Wenk Rechtspraak ondernemingsrecht 2012/25_26

RO 2012/25
dien hoofde van de derde vergoeding van deze aan
haar toegebrachte schade te vorderen.
Die vermogensschade van de vennootschap zal,
zolang zij niet is vergoed, een vermindering van de
waarde van de aandelen in de vennootschap meebrengen.
In beginsel kunnen de aandeelhouders
echter op grond van dit (aanvankelijk) voor hen
ontstane nadeel niet een eigen vordering tot schadevergoeding
tegen de bedoelde derde geldend maken.
Het ligt op de weg van de vennootschap om ter
bescherming van de belangen van allen die bij het in
stand houden van haar vermogen belang hebben,
van de derde schadevergoeding te vorderen; slaagt
zij daarin, dan moet ook de met die schade corresponderende
waardevermindering van de aandelen
geacht worden ongedaan te zijn gemaakt. Zou de
vennootschap het vorderen van schadevergoeding
nalaten, dan behoeven de belanghebbenden daarin
niet te berusten; het Nederlandse rechtsstelsel biedt
dan voldoende mogelijkheden om het bestuur van
de vennootschap tot het alsnog instellen van de
vordering te nopen.(r.o. 3.4.1).
De kernoverweging wordt herhaald en nader
gepreciseerd in het arrest Sijtsema/Sobi, waarin de
Hoge Raad in rechtsoverweging 3.4 oordeelt als
volgt:
‘3.4. Op grond van het onder 3.3 overwogene
moet in beginsel worden aangenomen dat de
leden van de coöperatie niet zelfstandig een vordering
kunnen instellen terzake van schade die
door in dienst van de coöperatie werkzame personen,
zoals de directeur, is veroorzaakt in de
uitoefening van het bedrijf van die coöperatie.
Op die regel zal een uitzondering kunnen worden
aanvaard, indien sprake is van een gedraging
die specifiek onzorgvuldig is jegens een lid van
de coöperatie en deze rechtstreeks in zijn vermogen
benadeelt. Van een rechtstreekse benadeling
kan echter geen sprake zijn wanneer het
nadeel wordt veroorzaakt door de negatieve bedrijfsresultaten
ten gevolge van wanbeleid van
de directeur van de coöperatie in de bedrijfsvoering,
waardoor het lid van de coöperatie minder
melkgelden ontvangt dan hij zonder dat wanbeleid
zou hebben verkregen.’
Uit de aard van een coöperatie als de onderhavige
die wordt gekenmerkt door het feit dat een bedrijf
wordt uitgeoefend ten behoeve van de leden die
daartoe tevens overeenkomsten sluiten met de coöperatie,
volgt weliswaar dat de bedrijfsresultaten
uiteindelijk aan de leden ten goede kunnen komen,
doch hieruit volgt niet dat sprake is van rechtstreekse
benadeling als vorenbedoeld.
4.31. De C.V. is naar geldend Nederlands recht
geen zelfstandig drager van rechten en verplichtingen.
Alhoewel de Hoge Raad inmiddels heeft aanvaard
dat ook een C.V. met een beherend vennoot
een afgescheiden vermogen kan hebben (HR 14 -3-
2003, NJ 2003/327), zijn de vennoten in de vennootschapsakte
in artikel 5 lid 2 overeengekomen dat het
vermogen aan de vennootschap toebehoort, ‘doch
geldt ten aanzien van derden als het onverdeeld
rechtspraak ondernemingsrecht
eigendom van de vennoten’. Anders gesteld valt de
schade van de gezamenlijke vennoten geheel samen
met de schade van de C.V., zodat ieder der commanditaire
vennoten zijn aandeel in de schade kan vorderen.
Omvang schade
4.32. eisers hebben gesteld dat de schade die zij
hebben geleden als gevolg van het handelen van
gedaagde als bestuurder van de beherend vennoot
moet worden gesteld op de inleg vermeerderd met
het rendement dat normaal gesproken op het ingelegde
kapitaal zou zijn verkregen. Het rendement
bedraagt over de eerste twee jaren 43%, volgens
eisers die daarnaast ook aanspraak hebben gemaakt
op de wettelijke rente over de inleg plus het rendement
van 43%.
4.33. gedaagde voert daartegen aan dat door de
commanditaire vennoten niets wordt gesteld omtrent
de relativiteit en de causaliteit tussen de aan
hem verweten gedragingen en de gestelde schade.
gedaagde betwist dat er een verband is, laat staan
een causaal verband tussen de verwijten aan zijn
adres en de schade. Hij voert voorts aan dat toewijzing
van de vordering zou betekenen dat het commanditaire
vermogen volledig is verdampt en dat
toewijzing van de vordering zou betekenen dat de
commanditaire vennoten hun ‘aandeel’ in de C.V.
moeten prijsgeven. gedaagde heeft ook aangevoerd
dat de genoemde rendementen niet werden gegarandeerd
en dat een ieder die in dergelijke projecten
investeert ook rekening moet houden met lager uitvallende
rendementen. Er is door eisers onvoldoende
gestelde omtrent het bestaan en de omvang
van de schade, aldus gedaagde.
4.34. Nu door de rechtbank is vastgesteld dat het
gehele commanditaire kapitaal door MEI is aangewend
voor ander doeleinden dan in de vennootschapsakte
met eisersis overeengekomen, staat
daarmee tevens vast dat de inleg van ieder van de
vennoten niet conform het overeengekomen doel is
besteed en is het causaal verband tussen het handelen
van MEI — waarvoor gedaagde op de voet van
artikel 2:11 BW hoofdelijk aansprakelijk is — en de
schade gegeven. De schade van eisers is daarmee in
ieder geval gelijk te stellen aan het bedrag van hun
inleg. Nu door eisers onvoldoende is gesteld omtrent
de met de inbreng te behalen rendementen, mede
gelet op het op dit punt door gedaagde gevoerde
verweer, zal de rechtbank de schade van eisers vaststellen
op een bedrag van € 50.000 per persoon. Het
meer of anders gevorderde zal worden afgewezen.
4.35. eisers vordert gedaagde te veroordelen tot
betaling van de beslagkosten. Deze vordering is gelet
op het bepaalde in art. 706 Rv toewijsbaar.
De beslagkosten worden begroot op € 420,44 aan
verschotten en € 2.580 voor salaris van de advocaat
(1 rekest × € 2.580).
4.36. De gevorderde rente over de hoofdsom kan
slechts worden toegewezen vanaf de datum van
dagvaarding, omdat niet is gesteld waarom de rente
vanaf de gevorderde ingangsdatum verschuldigd is.
242 Afl. 4 - 2012 RO