'Risico's van mechanische ontstekingsbronnen', hoe ... - Inspectie SZW
'Risico's van mechanische ontstekingsbronnen', hoe ... - Inspectie SZW 'Risico's van mechanische ontstekingsbronnen', hoe ... - Inspectie SZW
Ontstekingsfrequentie in combinatie met zones en fouttolerantie Faalfrequentie Fig ≤ 1x / 1000jaar (SIL3*) ≤ 1x / 100jaar (SIL2*) ≤ 1x / 10jaar (SIL1*) ≤ 1x / jaar > 1x / jaar Detectiefrequentie Tig Zelfoplossend / automatisch ≤ 1 uur FT 2 (Cat 1**) Zone 0/20 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT 2 (Cat 2**) Zone 0/21 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT 0 (Cat 3**) Zone 0/22 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT 0 Zone 0/22 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 0/22 IHF ≤ 2.10 -3 /yr Binnen 1 shift ≤ 10 uur FT 1 Zone 1/21 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT 0 Zone 2/22 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT 0 Zone 2/22 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF ≤ 2.10 -3 /yr Tijdens inspectie eens per week ≤ 100 uur (½Ti) FT 1 Zone 1/21 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT 0 Zone 2/22 IHF ≤ 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF > 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF > 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF > 2.10 -3 /yr Niet gedetecteerd > 100 uur FT -1 Zone 2/22 IHF > 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF > 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF > 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF > 2.10 -3 /yr FT -1 Zone 2/22 IHF > 2.10 -3 /yr FT = Fouttolerantie IHF = Ontstekingsfrequentie Rare malfunction Zeldzame / zeer uitzonderlijke storingen Expected malfunction Voorzienbare storingen Expected malfunction Voorzienbare storingen Normal operation Normaal bedrijf Inherent/ frequent ignition source Inherente/ frequente ontstekingsbron De ontstekingsfrequentie (IHF) is één op één gekoppeld aan de fouttolerantie (FT). Een apparaat dat voor alle faalmechanismen een fouttolerantie heeft van 0 of meer is geschikt voor zone 2. Dat geldt bijvoorbeeld voor een apparaat dat hooguit eens in de 100 jaar faalt, wat binnen 1 shift wordt gesignaleerd. Extra maatregelen zijn hier niet nodig. Maar als de faalkans eenmaal per 10 jaar is en dit pas na enkele dagen tot een week wordt gezien, is de fouttolerantie -1 en is het apparaat ongeschikt voor zone 2, tenzij extra maatregelen worden genomen. Als je de oorzaken van defecten kent, de faalfrequentie en de detecteerbaarheid, dan kun je de explosiekans (IHF) voor elk apparaat voor verschillende zones uitrekenen. Vervolgens kijk je in de tabel of je in het gele, groene of rode gebied zit’, aldus Pieters. Fouttolerantie voor zone 1 en zone 0 Voor zone 1 is een fouttolerantie van minimaal 1 vereist. De faalfrequentie van een apparaat moet dan 10 tot 100 keer zo klein zijn. In dat geval moeten wel maatregelen genomen worden om dit te realiseren. Met extra beveiligingen zal de kans dat het apparaat ontaardt in een ontstekingsbron flink afnemen. Een alternatief is vaker te inspecteren. Ook beoordeelt SABIC of de faalmechanismen onafhankelijk zijn. Als een lekkage aan een pomp leidt tot een explo- sief mengsel en tegelijk ook tot een ontstekingsbron, dan geldt bovenstaand principe niet en moeten er andere maatregelen worden genomen. In zone 0 mag het apparaat minder dan eens in de 1000 jaar falen en moet de potentiële ontstekingsbron meteen automatisch worden afgeschakeld of buiten de zone geplaatst worden. Het apparaat mag in feite geen ontstekingsbron vormen. Er kan immers continu een explosief mengsel aanwezig zijn. In de naftakraker van SABIC geldt over het algemeen zone 2 en op enkele plaatsen zone 1. ‘Bij de inventarisatie hebben we de situatie zonder beveiliging als startpunt genomen en gebruik gemaakt van de FMEA-lijst om de risico’s te beoordelen. Volgens de methodiek moesten de pompen van een beveiliging worden voorzien, maar die beveiliging bleek in de praktijk al aanwezig te zijn. In ons registratiesysteem hebben we deze beveiligingen vervolgens aangemerkt als ‘noodzakelijk voor ATEX’, aldus Pieters. Hoe meer beveiligingen, des te beter? Het mooiste zou natuurlijk zijn als alle apparatuur van beveiligingen was voorzien en de veiligheid minder afhankelijk was van inspecties. Pieters is het daar niet mee eens: ‘Wij doen dat niet, omdat het aanspreken van een beveiliging ook kan leiden tot een ongeplande fabrieksuitval met 36 | Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Arbeidsinspectie
extra hoge kosten en in sommige gevallen overlast voor de omgeving door fakkelen. Met een conditioneel inspectieregime kunnen we planmatig onderhoud uitvoeren. Dat is goedkoper en veroorzaakt geen overlast voor de omgeving. Daarbij komt nog dat beveiligingen ook onderhoud nodig hebben, omdat we er zeker van willen zijn dat ze altijd functioneren.’ Hij geeft een voorbeeld. ‘Stel dat de seal-koeling van een benzinepomp regelmatig verstopt raakt. De pomp kan dan als ontstekingsbron gaan fungeren. Als de seal langzaam verstopt, kun je het ontstekingsrisico beheersen door de seal regelmatig te inspecteren en schoon te maken, of door een temperatuurbeveiliging aan te brengen die de pomp automatisch afschakelt en daarna de zaak schoonmaken. In beide gevallen is het risico acceptabel en is de pomp geschikt voor zone 2 (bij normaal bedrijf geen ontstekingsbron). In het eerste geval kun je alles rustig van te voren plannen, in het tweede geval moet je elke keer ad-hocwerk doen. Maar bij een continubedrijf kun je de pomp niet altijd op vaste tijdstippen schoonmaken. Inspecteren en schoonmaken kan meestal alleen tijdens een onderhoudsstop. De mogelijkheid bestaat dat de seal verstopt raakt als de onderhoudsstop bijvoorbeeld wordt uitgesteld. In zo’n geval is het wel raadzaam een temperatuurbeveiliging aan te brengen. Hoe het ook zij, goed onderhoud en goede inspecties verminderen de kans op falen aanzienlijk.’ Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Arbeidsinspectie | 37
- Page 1 and 2: Risico’s van mechanische ontsteki
- Page 3 and 4: Voorwoord Sinds 2006 moeten bedrijv
- Page 5 and 6: 1 Lang niet alle bedrijven voldoen
- Page 7 and 8: Hiertegenover staat, dat in de peri
- Page 9 and 10: Samenvattend 1. In de periode van h
- Page 11 and 12: voorwaarde dat de snelheid begrensd
- Page 13 and 14: 3 Meteen zien aan welke eisen een a
- Page 15 and 16: Verdringerpomp Jagt geeft het voorb
- Page 17 and 18: 4 Veilig omgaan met poedervormige s
- Page 19 and 20: dus hooguit 10 uur per jaar actief
- Page 21 and 22: 5 Een bedrijf moet zijn apparatuur
- Page 23 and 24: Ontstekingsbronnen Types ontsteking
- Page 25 and 26: Welke IPL (beveiliging) is in welke
- Page 27 and 28: Stel voor die apparaten vervolgens
- Page 29 and 30: Drie stoffen Gasunie heeft slechts
- Page 31 and 32: en, te ontsteken en mogen daarom in
- Page 33 and 34: 7 Een methode om risico’s te kwan
- Page 35: Ontstekingsfrequentie Detectiefrequ
- Page 39 and 40: Het identificeren van ontstekingsbr
- Page 41: c. Mechanische (niet-elektrische) o
Ontstekingsfrequentie in combinatie met zones en fouttolerantie<br />
Faalfrequentie<br />
Fig<br />
≤ 1x / 1000jaar<br />
(SIL3*)<br />
≤ 1x / 100jaar<br />
(SIL2*)<br />
≤ 1x / 10jaar<br />
(SIL1*)<br />
≤ 1x / jaar<br />
> 1x / jaar<br />
Detectiefrequentie<br />
Tig<br />
Zelfoplossend /<br />
automatisch<br />
≤ 1 uur FT 2 (Cat 1**)<br />
Zone 0/20<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT 2 (Cat 2**)<br />
Zone 0/21<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT 0 (Cat 3**)<br />
Zone 0/22<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT 0<br />
Zone 0/22<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 0/22<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
Binnen 1 shift ≤ 10 uur FT 1<br />
Zone 1/21<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT 0<br />
Zone 2/22<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT 0<br />
Zone 2/22<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
Tijdens inspectie eens<br />
per week<br />
≤ 100 uur<br />
(½Ti)<br />
FT 1<br />
Zone 1/21<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT 0<br />
Zone 2/22<br />
IHF ≤ 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF > 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF > 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF > 2.10 -3 /yr<br />
Niet gedetecteerd > 100 uur FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF > 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF > 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF > 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF > 2.10 -3 /yr<br />
FT -1<br />
Zone 2/22<br />
IHF > 2.10 -3 /yr<br />
FT = Fouttolerantie<br />
IHF = Ontstekingsfrequentie<br />
Rare<br />
malfunction<br />
Zeldzame /<br />
zeer<br />
uitzonderlijke<br />
storingen<br />
Expected<br />
malfunction<br />
Voorzienbare<br />
storingen<br />
Expected<br />
malfunction<br />
Voorzienbare<br />
storingen<br />
Normal<br />
operation<br />
Normaal<br />
bedrijf<br />
Inherent/<br />
frequent<br />
ignition<br />
source<br />
Inherente/<br />
frequente<br />
ontstekingsbron<br />
De ontstekingsfrequentie (IHF) is één op één gekoppeld<br />
aan de fouttolerantie (FT). Een apparaat dat voor alle faalmechanismen<br />
een fouttolerantie heeft <strong>van</strong> 0 of meer is<br />
geschikt voor zone 2. Dat geldt bijvoorbeeld voor een<br />
apparaat dat hooguit eens in de 100 jaar faalt, wat binnen 1<br />
shift wordt gesignaleerd. Extra maatregelen zijn hier niet<br />
nodig. Maar als de faalkans eenmaal per 10 jaar is en dit pas<br />
na enkele dagen tot een week wordt gezien, is de fouttolerantie<br />
-1 en is het apparaat ongeschikt voor zone 2, tenzij<br />
extra maatregelen worden genomen. Als je de oorzaken<br />
<strong>van</strong> defecten kent, de faalfrequentie en de detecteerbaarheid,<br />
dan kun je de explosiekans (IHF) voor elk apparaat<br />
voor verschillende zones uitrekenen. Vervolgens kijk je in<br />
de tabel of je in het gele, groene of rode gebied zit’, aldus<br />
Pieters.<br />
Fouttolerantie voor zone 1 en zone 0<br />
Voor zone 1 is een fouttolerantie <strong>van</strong> minimaal 1 vereist. De<br />
faalfrequentie <strong>van</strong> een apparaat moet dan 10 tot 100 keer<br />
zo klein zijn. In dat geval moeten wel maatregelen genomen<br />
worden om dit te realiseren. Met extra beveiligingen<br />
zal de kans dat het apparaat ontaardt in een ontstekingsbron<br />
flink afnemen. Een alternatief is vaker te inspecteren.<br />
Ook beoordeelt SABIC of de faalmechanismen onafhankelijk<br />
zijn. Als een lekkage aan een pomp leidt tot een explo-<br />
sief mengsel en tegelijk ook tot een ontstekingsbron, dan<br />
geldt bovenstaand principe niet en moeten er andere<br />
maatregelen worden genomen. In zone 0 mag het apparaat<br />
minder dan eens in de 1000 jaar falen en moet de potentiële<br />
ontstekingsbron meteen automatisch worden afgeschakeld<br />
of buiten de zone geplaatst worden. Het apparaat<br />
mag in feite geen ontstekingsbron vormen. Er kan immers<br />
continu een explosief mengsel aanwezig zijn.<br />
In de naftakraker <strong>van</strong> SABIC geldt over het algemeen zone 2<br />
en op enkele plaatsen zone 1. ‘Bij de inventarisatie hebben<br />
we de situatie zonder beveiliging als startpunt genomen en<br />
gebruik gemaakt <strong>van</strong> de FMEA-lijst om de risico’s te beoordelen.<br />
Volgens de methodiek moesten de pompen <strong>van</strong> een<br />
beveiliging worden voorzien, maar die beveiliging bleek in<br />
de praktijk al aanwezig te zijn. In ons registratiesysteem<br />
hebben we deze beveiligingen vervolgens aangemerkt als<br />
‘noodzakelijk voor ATEX’, aldus Pieters.<br />
Hoe meer beveiligingen, des te beter?<br />
Het mooiste zou natuurlijk zijn als alle apparatuur <strong>van</strong><br />
beveiligingen was voorzien en de veiligheid minder afhankelijk<br />
was <strong>van</strong> inspecties. Pieters is het daar niet mee eens:<br />
‘Wij doen dat niet, omdat het aanspreken <strong>van</strong> een beveiliging<br />
ook kan leiden tot een ongeplande fabrieksuitval met<br />
36 | Ministerie <strong>van</strong> Sociale Zaken en Werkgelegenheid Arbeidsinspectie
Change language