Osteo-articulaire aandoeningen

Bij ernstige schouderpijn zou het gebruik van een op een correcte wijze toegediende lokale
corticosteroïdinfiltratie (bv. subacromiale infiltraties) relatief snel maar gedurende korte tijd
voor pijnstilling kunnen zorgen 28-29 . Over de werkzaamheid van intra-articulaire
corticosteroïdinjecties bestaat geen zekerheid 30 .
Er bestaan verschillende preparaten die in situ kunnen worden aangewend. De werkzaamheid
is nagenoeg gelijk. We selecteren betamethason, de enige molecule waarvan zowel een
kortwerkende wateroplosbare als een traag vrijkomende, langwerkende kristallijne vorm
bestaat.
Glucosamine, chondroïtine en hyaluronzuur
In vitro is aangetoond dat glucosamine het chondrocytenmetabolisme kan wijzigen. Het is
echter niet duidelijk of glucosamine na orale toediening de chondrocyten wel degelijk bereikt.
Het is ook onduidelijk of de minieme vernauwing van de gewrichtsruimte van het kniegewricht,
die in sommige placebogecontroleerde studies met beeldvorming werd aangetoond, zich op
lange termijn vertaalt in klinisch significante eindpunten zoals een vertraging van het
functieverlies of minder nood aan het plaatsen van een knieprothese 31-32 . Publicatiebias en
de matige kwaliteit van uitgevoerde onderzoeken laten niet toe om een betrouwbare uitspraak
te doen; het is niet bewezen dat glucosamine een voordeel biedt t.o.v. placebo bij patiënten
met artrose 33-37 .
Aan chondroïtine wordt eveneens een kraakbeenbeschermend effect toegeschreven. Uit een
RCT blijkt dat chondroïtinesulfaat 800 mg/dag een gunstig effect heeft bij symptomatische
artrose van de handen 38 . Andere grote onderzoeken van goede kwaliteit maken duidelijk
dat chondroïtine niet of nauwelijks werkzaam is bij de behandeling van pijn ten gevolge van
artrose 39 .
Een meta-analyse, gepubliceerd in 2010, kwam tot het besluit dat glucosamine, chondroïtine
of de combinatie van beide niet meer werkzaam is dan placebo om pijn veroorzaakt door
gonartrose of coxartrose te verlichten 40 . Rekening houdend met de inconsistente resultaten
in de literatuur kan er geen uitspraak gedaan worden over de waarde van de combinatie
van glucosamine en chondroïtine bij artrose 41-43 .
Over het effect van het intra-articulair toedienen van hyaluronzuur bij artrose blijft controverse
bestaan. Een systematisch literatuuroverzicht 44 komt tot het besluit dat een intra-articulair
hyaluronzuurpreparaat werkzamer is op het vlak van pijn en functionaliteit dan placebo. Er
worden tussen de verschillende bestaande preparaten echter duidelijke verschillen in
samenstelling gezien en er zijn weinig direct vergelijkende studies die toelaten om de waarde
van deze producten onderling te vergelijken. Een meta-analyse van goede kwaliteit 45 meent
te kunnen aantonen dat hyaluronzuur geen klinisch effect heeft en mogelijk gepaard gaat
met meer ongewenste effecten dan voordelen. Overigens is van intra-articulaire inspuitingen
in het algemeen een placebo-effect van 20% tot 80% vastgesteld 46 . Een RCT van beperkte
methodologische kwaliteit 47 toont het effect van herhaalde injecties hyaluronzuur (4 cycli,
met elk 5 wekelijkse injecties) bij gonartrose op het aantal responders (80% versus 66% met
placebo). Er is echter discussie over de definitie van de responders en er is geen verschil in
het aantal patiënten die in de 2 groepen gedurende de studie paracetamol of NSAID's
gebruikten. Bij enkelartrose is het intra-articulair toedienen van hyaluronzuur niet werkzamer
Osteo-articulaire aandoeningen
153