerste hulp, zoals ‘Kinderhandjes
& verbandjes’, ‘Ontsmetket’ en ‘Broodje gewond’,
waren weer bijzonder in trek. Voor JRK blijft het onderwijs
het jongerenkanaal bij uitstek: in 2005 kwam een
vierde van alle bereikte kinderen in contact met JRK via
de school. Maar ook jeugdverenigingen of evenementen
voor jongeren bijvoorbeeld zijn belangrijke kanalen
voor JRK. Bij het lesmateriaal voorziet JRK telkens een
uitgebreide handleiding voor de leerkracht of jeugdleider
die de initiatie organiseert.
Nieuwe educatieve JRK-projecten in 2005:
Buiten Spel: een inleefspel over kansarmoede,
voor 10- tot 12-jarigen, i.s.m. Welzijnszorg.
Beschikbaar via www.jeugdrodekruis.be en
www.welzijnszorg.be en als gedrukte publicatie.
Lespakket over aardbevingen: werd opnieuw
gelanceerd na de aardbeving in Pakistan in oktober
2005: over aardbevingen en de hulpacties na een
aardbeving, voor de 3e graad lager onderwijs.
Beschikbaar via www.jeugdrodekruis.be en
www.rodekruis.be.
Jong geleerd is eerst geholpen: sinds september
2005 bezoeken twee JRK-lesgevers lagere en secundaire
scholen om leerlingen de basis van eerste hulp
te leren, dankzij de steun van D’Ieteren.
Tot eind 2005 werd reeds 2777 leerlingen bereikt.
Grenzen aan oorlog: een lespakket met themalessen
over de regels van het internationaal humanitair
recht, voor 15- tot 18-jarigen, i.s.m. de dienst Humanitair
Recht van Rode Kruis-Vlaanderen.
Beschikbaar via www.jeugdrodekruis.be en
www.rodekruis.be.
Tsunami - Eén jaar later: een lespakket over
tsunami’s en de hulpacties na natuurrampen,
voor 10- tot 14-jarigen met dvd.
Beschikbaar via www.jeugdrodekruis.be en
www.rodekruis.be. Het pakket werd inmiddels
31.513 keer gedownload.
54

Jeugd: het Rode Kruis op jongerenformaat...
En 2006?
Nog meer eerstehulpvorming in het onderwijs,
dat is de ambitie in 2006 en de volgende
jaren. Het pakket ‘Kinderhandjes & verbandjes’
krijgt daarom een nieuwe aantrekkelijke
vorm, met de populaire gezichten van Spring.
De trend om de pakketten zo gebruiksklaar
mogelijk aan te bieden aan de leerkrachten
wordt natuurlijk voortgezet. Verder zal in
2006 een onderwijscoördinator aangesteld
worden en streeft het Rode Kruis op termijn
naar een verankering van eerstehulpinitiaties
in de lerarenopleidingen.
Boven: In 2005 lanceerde JRK onder andere het project ‘Jong geleerd is eerst geholpen’.
Leerlingen leren dankzij deze lessenreeks de basis van eerste hulp. (zie blz. 58)
© Frank Toussaint
Onder: JRK maakt jongeren op een speelse wijze bewust van de maatschappelijke
problemen. Met het inleefspel ‘Buiten Spel’ leren ze kansarmoede van dichtbij kennen.
(zie blz. 58)
© Frank Toussaint
55

Rode Kruis-Vlaanderen:
steeds paraat via...
...de 100 JRK-kernen
Meer dan 900 JRK’ers
J
RK doet veel meer dan boeiend lesmateriaal aanbieden;
JRK is bovenal een jeugdbeweging, met
eigen lokale kernen en meer dan 900 vrijwillige
JRK’ers. Via vorming, informatie en actie dompelen
ze kinderen en jongeren onder in het Rode Kruisbad.
De kernen trachten zoveel mogelijk in te spelen op
lokale maatschappelijke noden met, door en voor het
jonge volkje.
Jaarthema
T
ot september werkte JRK rond het thema ‘Steek je
hand eens uit je mouw’, wat vele JRK’ers ongetwijfeld
letterlijk hebben toegepast. Vanaf de start van
het nieuwe schooljaar pakte het Vlaamse jeugdwerk,
en dus ook JRK, uit met een gezamenlijk jaarthema:
‘VerdraaiDe Wereld’ waarbij solidariteit centraal staat.
JRK lanceerde daarbij een eigen jaarthemaspel -
bijvoorbeeld over hoe we bewuster met energie kunnen
omspringen - met Plusman die de JRK-kernen streng in
het oog hield.
Tsunami en ‘Tenten voor Pakistan’
2
005 werd gekenmerkt door grote natuurrampen.
Denk maar aan de nasleep van de tsunami en de
aardbeving in Pakistan vlak voor een strenge winter.
Dat liet de JRK-kernen niet onberoerd en vele zetten
spontaan een actie op ten voordele van de hulpverlening
van het Rode Kruis. Zo overnachtten op 14 december
Studio Brussel-presentatoren Tomas De Soete en
Christophe Lambrecht samen met twee luisteraars en
een JRK-medewerker in een wintertent van het Rode
Kruis onder de Sint-Romboutstoren in Mechelen. Ze
verkochten er kippensoep ten voordele van de actie
‘Tenten voor Pakistan’.
56

Jeugd: het Rode Kruis op jongerenformaat...
...centrale begeleiding
Vorming en bijscholing
D
e JRK-kernen kunnen voor hun lokale werking
permanent rekenen op ondersteuning vanuit het
centrale JRK-secretariaat. Vorming en bijscholing van
vrijwilligers zijn daarbij belangrijke pijlers. De attesten
die het JRK-secretariaat uitreikt aan JRK-vrijwilligers
die een opleiding gevolgd hebben, worden erkend door
de Vlaamse Gemeenschap.
Nieuw: www.jeugdrodekruis.be
S
inds september heeft JRK een eigen plaats op
het internet: www.jeugdrodekruis.be. De website
bevat nuttige info voor JRK-vrijwilligers, maar natuurlijk
ook voor kinderen, jongeren, leerkrachten, jeugdwerkers...
kortom, iedereen die alles wil weten over het
ruime JRK-aanbod.
En 2006?
JRK zal nog meer belang hechten aan de
opleiding van zijn vrijwilligers. Er zullen
bijvoorbeeld meer opleidingen aangeboden
worden op maat van het specifieke takenpakket
van JRK-vrijwilligers.
Boven: JRK is een jeugdbeweging, met eigen lokale kernen en meer dan 900 vrijwilligere
JRK’ers. (zie blz. 58)
© Frank Toussaint
Onder: Op 14 december overnachtten twee Studio Brussel-presentatoren in een wintertent
van het Rode Kruis, ten voordele van de actie ‘Tenten voor Pakistan’. (zie blz. 56)
© Frank Toussaint
57

Cijfers...
Aantal JRK-vrijwilligers
1000
934
900
903
837
800
792
700
600
500
dec 2003 dec 2004 mei 2005 dec 2005
Aantal vrijwilligers die bij JRK een opleiding volgden in 2005
600
500
487
400
334
353
357
300
200
100
Meer weten over Jeugd Rode Kruis?
Lees dan zeker verder op de bijgevoegde
cd-rom.
0
2002 2003 2004 2005
58

Jeugd: het Rode Kruis op jongerenformaat...
Juf Viviane Hoppenbrouwers, lerares in basisschool De Krekelaar (Hofstade)
“Dankzij het JRK-lespakket ‘Ontsmetket’ verlenen mijn leerlingen eerste hulp bij kleine verwondingen
op school. Bij schaafwonden en bloedneuzen bij het voetballen bijvoorbeeld. De leerlingen
zijn laaiend enthousiast over het pakket. Ik denk dat sommigen dankzij ‘Ontsmetket’ de smaak
te pakken hebben en later een uitgebreidere eerstehulpcursus van het Rode Kruis zullen volgen.”
Op jongerenformaat...
© GraphicObsession
59

Met de steun van de bevolking...
60

Inkomsten en
bestedingen
Rode Kruis-Vlaanderen staat paraat. Altijd en overal.
Dag in, dag uit staan vrijwilligers klaar om hulp te verlenen
waar nodig. Maar hulp verlenen kost geld. Voor zijn
inkomsten is Rode Kruis-Vlaanderen niet afhankelijk van
één inkomstenbron. Vooral de steun van het grote
publiek - van privé-personen en bedrijven en organisaties
- is essentieel voor de werking van het Rode Kruis.
Want enkel op die manier kunnen we onze onafhankelijkheid
bewaren. We willen immers in alle omstandigheden
kunnen werken volgens onze Fundamentele
Beginselen. We willen ook steeds aanvaardbaar blijven
voor iedereen om beter alle mensen te kunnen helpen.
De belangrijkste fondsenwervingsactie
van Rode Kruis-Vlaanderen is van oudsher
de 14-daagse stickerverkoop van het
Rode Kruis. In 2005 fl eurde Jommeke de
sticker op.
© Frank Toussaint
61

14-daagse
stickerverkoop
De belangrijkste fondsenwervingsactie van Rode
Kruis-Vlaanderen is van oudsher de 14-daagse
stickerverkoop. In 2005 was dit niet anders.
Op de sticker prijkte Jommeke. Niet verwonderlijk,
want in zijn avonturen draagt Jommeke waarden
als verdraagzaamheid, gelijkheid, solidariteit en
menselijkheid hoog in het vaandel. Net als het Rode
Kruis helpen hij en zijn vriendjes iedereen die hulp
nodig heeft, onvoorwaardelijk.
De 14-daagse 2005 werd een groot succes. De Rode
Kruisvrijwilligers verkochten 580.121 stickers
aan de bevolking, goed voor 2.900.605 euro. Deze
opbrengst is het beste resultaat dat het Rode Kruis
ooit behaalde met de stickerverkoop: een stijging
met 3,2 % ten opzichte van 2004. Een hart onder de
riem voor de bijna 14.000 Rode Kruisvrijwilligers in
Vlaanderen die zich elke dag inzetten om mensen in
nood te helpen of bij te staan.
De inkomsten van de 14-daagse gaan integraal naar
de plaatselijke afdelingen. Zij financieren er hun
dagelijkse werking mee: uitleenmaterialen vernieuwen,
een ambulance aankopen, hulpmiddelen
aankopen voor preventieve hulpposten (tenten,
eerstehulpkoffers...) en deze onderhouden.
Inkomsten
Rode Kruis-Vlaanderen
V
rijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen zetten
zich gratis in om anderen te helpen. Maar om die
taak zo goed mogeljik uit te voeren, moeten ze kunnen
werken met modern en degelijk hulpmateriaal. Bovendien
wordt er heel wat geïnvesteerd in de opleiding van
vrijwilligers. Daarvoor is er uiteraard geld nodig. Rode
Kruis-Vlaanderen heeft beperkte inkomsten uit zijn eigen
activiteiten, maar krijgt ook steun van de bevolking,
bedrijven en organisaties, de overheid enzoverder.
Inkomsten uit de activiteiten van Rode Kruis-
Vlaanderen
E
en groot deel van de hulpverlening van het Rode
Kruis gebeurt gratis. Voor andere diensten, zoals
het 105-ziekenvervoer, bedrijfeerstehulpcursussen en
andere opleidingen en preventieve hulpposten wordt
wel een bijdrage gevraagd. Het Rode Kruis heeft dus
in beperkte mate eigen inkomsten, maar dit is niet
voldoende om alle opleidingen van de vrijwilligers te
betalen, al het materiaal aan te kopen en te onderhouden,
om hulp te verlenen in het buitenland...
Inkomsten uit de Dienst voor het Bloed
E
en groot deel van de totale inkomstenstroom van
Rode Kruis-Vlaanderen komt voor de rekening
van de Dienst voor het Bloed. Deze dienst vormt een
autonoom orgaan binnen Rode Kruis-Vlaanderen. Het
Rode Kruis organiseert bloedinzamelingen om ervoor
te zorgen dat er steeds voldoende bloed, bloedplaatjes
en plasma is. Vrijwillige donoren staan gratis hun bloed
af. De kosten voor het afnemen, testen, verwerken van
62

Inkomsten en bestedingen
het bloed lopen echter heel hoog op. Bovendien wordt
er permanent geïnvesteerd om de medische en technologische
evoluties te volgen. Daarom levert Rode Kruis-
Vlaanderen bloed aan de ziekenhuizen tegen officieel
vastgelegde tarieven. Voor de patiënt blijft alles gratis,
want het RIZIV betaalt een bloedtransfusie volledig
terug.
Overzicht inkomsten Rode Kruis-Vlaanderen
15 %
3 %
Steun van de bevolking en giften van bedrijven
H
et Rode Kruis doet regelmatig een beroep op
de steun van de bevolking. Elk jaar steunen
duizenden mensen het Rode Kruis door een sticker te
kopen tijdens de viertiendaagse stickerverkoop van het
Rode Kruis. Veel mensen doen ook spontaan een gift.
Verder vraagt het Rode Kruis via mailings steun aan het
publiek. Bij dringende crisissituaties doet Rode Kruis-
Vlaanderen een oproep aan de bevolking om de internationale
acties te ondersteunen.
Een legaat of een duo-legaat nalaten aan het Rode
Kruis is fiscaal aantrekkelijk voor de nabestaanden én
steunt de hulpverlening van het Rode Kruis.
Ook het bedrijfsleven is een onmisbare partner van het
Rode Kruis. Via allerlei vormen van sponsoring worden
heel wat projecten van het Rode Kruis mogelijk. Bedrijfssteun
wordt echter enkel aanvaard als de Fundamentele
Beginselen en de onafhankelijkheid van het Rode Kruis
niet in het gedrang komen.
Steun van overheid
H
et Rode Kruis krijgt steun van de overheid voor
zijn nationale en internationale werking.
30 %
inkomsten uit de Dienst voor het Bloed
inkomsten uit de activiteiten van Rode Kruis-
Vlaanderen
legaten
steun van de overheid
steun van de bevolking, giften van bedrijven
diversen
2 %
9 %
41 %
Totaal: 140.161.000 euro
63

Waaraan besteden
we deze inkomsten?
D e meeste hulpverleningsactiviteiten in Vlaanderen situeren zich in de 262 afdelingen van Rode Kruis-Vlaanderen:
hulp aan slachtoffers van rampen, preventieve hulpverlening, organisatie van eerstehulpcursussen voor de bevolking,
sociale hulpverlening, bloedinzamelingen... De inkomsten van Rode Kruis-Vlaanderen werden optimaal aangewend om de
hieronder opgesomde activiteiten te kunnen realiseren.
Interventies
81.107 ritten met 201 ziekenwagens (dienst 105)
10.579 preventieve hulpposten op evenementen
19 interventies bij rampen
22 interventies met psychosociale bijstand voor
slachtoffers en familieleden
20.293 uitgeleende hulpmiddelen
Sociale Hulpverlening
238.063 uren sociale hulpverlening in Vlaanderen
251 sociaal kwetsbare kinderen op 6 Rode Kruisvakanties
290.532 uitgeleende boeken in 172 ziekenhuizen en
instellingen
2661 opgevangen asielzoekers
Vorming
28.974 deelnemers aan de verschillende vormingsactiviteiten
14.373 deelnemers aan bedrijfseerstehulpcursussen
4525 eerstehulpbrevetten voor volwassenen
1680 deelnemers aan reanimatielessen
1631 deelnemers aan infosessies ‘Thuis pluis?’
8861 deelnemers aan infosessies ‘Vaste voet in huis’
467 deelnemers aan infosessies ‘Vaste voet in het
rusthuis’
888 thuisverzorgenden namen deel aan de sessies
‘Preventie van ongevallen bij ouderen in de woning’
425 Rode Kruisvrijwilligers volgden een lesgeversopleiding
116 Rode Kruisvrijwilligers volgden een opleiding
Ongevallensimulatie
64

Inkomsten en bestedingen
Bloed
353.017 ingezamelde bloedgiften
13.489 ingezamelde bloedplaatjesgiften
100.654 ingezamelde plasmagiften
141.413 gekende bloeddonoren
28.419 nieuwe donoren
29 %
18 %
40 %
2 % 11 %
afname van bloed en bloedproducten
verwerking van bloed en bloedproducten
bedeling van bloed en bloedproducten
labotests op bloed en bloedproducten
administratie
De afname van bloed is de grootste uitgavenpost
met 40 % van alle kosten (aankoop van
kwalitatief afnamemateriaal en vergoedingen
van artsen en verpleegkundigen die de bloedafnamen
veilig en vlot laten verlopen).
Ook laboratoriumkosten vragen een grote
investering. Iedere bloedgift wordt uitgebreid
getest om de veiligheid van de bloedproducten
te garanderen.
Als het bloed getest en goedgekeurd is, wordt
het verwerkt. Afgenomen bloed is immers niet
onmiddellijk geschikt voor gebruik. Het moet
eerst gesplist worden in de verschillende
bestanddelen: rode bloedcellen, witte bloedcellen
en plasma.
Als het bloedproduct afgewerkt is, wordt het
bewaard en vervoerd naar de ziekenhuizen.
Dit moet uiterst zorgvuldig gebeuren in koelcellen.
65

Jeugd Rode Kruis
81.433 kinderen en jongeren leerden via verschillende
promotiekanalen Jeugd Rode Kruis kennen
15.626 kinderen en jongeren leerden de kneepjes van
eerste hulp
Het lespakket rond de tsunami werd 2992 keer
gedownload, de aparte lessen in totaal 31.513 keer
148 deelnemers aan de startdag
Internationale hulp
6.904.481 euro uitgegeven aan humanitaire hulp
675.870 euro uitgegeven aan lange-termijnprojecten
40 afgevaardigden vertrokken op zending naar het
buitenland
154 Rode Kruisberichten doorgegeven
167 gezinsherenigingdossiers werden geopend
256 nieuwe opsporingsdossiers, waarvan 78 vermisten
werden opgespoord
184 lokale Rode Kruisafdelingen in Vlaanderen hebben
initiatieven opgezet en zamelden 527.125 euro in
ten voordele van de hulpverlening na de tsunami
66

Inkomsten en bestedingen
Met de steun van de bevolking...
67
© GettyImages/xxx

Ook dit was 2005...
Januari
Op tweede kerstdag 2004 teistert een reusachtige vloedgolf de kusten van Zuidoost-Azië. De vernieling is
enorm. 226.415 mensen komen om het leven en 2,4 miljoen mensen zijn dakloos. Rode Kruis-Vlaanderen
verleent onmiddellijk noodhulp in Sri Lanka, Indonesië en de Malediven. Die bestaat uit het aankopen en
transporteren van goederen per vliegtuig : 500 familietenten, 51.400 jerrycans, 11.500 plastiek zeilen, 80.000
bedlakens, 20.000 keukensets, 2.625 afvalzakken, 3.000 lampen, 7 generatoren enzoverder. Daarnaast stuurt
Rode Kruis-Vlaanderen mensen ter plaatse om te helpen. In België zelf bemannen Rode Kruisvrijwilligers
van de dienst Dringende Sociale Interventie (DSI) gedurende twee weken het crisiscentrum van het Ministerie
van Buitenlandse Zaken. De eerste noodhulpfase duurt ongeveer 2 maanden. Ook daarna blijft Rode
Kruis-Vlaanderen actief in het rampgebied.
Jeugd Rode Kruis lanceert het tsunami-lespakket voor scholen.
A
J
F
M
Februari
Prinses Astrid bezoekt Ziekenhuis
Oost-Limburg en vzw ‘t Huis in Genk.
Maart
Het Rode Kruis kampt met een lage bloedvoorraad.
Vooral bloedgroep A en O zijn dringend nodig.
Daarom doet het Rode Kruis uitzonderlijk een
oproep in de media om mensen aan te sporen om
bloed te geven. Er worden ook extra wervingsacties
naar bekende donoren georganiseerd.
April
De studentenstad Leuven is heel even dé vrijwilligersstad
van Vlaanderen. Leuven ontvangt 14.000 Rode
Kruisvrijwilligers op Fiesta: het jaarlijkse vrijwilligersfeest.
Alle Rode Kruisvrijwilligers worden in
de bloemetjes gezet! De nationale voorzitter van het
Belgische Rode Kruis, Prinses Astrid, koopt op de
Fiesta de allereerste sticker en geeft zo de officiële
aftrap van de 14-daagse stickerverkoop. De jaarlijkse
fondsenwervingsactie loopt van 28 april tot en met
12 mei.
Jeugd Rode Kruis geeft eerstehulpinitiaties aan 572
jeugdleiders als aanloop naar de jaarlijkse stickerverkoop.
68

Juni
Prinses Astrid bezoekt de wederopbouwprojecten van het Rode Kruis in Sri Lanka.
Op 14 juni is het Werelddag van de Bloedgever. Rode Kruis-Vlaanderen dankt in naam
van de patiënt alle bloedgevers voor hun vrijwillige inzet. Ook de zomercampagne met als
slogan ‘Niets vergeten? Eerst bloed geven!’ wordt gelanceerd. Deze moet gekende donoren
overtuigen om bloed te komen geven voor ze op vakantie vertrekken.
Op 19 juni, de dag voor de Werelddag van de Vluchteling, stellen de 13 asielcentra van het
Rode Kruis de deuren open voor het publiek. Iedereen is welkom om de 15e verjaardag
van Opvang Asielzoekers mee te vieren. Het eerste Rode Kruisopvangcentrum opende
zijn deuren in 1990.
J
J
M
Mei
De 14-daagse stickerverkoop 2005 van
Rode Kruis-Vlaanderen brengt een nieuw
recordbedrag op van 2,9 miljoen euro.
Tijdens de Rat Race in Brussel op 20 mei
lopen bedrijventeams in bedrijfsoutfit ten
voordele van het Rode Kruis.
Juli
De derde Zomeractie van het Rode Kruis gaat van start aan de
Belgische kust. Gedurende vijf weken organiseert Rode Kruis-
Vlaanderen 15 zomeractiedagen in 10 verschillende badsteden.
Op een speelse en interactieve manier kunnen voorbijgangers
er kennismaken met alle aspecten van de werking van het Rode
Kruis.
Eredirecteur-generaal Carl Vandekerckhove
overlijdt op 76-jarige leeftijd. Gedurende bijna
20 jaar was hij de eerste directeur-generaal
van de Vlaamse vleugel van het Belgische
Rode Kruis.
69

September
Een logistiek expert van het Belgische Rode Kruis
vertrekt samen met een gespecialiseerd team van
het leger naar de Verenigde Staten. Zij versterken er
de hulpoperaties van het Amerikaanse Rode Kruis
voor de slachtoffers van orkaan Katrina. Het Rode
Kruis zorgt voor opvang, onderdak en voedsel. Via
een website kunnen mensen vermiste familieleden
opsporen.
Verschillende afvaardigingen van Rode Kruisafdelingen
strijden om de titel ‘beste eerstehulpverlener’ op het
nationaal eerstehulptoernooi 2005.
A
Augustus
70
S
Rode Kruis-Vlaanderen stuurt voedselhulp naar West-
Afrika (Niger, Mali, Burkina Faso en Mauritanië), dat
kampt met ernstige voedseltekorten.
30 augustus is de Internationale Dag van de Verdwenen
Personen. De dienst Tracing van het Rode Kruis tracht de
waarheid over de verdwijning van personen bij oorlogen
en interne conflicten naar boven te brengen. Het Internationale
Rode Kruis vindt jaarlijks meer dan 5000 mensen
terug die door hun families als vermist werden opgegeven.
O
Oktober
Op 8 oktober beeft de aarde in Pakistan en
India. Er vallen meer dan 85.000 doden.
Miljoenen mensen zijn dakloos en de
winter staat voor de deur. Een B-FASTteam
met drie Rode Kruisvrijwilligers uit
Vlaanderen vertrekt reeds enkele dagen
na de ramp naar het rampgebied om
hulp te verlenen. Rode Kruis-Vlaanderen
verdeelt duizenden dekens en keukensets.
Op televisie start Rode Kruis-Vlaanderen
een fondsenwervingscampagne,
want de noden van de slachtoffers in
Pakistan dreigen groter te worden dan de
noden na de tsunami.
Op 5 oktober verschijnt het jaarlijkse
Wereldrampenrapport van het Internationale
Rode Kruiscomité. De hoofdboodschap
is ‘Informatie redt levens’.

Dit was 2006...
November
Het Belgische Rode Kruis kondigt aan dat het op 1 januari 2006 het Belgische Consortium voor Noodsituaties
verlaat. De samenwerking tussen de vijf hulporganisaties binnen het Consortium verloopt niet altijd
even vlot. Het Rode Kruis komt alle reeds aangegane afspraken binnen het Consortium volledig na. Ook
voor grote gezamenlijke fondsenwervingsacties blijft het Rode Kruis openstaan.
Prinses Astrid bezoekt de Rode Kruisactiviteiten in Brugge en het opvangcentrum voor asielzoekers in Wingene.
Rode Kruis-Vlaanderen start de actie ‘Tenten voor Pakistan’ op en roept scholen, jeugdbewegingen en
JRK-kernen op om acties op te zetten en geld in te zamelen.
N
D
December
Rode Kruis-Vlaanderen ijvert om de ramp in Pakistan uit de
vergetelheid te halen. Mét succes! Op 21 december zetten
de Vlaamse media de gemeenschappelijke solidariteitsactie
‘HOOP’ (Help Ons Overwinteren in Pakistan) op. In de show
wordt de Vlaming geconfronteerd met de alarmerende situatie
in Pakistan en de nood aan extra Vlaamse solidariteit.
Jeugd Rode Kruis lanceert een lespakket over de aardbeving
in Pakistan.
Een derde beschermend embleem wordt goedgekeurd:
het Rode Kristal.
26 december: de nieuwe www.rodekruis.be gaat online.
71

De Fundamentele
Beginselen
van de Internationale Rode Kruisen
Rode Halve Maanvereniging
Rode Halve Maanbeweging. De hele Bewe-
Z
ging werkt overal ter wereld volgens deze principes.
even Fundamentele Beginselen vormen de
kern en de kracht van de Rode Kruis- en
Ze bepalen ons handelen, ons doen en laten. Ze maken
onze Beweging tot een wereldwijd gerespecteerde
en gewaardeerde organisatie. Ze zijn de grote kracht
van het Rode Kruis.
1
2
3
Menselijkheid
Het Rode Kruis wil menselijk leed voorkomen en
verlichten. Daarom zetten we ons in om leven, gezondheid
en waardigheid van de bevolking te beschermen.
We streven ook naar wederzijds begrip, vriendschap,
samenwerking en blijvende vrede.
Onpartijdigheid
Het Rode Kruis is er voor iedereen zonder onderscheid.
Raciale verschillen, overtuiging, sociale klasse of nationaliteit
spelen geen enkele rol. We gaan alleen uit van
de bestaande noden.
Neutraliteit
Alleen door neutraal te blijven, kunnen we het vertrouwen
en het respect van iedereen blijven afdwingen.
Daarom mengen we ons niet in debatten die politiek,
raciaal, religieus of ideologisch gekleurd zijn. We kiezen
ook geen partij tijdens conflicten.
72

4
Onafhankelijkheid
6
Eenheid
Op humanitair vlak staan we de overheden bij in hun
hulpverlening. Maar we bepalen zelf ons beleid en maken
zelf onze keuzes. We zoeken ook zelf onze financiële
bronnen bij de bevolking, de bedrijven en de overheden.
Geen druk of invloed van buitenaf mag onze werking
bepalen.
7
In België is slechts één Rode Kruisvereniging
actief: het Belgische Rode Kruis. Rode Kruis-
Vlaanderen verzekert de Rode Kruiswerking in
Vlaanderen.
Universaliteit
5
Vrijwilligheid
Geen enkele vrijwilliger werkt mee om zich financieel
of maatschappelijk te verbeteren. Alle binnengekomen
middelen gaan naar hulpverlening, opleiding en uitrusting.
In de totale werking streven we geen financiële
winst na.
Binnen de Beweging zijn alle nationale verenigingen
gelijkwaardig. Ze hebben dezelfde plichten
om elkaar te helpen en dezelfde rechten om
op steun van de anderen te rekenen.
Onze missie
Rode Kruis-Vlaanderen is de Vlaamse schakel van de
Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging.
We komen in binnen- en buitenland op voor kwetsbare
mensen.
e Beginselen zijn onze basis en
vormen het vertrekpunt van onze
werking. Maar de maatschappij
D
evolueert. Het Rode Kruis moet op deze veranderingen
inspelen. Daarom vertalen we de
Fundamentele Beginselen naar een concrete
missie, die aangepast is aan de concrete noden
in Vlaanderen.
We zijn, in woord en daad, actief op het gebied van
preventie, noodhulp en zorg.
We doen maximaal beroep op vrijwilligers.
Solidariteit, belangeloze inzet, ongebondenheid,
non-discriminatie en integriteit zijn onze vertaling
van de fundamentele beginselen van het Rode Kruis.
Onze organisatie staat voor deskundigheid, teamwerk
en correcte menselijke relaties.
73

Het Rode Kruis is altijd dichtbij
Meer dan 260 Rode Kruisafdelingen zijn actief in
Vlaanderen. Er is beslist ook één in jouw buurt.
Op www.rodekruis.be vind je de contactgegevens
van de plaatselijke afdelingen.
Je kunt ook steeds terecht bij de povinciale zetels of bij
de centrale diensten van Rode Kruis-Vlaanderen. Alle
contactgegevens vind je eveneens op www.rodekruis.be.
Tekst: Kurt Peeters, Sofie Pues
Lay-out: Daniëlle Verlinden, Kris Peleman
74
Het Rode Kruis krijgt structurele steun van de Nationale Loterij
V.u. Philippe Vandekerckhove, Motstraat 40, 2800 Mechelen.

Rode Kruis-Vlaanderen blijft paraat. Altijd, overal.
Ook in de toekomst rekenen we op uw steun
096-0000096-20
Rode Kruis-Vlaanderen
Motstraat 40
2800 Mechelen
tel. 015 44 33 22
fax 76 015 44 33 11