Wenk Rechtspraak ondernemingsrecht 2012/25_26

More documents

Recommendations

Info

echtspraak ondernemingsrecht RO 2012/25 een vermoeden op van onbehoorlijke taakvervulling door de directeur/werknemer van een stichting die daarvan een ernstig verwijt kan worden gemaakt, behoudens door de directeur/werknemer te leveren tegenbewijs, zo daarvoor gronden aanwezig zijn (HR 30-3-2001, JAR 2001/127). Uit laatstgenoemde uitspraak volgt dat de administratie- en publicatieverplichting in de oprichtingsakte het karakter van een beschermingsbepaling draagt. De rechtbank is op grond van vorenstaande jurisprudentie van oordeel dat MEI een ernstig verwijt kan worden gemaakt van het niet-naleven van de verplichtingen zoals beschreven in de artikelen 2 en 7 lid 2 van de vennootschapsakte. Gesteld noch gebleken is immers dat aan de bestuurder van een C.V. andere, minder zware eisen op het punt van een behoorlijke taakvervulling mogen worden gesteld dan aan een bestuurder van een rechtspersoon zoals bedoeld in boek 2 BW. Uit het arrest Hoge Raad 20-6-2008, JOR 2008/260 inzake Willemsen/NOM, blijkt dat de norm van artikel 2:9 BW ook geldt als norm voor externe aansprakelijkheid in het geval dat een individuele aandeelhouder de bestuurder aansprakelijk stelt voor de wijze waarop deze zijn bestuurstaken heeft uitgevoerd. De rechtbank is daarom van oordeel dat de (statutaire) verplichting tot het besteden van het vermogen overeenkomstig het vennootschappelijke doel en het voeren van een behoorlijke administratie en de (wettelijke) verplichting tot vaststelling en openbaarmaking van de jaarrekening mede strekt ter bescherming van de commanditaire vennoten. 4.25. Het door gedaagde gevoerde verweer dat MEI geen verwijt treft van het niet besteden van het kapitaal omdat zij niet bevoegd was om over de gelden te beschikken en evenmin kan worden verweten dat zij geen verantwoording heeft afgelegd, omdat zij niet de beschikking heeft over de noodzakelijke administratieve gegevens, en gedaagde voldoende, maar vergeefse inspanningen heeft geleverd om daarover de beschikking te krijgen, kan MEI niet baten. MEI heeft het beheer over het vermogen overgelaten aan een derde, danwel gebruik gemaakt van de tussenkomst van MEI Beheer B.V. bij het incasseren van het vennootschapsvermogen en het administreren van het vermogen van de C.V. overgelaten aan laatstgenoemde vennootschap danwel aan Reggehuys Management B.V. Het handelen van MEI Beheer B.V. c.q. Reggehuys Management B.V. kan aan MEI worden toegerekend op de voet van het bepaalde in artikel 6:76 BW. gedaagde is naast MEI op de voet van artikel 2:11 BW hoofdelijk voor de uit de tekortkomingen voortvloeiende schade aansprakelijk. 4.26. Gedaagde heeft aangevoerd dat eisers de procedure van artikel 771 Rv hadden moeten volgen indien zij hem tot het afleggen van rekening en verantwoording wilden roepen. De rechtbank acht deze stellingname niet juist. De bijzondere rekenprocedure van artikel 771 Rv is uitsluitend gegeven aan de rekenplichtige die aan onbekende of afwezige belanghebbenden rekening en verantwoording wenst af te leggen. Op alle andere rekenprocedures is het gewone procesrecht voor de dagvaardingsprocedure van toepassing (zie Bosch-Boesjes, (T&C Rv), aant. 1 bij boek 3, titel 5 Rv). 4.27. De rechtbank is op grond van bovenstaande overwegingen van oordeel dat MEI in ieder geval jegens de C.V. aansprakelijk is voor het niet-naleven van artikelen 2 en 7 lid 2 van de vennootschapsakte. Op grond van artikel 2:11 BW is gedaagde naast MEI, hoofdelijk aansprakelijk jegens de C.V. voor de daardoor veroorzaakte schade. Afgeleide of directe schade? 4.28. De rechtbank zal vervolgens onderzoeken of de commanditaire vennoten een aanspraak tot vergoeding van schade jegens gedaagde kunnen instellen. gedaagde heeft aangevoerd dat uit het arrest van de Hoge Raad van 2 december 1994, NJ 1995/288 inzake Poot/ABP, voortvloeit dat niet ieder onrechtmatig handelen van een derde jegens de vennootschap met als gevolg waardevermindering of waardeloos worden van de aandelen, zonder meer een onrechtmatige daad oplevert jegens de aandeelhouder. Volgens gedaagde zou er niet zijn voldaan aan het relativiteitsvereiste dan wel er zou geen sprake zijn van handelen in strijd met de zorgvuldigheid in het maatschappelijk verkeer. Terwijl het een afgeleide schade betreft die niet door de individuele commanditaire vennoot, maar slechts door de C.V. kan worden gevorderd. 4.29. eisers hebben gesteld dat de rechtsregel die voortvloeit uit het arrest Poot/ABP en bevestigd is in het arrest Sijtsema/Sobi (HR 13-10-2000 NJ 2000/ 699) niet van toepassing is op de verhouding tussen de commanditaire vennoten en de C.V., omdat die verhouding door andere rechtsregels wordt beheerst dan tussen de (rechts)verhouding tussen de aandeelhouder en de besloten vennootschap of de leden van een coöperatie en die coöperatie. Het rechtspersonenrecht is niet van toepassing op de C.V., volgens eisers 4.30. De rechtbank oordeelt als volgt. De kernoverweging van de Hoge Raad in het arrest Poot/ABP luidt als volgt: Bij de beoordeling daarvan dient het volgende tot uitgangspunt te worden genomen. Naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid zijn rechtspersonen die zelfstandig, als dragers van eigen rechten en verplichtingen, aan het rechtsverkeer deelnemen, ook indien zij, zoals hier het geval is, door één persoon (enig directeur en enig aandeelhouder) worden beheerst. Het vermogen van een vennootschap is afgescheiden van dat van zijn aandeelhouders. Indien aan een vennootschap door een derde vermogensschade wordt toegebracht door het niet behoorlijk nakomen van contractuele verplichtingen jegens de vennootschap of door gedragingen die tegenover de vennootschap onrechtmatig zijn, heeft alleen de vennootschap het recht uit RO Afl. 4 - 2012 241
RO 2012/25 dien hoofde van de derde vergoeding van deze aan haar toegebrachte schade te vorderen. Die vermogensschade van de vennootschap zal, zolang zij niet is vergoed, een vermindering van de waarde van de aandelen in de vennootschap meebrengen. In beginsel kunnen de aandeelhouders echter op grond van dit (aanvankelijk) voor hen ontstane nadeel niet een eigen vordering tot schadevergoeding tegen de bedoelde derde geldend maken. Het ligt op de weg van de vennootschap om ter bescherming van de belangen van allen die bij het in stand houden van haar vermogen belang hebben, van de derde schadevergoeding te vorderen; slaagt zij daarin, dan moet ook de met die schade corresponderende waardevermindering van de aandelen geacht worden ongedaan te zijn gemaakt. Zou de vennootschap het vorderen van schadevergoeding nalaten, dan behoeven de belanghebbenden daarin niet te berusten; het Nederlandse rechtsstelsel biedt dan voldoende mogelijkheden om het bestuur van de vennootschap tot het alsnog instellen van de vordering te nopen.(r.o. 3.4.1). De kernoverweging wordt herhaald en nader gepreciseerd in het arrest Sijtsema/Sobi, waarin de Hoge Raad in rechtsoverweging 3.4 oordeelt als volgt: ‘3.4. Op grond van het onder 3.3 overwogene moet in beginsel worden aangenomen dat de leden van de coöperatie niet zelfstandig een vordering kunnen instellen terzake van schade die door in dienst van de coöperatie werkzame personen, zoals de directeur, is veroorzaakt in de uitoefening van het bedrijf van die coöperatie. Op die regel zal een uitzondering kunnen worden aanvaard, indien sprake is van een gedraging die specifiek onzorgvuldig is jegens een lid van de coöperatie en deze rechtstreeks in zijn vermogen benadeelt. Van een rechtstreekse benadeling kan echter geen sprake zijn wanneer het nadeel wordt veroorzaakt door de negatieve bedrijfsresultaten ten gevolge van wanbeleid van de directeur van de coöperatie in de bedrijfsvoering, waardoor het lid van de coöperatie minder melkgelden ontvangt dan hij zonder dat wanbeleid zou hebben verkregen.’ Uit de aard van een coöperatie als de onderhavige die wordt gekenmerkt door het feit dat een bedrijf wordt uitgeoefend ten behoeve van de leden die daartoe tevens overeenkomsten sluiten met de coöperatie, volgt weliswaar dat de bedrijfsresultaten uiteindelijk aan de leden ten goede kunnen komen, doch hieruit volgt niet dat sprake is van rechtstreekse benadeling als vorenbedoeld. 4.31. De C.V. is naar geldend Nederlands recht geen zelfstandig drager van rechten en verplichtingen. Alhoewel de Hoge Raad inmiddels heeft aanvaard dat ook een C.V. met een beherend vennoot een afgescheiden vermogen kan hebben (HR 14 -3- 2003, NJ 2003/327), zijn de vennoten in de vennootschapsakte in artikel 5 lid 2 overeengekomen dat het vermogen aan de vennootschap toebehoort, ‘doch geldt ten aanzien van derden als het onverdeeld rechtspraak ondernemingsrecht eigendom van de vennoten’. Anders gesteld valt de schade van de gezamenlijke vennoten geheel samen met de schade van de C.V., zodat ieder der commanditaire vennoten zijn aandeel in de schade kan vorderen. Omvang schade 4.32. eisers hebben gesteld dat de schade die zij hebben geleden als gevolg van het handelen van gedaagde als bestuurder van de beherend vennoot moet worden gesteld op de inleg vermeerderd met het rendement dat normaal gesproken op het ingelegde kapitaal zou zijn verkregen. Het rendement bedraagt over de eerste twee jaren 43%, volgens eisers die daarnaast ook aanspraak hebben gemaakt op de wettelijke rente over de inleg plus het rendement van 43%. 4.33. gedaagde voert daartegen aan dat door de commanditaire vennoten niets wordt gesteld omtrent de relativiteit en de causaliteit tussen de aan hem verweten gedragingen en de gestelde schade. gedaagde betwist dat er een verband is, laat staan een causaal verband tussen de verwijten aan zijn adres en de schade. Hij voert voorts aan dat toewijzing van de vordering zou betekenen dat het commanditaire vermogen volledig is verdampt en dat toewijzing van de vordering zou betekenen dat de commanditaire vennoten hun ‘aandeel’ in de C.V. moeten prijsgeven. gedaagde heeft ook aangevoerd dat de genoemde rendementen niet werden gegarandeerd en dat een ieder die in dergelijke projecten investeert ook rekening moet houden met lager uitvallende rendementen. Er is door eisers onvoldoende gestelde omtrent het bestaan en de omvang van de schade, aldus gedaagde. 4.34. Nu door de rechtbank is vastgesteld dat het gehele commanditaire kapitaal door MEI is aangewend voor ander doeleinden dan in de vennootschapsakte met eisersis overeengekomen, staat daarmee tevens vast dat de inleg van ieder van de vennoten niet conform het overeengekomen doel is besteed en is het causaal verband tussen het handelen van MEI — waarvoor gedaagde op de voet van artikel 2:11 BW hoofdelijk aansprakelijk is — en de schade gegeven. De schade van eisers is daarmee in ieder geval gelijk te stellen aan het bedrag van hun inleg. Nu door eisers onvoldoende is gesteld omtrent de met de inbreng te behalen rendementen, mede gelet op het op dit punt door gedaagde gevoerde verweer, zal de rechtbank de schade van eisers vaststellen op een bedrag van € 50.000 per persoon. Het meer of anders gevorderde zal worden afgewezen. 4.35. eisers vordert gedaagde te veroordelen tot betaling van de beslagkosten. Deze vordering is gelet op het bepaalde in art. 706 Rv toewijsbaar. De beslagkosten worden begroot op € 420,44 aan verschotten en € 2.580 voor salaris van de advocaat (1 rekest × € 2.580). 4.36. De gevorderde rente over de hoofdsom kan slechts worden toegewezen vanaf de datum van dagvaarding, omdat niet is gesteld waarom de rente vanaf de gevorderde ingangsdatum verschuldigd is. 242 Afl. 4 - 2012 RO
Page 1 and 2: RO 2012/25 overwogen, voldoende aan
Page 3 and 4: RO 2012/25 deze zijn bestuurstaken
Page 5 and 6: RO 2012/25 rechtspraak ondernemings
Page 7: RO 2012/25 rechtspraak ondernemings
Page 11 and 12: RO 2012/26 Zie anders: • Rb. Amst
Page 13 and 14: RO 2012/26 Deze aansprakelijkheid w
Page 15 and 16: RO 2012/26 omdat MEI, in de persoon
Page 17: RO 2012/27 gedaagde als bestuurder

Wenk Rechtspraak ondernemingsrecht 2012/25_26

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?