Osteo-articulaire aandoeningen

fracturen en van 200 voor femurfracturen (bij een behandeling van 1 à 4 jaar). Van de andere
bisfosfonaten bleken enkel risedronaat (5 mg/d) en zoledroninezuur (5 mg/jaar IV) bewezen
werkzaam (matig tot laag niveau van bewijskracht voor het eerste, en hoog tot matig niveau
voor het tweede) bij niet-vertebrale fracturen met een iets lagere NNT. De optimale
behandelingsduur is nog onduidelijk, hoewel er steeds meer argumenten zijn dat 5 jaar
behandeling voor veel patiënten voldoende is. Wekelijkse vormen van alendronaat en
risedronaat werden enkel bestudeerd met BMD als uitkomst.
Het risico van kaakbeennecrose, beschreven bij de behandeling van kankerpatiënten met
intraveneuze bisfosfonaten, lijkt klein met perorale bisfosfonaten in de behandeling van
osteoporose. Een recente review evenwel schat dat 5% van de patiënten met kaakbeennecrose
door bisfosfonaten, deze middelen namen in het kader van osteoporose 69,78 . Bij patiënten
die langdurig met bisfosfonaten behandeld werden, werden atypische femurfracturen na
minimaal trauma gemeld 69 . Het absolute risico van deze fracturen blijft laag 79-80 . Een jaarlijks
intraveneus infuus met zoledroninezuur gaat gepaard met infuusreacties (grieperig syndroom
met koorts, hoofdpijn, spierpijn en gewrichtspijn). Bisfosfonaten kunnen ook aanleiding
geven tot hevige musculoskeletale pijn, buiten het kader van een grieperig syndroom. Bij
stoppen van de behandeling treedt dikwijls verbetering op, doch meestal traag. Het gebruik
van zoledroninezuur eenmaal per jaar via intraveneus infuus is een mogelijk alternatief bij
slechte therapietrouw of bij tolerantieproblemen met de perorale toediening 81 . Voorzichtigheid
lijkt hier echter geboden 82 . Het Amerikaans FDA ontving meldingen van acute nierinsufficiëntie
of verminderde nierfunctie bij patiënten behandeld met intraveneus zoledronaat 69 . Het kan
niet gebruikt worden bij patiënten met ernstige nierinsufficiëntie (creatinineklaring < 35 ml
/ min volgens de FDA) en voorzichtigheid is geboden in combinatie met andere behandelingen
die de nierfunctie kunnen beïnvloeden 83 . Het risico van voorkamerfibrillatie met
zoledroninezuur (of andere bisfosfonaten) is niet formeel uitgesloten 84 . Ook het verhoogd
risico op slokdarmkanker is onduidelijk. Recente studies komen tot tegenstrijdige conclusies 85-87 .
Het langdurig gebruik van een PPI vermindert het effect van alendronaat in de preventie van
femurfracturen bij ouderen 88 .
Volgens het KCE zou men een medicamenteuze behandeling moeten overwegen bij alle
patiënten met een broosheidfractuur; de potentiële winst is groter voor de preventie van
wervelfracturen, met hogere NNT’s voor femurfracturen 70 . Bij patiënten zonder voorafgaande
broosheidfractuur moet het 10-jaars fractuurrisico bepaald worden, maar er is geen consensus
over de drempel voor het starten van een behandeling. Als het fractuurrisico laag is, wordt
geen behandeling aanbevolen; als het fractuurrisico hoog is, moet de BMD gemeten worden.
Bij een lage BMD werd alleen een effect van een behandeling aangetoond op het optreden
van wervelfracturen; bij een normale BMD wordt een behandeling meestal niet aanbevolen 70 .
In ieder geval moeten voor- en nadelen zorgvuldig afgewogen worden bij kwetsbare ouderen
(polymorbiditeit, polymedicatie, ...). De toedieningswijze van perorale preparaten (na een vol
glas water, niet gaan liggen na inname en minstens 30 minuten wachten vooraleer voedsel,
een andere drank of ander geneesmiddel in te nemen) is bovendien niet altijd vanzelfsprekend.
Oesofagitis en nierfalen vormen belangrijke contra-indicaties 69 .
Indien gekozen wordt voor een bisfosfonaat, selecteren wij alendronaat, aangezien dit het
best bestudeerd is en goedkoper is dan risedronaat, met een behandelingsduur van maximum
158
Osteo-articulaire aandoeningen