Vrienden-loterij via de Support Actie! - Vrienden van Blijdorp

More documents

Recommendations

Info

o t a n i s c h b l i j d o r p Over wilde planten en grootse plannen Biodiversiteit is belangrijk - foto: Juul van Dam Tekst: Monique van Leeuwen-Maat Met dank aan: Juul van Dam en Melitta van Bracht Bron: congresverslagen door Juul van Dam Een moderne dierentuin is veel meer dan alleen maar een plaats om aapjes te kijken. In steeds meer dierentuinen wordt aandacht besteed aan natuurbehoud. En steeds meer tuinen ondersteunen daadwerkelijk natuurbeschermingsprojecten in ontwikkelingslanden. Ook botanische tuinen blijven niet achter en proberen om de mensen steeds meer bewust te maken van het belang van natuurbehoud. In het voorjaar bezochten Juul van Dam en Melitta van Bracht van de botanische afdeling van Blijdorp twee congressen om daar ervaringen uit te wisselen. World Botanic Gardens Congress Met een alarmerende snelheid verdwijnen duizenden planten van onze aardbodem. Planten zijn voor mens en dier onmisbaar: zij reguleren het klimaat, voorkomen erosie en produceren zuurstof. Tevens zijn zij de leveranciers van voedsel, kleding, medicijnen en hout. Door groeiende industrie, verstedelijking, intensieve landbouw, vervuiling en het niet duurzaam beheren van planten wordt één op de acht plantensoorten met uitsterven bedreigd. Omdat het behoud van de verscheidenheid aan planten-en diersoorten (biologische diversiteit) enorm belangrijk is, worden wereldwijd steeds meer afspraken gemaakt over hoe we die biodiversiteit kunnen waarborgen. In 1987 is de BGCI opgericht, de Botanical Garden Conservation International. In deze organisatie hebben zich inmiddels zo’n 500 botanische tuinen uit 115 landen verenigd. De BGCI heeft zich de volgende taken gesteld: ◗ Helpen bij het opzetten van nieuwe botanische tuinen ◗ Ontwikkelen en ondersteunen van natuurbeschermingsprojecten, met name in ontwikkelingslanden ◗ Ondersteunen van botanische netwerken, waaronder dat van Nederland ◗ Beheren van database met bedreigde soorten ◗ Trainen van mensen die werkzaam zijn binnen natuureducatie en ontwikkelen van nieuwe educatieve programma’s ◗ Organiseren van mondiale congressen, publiceren van nieuwsbrieven en handleidingen ◗ Technische ondersteuning bieden aan botanische tuinen In 2000 vond de eerste wereldwijde conferentie plaats. Daar werd een mondiale agenda voor natuurbescherming opgesteld. Belangrijkste doel is het verlies van planten- > 8
soorten zoveel mogelijk te beperken. Op dit moment zijn er wereldwijd 1800 botanische tuinen die 30 % van de flora herbergen. Het streven is om in de komende jaren 60 % van de bedreigde plantensoorten ‘in situ’ (op de plaats van oorsprong) te beschermen. Bovendien wil men 60 % van de bedreigde plantensoorten in ‘ex situ’ (buiten het oorspronkelijke leefgebied) collecties onderbrengen, bij voorkeur in het land van herkomst zelf. Ook willen de tuinen zelf niet deelnemen aan handel in bedreigde plantensoorten. Er moeten goede afspraken gemaakt worden over het delen van kennis en materiaal. Door middel van educatie kunnen de tuinen aan het publiek duidelijk maken hoe belangrijk biodiversiteit en hoe noodzakelijk natuurbescherming is. Zelf geven zij daarbij natuurlijk het goede voorbeeld, onder andere door alleen gebruik te maken van duurzame materialen zoals FSC hout. Botanisch congres Barcelona - foto: Juul van Dam In april 2004 werd in Barcelona de tweede wereldwijde conferentie gehouden. Op dit congres kwamen 500 deelnemers samen, afkomstig van botanische tuinen van over de hele wereld. Dankzij sponsoring door enkele grote bedrijven konden juist ook mensen uit ontwikkelingslanden deelnemen aan deze congressen. Tijdens lezingen, presentaties en workshops konden de deelnemers kennismaken met de wijze waarop diverse tuinen de bovengenoemde doelen proberen te verwezenlijken. Educatie speelt daarbij een grote rol. Ook samenwerking tussen bijvoorbeeld dierentuinen en botanische tuinen geeft goede mogelijkheden om het publiek kennis te laten maken met natuur en biodiversiteit. Dieren in een goed ingericht biotoop zijn immers veel interessanter om te bekijken dan een dier in een hok met tralies ervoor. Wat dat betreft is Blijdorp de laatste decennia steeds mooier en interessanter geworden. Natuurbehoud uit en thuis Tuinen en dierentuinen in het rijke deel van de wereld gaan zich steeds meer inzetten voor natuurbeschermingsprojecten in ontwikkelingslanden. In de afgelopen maanden hebben we daar zelf tijdens onze vakanties enkele mooie voorbeelden van gezien. Zoo Zürich heeft een schitterend stukje Madagaskar oerwoud nagebouwd in een grote hal. Tegelijk heeft de dierentuin een stuk oerwoud in Madagaskar geadopteerd en helpt de plaatselijke bevolking bij het in stand houden daarvan (zie ook pag. 18). Randers Regenskov in Denemarken werkt samen met de locale bevolking in Costa Rica waar zij gezamenlijk een aantal hectaren bos beheren. Diergaarde Bijdorp heeft het koraalproject en het zeepaardjesproject. Steeds meer dierentuinen zetten zich in voor natuurbehoud, vaak door zich te verbinden aan projecten in ontwikkelingslanden. Niet alleen de ondersteuning van projecten in verre oorden is van belang. Tijdens het congres in Barcelona was de vraag dan ook: hoe zit het met de eigen natuur? Hoe staan onze inheemse planten ervoor? En hoe brengen we onze kinderen, die in een verstedelijkte omgeving opgroeien, weer in contact met die eigen natuur? Zelf groeide ik op in een nieuwbouwwijk aan de rand van Delft. In en om die wijk waren nog genoeg braakliggende landjes om te kunnen spelen, hutten te bouwen of ruzie te zoeken met kinderen uit de naastgelegen wijk. We wisten uit ervaring dat je brandnetels moest ontwijken. En mocht je er toch te dicht langslopen dan hielp een beetje spuug prima tegen de jeuk…. De bloemen van dovenetels kon je er voorzichtig afhalen en dan de achterkant uitzuigen: lekker zoet! Als ik kijk naar de kinderen in de wijk waar ik nu woon dan moeten die zich behelpen met een armzalig pleintje met enkele speeltoestellen. En het beetje groen dat er is op de singel, wordt voornamelijk gebruikt als uitlaatzone voor honden. Ook hier kunnen dierentuinen en botanische tuinen een rol spelen. Heel belangrijk is de manier waarop je de zaken onder de aandacht van het publiek brengt. Om met name kinderen te prikkelen, moet je de planten op een aantrekkelijke manier tentoonstellen. Denkt u daarbij aan het project heksenplanten vorige zomer in Diergaarde Blijdorp. Door bijvoorbeeld in te spelen op de Harry Potter boeken en films kun je kinderen wel degelijk interesseren voor planten. Hier ligt voor de botanische afdeling van de Diergaarde weer een nieuwe, grote uitdaging: hoe kun je kinderen zo vroeg mogelijk in contact brengen met de inheemse natuur? Het bezoek aan het congres in Barcelona zal dan ook zeker nog een staartje krijgen! Gedeeld groen is dubbel groen Begin juni bezochten Juul en Melitta het EZG congres te Randers (Denemarken). EZG is een afkorting van European Zoohorticultural Group. Zoals de naam al zegt is deze organisatie bedoeld voor botanische afdelingen van dierentuinen. Eenmaal per jaar komen zij bij elkaar om vooral over praktische zaken te spreken. Hoe kun je bijvoorbeeld het beste plaagdieren zoals kakkerlakken en mieren bestrijden? En welke planten kun je bij dieren plaatsen zonder dat die een gevaar opleveren omdat ze giftig zouden kunnen zijn voor die betreffende dieren? Door het uitwisselen van kennis en ervaring kunnen de deelnemers veel van elkaar leren: gedeeld groen is dubbel groen! In Randers kwamen ook enkele punten van Barcelona ter sprake, zoals de bescherming van inheemse plantensoorten. Gelukkig gebeurt dat al in enkele Europese tuinen. Met name een aantal Engelse dierentuinen is daarin heel actief: London Zoo beschermt inheemse soorten in een grasland van 80 hectaren dat ook toegankelijk is voor publiek. Chester Zoo beschermt zeldzame kleine cactussoorten. Paignton Zoo is bezig met de herintroductie van bepaalde grassoorten en Bristol Zoo beheert een stukje kliflandschap waar botanisten onderzoek kunnen doen. Veel dierentuinen hebben een uitgebreide collectie plantensoorten in huis. En steeds meer botanische tuinen willen samenwerken met dierentuinen, waardoor zij gezamenlijk de biodiversiteit in het planten-en dierenrijk onder de aandacht van het publiek kunnen brengen. Maar het is makkelijker om dieren onder de aandacht van het publiek te brengen dan planten. Speciale exposities kunnen meehelpen om planten voor het voetlicht te brengen. Ook kun je daarmee plant-dier relaties en plant-mens relaties duidelijk maken. In Blijdorp hebben we in de afgelopen jaren elke zomer een andere plantenexpositie gehad. Dit jaar was het thema ‘Planten uit het oude testament’. En voor de komende jaren heeft de botanische afdeling nog meer in petto. Op planten raak je nooit uitgekeken! 9
Page 1 and 2: Vrienden-loterij via de Support Act
Page 3 and 4: Blijdorp n i e u w s Wat maken die
Page 5 and 6: n i e u w s Mohrgazellen - foto: Mo
Page 7: G E Z O C H T De Vrienden zoeken ee
Page 11 and 12: Rik doet het wat kalmer aan. Door e
Page 13 and 14: Tekst: Jos en Anne Marie Nijkamp -
Page 15 and 16: Churchill - foto: Henny Miltenberg
Page 17 and 18: den, zoals donker of zeer troebel w
Page 19 and 20: Uitstel, geen afstel In 1992 beslui
Page 21 and 22: Dit keer in Nieuws uit andere tuine
Page 23 and 24: c o l o f o n Agenda 25 september 2

Vrienden-loterij via de Support Actie! - Vrienden van Blijdorp

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?