Wenk Rechtspraak ondernemingsrecht 2012/25_26

More documents

Recommendations

Info

echtspraak ondernemingsrecht RO 2012/25 Wanneer is een bestuurder van een beherend vennoot van een commanditaire vennootschap aansprakelijk jegens de commanditaire vennoten op grond van onrechtmatig handelen? De 6 eisers zijn commanditaire vennoten in de commanditaire vennootschap Roundnice Real Estate C.V. (Roundnice). De beherend vennoot van Roundnice is de rechtspersoon naar Duits recht Mei Middle Europe Investments GmbH (MEI), waar gedaagde op zijn beurt weer ‘Geschaeftsfuhrer’ ofwel bestuurder is. De aandelen in MEI worden voor 50% gehouden door AHK Beheer B.V. (AHK), de door gedaagde gecontroleerde vennootschap. De overige 50% van de aandelen worden gehouden door Reggehuys Management B.V. (Reggehuys). Reggehuys heeft op haar beurt een ‘miljoenen’schuld aan een Tjechische vennootschap Labyrint CZ sro (Labyrint CZ). Roundnice heeft ten doel de aanen verkoop van een industriebedrijf met bedrijfspanden in Tsjechië. In totaal zijn er 58 vennoten die elk een inbreng van € 50.000 dienden te storten op rekening van Roundnice. Deze bedragen zijn vervolgens door MEI betaald aan Labyrint, en kort daarna verrekend met de vordering die Labyrint CZ op Reggehuys had. De bedragen zijn niet aangewend voor de aankoop van onroerend goed. MEI heeft voor het overige geen verantwoording afgelegd over het ingelegde kapitaal. De jaarrekeningen van Roundnice zijn niet gepubliceerd. Rb.: Nu MEI als bestuurder van Roundnice een ernstig verwijt kan worden gemaakt en daarmee aansprakelijk is jegens eisers, is gedaagde op grond van art. 2:11 BW naast MEI hoofdelijk aansprakelijk is voor de door eisers geleden schade. Zie ook: • HR 20 juni 2008, RO 2008/57, NJ 2009/21, JOR 2008/260 (Willemsen/Nom); • HR 14 maart 2003, NJ 2003/327 (Hovuma/ Spreeuwenberg); • HR 29 november 2002, NJ 2003/455, JOR 2003/ 2(Berghuizer Papierfabriek).; • Hof Amsterdam (Ondernemingskamer) 10 februari 2011, RO 2011/39 (Enquête MEI). Zie anders: • Rb. Amsterdam 7 september 2011, LJN BT8994; • Rb. Amsterdam 13 augustus 2008, RF 2009/6, JOR 2008/277; • Rb. 's‐Hertogenbosch 1 september 2000, V‐N 2001/6.30; • Rb. Leeuwarden 2 november 2011, LJN BV2387; • Rb. Rotterdam 7 oktober 1999, JOR 2000/28; • Groene Serie Privaatrecht – Personenassociaties Hoofdstuk 1 – Inleiding, paragraaf 8. Wenk: Strikt genomen betreft deze uitspraak geen bestuurdersaansprakelijkheid, maar de vraag of een bestuurder van een beherend vennoot aansprakelijk is jegens de commandieten indien sprake is van wanprestatie van deze beherend vennoot. De rechtbank past bij het beantwoorden van deze vraag echter wel de norm ex art. 2:9 BW toe. Eisers in deze procedure vorderen schadevergoeding van gedaagde uit hoofde van onrechtmatige daad, welke eruit bestaat dat gedaagde, als bestuurder van MEI, het heeft toegelaten dat MEI, als beherend vennoot van Roundnice, haar verplichtingen jegens eisers niet is nagekomen. De rechtbank bevestigt dat sprake is van onrechtmatig handelen van gedaagde, maar past een afwijkende redenering toe. Daarbij stelt de rechtbank voorop dat MEI haar verplichtingen als beherend vennoot jegens de commanditaire vennoten niet is nagekomen. MEI heeft geen verantwoording afgelegd over het door haar gevoerde financiële beleid, zij heeft de jaarrekeningen van Roundnice niet gepubliceerd en heeft het vennootschapsvermogen niet aangewend voor het doel zoals dat is omschreven in de vennootschapsakte. Van dit laatste oordeelt de rechtbank dat MEI als bestuurder jegens de CV gehouden is om het vennootschappelijk kapitaal louter aan te wenden binnen de statutaire doelstelling. De rechtbank kijkt hierbij dus niet alleen naar de grondslagen voor een beroep op wanprestatie. Vervolgens oordeelt de rechtbank dat onderzocht moet worden in hoeverre MEI van deze tekortkomingen ook een ernstig verwijt kan worden gemaakt, nu ‘voor de aansprakelijkheid van bestuurders [immers geldt] dat daarvan pas sprake kan zijn indien de bestuurder van de gemaakte fout een ernstig verwijt kan worden gemaakt’ (zie r.o. 4.22). Dit is een toepassing van de norm van art. 2:9 BW, namelijk het ernstig persoonlijk verwijt. De rechtbank stelt — in lijn met die redenering — dat het in strijd handelen met de bepalingen van de vennootschapsakte op gelijke voet kan worden gesteld met het in strijd handelen met de statutaire beschermingsbepalingen van een BV, welk handelen door de Hoge Raad als handelen in strijd met art. 2:9 BW is gesanctioneerd (zie de door de Hoge Raad ontwikkelde norm uit zijn arrest van 29 november 2002, NJ 2003/455 (Berghuizer Papierfabriek)). De rechtbank vindt dat deze norm voor bestuurders van besloten en naamloze vennootschappen tevens toepassing vindt in de verhouding tussen beherend vennoot en commanditaire vennootschap. De rechtbank stelt dat, ‘gesteld nog gebleken is immers dat aan de bestuurder van een C.V. andere, minder zware eisen op het punt van een behoorlijke taakvervulling mogen worden gesteld dan aan een bestuurder van een rechtspersoon zoals bedoeld in boek 2 BW.’ (zie r.o. 4.23) Nu de norm van art. 2:9 BW ook geldt als norm voor externe bestuurdersaansprakelijkheid in het geval dat een individuele aandeelhouder de bestuurder aansprakelijk stelt voor de wijze waarop RO Afl. 4 - 2012 235
RO 2012/25 deze zijn bestuurstaken heeft uitgevoerd (zie daartoe HR 20 juni 2008, RO 2008/4 (Willemsen/ Nom)) is de rechtbank van oordeel dat het handelen van MEI in strijd met de vennootschapsakte en de wettelijke verplichting tot vaststellen en openbaar maken van de jaarrekening mede strekt ter bescherming van eisers MEI is daarmee aansprakelijk jegens eisers voor de door hen geleden schade. Op grond van art. 2:11 BW is gedaagde naast MEI hoofdelijk aansprakelijk. De uitspraak is opmerkelijk. De rechtbank behandelt de positie van MEI vanuit de optiek van bestuurdersaansprakelijkheid. De positie van MEI als beherend vennoot is strikt genomen niet gelijk aan die van bestuurder van een BV of NV De één op één toepassing van de aansprakelijkheidsnorm van art. 2:9 BW op het handelen van een beherend vennoot is dan ook uitzonderlijk. Veeleer lijkt de aansprakelijkheid van een beherend vennoot gebaseerd op wanprestatie, en de aansprakelijkheid van diens bestuurder op onrechtmatig handelen, zonder dat dit wordt ingekleurd met de vereisten van art. 2:9 BW (Rb. Rotterdam 7 oktober 1999, JOR 2000/28; Rb. 's‐Hertogenbosch 1 september 2000, V‐N 2001/6.30; Rb. Amsterdam 7 september 2011, LJN BT8994). De uitspraak lijkt daarmee niet in lijn met de heersende leer (zie zeer uitdrukkelijk op dit punt: Rb. Leeuwarden 2 november 2011, LJN BV2387). Ook de toepassing van art. 2:11 BW bevreemdt. Art. 2:11 BW bepaalt dat de aansprakelijkheid van een rechtspersoon als bestuurder van een andere rechtspersoon tevens hoofdelijk rust op ieder die ten tijde van het ontstaan van de aansprakelijkheid bestuurder is van de rechtspersoon. MEI is echter geen bestuurder van Roundnice, maar beherend vennoot. Art. 2:11 BW is daarmee strikt genomen niet van toepassing (zie in dat kader ook Groene Serie Privaatrecht – Personenassociaties Hoofdstuk 1 – Inleiding, paragraaf 8: ‘Art. 2:11 BW (in verbinding met de derde Misbruikwet) is niet toepasselijk, want de bv treedt niet op als bestuurder van een andere bv maar als enige beherende vennoote van een cv. Doorbraak naar de natuurlijke persoon, die als bestuurder van die bv optreedt, vindt dan ook niet plaats’). In de uitspraak wordt ook ingegaan op het verweer van gedaagde dat de door eisers gevorderde schade afgeleide schade betreft, nu de schade door Roundnice en niet door eisers zou zijn geleden. De rechtbank zet in r.o. 4.29 de maatstaf voor afgeleide schade in BV verband uiteen en haalt daarbij de arresten Hoge Raad 2 december 1994, NJ 1995/288 (Poot/ABP) en Hoge Raad 13 oktober 2000, NJ 2000/699 (Sijtsema/ Sobi) aan. De rechtbank komt echter tot de conclusie dat de commanditaire vennootschap geen zelfstandige drager van rechten en verplichtingen is. Kort wordt verwezen naar Hoge Raad 14 maart 2003, NJ 2003/327 (Hovuma/Spreeuwenberg), waarin de Hoge Raad heeft bepaald dat een commanditaire vennootschap met één beherend vennoot een afscheiden vermogen kan hebben. Een verweer gebaseerd op afgeleide schade in een soortgelijke casus is evenwel geaccepteerd in de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam 13 augustus 2008, RF 2009/6. Nu de vennootschapsakte echter uitdrukkelijk vermeldt dat het vermogen van Roundnice ten aanzien van derden geldt als het onverdeelde eigendom van de vennoten, valt de schade van eisers geheel samen met de schade van Roundnice, zodat dezen hun aandeel in de schade separaat kunnen vorderen. Vonnis van 21 december 2011 in de zaak van Eiser 1 t/m 19, De maatschap Wassenaar-Cross en haar vennoten De limited company Eradus Holding Carribean LTD., te Curacao, eisers in de hoofdzaak, verweerders in het incident, adv. mr. J.B. Rijpkema, tegen Gedaagde, gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident, adv. mr. M. Schuring. Rechtbank: (...) rechtspraak ondernemingsrecht 2. De feiten 2.1. Eisers. zijn commanditaire vennoten in de op 1 juni 2004 opgerichte commanditaire vennootschap Roudnice Real Estate C.V., statutair gevestigd te Lochem, (hierna: de C.V.). De C.V. heeft blijkens artikel 2 van haar oprichtingsakte ten doel de aanen verkoop van een industriebedrijf met bedrijfspanden in Roudnice Na Labem, Tsjechië, en voorts het verrichten van al hetgeen met vorenstaande rechtstreeks of zijdelings in verband kan staan, alles in de meest ruime zin genomen. Blijkens het uittreksel uit het Handelsregister heeft de C.V. 58 vennoten en bedraagt de inbreng € 2.273.500. 2.2. Beherend vennoot van de C.V. is de vennootschap naar Duits recht Mei Middle Europe Investments GmbH, gevestigd te Kreuzbruch, Duitsland (hierma: MEI). 2.3. Door middel van een voorgedrukt formulier dat de commanditaire vennoten hebben getekend ter inschrijving van hun deelname aan de C.V. geeft de ondertekenaar daarvan een onherroepelijke volmacht aan MEI Beheer B.V. als gevolmachtigde van MEI om namens de deelnemer in de oprichtingsakte te compareren en om datgene te doen wat noodzakelijk of wenselijk is ter uitvoering van de door de vennoten genomen besluiten en ter verzekering van het bereiken van het met die besluiten nagestreefde doel. Aangegeven wordt dat het beding van de onherroepelijkheid van de volmacht in het bijzonder is bedongen ten behoeve van de overige vennoten in de C.V. ‘met dien verstande dat door toetreding tot de C.V. geen hoofdelijke aansprakelijkheid ontstaat’. De ondertekenaar heeft zich middels dit formulier voorts verbonden tot betaling van de inbreng te 236 Afl. 4 - 2012 RO
Page 1: RO 2012/25 overwogen, voldoende aan
Page 5 and 6: RO 2012/25 rechtspraak ondernemings
Page 7 and 8: RO 2012/25 rechtspraak ondernemings
Page 9 and 10: RO 2012/25 dien hoofde van de derde
Page 11 and 12: RO 2012/26 Zie anders: • Rb. Amst
Page 13 and 14: RO 2012/26 Deze aansprakelijkheid w
Page 15 and 16: RO 2012/26 omdat MEI, in de persoon
Page 17: RO 2012/27 gedaagde als bestuurder

Wenk Rechtspraak ondernemingsrecht 2012/25_26

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?