download - Nederlands Oogheelkundig Gezelschap

oogartsen in te schatten op basis van een aantal relevante omgevingsfactoren. Dit betreft de
demografische, epidemiologische en sociaal culturele factoren, daarnaast werden ook uitspraken
gevraagd over de toename van efficiëntie (inclusief vaktechnische factoren) en ontwikkeling op het
gebied van taakherschikking binnen de tweede lijn en overheveling van tweedelijns zorg naar de
eerste lijn in het domein van de oogheelkunde. Een voorbeeld van de vragenlijsten is opgenomen in
de bijlage.
De web applicatie is in eigen beheer van het NOG ontwikkeld. De leden hebben via de nieuwsbrief en
via e-mail een verzoek ontvangen om deel te nemen aan het onderzoek. Ook heeft twee maal een
rappel plaatsgevonden onder leden die nog niet aan het onderzoek hadden deelgenomen. In totaal
hebben 618 oogartsen (waarvan 348 mannen en 270 vrouwen) en 141 arts assistenten in opleiding
(waarvan 55 mannen en 86 vrouwen) de enquête ontvangen. De vragenlijsten konden worden
ingevuld tot en met 29 oktober 2012. Lege vragenlijsten zijn niet in de respons-telling meegenomen.
Dit heeft geleid tot een bruikbare respons op de enquête onder oogartsen van 67% ( 411 van de 618
leden) en 66% onder de oogartsen in opleiding (93 van de 141 leden). In figuur 1.1 is ook de respons
in eerder onderzoek weergegeven.
Respons oogartsen Respons AIOS
Onderzoek 2013 67% 66%
Onderzoek 2010 77% 73%
Onderzoek 2005 57% 58%
Onderzoek 2003 66% 69%
Figuur 1.1 Responspercentages capaciteitsonderzoeken
Opinie van experts en bronnen
De werkgroepen van het NOG (NIOIC, glaucoom en medische retina) hebben voor de ziektebeelden
cataract, glaucoom, diabetische retinopathie en leeftijdgebonden macula degeneratie een
inschatting gemaakt van de invloed van de omgevingsfactoren op de toe- of afname van de
zorgvraag naar oogartsen per ziektebeeld. Daarnaast zijn extra vragen voorgelegd aan de maatschap
en vakgroep voorzitters. Omgevingsfactoren die de zorgvraag kunnen beïnvloeden zijn onder andere
vaktechnische factoren, efficiëntie ontwikkeling en verwachtingen ten aanzien van horizontale
substitutie (naar de eerste lijn) en verticale substitutie (binnen de tweede lijn).
Om de verwachte epidemiologische en demografische ontwikkeling te onderbouwen is gebruik
gemaakt van het artikel van Keunen e.a. (2011) 2 . Daarnaast is voor het onderzoek gebruik gemaakt
van de website van het RIVM, de arbeidsmarktmonitor van het Medisch Contact en de NOG
ledenadministratie.
Analyse van de data
Op basis van de onderzoeksdata is door middel van het softwareprogramma Excel een analyse
uitgevoerd en een capaciteitsberekening opgesteld. Daarbij is gebruik gemaakt van de cijfers over
2 Keunen, J., C.A Verezen, S.M. Imhof, G.H.M.B van Rens, M.B. Asselbergs en J.J. Limburg. 2011.Toename in de vraag naar
oogzorg in Nederland 2010-2020. Nederlands tijdschrift ter bevordering van de geneeskunde. 155:A3461
5