(AHOIJ) huisartsen en specialisten van het IJsselland Ziekenhuis

#2 | jaargang 6 | mei 2010
Informatiemagazine voor (AHOIJ) huisartsen
en specialisten van het IJsselland Ziekenhuis
Duodagen 25 en 26 maart 2010
Weer een succes
Transmurale samenwerking COPD
Samenwerking IJsselland Ziekenhuis en
Maasstad Ziekenhuis
Behandeling van aambeien op proctopoli
Veranderingen in het parkeerbeleid
1

Inhoud
Voorwoord.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Certificaat Baby Friendly Hospital weer 3 jaar verlengd.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Wetenschappelijke onderzoeken (trials) in het IJsselland Ziekenhuis. . . . . . . . . . 4-6
Wondsymposium op 15 juni.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Even voorstellen: Richard Paping, KNO-arts.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
De behandeling van aambeien. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-10
Mutaties medisch specialisten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Mutaties huisartsen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Urine-incontinentie en verzakking “Het taboe voorbij”.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Samenwerking IJsselland Ziekenhuis en Maasstad Ziekenhuis.. . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Even voorstellen: Arjon Lambeek, gynaecoloog.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Casusbesprekingen diabetes en COPD.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Transmurale samenwerking COPD.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14-16
IJsselbrandje 1.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
IJsselbrandje 2.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Ruimere openingstijden Radiologie in Nesselande.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
De schouderpoli.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Even voorstellen: Lianne Boesten, klinisch chemicus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Veranderingen in het parkeerbeleid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Even voorstellen: Carola van Dijk, revalidatiearts.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
De nieuwste ontwikkelingen op het gebied van Totale Heup Arthroplastiek . . 22-24
Patiëntenenquête 2009.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Duodagen 25 en 26 maart 2010.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26-27
Colofon
Arts@ysl is een uitgave van het IJsselland Ziekenhuis te
Capelle a/d IJssel. Arts@ysl wordt toegezonden aan .
huisartsen, medisch specialisten, assistent-geneeskundigen
en een klein aantal externe relaties.
Heeft u suggesties voor onderwerpen in één van de volgende
nummers, laat het ons dan weten. Wij zullen er graag
aandacht aan besteden!
Bart Gerretsen, dermatoloog
Bastiaan Boetes, orthopedisch chirurg
Jacques Verzijden, huisarts Nieuwerkerk a.d. IJssel
Fotografie: Johan Heutink
Opmaak: ONTWERPERS DIE MEEDENKEN.NL
IJsselland Ziekenhuis
t.a.v. arts@ysl
Postbus 690
2900 AR Capelle a/d IJssel
Druk: DRUKKERS DIE MEEDENKEN.NL
Arts@ysl verschijnt drie keer per jaar in een oplage .
van 700 exemplaren.
Redactie
Krista van Huis, beleidsmedewerker medische staf
Astrid van Amelsvoort, stafmedewerker communicatie .
en marketing
Zijn uw naam- of adresgegevens onjuist?
Stuur dan een email aan: arts@ysl.nl of neem .
telefonisch contact op met het directiesecretariaat, .
tel. 010 – 258 5320.
2

Voorwoord
Beste lezers,
De organisatie kijkt terug op zeer geslaagde
duodagen. Een samenvatting van de evaluatie met
foto’s vindt u op pagina 26 en 27.
Na iedere activiteit bezin je je als organisatie op de
waarde en resultaten ten opzichte van de inspanningen
en besluit je vervolgens of en hoe het verder zal
gaan. Voor de duodagen is dat duidelijk: het vervolg
komt er en de data voor 2011 zijn vastgelegd op
24 en 25 maart.
Naast uitwisseling van info c.q. kennis tussen
IJsselland Ziekenhuis en huisartsen zien wij op deze
scholingsdagen bovendien hoe prettig huisartsen
het vinden ook elkaar te ontmoeten.
In deze editie van arts@ysl vindt u praktische informatie,
(transmurale) afspraken, medisch specialisten
die zich voorstellen, trials, e.d. Daarnaast wordt o.a.
nader ingegaan op medische ontwikkelingen op
het gebied van de behandeling van aambeien en de
totale heup arthroplastiek.
Mocht u in een volgende uitgave informatie willen
plaatsen, dan kunt u dit mailen naar arts@ysl.nl. De
redactie houdt zich van harte aanbevolen. n
Namens de redactie,
Astrid van Amelsvoort
stafmedewerker communicatie en marketing
Certificaat Baby Friendly Hospital
weer 3 jaar verlengd
In april 2010 heeft de Stichting Zorg voor Borstvoeding een
audit in het IJsselland uitgevoerd en het certificaat ‘Baby
Friendly Hospital’ verlengd tot 2013.
Het bezit van het certificaat betekent dat het
ziekenhuis zich houdt aan de 10 vuistregels voor
borstvoeding die WHO/Unicef heeft opgesteld.
De Stichting Zorg toetst het borstvoedingsbeleid,
de opzet en de inhoud van de nascholing van de
medewerkers en de opzet en de inhoud van de
prenatale voorlichting.
Recente ontwikkelingen
Recent is extra aandacht gegeven aan het huid op
huid contact direct na de geboorte. Daarnaast is de
voorlichting aan aanstaande ouders verder uitgebreid.
Naar aanleiding van de bevindingen van de
Stichting Zorg voor Borstvoeding gaat het ziekenhuis
extra aandacht geven aan het 10 stappenplan
voor premature kinderen. Dit plan is gebaseerd op
de ontwikkeling van het te vroeg geboren kind en
beschrijft de stappen naar volledige borstvoeding.
Internationaal symposium borstvoeding
in Isala Theater
Het IJsselland vindt educatie en transmurale samenwerking
rondom borstvoeding belangrijk. Vanuit
deze visie is op 29 april een internationaal symposium
borstvoeding voor zorgprofessionals in het Isala
Theater te Capelle a.d. IJssel georganiseerd. De 160
plaatsen waren vroegtijdig volgeboekt om de drie
sprekers te komen beluisteren: Jack Newman MD,
kinderarts uit Canada en voorheen o.a. adviseur van
Unicef in Afrika (zie foto), drs. N. Conneman, kinderarts-neonatoloog
in het Erasmus MC, en dr. J.P. van
Wouwe, kinderarts en onderzoeker bij TNO. n
3

Wetenschappelijke onderzoeken
(trials) in het IJsselland Ziekenhuis
Regelmatig worden bij de Raad van Bestuur van
het IJsselland Ziekenhuis wetenschappelijke
onderzoeken ter beoordeling ingediend.
Onder de reikwijdte van de WMO (Wet Medisch
wetenschappelijk Onderzoek) valt medisch-wetenschappelijk
onderzoek dat primair gericht is op het
vermeerderen van wetenschappelijke kennis..
Door de leden van de medische staf wordt bij de
Raad van Bestuur formeel een verzoek tot goedkeuren
van een onderzoek (trial) ingediend. .
De Raad van Bestuur vraagt advies aan de interne
trialcoördinator. Deze trialcoördinator beperkt zich
tot het geven van een advies ten aanzien van de
locale uitvoerbaarheid van een onderzoek. Hierbij
wordt o.a. rekening gehouden met de lopende trials
en mogelijke risico’s voor het reguliere proces, werkbelasting
en kosten. .
Een erkende centrale Medisch Etische Toetsingscommissie
(METC) beoordeelt de medisch inhoudelijke
(wetenschappelijke en medisch-etische) aspecten
van het protocol.
Binnen het IJsselland Ziekenhuis is de afspraak dat
in principe alleen studies worden aangenomen die
reeds door centrale commissies zijn goedgekeurd.
Recente onderzoeken die op lokale uitvoerbaarheid
zijn goedgekeurd door de Raad van Bestuur:
Cardiologie
Dal-outcomes
Het betreft een fase III-, dubbelblind, gerandomiseerd,
placebogecontroleerd onderzoek ter beoordeling
van de effecten van RO4607381 op het cardiovasculaire
(CV) risico bij stabiele coronair hartziekten
(CHZ) patiënten met een gedocumenteerd recent
acuut coronair syndroom (ACS).
Gedurende de studie periode zal patiënt dalcetrapib
of placebo gebruiken.
Bij deelname aan het onderzoek mag de patiënt de
volgende medicatie niet gebruiken:
Fibraten, niacine, galzuursequestranten, rimonabant
of enige andere medicatie die specifiek wordt
gebruikt om HDL-C te verhogen ( v.b. rosuvastatine).
Uitgevoerd door: B.J. van den Berg, cardioloog
IMPROVE-IT
Een multicenter, dubbelblinde, fase IV studie bij
stabiele patiënten met ”hoog-risico” ACS en een
LDL-C concentratie bij ziekenhuis opname van
tussen de 1.29 en 3.24 voor statine naïeve patiënten
en tussen de 1.29 en 2.58 voor patiënten met
chronische statine behandeling.
De patiënten worden gerandomiseerd naar therapie
met de combinatie ezetimibe 10 mg/simvastatine 40
mg of de combinatie placebo/simvastatine 40 mg.
De studie wordt beëindigd wanneer alle patiënten
tenminste 2,5 jaar zijn vervolgd en er tenminste
2995 patiënten een primair eindpunt (CV overlijden,
MI, IAP, CVA, PTCA of CABG > 30 dagen na randomisatie)
hebben bereikt.
4

De volgende medicatie is verboden tijdens de studie:
Probucol, Amiodarone, Cyclosporine, Fibraten,
Ezetimibe, Statines, Niacin, Danazol, Anti-fungal
azolen (itraconazole, fluconazole, ketoconazole,
clarithromycin, erythromycin, telithromycin,
protease inhibitors, Nefazodone, Diltiazem,
Verapamil, protease remmers.
Kort gebruik van anti-schimmel middelen of
antibioticum is acceptabel.
De studiemedicatie dient dan tijdelijk gestopt te
worden. Studiemedicatie weer herstarten direct na
stoppen “kuur”.
Uitgevoerd door: B.J. van den Berg, cardioloog
Chirurgie
The Ladies trial
Betreft een landelijk gerandomiseerde multicenter
onderzoek, een studie naar laparoscopische
peritoneale lavage of resectie voor gegeneraliseerde
peritonitis bij geperforeerde diverticulitis..
Samenvatting studie: Laparoscopische lavage
vs. open resectie bij purulente peritonitis bij
geperforeerde diverticulitis. .
Hartmann procedure vs. sigmoidresectie met
primaire anastomose bij faecale peritonitis bij
geperforeerde diverticulitis. .
Uitgevoerd door: dr. E.J.R. de Graaf, chirurg
IMPROveFALL
Multi-centrum, gerandomiseerde studie naar
medicatiegebruik en valincidenten bij ouderen.
Nadat ouderen op de Spoedeisende Hulp geweest
zijn in verband met een valincident, worden zij
gevraagd voor deelname aan de studie. Het doel
is om nieuwe valincidenten te voorkomen door de
medicatie te optimaliseren. De patiënten worden
hiervoor tweemaal in het Erasmus MC gezien.
Primaire uitkomstmaat is het aantal valincidenten
in een jaar. Secundaire uitkomstmaten zijn
valgerelateerde letsels, kwaliteit van leven en
kostenutiliteit. .
Uitgevoerd door: M.M.M. Bruijninkx, traumachirurg.
Interne geneeskunde
CTC studie
Er is een methode beschikbaar gekomen waarmee de
kankercellen die in het bloed kunnen voorkomen, de
zogenaamde circulerende tumorcellen (CTC), kunnen
worden geteld en worden geïsoleerd. Onderzoek van
deze CTC’s kan mogelijk meer informatie geven over
het proces van uitzaaiing en levert misschien beter
inzicht op in de prognose van patiënten met kanker.
In dit onderzoek worden bij mensen met kanker
CTC’s geteld en geïsoleerd. Na isolatie van deze CTC’s
zullen deze onderzocht worden op bepaalde karakteristieken,
zoals eiwitten en erfelijk materiaal. Deze
kenmerken zullen zo mogelijk vergeleken worden
met karakteristieken van het oorspronkelijke tumorgezwel.
Dit laatste is alleen mogelijk bij die mensen
die een operatie of punctie van het oorspronkelijke
kankergezwel hebben ondergaan. Tevens wordt
gekeken of eigenschappen van de CTC’s voorspellend
zijn voor de uiteindelijke uitkomst van de behandeling
die patiënten krijgen of al hebben gehad.
Aan dit onderzoek doen mensen met verschillende
kankersoorten in verschillende stadia mee. De mensen
die meedoen krijgen dus verschillende behandelingen
zoals chirurgie, radiotherapie, chemotherapie,
hormoontherapie of combinaties hiervan. Het IJsselland
ziekenhuis participeert in deze studie.
Op dit moment worden alleen patiënten benaderd
met gemetastaseerde borstkanker.
Naar alle waarschijnlijkheid wordt in 2010 gestart
met het verzamelen van CTC’s van andere kankersoorten.
Uitgevoerd door: dr. D.F.S. Kehrer en dr. A.C. de Boer,
internisten
HOVON 84
Het betreft een gerandomiseerd, multi-center
onderzoek.
Een vergelijkende studie naar het effect van extra
toevoeging van rituximab aan twee wekelijkse chemotherapie
(CHOP) gevolgd door onderhoudsbehandeling
met rituximab bij oudere patiënten (66 – 80
jaar) met een diffuus grootcellig B-cel lymfoom.
Uitgevoerd door: dr. D.F.S. Kehrer en dr. A.C. de Boer,
internisten
5

HOVON 87
Doel van het onderzoek is om:
• de effectiviteit van de behandeling van
Melphalan, Prednison en Thalidomide te
vergelijken de behandeling van Melphalan,
Prednison en Lenalidomide.
• Te bepalen wat de bijwerkingen van deze
behandeling zijn.
• Te bepalen wat de invloed van de behandeling is
op de klachten die men ervaart als gevolg van de
ziekte én te bepalen welke klachten men ervaart
als gevolg van de mogelijke bijwerkingen van de
behandeling. Dit wordt ook wel ‘kwaliteit van
leven’ onderzoek genoemd.
Uitgevoerd door: dr. D.F.S. Kehrer, internist
ML 18147 / TML (treatment multiple lines) studie
Een open-label, fase 3 studie naar het effect van
toevoeging van Avastin aan cross-over chemotherapie
op basis van 5FU.
Deze studie onderzoekt in een prospectieve
gerandomiseerd design de effecten van Bevacizumab
toevoeging aan ILF en OLF kuren bij progressie
onder ILF/OLF kuren met Bevacizumab als 1 e lijnsbehandeling.
Indien er na de 1 e lijns behandeling
(met Bevacizumab) progressie optreed wordt er een
cross-over gemaakt in de behandeling. ILF wordt OLF
en OLF wordt ILF.
Tevens wordt er geloot of naast de ILF of OLF
behandeling nog Bevacizumab wordt toegevoegd.
De vraag is óf toevoeging van Bevacizumab een
betere ziektevrije/ progressievrije overleving geeft.
Er wordt tevens gekeken of er een relatie is tussen
biomarkers (in bloed en tumor) geassocieerd met
gemetastaseerd CRC en de therapeutische respons
van Bevacizumab.
Uitgevoerd door: dr. D.F.S. Kehrer en dr. A.C. de Boer,
internisten
Proregal
Betreft een prospectieve multi-center studie naar de
progressie van premaligne maagafwijkingen (zoals
atrofische gastritis, intestinale mataplasie, laag-gradige
dysplasie) en het effect van Helicobacter pylori
eradicatie hierop, om in de toekomst richtlijnen voor
follow up en surveillance te kunnen ontwikkelen.
Uitgevoerd door: dr. T.J. Tang, maag-, darm- en
leverarts
Linagliptine
Fase 3, gerandomiseerd, dubbelblind en met
placebo gecontroleerde studie naar de effecten en
veiligheid van toevoeging van Linagliptin aan de
bestaande behandeling (basaal insuline eventueel in
combinatie met metformine en/of pioglitazone) van
niet goed ingestelde patiënten met DM2.
Uitgevoerd door: dr. Alwani, internistendocrinoloog
n
Wondsymposium op 15 juni
Op dinsdag 15 juni aan het eind van de middag
om 17.00 uur wordt een wondsymposium in het
IJsselland Ziekenhuis georganiseerd om het nieuwe
wondbeleid te introduceren.
Dit symposium is bedoeld voor alle zorgprofessionals
die zich bezighouden met wondzorg, zowel in als
buiten het ziekenhuis.
Het IJsselland Ziekenhuis wil in de toekomst een
kwalitatief goede wondzorg kunnen garanderen, ook
in de thuissituatie. Om dat te bewerkstelligen zal de
wondcommissie van het ziekenhuis, samen .
met verpleegkundigen uit de thuiszorg en
huisartsen, een transmuraal plan opzetten in
2010. Dit wondsymposium vormt, samen met de
DUOdagen afgelopen maart, de aftrap van dit
transmurale wondzorgproject.
Wanneer u belangstelling heeft, kunt u zich opgeven
voor het wondsymposium via e-mail: ktimm@ysl.nl.
Er is beperkt plaats, dus wees er snel bij. De toegang
is gratis. n
6

Even voorstellen:
Richard Paping,
KNO-arts
Niet echt superjong meer wanneer je geboortejaar
1955 is, maar ik had wel veel zin om nog een keer
een “switch” te maken! Ik heb mijn opleiding tot
arts en KNO-arts in Groningen gedaan. Van 1986
tot 1988 heb ik in Aruba gewoond en gewerkt,
een zeer leerzame Caribische ervaring met veel
oorchirurgie, maar ik heb ook samen met een
tandarts aangezichts- en ongevallenchirurgie
beoefend. Ik heb ook Papiamento en Spaans leren
spreken dat nu nog steeds goed van pas komt.
In mei 1988 ben ik begonnen in Schiedam in het
toenmalige Schieland Ziekenhuis en Nolet Stichting,
dat na de fusie met Vlaardingen het Vlietland
Ziekenhuis werd. Vanaf het begin heb ik naast het
reguliere werk veel aan schisis gedaan, o.a. samen
met Bert Trenning, plastisch chirurg, Gijs Nolst Trenité,
KNO-arts, en Pieter de Roos, kaakchirurg, uit
het toen net geopende nieuwe IJsselland Ziekenhuis.
In 1995 heb ik met mijn toenmalige collega in Hillegersberg
de Oorkliniek Beethoven opgericht, een
voorloper van de huidige Zelfstandige Behandelcentra,
die toen nog niet echt door alle collega’s op
waardering konden rekenen. In 2000 ging ik tijdens
de fusieperikelen in Schiedam over van vrije vestiging
naar loondienst en ben vanaf dat moment
actief geweest als bestuurslid van de Kamer Dienstverband
van de Orde van Medisch Specialisten.
In het werk ben ik met name gespecialiseerd geraakt
in de uitwendige neuschirurgie en oorchirurgie (stapes
chirurgie en het plaatsen van “hoorschroeven”
in de schedel). Daarnaast heb ik mij in Schiedam
ingespannen om de relaties met de eerste lijn maar
ook verpleeghuizen te verbeteren. Naast Transmuraal
coördinator ben ik medeoprichter en voorzitter
geweest van het Transmuraal Medisch Centrum
Nieuwe Waterweg Noord.
Het beter samenwerken met de eerste lijn vond
ik erg zinvol. We hebben veel verwijsprotocollen
gemaakt, het elektronische verwijsproject
“Zorgdomein” geïnitieerd en “consult aan huis” bij
de huisartsen op de praktijk georganiseerd.
Mijn thuissituatie kenmerkt zich door een
fantastische vrouw, die als psycholoog en coach
werkzaam is. Deze zomer heb ik het genoegen gehad
met mijn zoon een reis door Zuid-Amerika te maken
van maar liefst twee maanden. Tijdens deze reis is
het idee geboren om nog eenmaal de kans waar te
nemen om “te verkassen” naar een ander ziekenhuis
en een nieuwe uitdaging aan te gaan.
Ik hoop op een goede samenwerking in mijn nieuwe
maatschap en hoop ook een bijdrage te kunnen
leveren aan lokale samenwerking. Vakmatig lijkt
het me geweldig ook in het IJsselland Ziekenhuis
binnenkort hoorschroeven te kunnen implanteren.
Maatschap KNO wil graag haar aanwezigheid
in buitenpoli Nesselande en in de nog te openen
buitenpoli in Krimpen optimaal invullen. n
Richard HL Paping
7

De behandeling van aambeien
de Proctopoli en verbetering van de operatietechniek
Klachten van aambeien komen vaak voor en kunnen zeer hinderlijk
zijn. Altijd dient aan een andere oorzaak gedacht te worden, ook al
zijn er bij lichamelijk onderzoek duidelijke aambeien aanwezig.
De NHG Richtlijn Rectaal Bloedverlies stelt huisartsen
zeer goed in staat om daarin de juiste stappen
te ondernemen. Daarin staat onder meer dat bij een
lage verdenking op een colorectaal carcinoom met
een sigmoïdoscopie in plaats van een colonoscopie
volstaan kan worden. Als daarbij blijkt dat het alleen
om anale afwijkingen gaat, dient een proctoscopie
verricht te worden voor verdere diagnostisering en
behandeling.
Proctopoli
Sinds kort is het mogelijk in het IJsselland Ziekenhuis
de sigmoïdoscopie en proctoscopie te combineren op
1 dag. Voordelen zijn dat maar 1 afspraak gemaakt
hoeft te worden en de patiënt maar 1 keer naar het
ziekenhuis hoeft te komen, maar 1 keer darmvoorbereiding
nodig heeft, direct de uitslag hoort van de
sigmoïdoscopie en direct een poliklinische behandeling
van de anale afwijking kan ondergaan. Zeker als
het om bloedverlies gaat, zijn dat meestal aambeien.
Poliklinische behandeling aambeien
op de Proctopoli
De patiënt wordt uitvoerig voorgelicht over
aambeien en de behandeling daarvan, zowel in een
gesprek als ook met een folder. Aanpassing van eeten
leefgewoonten kunnen klachten van aambeien
aanzienlijk doen afnemen of zelfs verdwijnen.
a b c
Figuur 1 Geniete anopexie.
(a) 2 cm boven het hemorroïdale weefsel wordt een tabakszakhechting geplaatst;
(b) door de tabakszakhechting aan te trekken wordt de mucosa 1-2 cm in het circulaire nietapparaat getrokken, waarna
het apparaat wordt afgevuurd waardoor de nieten worden geplaatst;
(c) het resultaat is resectie van een ring van slijmvlies. Hierdoor wordt het hemorroïde weefsel in proximale richting
omhoog getrokken, terug in zijn oorspronkelijke positie.
8

a b c
Figuur 2 Dopplergeleide ligatie van de hemorroïdale arteriën.
(a) Met de dopplerprobe worden aanvoerende arterietakken naar het hemorroïdale weefsel geïdentificeerd. Door het
luikje net boven de dopplerprobe kan de chirurg een doorstekingsligatuur om de arterie plaatsen.
(b) Hemorroïdopexie: als aanvulling op de dopplergeleide ligatie wordt een doorlopende hechting geplaatst dóór het
slijmvlies dat het hemorroïdale weefsel bedekt.
(c) door deze doorlopende hechting aan te trekken en te knopen wordt prolaberend hemorroïdaal weefsel naar proximaal
omhoog getrokken.
Als dit niet voldoende helpt, is een volgende stap
rubberband ligatie. Bij een deel van de patiënten
is 1 tot 3 behandelingen voldoende. Bij de patiënt
waarbij dit niet geholpen heeft, kan overgegaan
worden tot operatie.
Kijk voor het artikel van de NTVG over
de behandeling van aambeien en voor de
patiëntenfolder op www.chirurgen.ysl.nl
De aambei operatie tot nu toe
Jaarlijks worden in Nederland ongeveer 4000 aambei
operaties uitgevoerd. Echter, zowel patiënt als arts
zijn weinig gelukkig met deze operatie, met name
door de forse pijnklachten na de operatie en de kans
op incontinentie. Dit wordt veroorzaakt doordat
het aambeiweefsel binnen de sluitspier wordt
weggesneden. Huid en slijmvlies zijn op deze plaats
zeer gevoelig met veel pijn als gevolg. De genezing
van de wonden gaat gepaard met littekenvorming
met verminderd gevoel en verminderde
sluitspierfunctie.
Meer informatie over aambeien en PPH
http://www.aambeieninfo.nl
Nieuwe aambei operatie in het IJsselland
Het concept is wezenlijk anders: het aambeiweefsel
wordt terug op zijn plaats gebracht, de voedende
arterie wordt doorgenomen, het overtollige weefsel
wordt afgesneden en de wond wordt dicht geniet.
De operatiewond ligt daarbij boven de sluitspier.
De klachten, zoals bij de aambei operatie tot nu
toe, komen daardoor niet of nauwelijks voor. De
techniek wordt ook wel geniete anopexie of PPH
(procedure voor prolaps en haemorroïden) genoemd
(zie figuur 1).
Een variant is het gericht zoeken van de voedende
arterie met de doppler en afhechten in plaats van
nieten. Dit wordt de Doppler Geleide Ligering van
Hemorroïdale Arteriën (DG-HAL) of ook wel THD of
afhechten genoemd (zie figuur 2).
9

De literatuur ten aanzien van de PPH is het meest
overtuigend en daarom hebben we in het IJsselland
een voorkeur voor deze operatie. De bestudering van
de literatuur is opgeschreven in een overzichtsartikel
dat recent gepubliceerd is in het Nederlands Tijdschrift
voor Geneeskunde. n
Pascal Doornebosch en Eelco de Graaf
chirurgen
Mutaties medisch specialisten
In dienst
Per 1 maart 2010
M.A. Spoek, neuroloog
J.J.M. van Koesveld, anesthesioloog-intensivist
Per 1 juni
R.G.L. Nellen, dermatoloog
Per 1 juli
mw. W.G. Leeuwenburgh-Pronk, kinderarts
mw. S.C.E. Klein Nagelvoort-Schuit, .
internist-intensivist
Per 1 augustus
mw. M.N. Hanekamp, kinderarts
mw. A.D. Wijnhoud, neuroloog
Uit dienst
Per 1 januari 2010
E. Smid, KNO arts
Per 17 mei
dr. M.H.M. Thelen, klinisch chemicus n
Mutaties huisartsen
Sinds 2010 is mw. H. de Grooth, werkzaam als extra huisarts in de praktijk van dokter Voorthuyzen te
Bleiswijk.
Per 15 februari 2010 zijn huisartsen J. Hordijk, L.H. Khoe, R.E. Saat en P. Aalstein werkzaam op het
nieuwe praktijkadres, Gezondheidscentrum Spoorlaan 20 te Capelle a/d IJssel. Op 27 maart is het
gezondheidscentrum feestelijk geopend.
Met ingang van januari is mw. L.A. Edelman werkzaam in de praktijk aan de Sonia Delaunaystraat 2 te
Rotterdam.
De praktijk van Eland, Oei en Van Schaik heeft zich in twee aparte praktijken opgesplitst:
(1.) Wijkpraktijk Huisartsen Crooswijk, Paradijslaan 48 te Rotterdam, bestaande uit P.W. Eland,
D.M.K.H. Oei en mw. C.H. van Santen
(2.) Van Schaik en Byrman, huisartsen, Admiraal de Ruyterweg 10A te Rotterdam, bestaande uit .
mw. M.C. Byrman en W.H.A. van Schaik
De praktijk van J.H.M. Breteler aan de Westkousdijk te Rotterdam, is per 1 januari 2010 overgedragen
aan dhr. M. Esghir. n
10

v.l.n.r.:
W. Lam, gynaecoloog,
A. Tsafka, uroloog,
P. Schmitz, gynaecoloog
en B. Rikken, uroloog
Urine-incontinentie en verzakking
“Het taboe voorbij”
een voorlichtingsavond voor vrouwen op 3 juni
Urineverlies en prolapsklachten komen bij een aanzienlijk deel van de
vrouwen voor. Tot een derde van alle vrouwen heeft hier last van. Toch
wenden relatief weinig vrouwen zich daarvoor tot een arts. Er heerst blijkbaar
bij velen nog steeds een gevoel van schaamte om daarover te praten. Ook is er
bij veel vrouwen nog veel onwetendheid over de behandelingsmogelijkheden.
Op 3 juni organiseren de gynaecologen en de
urologen gezamenlijk een voorlichtingsavond over
deze onderwerpen. Ook de bekkenfysiotherapeuten
en de incontinentieverpleegkundigen zullen hun
bijdrage aan de behandelingen toelichten. De
urologen, gynaecologen, bekkenfysiotherapeuten en
incontinentieverpleegkundigen hebben een hecht
samenwerkingsverband en zijn momenteel bezig dit
verder te ontwikkelen om de zorg voor deze groep
patiënten in kwalitatieve en logistieke zin verder te
verbeteren.
De laatste jaren heeft bekkenfysiotherapie zijn
rol als primaire behandeling van incontinentie en
prolaps bewezen. Hiermee worden vaak goede resultaten
behaald. In milde gevallen kan soms zelfs een
operatie niet meer nodig zijn.
Wat betreft de operatieve behandelingen van
urine-incontinentie en prolaps zijn de laatste jaren
veel nieuwe technieken ontwikkeld. Met name de
ontwikkeling van kunststof bandjes en matjes en
de bijbehorende operatietechnieken zijn in een
stroomversnelling gekomen. Deze operaties zijn vaak
minder belastend voor de patiënten dan de vroegere
operaties.
Op de voorlichtingsavond wordt uitgebreid ingegaan
op de oorzaak, preventie en behandeling van urineincontinentie
en verzakkingen en kunnen bezoekers
hun persoonlijke vragen stellen aan de aanwezige
professionals.
De avond vindt op 3 juni plaats in het IJsselland
Ziekenhuis in de ruime en lichte wachtkamer
van polikliniek chirurgie. Het tijdstip: 19.30 tot
21.00 uur. De toegang is gratis.
Belangstellenden kunnen zich op werkdagen tussen
9.30 en 16.30 uur inschrijven bij Patiëntenvoorlichting
via tel nr. 010 – 258 5137. n
11

Samenwerking IJsselland Ziekenhuis
en Maasstad Ziekenhuis
op het gebied van Interventie Cardiologie
Cardiologie is een vakgebied dat zich de laatste
decennia snel heeft ontwikkeld. Hierbij heeft de
techniek een grote rol gespeeld. Zo is er op het
gebied van aderverkalking in de kransslagaderen
snelle vooruitgang geboekt.
We zijn nu in staat om een groot deel van de patiënten
met ernstige vernauwingen te helpen met medicatie,
maar ook middels een Percutane Transluminale
Angioplastiek (PTCA), ook wel “dotteren” genoemd.
Bij deze behandeling wordt een “veertje” (stent)
geplaatst in de vernauwing van de kransslagader.
Hierdoor wordt voorkomen dat het bloedvat
opnieuw vernauwt of een hartinfarct veroorzaakt.
In Rotterdam zijn twee centra die deze procedure
mogen uitvoeren. De Cardiologen van het IJsselland
Ziekenhuis hebben ervoor gekozen om op het
gebied van de PTCA’s nauw samen te werken met
het Maasstad Ziekenhuis. Eén van de cardiologen
van het IJsselland Ziekenhuis, drs. J.G.P. Wassing,
maakt deel uit van het interventieteam van het
Maasstad Ziekenhuis. Hij draait volledig mee met
de interventiediensten waarbij het gaat om acute
behandeling van patiënten met hartinfarcten in de
regio Rijnmond.
Nog steeds volgen de technologische ontwikkelingen
elkaar snel op in de interventie cardiologie. Het
Maasstad Ziekenhuis speelt hierbij een belangrijke
rol. Het bewijs hiervan werd recentelijk geleverd
door een opzienbarend onderzoek, dat werd
uitgevoerd door de interventiecardiologen van het
Maasstad waar de werking van een vaak gebruikte
stent met een nieuw type stent werd vergeleken.
De resultaten leverden een duidelijke “winnaar”
op als het gaat om veiligheid en doelmatigheid.
De resultaten van deze studie werden in januari
2010 gepubliceerd in the Lancet, een internationaal
toonaangevend medisch tijdschrift.
Door deze directe betrokkenheid kunnen we veelal
een snelle en persoonlijke service garanderen aan
onze patiënten, die een interventie moeten ondergaan.
De wachttijden zijn zo vrijwel nihil. Daarnaast
blijven we geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen
binnen de interventie cardiologie.
www.thelancet.com
volume 375, nr 9710, p 201-209
Al deze ontwikkelingen binnen de cardiologie en ook
de invoering van PTCA’s hebben ertoe geleid, dat het
aantal mensen dat overlijdt aan hart- en vaatziekten
in Nederland nog steeds dalende is. n
Maatschap cardiologie
12

Even voorstellen:
Arjon Lambeek,
gynaecoloog
Mijn naam is Arjon Lambeek; ik ben 35 jaar, gehuwd
en heb twee kinderen (3 jaar en 5 maanden).
Sinds 1 november 2009 ben ik als gynaecoloog
werkzaam in het IJsselland Ziekenhuis. Ik heb
geneeskunde gestudeerd in Leiden en ben ik in het
Rotterdams cluster opgeleid tot gynaecoloog. In de
zomer van 2009 heb ik mijn specialisatie afgerond
en ben na een zwangerschapsverlof in Capelle
gestart.
In de loop van mijn opleiding heb ik interesse
gekregen in de voortplantingsgeneeskunde, waarin
ik me in mijn laatste opleidingsjaar verder heb
kunnen verdiepen. Dit zal hier mijn aandachtsgebied
worden, hoewel ik het vak in de volle breedte zal
uitoefenen.
Mijn eerste indrukken van ziekenhuis en
medewerkers zijn erg positief en ik heb alle
vertrouwen in de samenwerking zowel intern als
extern met medisch specialisten en huisartsen. n
Arjon Lambeek
Casusbesprekingen diabetes en COPD
Wanneer
Voor
Tijd
Waar
maandag 7 juni en maandag 1 november
huisartsen, poh-ers, diëtisten uit de regio, diëtisten, diabetesverpleegkundigen .
en internisten IJsselland Ziekenhuis
17.00 uur inloop
17.30 - 18.30 uur casusbespreking Diabetes, 1 accreditatiepunt voor huisartsen
18.30 - 19.30 casusbespreking COPD, 1 accreditatiepunt voor huisartsen.
(voor broodjes wordt gezorgd)
IJsselland Ziekenhuis
Contactpersonen
Voor diabetes: Gosine Blok, diabetesverpleegkundige
Voor COPD: Joke Richters, coördinator maatschap longziekten n
13

Transmurale samenwerking COPD
De complexiteit van chronische ziekten, zoals COPD, vereist een goede
samenwerking tussen de zorgprofessionals in de eerste en de tweede lijn.
Het vereist multidisciplinaire samenwerking waarin de zorgvraag van de
patiënt, de kwaliteit van zorg en een efficiënte routing centraal staan.
Samenwerking op regionaal niveau
Het IJsselland Ziekenhuis heeft samen met de
Stichting Zorg op Noord en de ziekenhuizen SFG en
Havenziekenhuis de handen ineengeslagen om een
samenwerking op het gebied van COPD te realiseren.
Door vanaf de start gezamenlijk stap voor stap alle
aspecten van diagnostiek, behandeling en nazorg
te doorlopen is een implementatieplan ontwikkeld,
waarin de inhoud, afstemming en organisatie van de
zorg zijn vastgelegd.
Het plan is niet nieuw maar in belangrijke mate
gebaseerd op het Kroonluchterproject dat in 2006 in
Gezondheidscentrum Zuiderkroon te Rotterdam Zuid
van start is gegaan.
De gemaakt afspraken worden nu geïmplementeerd
in de gezondheidscentra en ziekenhuizen. Tussentijds
wordt geëvalueerd welke resultaten worden
behaald. Daarna is het voor het IJsselland Ziekenhuis
de bedoeling om ook in samenwerking met andere
huisartsenpraktijken op eenzelfde manier te gaan
samenwerken.
Samenwerkingafspraken
Doel van de samenwerking is het optimaliseren van
de kwaliteit, continuïteit en toegankelijkheid van
zorg aan COPD-patiënten door transmurale afstemming
van de betrokken disciplines in eerste en
tweede lijn. Hiertoe zijn o.a. de volgende subdoelstellingen
geformuleerd:
• afname consultatiefrequentie;
• afname ziekenhuisopnamen;
• optimaliseren medicatiegebruik (bronchusverwijders
en prednis(ol)on);
De transmurale samenwerkingsafspraken om dit te bereiken kunnen we als volgt weergeven:
14

GOLD-stadium FEV 1
/FVC FEV 1
(% voorspelde
Freq. Hoofdbehandelaar Consultatie
waarde)
I licht < 0,7 > 80 28% Huisarts 1-2 x pj bij POH
II matig ernstig < 0,7 50 – 80 54% Huisarts
(longarts is
medebehandelaar)
2 x pj bij huisarts / POH; 1x
per 2 jaar: consult bij longarts
& longverpleegkundige
III ernstig < 0,7 30 - 49 15% Longarts 2 x pj bij longarts / .
longverpleegkundige
IV zeer ernstig < 0,7 < 30 of bij
longfalen
3% Longarts 2 x pj bij longarts / .
longverpleegkundige
• toename aantal patiënten met fysiotherapie in
een beweegprogramma;
• verbetering kwaliteit van leven;
• verbetering diagnosticeren en tijdige herkenning.
Zorgroutes
Met ook de nieuwe zorgstandaard in het achterhoofd,
waarin de ziektelast meer bepalend is, kan
op basis van bovenstaande uitgangspunten een
indeling met zorgroutes voor een patiëntengroep
gemaakt worden:
• Zorgroute 1: De patiënten met een lichte
ziektelast – de huisarts is hoofdbehandelaar;
• Zorgroute 2: De patiënten met een matige
ziektelast – de huisarts is hoofdbehandelaar en de
longarts is medebehandelaar;
• Zorgroute 3: De patiënten met een ernstige
ziektelast – de longarts is hoofdbehandelaar.
Om de zorgroute te objectiveren is de achtergrondinformatie
uit de bovenstaande tabel gebruikt.
Verwijsafspraken voor verwijzing naar tweede lijn
De zorgroutes zijn bepalend voor de verwijzing.
Echter, ook andere voorwaarden spelen een rol bij de
overdracht van eerste naar tweede lijn en vice versa:
1 Verwijzing vindt plaats op twee momenten in het
zorgproces, namelijk bij de diagnostische fase &
de behandelfase;
2 Verwijzing kan in beide fasen plaatsvinden van
zowel de eerste naar de tweede lijn als van de
tweede naar de eerste lijn;
3 Verwijzing in de diagnostische fase vindt plaats
op basis van onderstaande zorgroutes, waarbij
gekozen wordt om te werken met de GOLDclassificatie
met indicatoren voor verwijzing (zie
onderstaande tabel);
4 Wanneer 1 of meer indicatoren van toepassing
zijn, is er aanleiding om de patiënt met COPD naar
de longarts te verwijzen;
5 Wanneer stabilisatie na behandeling optreedt in
de zorgroute, te definiëren als geen verandering in
twee opeenvolgende consulten, worden patiënten
weer opgenomen in zorgroute 2, waarbij er sprake
is van gedeelde zorg (totdat verwijzing op basis
van de criteria weer noodzakelijk is).
Zorgstandaard
Het voorstel voor de Zorgstandaard COPD is gereed
en opgesteld door een werkgroep bestaande uit
vertegenwoordigers namens tien lidorganisaties
van de LAN (Long Alliantie Nederland), onder
Leeftijd < 50 jaar
BMI < 21
CCQ ≥ 2
MRC ≥ 3
FEV 1
< 50%
Exacerbatiefrequentie ≥ 2/jaar
Rookgedrag (persisterend of obstructie en juist nooit gerookt)
Comorbiditeit (o.a. aandacht voor hartfalen)
Overmatig gebruik van 1 of meerdere soorten longmedicatie
Saturatie ≤ 92 of meer dan 3% bij inspanning
15

voorzitterschap van longarts Hans in ’t Veen.
Zodra alle LAN leden akkoord hebben gegeven,
is het autorisatieproces afgerond en de
Zorgstandaard COPD definitief gereed. Dan wordt
de Zorgstandaard COPD beschikbaar gesteld aan
alle belanghebbenden, met een aparte versie voor
patiënten.
Naar verwachting is dat in het voorjaar van 2010.
Vervolg IJsselland Ziekenhuis
Op basis van bovenstaande afspraken ondervond de
maatschap longziekten van het IJsselland Ziekenhuis
de vraag om aanvullende diagnostiek. Als service is
daarop ontwikkeld dat huisartsen in het IJsselland
Ziekenhuis spirometrie kunnen laten uitvoeren, die
door de longartsen binnen 24 uur gratis digitaal
wordt beoordeeld (middels Clinical Assistent). Dit
wordt vervolgens met een advies binnen 2 dagen
naar de huisarts gestuurd.
De maatschap longziekten van het IJsselland
Ziekenhuis is ook op andere terreinen volop in
ontwikkeling. De multidisciplinaire samenwerking
binnen en buiten het ziekenhuis beperkt zich
niet tot COPD. Slaaponderzoek, de dyspnoepoli
en het “stoppen met roken” zijn voorbeelden van
zorgprogramma’s die de wijze waarop het IJsselland
Ziekenhuis de toekomst in wil gaan goed weergeven.
Bent u geïnteresseerd of wilt u meer weten? Neem
dan contact op met een van de longartsen. n
Sunil Ramlal
longarts IJsselland Ziekenhuis
Edith de la Fuente
projectleider Zorg op Noord
IJsselbrandje 1
Beste huisartsen,
Vaak ontvangen wij op het bloedafnamelaboratorium
patiënten die zich direct willen laten prikken.
Helaas moeten wij hen dan terugsturen naar de
inschrijfbalie van het ziekenhuis. De inschrijving in
het ziekenhuis garandeert namelijk dat de uitslagen
op de juiste plek van bestemming - in dit geval uw
praktijk - aankomen.
Patiënten reageren vaak onaangenaam verrast als
we ze naar de inschrijfbalie moeten terug ver.wijzen.
Zij geven aan van de huisartspraktijk te hebben
begrepen dat ze meteen naar bloedafnamelaboratorium
zouden kunnen doorlopen. Omwille van de
patiëntvriende.lijkheid willen wij u daarom graag
verzoeken om aan de patiënt aan te geven eerst
langs de inschrijfbalie van het ziekenhuis te lopen.
Daarna kunnen zij direct doorlopen naar het bloedafnamelaboratorium.
En: zou u tevens uw praktijkassistente(n) hiervan op
de hoogte kunnen brengen?
Voor vragen of meer informatie zijn wij bereikbaar
op: 010 – 258 5611. n
Lianne Boesten
Evelien Kemper-Proper
Marc Thelen
klinisch chemici
16

IJsselbrandje 2: mammapoli en Birads
Op de duodagen kwamen in de bijdrage van radiologie over de Birads classificatie
een aantal vragen naar voren die we hieronder nog even voor u samenvatten.
mammabespreking een hogere graad krijgen
waardoor een bioptie noodzakelijk is. Soms is er
sowieso behoefte aan histologie bij Birads 3.
Birads 0 behoeft altijd verder onderzoek en kan door
de huisarts naar radiologie worden verwezen voor
een echo. Bij afwijkingen volgt een hogere classificatie
en meestal aanmelding bij het mammateam.
1. Wat is de wachttijd op de mammapoli?
De wachttijd op de mammapoli is nu minder dan
5 dagen. Zo mogelijk proberen we flexibel plekken
uit te breiden maar dat is niet altijd mogelijk in
verband met de capaciteit op radiologie.
2. Wanneer een vrouw bij de mammabus is
geweest en wordt doorverwezen, worden de
beelden in dat geval overgenomen of wordt in het
IJsselland opnieuw een mammografie gemaakt?
Ja, het onderzoek wordt herhaald. De beelden van
het bevolkingsonderzoek worden ter vergelijking
ingescand want soms is de laesie door een andere
projectie namelijk verdwenen.
Er wordt aan een landelijk systeem gewerkt waarbij
de BOB opnames in het ziekenhuis bekeken kunnen
worden en een nieuwe mammografie uitgespaard
zou kunnen worden. Soms zijn echter aanvullende
vergrotingen, andere projecties of een echo nodig.
Bij verdenking op maligniteit wordt altijd een echo
van de oksel gemaakt.
3. Worden vrouwen met afwijkingen van een
Birads 3 naar de mammapolikliniek verwezen of
kunnen deze het ‘gewone’ traject doorlopen?
Het beste is om alle Birads 3 en hoger via de
mammapoli te laten lopen, zodat deze er zicht
op heeft. Een Birads 3 kan namelijk na de
4. Waarom gaat Bevolkingsonderzoek Zuid-West
in de toekomst slechts 4 Birads klassen gebruiken?
Het BOB gebruikt nu al een tijd in de beoordeling
enkel de Birads 0, 3, 4, 5. De rest is niet relevant,
want die worden niet verwezen. Dat komt in het
verslag ook naar buiten.
5. Waarom wordt een BOB uitslag Birads 4 en 5
naar de mammapoli (chirurg) verwezen en niet
meteen naar radiologie?
Op deze wijze komt een patiënt meteen “in de
molen” van de mammapoli (dus ook meteen radiologieonderzoek).
Het IJsselland heeft voor dit systeem gekozen omdat
na een biopt de tactiele informatie ontbreekt die
de chirurg nodig heeft om een beslissing te kunnen
nemen over de operatieve behandeling. Door de
punctie kan een hematoom ontstaan, waardoor palpatie
niet meer betrouwbaar is en de chirurg geen
betrouwbare inschatting meer kan maken van de
resectabiliteit.
6. Een maal per week vindt multidisciplinair overleg
plaats. Worden dan alle onderzoeken (alle
mammografieën) van die week besproken of alleen
alle mammapoli patiënten?
Alle mammapoli patiënten worden hier besproken.
De 3, 4 en 5 classificaties van de huisarts maken hier
dus vanzelf deel van uit. n
Het mammateam
17

Ruimere openingstijden Radiologie in Nesselande
Afdeling radiologie van het IJsselland Ziekenhuis
heeft op locatie Nesselande twee onderzoeksfaciliteiten:
een buckykamer en een echokamer.
Om een betere service te verlenen aan uw en
onze patiënten is besloten de openingstijden
in Nesselande te verruimen. Met ingang van
6 april 2010 is het mogelijk om op drie ochtenden
echografie onderzoek te laten verrichten. De overige
zeven dagdelen kan bucky onderzoek plaatsvinden.
De openingstijden zijn:
Bucky onderzoek
maandag: tussen 08.30 – 12.30 uur en .
15.00 – 16.30 uur (’s middags later
i.v.m. orthopediespreekuur)
dinsdag: tussen 13.45 – 16.30 uur
woensdag: tussen 13.45 – 16.30 uur
donderdag: tussen 13.45 – 16.30 uur
vrijdag: tussen 08.30 – 12.30 uur en .
13.45 – 16.30 uur
Echografie onderzoek
dinsdag: tussen 8.30 – 12.30 uur
woensdag: tussen 8.30 – 12.30 uur
donderdag: tussen 8.30 – 12.30 uur n
Diny van Loo
teamleider Radiologie
De schouderpoli
Sinds een half jaar bestaat op de poli orthopedie
een speciale schouderpoli naast de sport- en de
voet/enkelpoli. De schouderpoli is bedoeld voor alle
patiënten met (niet-acute) schouderklachten. Na
verwijzing zal de afsprakenbalie voor orthopedie aan
de patiënt vragen om welke klachten het gaat en
een afspraak maken op de schouderpoli.
Op de schouderpoli aangekomen (in principe
vrijdagochtend) wordt een patiënt direct
doorgestuurd naar de röntgenbalie met een
aanvraag voor schouderfoto’s (4 in totaal). Nadat
deze zijn gemaakt, komt de patiënt weer naar de
polikliniek orthopedie bij orthopedisch chirurg E. ten
Holder. Hij heeft zich gespecialiseerd in klachten van
de bovenste extremiteit (schouder-elleboog-pols).
Na anamnese en lichamelijk onderzoek, wordt
zonodig direct een echo van de schouder gemaakt.
Dit is met name zinvol bij verdenking op rotator
cuff-ruptuur. Soms is een CT-scan of MRI-scan
nodig, maar daarvoor dient een aparte afspraak
gemaakt te worden. Er is daarnaast een vaste
samenwerking met radiologie voor de behandeling
van kalkafzetting in de schouder.
Indien nodig wordt een afspraak gemaakt voor
een schouderoperatie. Arthroscopische ingrepen
kunnen vaak in dagbehandeling (8 uur) of kort
verblijf (28 uur) plaatsvinden. Ook schouderprothese
operaties worden steeds vaker verricht. Deze zijn net
zo succesvol als een heup- of knieprothese.
Patiënten met CANS (complaints of arm, neck
and shoulder) worden vaak doorverwezen naar de
pijnpolikliniek en eventueel naar de revalidatiearts
in het IJsselland. Op deze manier wordt de juiste
diagnose in een bezoek gesteld en kan met de beste
passende behandeling worden gestart.
Sinds de aanvang van deze polikliniek hebben vele
patiënten de weg al weten te vinden. n
Edgar ten Holder
maatschap Orthopedie
18

Even voorstellen:
Lianne Boesten,
klinisch chemicus
Sinds november 2009 ben ik als klinisch chemicus
werkzaam in het IJsselland Ziekenhuis, samen met
mijn collega’s Evelien Kemper en Marc Thelen.
Ik ben in 1997 bio-farmaceutische wetenschappen
in Leiden gaan studeren. Aansluitend aan
mijn studie ben ik in 2001 gestart met mijn
promotieonderzoek bij het Leids Universitair
Medisch Centrum en TNO. In mijn onderzoeken
heb ik de rol van cel cyclus en apoptose genen
bekeken in de ontwikkeling van atherosclerose.
Het doorgronden van deze mechanismen had als
uiteindelijk doel celgroei en celdood te reguleren
in de atherosclerotische plaque, om op die manier
het proces ten goede te beïnvloeden. Dit heeft
geresulteerd in een aantal publicaties en 1 maart
2006 heb ik mijn proefschrift verdedigd. Inmiddels
was ik al in november 2005 begonnen aan de
opleiding Klinische Chemie. Mijn opleiding startte
in het Diaconessenhuis Leiden, waarna ik deze heb
voortgezet in het LUMC. Tijdens mijn opleiding in
het LUMC heb ik uitgebreid kennis kunnen maken
met onder andere het vakgebied Endocrinologie,
waar ook mijn voorliefde bleek te liggen.
Vandaar dat ik ook bij het IJsselland Ziekenhuis heb
gesolliciteerd. Het AKL vervult een bovenregionale
functie voor endocrinologische diagnostiek.
Naast de endocrinologie en de algemene
patiëntenzorg zijn mijn aandachtsgebieden:
transfusiegeneeskunde en point-of-care diagnostiek
(bedside testing). Samen met de collega’s zien wij
op verschillende gebieden ruimte tot verdere groei
en is het een uitdaging om daar verder gestalte aan
te geven.
Samen met mijn man Michel woon ik in Rotterdam.
Naast mijn werk maak ik graag verre reizen en
dansen (ballroom en latin) is onze gedeelde passie.
Met mijn collega klinisch chemici en de
medewerkers van het laboratorium kijken wij uit
naar een plezierige samenwerking met de andere
collega’s binnen en buiten het ziekenhuis. n
Lianne Boesten
19

Veranderingen in het parkeerbeleid
Met ingang van 1 april 2010 is betaald parkeren
ingevoerd op het parkeerterrein van het IJsselland.
Hier volgt in het kort informatie over het
parkeerbeleid voor patiënten en bezoekers en wat
het voor u als huisarts betekent.
In april zijn ook de werkzaamheden voor de bouw
van een parkeerdek gestart. Vanwege de bouw
zijn tijdelijk minder parkeerplaatsen op het terrein
beschikbaar. Bij het beschikbaar stellen van de plaatsen
wordt prioriteit gegeven aan onze patiënten en
bezoekers en hopen wij de overlast zoveel mogelijk
te beperken. Het parkeerdek is najaar 2010 gereed.
Regeling voor patiënten/bezoekers
Betaald parkeren geldt 24 uur per dag, 7 dagen per
week. Het parkeertarief bedraagt € 1,20 per uur.
Het eerste half uur is gratis. Het maximum tarief
bedraagt € 10,- per dag. Patiënten en bezoekers die
het ziekenhuis frequent bezoeken, kunnen een voordelig
week- of maandabonnement aanschaffen.
Regeling voor huisartsen
Alle huisartsen komen in aanmerking voor
een kosteloos abonnement. Huisartsen van de
Huisartsenpost kunnen dit abonnement via de
HAP verkrijgen. Andere huisartsen kunnen zich
hiervoor melden bij Parkeerbeheer van het IJsselland
Ziekenhuis. De medewerker Parkeerbeheer zal u
vragen zich kenbaar te maken als huisarts.
De aanvraag voor een kosteloos abonnement duurt
7 dagen, u kunt het abonnement vervolgens ophalen
bij Parkeerbeheer. In de tussenliggende periode kunt
u zich, indien u in het ziekenhuis moet zijn, met uw
parkeerkaart bij Parkeerbeheer melden, waarna deze
op een nultarief wordt gezet.
Het abonnement is in principe geldig tot 2020.
U vindt de afdeling Parkeerbeheer u in de centrale
hal van het ziekenhuis aan de Capelse zijde. .
De afdeling is bereikbaar via e-mail:
parkeerbeheer@ysl.nl of telefoonnummer .
010 - 258 5744. n
20

Even voorstellen:
Carola van Dijk, revalidatiearts
Sinds 22 juni 2009 werk ik 2 dagen per week in
het IJsselland Ziekenhuis, de andere 2 dagen ben
ik werkzaam in het Sint Franciscus Gasthuis in
Rotterdam. Daar ben ik eveneens gedetacheerd
vanuit Rijndam revalidatiecentrum.
De opleiding tot revalidatiearts heb ik recent
afgerond in het circuit Rotterdam (Erasmus MC en
Rijndam revalidatiecentrum). Al tijdens de studie
geneeskunde in Leiden werd mijn interesse gewekt
voor de revalidatiegeneeskunde en na een keuze
co-schap, onderzoek, een AGNIO-schap neurologie
en revalidatiegeneeskunde begon ik aan de
vierjarige opleiding die enige vertraging opliep door
de geboorte van mijn zoon.
Ik woon al jaren in Bodegraven. In mijn vrije tijd ga
ik graag naar de Nieuwkoopse- en Reeuwijkse plassen
om o.a. te varen, kanoën en windsurfen. Verder
rijd ik met plezier op mijn ligfiets en blijf ik fit met
mijn hardlooprondje. De meeste vrije tijd gaat
echter naar mijn jonge gezin, daar geniet ik van.
Even terug naar het IJsselland ziekenhuis. Een
deel van de tijd besteed ik aan poliklinische
spreekuren waaronder ook een technisch- en
schoenenspreekuur met instrumentmaker en
schoenmaker. Daarnaast adviseer ik andere
specialisten op consultbasis over de behandeling
tijdens en na het verblijf in het ziekenhuis. Soms
indiceer ik patiënten voor opname in Rijndam
revalidatiecentrum of adviseer over een opname
elders. Het is fijn om het revalidatienetwerk van
Rotterdam goed te kennen.
In de korte tijd die ik nu in het IJsselland Ziekenhuis
kom, valt me de goede onderlinge sfeer op en de
korte communicatielijnen, dit kan ik erg waarderen.
Ik hoop op een goede verdere samenwerking met
alle professionals die verbonden zijn aan het
IJsselland Ziekenhuis en met de huisartsen in de
omgeving van het ziekenhuis. n
Carola van Dijk-Koot
21

De nieuwste ontwikkelingen op het gebied
van de Totale Heup Arthroplastiek
ook in het IJsselland ziekenhuis
Het plaatsen van een totale heupprothese is een van de meest succesvolle medische
ingrepen in termen van verbetering van kwaliteit van leven van de patiënt en de
survival van de prothese. Het succes van de ingreep, samen met de vergrijzing
van de bevolking, zorgt voor een groeiende vraag naar deze operatie. De komende
decennia zal er een aanzienlijke toename zijn in het jaarlijks aantal geplaatste totale
heupprotheses in Nederland. De verwachte stijging ten opzichte van 2005 bedraagt
34% in 2020 (naar ruim 27.000) en 51% in 2030 (een kleine 30.000).
Sinds de eerste totale heupprotheses werden
geplaatst, is er wereldwijd continu onderzoek
geweest naar de verbetering van de prothese en verbetering
van technieken. In onderstaand artikel wil
ik als heupchirurg van het IJsselland Ziekenhuis in
kort bestek aangeven hoe op dit moment the state
of the art is op het gebied van heupchirurgie.
op de zij te liggen (zoals bij de postero-laterale
benadering). Medio 2010 zal deze benadering zijn
intrede nemen in het IJsselland Ziekenhuis. Op dit
moment volgen we nog volop trainingen om ons
deze techniek eigen te maken.
De benadering
Wereldwijd is de meest gebruikte benadering voor
de totale heupprothese de postero-laterale benadering.
Voordelen van de postero-laterale benadering
zijn goed zicht tijdens de ingreep op acetabulum en
femurschacht, beperkte spierschade en voldoende
ruimte voor revisies en acetabulaire reconstructies.
Het nadeel is dat de kans op een luxatie iets groter
is. Tot op heden is dit de standaard benadering van
de heup in het IJsselland Ziekenhuis en gelukkig
hebben we daarbij een zeer laag luxatiepercentage
van

aantal ongecementeerde cups die niet onderdoen
voor gecementeerde cups, waaronder de door ons
gebruikte Allofit cup voor de ongecementeerde THP.
De gecementeerde heupprothese die in het
IJsselland gebruikt wordt, heeft daarnaast de beste
langetermijnresultaten van alle gecementeerde
heupprothesen.
Gecementeerde prothese SPII / IP
Ongecementeerde cup, polyethyleen
Het gebruik van keramiek cups wordt al toegepast
sinds 1970. De eerste resultaten met deze vorm van
articulatie waren matig. Voordelen van keramiek zijn
een zeer glad oppervlak en een grote mate van slijtvastheid.
Het grote gevaar van keramiek is dat het
kan breken. Met de ontwikkeling van het nieuwste
keramiek (Biolox delta) lijken nu de kinderziektes
van de eerste generatie keramiek te zijn verholpen.
Heupcup keramiek Biolox delta
Zweymuller/Allofit ongecementeerde heup
Cup design
De eerste cups die gecementeerd werden geplaatst,
waren over het algemeen van polyethyleen. Het
nadeel van dit polyethyleen is dat het onderhevig
is aan slijtage. Slijtage leidt tot instabiliteit, losse
deeltjes die loslating kunnen veroorzaken, pijn en
na verloop van tijd een grotere kans op luxatie.
Toen de kopjes van de heup nog klein waren, was
er ruimte voor een dikke polyethyleen cup, maar
met het groter worden van de koppen moest het
polyethyleen dus dunner.
Met de intrede van highly-cross-linked polyethyleen
en andere bewerkingen en toevoegingen aan het
polyethyleen is de sterkte van het polyethyleen
verbeterd. Het is nu dan ook mogelijk om grotere
koppen te plaatsen met minder polyethyleendikte in
de cups.
Sinds 1988 worden er ook metaal-op-metaal articulaties
geplaatst. Hiermee zouden de nadelen van het
keramiek en polyethyleen verholpen kunnen zijn.
Voordelen zijn een grote mate van slijtvastheid, geen
risico op fracturen van het materiaal. Echter, deze
cups produceren vormen van articulatie, waaronder
de resurfacing protheses, een hoge concentratie van
metaal-ionen in het lichaam. De effecten daarvan
zijn nog niet heel duidelijk. Wel is het algemeen
advies om deze vorm van articulatie niet bij vrouwen
in de vruchtbare leeftijd te plaatsen.
Ongecementeerde metaal
Heupprothesekoppen, hoe groter hoe beter?
De eerste totale heupprothesen hadden vaak een
metalen steel met daaraan vast een kopje van 22
mm. In de loop van de tijd zijn de monoblock THP’s
vervangen door stelen met daarop een losse kop.
23

Aanvankelijk van metaal en met een diameter van
28 mm, tegenwoordig ook van keramiek (Biolox).
Veelal is de diameter gestegen naar 32 mm. Het
voordeel van een grotere heupkop is dat daarmee de
beweeglijkheid van de heup vergroot wordt en de
luxatiekans wordt verkleind. Een logische gedachte
lijkt dan ook te zijn: hoe groter hoe beter. Toch blijkt
dat vanaf 36-38 mm er verder geen verbetering
meer optreedt.
Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat alleen mannen
onder de 55 jaar, bij wie een grote prothese
geplaatst kan worden, goede resultaten boeken met
resurfacing heupen. Verder is het negatieve effect
van metaalionen die in grote mate in de bloedbaan
en weefsels terecht komen - omdat deze prothese
bestaat uit metaal op metaal articulatie - onvoldoende
bekend.
Gezien het beperkte indicatiegebied, de lange
learning curve, het hogere aantal complicaties en
het mogelijk negatieve effect van de metaalionen,
plaatsen we deze vorm van heupprotheses niet in
het IJsselland Ziekenhuis. Wel zijn we bezig met het
testen van kortere stelen die ook voor een minimaal
invasieve benadering goed te gebruiken zijn.
Sinds dit voorjaar plaatsen we in het IJsselland
Ziekenhuis dan ook heupprothesen met kopjes
van 36 mm. Binnenkort zullen we op alle
ongecementeerde heupen een 36 mm kop plaatsen
indien dit mogelijk is. Er moet namelijk een minimale
polyethyleendikte overblijven.
36mm kopje Biolox delta
Resurfacing en grote koppen
Door een zeer actieve campagne van voornamelijk
de industrie, is het gebruik van een resurfacing prothese
toegenomen. De resurfacing heuppprothese
staat ook wel bekend onder de naam sportheup. Het
voordeel van de prothese is dat je de heupkop kunt
behouden en dat er een articulatie is met grote koppen
en grote kommen. Hierbij is er grotere mobiliteit
en minder luxatiekans.
De operatietechniek is echter veeleisend en heeft
een lange learning curve. Follow-up van een dergelijke
prothese is lastig, omdat je niet kunt zien wat er
achter het metaal, dat over de kop zit, plaatsvindt.
Resurfacing heup systeem
Infectiepreventie
Infectiepreventie is bij prothesechirurgie een zeer
groot aandachtspunt. De TKP of THP kan er nog zo
mooi inzitten, als de patiënt een infectie krijgt, loopt
hij of zij het risico dat de prothese op termijn wellicht
verwijderd zal moeten worden.
In het IJsselland proberen we al jaren om de
infectiepreventie bij prothesiologie steeds verder te
perfectioneren. Dit
gebeurt ondermeer
door antibiotica
te geven voor en
tot 24 uur na de
operatie, gebruik van
antibioticahoudend
cement, geen
deurbewegingen
tijdens een
operatie, speciaal
wondverband,
zo kort mogelijk
Sterishield
gebruik van drains en
24

katheters, ultraclean air en sterishields. Daarnaast
moet de patiënt in een zo gezond mogelijke conditie
verkeren.
Wij houden de ontwikkelingen nauwgezet bij en
proberen onze producten en werkwijze volledig upto-date
en evidence based te houden. n
Samenvattend lijkt de toekomst te gaan
bestaan uit:
• (Nog) meer ongecementeerde heupprotheses
• Grotere articulatie; 36 of 38 millimeter
• Hoogwaardig keramiek (Biolox delta) kopjes
• Keramische of highly crosslinked polyethyleen cup
• Kortere stelen
Bastiaan Boetes
orthopaedisch chirurg
Patiëntenenquête 2009
Bij ontslag uit het ziekenhuis
ontvangt iedere patiënt een
vragenformulier. De uitslagen
van de patiëntenenquêtes 2009
zijn verwerkt. Met trots melden
we enkele resultaten.
7,97
2073 patiënten geven ons gemiddeld een 7,97.
Vanaf 2006 is het rapportcijfer dat patiënten
toekennen gestegen van 7,6 naar 7,9. Natuurlijk
gaan we voor de volle acht en zetten we ons daar dit
jaar opnieuw voor in.
Ook zijn wij trots op het feit dat het invoeren van
ontslaggesprekken, ondersteund door de nieuwe
‘ontslagkaart’ voor patiënten, vruchten begint af te
werpen.
Jarenlang was 15% - 30% van onze patiënten niet
tevreden over de gang van zaken rond het ontslag
(vraag 22 en 23 ontslagenquête).
Voor het eerst sinds 2006 is dit nu ziekenhuisbreed
geen verbeterpunt meer.
En dat terwijl de implementatie van de ontslaggesprekken
pas in de loop van 2010 helemaal .
rond is. n
Karin Dekker
hoofd afdeling Patientenvoorlichting
25

Duodagen 25 en 26 maart 2010
Weer een succes
Alweer de derde jaargang duodagen ligt achter ons!
Aan de invulling van deze dagen werkten dit jaar
17 medisch specialisten, 12 huisartsen en 6 andere
hulpverleners mee. Onze speciale dank aan hen voor alle
voorbereidingen!
Aan de duodagen namen 95 huisartsen deel
(42 op donderdag en 53 op vrijdag).
De waardering voor de donderdag was een
7,7, de vrijdag kreeg een 7,8. Het onderdeel
‘Anemiediagnostiek” ontving op donderdag
van huisartsen de hoogste waardering en op
vrijdag het onderdeel “stoppen met roken”.
Dit waren echter geen grote uitschieters,
meerdere onderwerpen bleken goed te
bevallen, de individuele meningen over de
onderdelen blijven verdeeld.
Vanuit de evaluatie van 2009 waren
verschillende aspecten ter harte genomen
en dat lazen we terug in de evaluatie: de
stoelen bevielen dit keer beter. Daarnaast
waren er weinig opmerkingen over de
lengte van de presentaties. Het blijft echter
een aandachtspunt: in 50 minuten wil het
huisarts-specialist-duo veel met u bespreken!
26

Nieuwe onderwerpen voor 2010
Wij waren blij verrast in de enquête te lezen dat
al circa 22 nieuwe ideeën voor onderwerpen
bestaan. We hoeven ons dus geen zorgen over
de inhoud van editie 2011 te maken. Net zo
mooi om in de evaluatie te lezen is de intentie
die 6 huisartsen aangeven om in 2011 mee te
willen werken aan de behandeling van een
onderwerp.
Mocht u de komende periode nog tegen een
ander interessant onderwerp aanlopen of
graag willen participeren in de voorbereidingen
voor de duodagen, laat het ons dan weten per
e-mail: arts@ysl.nl.
Noteert u alvast in de agenda voor volgend jaar:
Duodagen 24 en 25 maart 2011
De adviescommissie communicatie huisartsen.
Jacques Verzijden, huisarts
Bart Gerretsen, dermatoloog
Bastiaan Boetes, orthopedisch chirurg
Krista van Huis, beleidsmedewerker Vereniging
Medische Staf
Astrid van Amelsvoort, stafmedewerker communicatie
en marketing n
27

Voor huisartsen: ‘verwijzers” op www.ysl.nl
Informatie voor huisartsen op een rij
Wanneer u op de IJsselland website (www.ysl.nl)
kiest voor verwijzers en vervolgens naar ‘huisartsen
informatieportal’ gaat, verschijnt een inlogpagina.
Hier vult u uw gebruikersnaam en wachtwoord in.
Op dit webdeel vindt u:
• intercollegiale telefoonnummers en e-mailadressen
medisch specialisten
• aanvraagformulieren voor onderzoeken aanvragen
of downloaden
• informatiemagazine arts@ysl
• patiëntenfolders downloaden (lezen) en
aanvragen
• presentaties duodagen
• directe links naar: wachttijden, afspraken online,
spreekuurrooster poli Nesselande
• data casusbesprekingen en bijscholingen,
transmurale werkafspraken e.d.
Nieuw
Op het prikbord vindt u recente of belangrijke
mededelingen voor u vanuit het ziekenhuis, zoals
het parkeerbeleid en de huisartsenactiviteit op
2 juni.
De transmurale werkafspraken COPD zijn onlangs
toegevoegd.
Inlognaam en –code aanvragen
• Op www.ysl.nl gaat u naar ‘verwijzers.’
• U vult het registratieformulier in
• Binnen enkele dagen ontvangt u een naam en een
persoonlijke code.
Wanneer u iets mist, onjuiste of onduidelijke
informatie aantreft of wanneer u een suggestie voor
ons heeft, laat het ons dan s.v.p. weten. U kunt een
mailtje sturen aan arts@ysl.nl. n
IJsselland Agenda 2010
2 jun activiteit huisartsen/specialisten
3 jun info avond urine incontinentie voor patiënten
7 jun symposium en rondleiding Nesselande voor patiënten
15 jun wondsymposium
23 sept zondagsdienst
9 okt open dag “Bevallen in IJsselland”
15 okt Info avond ‘werk en kanker’ voor patiënten
24 nov wetenschappelijke bijeenkomst IJsselland
Kopij
De deadline voor de volgende uitgave is 21 september 2010. Dit nummer verschijnt eind oktober 2010.
Mail uw kopij of berichten voor magazine, nieuwsbrief of www.ysl.nl/verwijzers aan: arts@ysl.nl.
Iedere donderdag lunch in het IJsselland
Iedere donderdag is er van 12.00 tot 13.30 een smakelijke lunch voor huisartsen en medisch
specialisten in de Eudokiazaal van het IJsselland Ziekenhuis. Een prima gelegenheid voor
huisartsen en medisch specialisten om elkaar informeel te ontmoeten en te spreken.
28