Herman Kuipers: “Duurzame brandstoffen zijn nu nog niet de core business van <strong>Shell</strong>, maar in de toekomst wellicht wel.” 8 - SEPTEMBER / OKTOBER 2007 - SHELL VENSTER SAMENWERKING TU DELFT EN SHELL IN MOBILITEIT DUURZAAM VOORTBEWEGEN
<strong>Shell</strong> en de TU Delft zijn samen het onderzoeksprogramma Sustainable Mobility gestart. Acht promovendi zoeken naar nieuwe, duurzame brandstoffen en manieren om schadelijke emissies te beperken. “We tasten de mogelijkheden af. Hier leggen we de kiem voor verder onderzoek.” Ze zijn natuurlijk geen vreemden voor elkaar. De TU Delft is van oudsher een broedplaats voor <strong>Shell</strong>-ingenieurs. Promovendi doen onderzoek voor <strong>Shell</strong> en verschillende <strong>Shell</strong>onderzoekers zijn in deeltijd hoogleraar aan de universiteit. Maar sinds een jaar of drie zoeken <strong>Shell</strong> en de TU Delft ook meer structurele samenwerkingsvormen, daartoe mede aangezet door het ministerie van Economische Zaken, dat valorisatie van onderzoek wil. Wetenschappelijk onderzoek mag niet <strong>op</strong> de plank belanden. Herman Kuipers, vanuit Amsterdam Regional Manager Innovation and Research bij <strong>Shell</strong>, lichtte met een klein team twee jaar geleden de hele universiteit door: welke kennis is relevant voor <strong>Shell</strong>? Daaruit is uiteindelijk het Sustainable Mobility-programma voortgekomen. Kuipers: “Op het gebied van duurzaamheid deden we nog niet zo veel samen, terwijl daar genoeg mogelijkheden zijn. Een van de grote uitdagingen voor <strong>Shell</strong> is: hoe maken we mobiliteit duurzamer?” Op een call for pr<strong>op</strong>osals ontvingen <strong>Shell</strong> en de TU dertien voorstellen, waaruit acht werden geselecteerd. De meeste draaien om het vinden van • TEKST REINIER SPREEN • FOTO’S ERNST BODE • ILLUSTRATIE COVER MECHANICS • nieuwe brandstoffen. Dat stond ook letterlijk in de <strong>op</strong>roep: ‘vanzelfsprekend is <strong>Shell</strong> vooral geïnteresseerd in de brandstofkant’. Projecten moesten ‘fi t for <strong>Shell</strong>’ zijn. Kuipers: “Duurzame brandstoffen zijn nu nog niet de core business van <strong>Shell</strong>, maar in de toekomst wellicht wel.” Het meest tot de verbeelding spreekt misschien wel het project ‘Methaangas uit gashydraten: de energiebron van de toekomst’. Dat draait om ijsvormig methaan, <strong>op</strong>geslagen in gesteente onder de zeebodem en in permafrostgebieden. In potentie een enorme nieuwe energiebron, want het zou gaan om minstens twee keer de hoeveelheid fossiele olie en gas. Samenleving kiest Maar er l<strong>op</strong>en ook projecten die de traditionele brandstofi nfrastructuur overho<strong>op</strong> kunnen gooien. Zoals een studie naar de verbetering van lithium-ion batterijen (te gebruiken in toekomstige hybride auto’s) en de duurzame productie van brandstoffen met behulp van fotokatalyse. In deze projecten speelt nanotechnologie een grote rol, een gebied waar<strong>op</strong> de TU Delft veel kennis in huis heeft en waarnaar ook nog eens veel overheidsgeld vloeit. Op De acht projecten rond duurzame mobiliteit 1. Van zon naar brandstof. Duurzame productie van brandstoffen door fotokatalyse.* 2. Schonere lucht door zonlicht. Afbreken van stikstofoxiden (zoals CO 2) door fotokatalyse. 3. Duurzame productie van waterstof met gesmolten-zout-kernreactor. Scheiden van water in waterstof en zuurstof door zeer hoge temperaturen. 4. Modelgebaseerde verkeersregeling. Lagere uitstoot en brandstofverbruik door een slim verkeersstroommodel. 5. Verbeterde prestatie en capaciteit van lithium-ion batterijen. Ontwikkeling van nieuwe nanomaterialen voor elektroden.* 6. Verbeterde prestatie en capaciteit van lithium-ion batterijen. Optimalisatie van de atomaire structuur van de materialen voor elektroden.* 7. Duurzaam transport en duurzame <strong>op</strong>slag van droge bulkgoederen. Voorkomen van het vrijkomen van schadelijke stoffen. 8. Methaangas uit gashydraten. Ligt dicht onder de zeebodem de energiebron van de toekomst?* * Zie verhalen <strong>op</strong> pagina 10 en 11. de lijst staat ook een project rond kernenergie: de duurzame productie van waterstof met gesmolten zout kernreactoren. Het gaat om een relatief veilige methode, maar toch: is kernenergie duurzaam? Kuipers: “We blijven naar kernenergie kijken. <strong>Shell</strong> maakt de keuzes niet, dat doet de maatschappij. Energie is nu het grootste probleem van de mens, dus je mag <strong>op</strong>ties als deze niet vroegtijdig uitsluiten.” In drie projecten wordt niet naar nieuwe brandstoffen gezocht, maar wel naar manieren om de uitstoot van schadelijke gassen te beperken. ‘Schonere lucht door zonlicht’ draait om toepassingen met titaniumdioxide, waarvan bekend is dat het broeikasgassen kan afbreken. In theorie zouden wegen ermee ‘ingesmeerd’ kunnen worden, maar de methode is nog weinig effi - ciënt en heeft een paar nadelen. Ook hier <strong>biedt</strong> de nanotechnologie mogelijk een <strong>op</strong>lossing. Vinger aan de pols In een ander project zal worden gewerkt aan een ‘intelligent’ model om verkeersstromen te regelen. Gericht <strong>op</strong> een maximale doorstroom kan zo’n model het brandstofverbruik beperken, en daarmee de uitstoot van fi jn- stof en uitlaatgassen. Kuipers: “<strong>Shell</strong> hoeft het verkeer natuurlijk niet te regelen, maar we kunnen de kennis wel gebruiken om bijvoorbeeld te bepalen waar we onze tankstations neerzetten.” Voor elk van de acht projecten wordt een promovendus aangenomen, die vier jaar lang onderzoek zal doen. <strong>Shell</strong> heeft drie miljoen euro voor het project uitgetrokken, de TU Delft de helft daarvan. De partners hebben afspraken gemaakt over wie uiteindelijk over eventuele octrooien kan beschikken. Concrete producten of methodes zullen in de regel aan <strong>Shell</strong> toevallen, de TU Delft kan dan voortbouwen <strong>op</strong> de achterliggende kennis. Is het dan nu een kwestie van achterover leunen en afwachten? Welnee, zegt Kuipers. “Elke promovendus krijgt een coach van <strong>Shell</strong> toegewezen, die de vinger aan de pols houdt en de tussenstanden doorgeeft. De coach zal her en der bij <strong>Shell</strong> de nodige raampjes <strong>op</strong>enzetten. Zo kunnen we ook richting geven aan het onderzoek. Als je niets doet heb je straks alleen een goed <strong>op</strong>geleide promovendus.” ■
![Download Shell AutoGas Stationen [Stand: Januar 2013] (PDF](https://img.yumpu.com/9982753/1/190x245/download-shell-autogas-stationen-stand-januar-2013-pdf.jpg?quality=85)
Change language